Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, sunucu Kaan Bey'in ekonomist Muhammet Bayram ile yaptığı bir röportajdır. Ekonomist, EYT yasası, vergi dilimi ve emeklilik konularında uzman görüşlerini paylaşmaktadır.
- Röportajda öncelikle Bakan Bilgin'in EYT yasasının 26 Aralık'ta meclise sunulacağı açıklaması değerlendirilmekte ve yasanın Ocak ortasında yasalaşması durumunda EYT'lilerin şubat ayının ortasında ilk maaşlarını alabilecekleri belirtilmektedir. Daha sonra bağkurların düşük emekli maaşları, intibak yasası ihtiyacı ve stajyerlerin sorunları tartışılmaktadır. Son bölümde ise asgari ücret konusuna geçilerek, Bakan Bilgin'in ara zam açıklaması değerlendirilmektedir.
- Röportajda ayrıca yaş sınırı konusunda görüşler paylaşılmakta, Bağkur emeklilerinin maaşlarına yönelik iyileştirme önerileri sunulmakta ve enflasyonun satın alma gücünü etkilediği vurgulanmaktadır. Ekonomist, şu anda ara zam beklenmediğini ancak öngörülemeyen durumlarda tekrar yapılabileceğini belirtmektedir.
- 00:11EYT Yasasının Meclis Süreci
- Bakan Bilgin, EYT'nin bu ay sonuna kadar meclise sunulacağını belirtmiştir.
- EYT, 26 Aralık'ta meclise sunulacak ancak komisyonda görüşülmesi gereken birçok husus bulunmaktadır.
- Stajyerlerin borçlanma ve emeklilik konuları, Bağkur ihya ve diğer sigorta kolları arasındaki farklılıklar komisyonda ele alınacaktır.
- 01:18EYT Yasasının Yasalaşma Süreci
- Meclis 3 Ocak'a kadar tatilde olup, sonrasında genel kurulda EYT konusu konuşulabilir.
- EYT yasası Ocak sonu itibariyle netleşirse, genelkurdan çıktıktan sonra bir sonraki ay olan Şubat ayının ortalarında emekli maaşı bağlanmış olur.
- SGK kanuna göre Ocak'ta emeklilik verilirse, Şubat'ta maaş almaya başlanır.
- 02:27Yaş Sınırı ve Prim Borçlanması
- Bakan Bilgin, 1,5 milyon kişinin emekli olabileceğini belirtmiş, ancak bu rakam 6 milyon kişinin aynı anda olması anlamına gelmez.
- Bakan, 5 bin primi dolduran ve kadınlarda 20 yıl, erkeklerde 25 sigorta süresi olanların emekli olacağını söylemiştir.
- EYT'li vatandaşlar e-devlet sistemlerine ve sigorta sistemlerine girip prim sayılarını kontrol etmeli, eksik prim varsa 31 Aralık'tan önce borçlanmaya başvurmalıdır.
- 04:49Sigorta Süresi ve Vergi Dilimi
- Bakan, 1999'da sigortalı olmak gerektiğini belirtmiş, ancak askerlik borçlanması ve stajyerlik gibi durumlar sigorta süresini geriye çekebilir.
- Vergi dilimi çalışması yapılıyor; şu anda 32.000 TL'ye kadar kazancınız %15, 32.000-70.000 TL arasında kazancınız %20 vergilendirilir.
- Vergi dilimine girmeyi geciktirmek için tarifelerin yeniden değerleme ile beraber yükseltilmesi veya ücretliler için sabit bir vergi oranı belirlenmesi önerilebilir.
- 08:19Bağkur Sistemindeki Sorunlar
- EYT'nin ortaya çıkması gibi daha önceki dönemlerde sosyalist popülist politikalarla sistemde delinmiş, EYT'de bakan Aydın Güven Gürkan sistemi taşıyamadıklarını söyleyerek 5000 günden 9000 güne çıkarmış.
- Bağkur kapsamında yaklaşık 500 bin kişi emekli olmuş ve en düşük emekli maaş alanlar 3.500 TL maaş alıyor, bunun 5.000 TL'ye yükseltilmesi gerektiği belirtiliyor.
- Bağkur'lar kendileri için daha fazla prim öderken, yanlarında çalışanlar için daha az prim ödüyor, ancak emekli olduklarında yanlarına çalışanlar daha fazla maaş alırken kendileri daha düşük maaş alıyor.
- 09:25Bağkur'ların Beklentileri
- Bağkur'lar intibak yasası bekliyor, aynı primi ödemiş olmalarına rağmen farklı maaş alıyorlar ve bu durumun adaletli, öngörülebilir ve bilinebilir olması gerekiyor.
- Mecliste komisyon görüşürken yaş şartı, Bağkur intibak ve stajyerlerin sorunu çözülmeden geçerse EYT bittikten sonra diğer mağduriyetlere yol açabilir.
- 10:05Asgari Ücret ve Ara Zam
- Bakan Bilgin ihtiyaç olduğu takdirde bir ara zammın olacağını belirtmiş, bu açıklamayla işçinin mağdur edilmeyeceği mesajı çıkartılabilir.
- Asgari ücrette yapılan zamlar (5.500 TL, 8.500 TL, 4.253 TL) sene başına göre %100'lük zamlı olup, dolar bazında tarihi bir rekor olan 455 dolara yükseltilmiş.
- Enflasyon mücadele etmedikçe asgari ücret zamlarının faydası yok, ancak öngörülemeyen durumlar (pandemi, savaş) olursa ara zam yapılabilir.