Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Vergi ve Hukuk Bölümü Başkanı Deniz Erkan Baykuş ile enflasyon muhasebesi uzmanı Can Sözer arasında geçen bir sohbet formatındadır. Deniz Bey yaklaşık 25 yıldır vergi alanında çalışmakta ve yeminli mali müşavirdir, Can Bey ise 15 yılı aşkın süredir Türkiye'de vergi bölümünde çalışmakta ve özellikle enflasyon muhasebesi alanında çalışmalar yapmaktadır.
- Videoda enflasyon muhasebesi konusu detaylı olarak ele alınmaktadır. 2003 yılında mevzuata giren ancak 2021 yılına kadar uygulanmamış olan enflasyon muhasebesi, 2022 yılında 2023 sonuna kadar ertelenmiştir. Konuşmacılar, enflasyon muhasebesinin parasal olmayan kıymetlerin endekslenmesi ve güncel hale getirilmesi işlemi olduğunu, aktif-pasif dengesi ve bilanço yapısını etkilediğini açıklamaktadır.
- Ayrıca, UFRS ve VUK gibi farklı finansal standartlarda enflasyon muhasebesinin nasıl uygulandığı karşılaştırmalı olarak anlatılmakta, 2023 yılında yapılacak enflasyon düzeltmesinin 2024 yılı vergi matrahlarına nasıl yansıyacağı tartışılmaktadır. Video, 2023 yılının Cumhuriyet'in 100. yılı ve seçim yılı olması nedeniyle mevzuat düzenlemelerinin beklenen bir yıl olacağı vurgusuyla ve şirket yöneticilerinin enflasyon muhasebesi konusunda önceden hazırlık yapmaları gerektiği tavsiyesiyle sonlanmaktadır.
- 00:12Enflasyon Muhasebesi Tanıtımı
- Deniz Erkan Baykuş, vergi ve hukuk bölümü başkanı olarak yaklaşık yirmibeş yıldır vergi alanında çalışmaktadır.
- Can Sözer, onbeş yılı aşkın bir süredir Türkiye'de vergi bölümünde çalışmakta ve son dönemde ağırlıklı olarak enflasyon muhasebesi uygulamalarına yönelik çalışmalarda yer almaktadır.
- 00:56Enflasyon Muhasebesinin Tarihsel Gelişimi
- Enflasyon muhasebesi kavramı 2003 yılında mevzuata girmiş ve o zamana kadar uygulanan yeniden değerleme yerine devrim niteliğinde bir uygulama olarak kabul edilmiştir.
- 2021 sonuna kadar koşullar sağlanmadığı için enflasyon muhasebesi uygulanmamış, ancak 2018, 2020 ve 2021 yıllarında yeniden değerleme müessesesi önce gayrimenkuller sonra bütün sabit kıymetleri kapsayacak şekilde geri getirilmiştir.
- 01:54Enflasyon Muhasebesinin Uygulanması
- 2021 yıl sonu itibariyle uyuyan enflasyon düzenlemesi uyandırılmış, son üç yıl içerisinde yurtiçi ÜFE endeksindeki artış yüzde yüzün üzerine çıkmıştır.
- Gelir İdaresi Başkanlığı'nın konuyla ilgili çalışması sonucunda 2022'nin başında bir tebliğ taslağı duyurulmuş ve enflasyon düzeltmesi 2023 sonuna bırakılmıştır.
- 2023 sonunda sadece bilanço düzeltilecek, 2023 yılı vergi hesaplamalarına ve finansallara etkisi olmayacak, ancak 2024 yılında geçici vergi dönemlerinde koşullar devam ediyorsa enflasyon düzeltmesi vergi bilançoları da yapılacaktır.
- 04:32Enflasyon Muhasebesinin Amacı ve Uygulanışı
- Enflasyon muhasebesi, şirketin enflasyondan etkilenmeyen bilanç hareketlerinin güncellenmesi işlemidir ve şirketin içinde bulunduğu duruma göre değişebilecek bir konudur.
- Enflasyon düzeltmesi uygulaması parasal olmayan kıymetlerin endekslenmesi ve güncel hale getirilmesini içerir; bu kıymetler enflasyona karşı değerini koruyan kıymetlerdir.
- Bilançonun aktif tarafında stoklar, sabit kıymetler, peşin giderler gibi parasal olmayan kıymetler, pasif tarafında ise peşin gelirler ve öz varlık kalemleri enflasyondaki artıştan etkilenmeyen kalemlerdir.
- 07:22Enflasyon Muhasebesinin Etkileri
- Enflasyon karı zararı gibi mütalaa edilecek güncel değer farkları, öz varlığı güçlü firmalar için enflasyondan büyük ölçüde zarar yazacaktır.
- Bankaların öz varlığı güçlü, aktif tarafında endekslemeye tabi parasal olmayan değerleri düşük ve aktifleri büyük ölçüde parasal kalemlerden oluştuğu için ciddi bir enflasyon zararı yazılabilir.
- Sabit kıymet stoğu yüksek, öz varlığı düşük firmalar için enflasyon kar yazacaktır.
- 08:12Farklı Finansal Tablo Standartları
- UFRS enflasyon muhasebesi uygulamasını UBS 29 standardı altında ele alırken, vergi usul kanununda belirli şartlar belirlenmiştir.
- UFRS'de enflasyon muhasebesinden geçmiş mali tablo hazırlamak için açılış bilançosunun da düzeltilmesi ve enflasyon muhasebesine tabi tutulması gerekmektedir.
- UFRS'de enflasyon muhasebesi yapıldığında işlem gelir tablosunu da içerecek şekilde yapılırken, vergi usul kanununda bu bilanço ile sınırlı olup, gelir tablosundaki hasılat ve gider kalemleri dönem sonuna endeksleme getirilmez.
- 10:05Enflasyon Düzeltmesi ve Vergi Uygulaması Arasındaki Farklar
- Enflasyon düzeltmesi ilk defa yapılacağı için vergi uygulaması açısından gelir tablosunu etkileyen bir düzeltmeden bahsedilmiyor, ancak FRS tarafında gelir tablosundaki tüm rakamların güncellenmesi söz konusu.
- Vergi uygulaması açısından yurtiçi ÜFE'yi esas alırken, UFRS uygulamasında TÜFE'yi esas alıyor, bu da temel farklılıkları oluşturuyor.
- Enflasyon düzeltmesi ve enflasyon muhasebesi aynı yılda uygulandığında benzer sonuç çıkabilir gibi bir düşünce olabilir, ancak farklılıktan ötürü bu benzerlik sağlanmayabilir.
- 11:442023 Bilanço Düzeltmesinin 2024 Vergi Matrahlarına Etkisi
- 2023 bilançosunu düzeltmiş olmanın 2024 yılının vergi matrahlarına etkisi, özellikle amortisman maliyet kalemlerinde firmaları rahatlatacaktır.
- 2024 başında şirket vergi uygulaması açısından güncellenmiş sabit kıymet değerlerine, stok değerlerine ve peşineden giderler değerlerine ulaşmış olacak, bu da yükselen amortisman giderine sebebiyet verecek.
- Öz sermayeye bağlı olarak çalışan vergi güvenlik müesseselerinde şirketlerin lehine çalışacak, örtülü sermaye ve finansman gider kısıtlaması gibi özsermaye büyüklüğüne göre çalışan kalemler açısından avantaj söz konusu olacak.
- 13:22Enflasyon Düzeltmesinin Vergi Maliyetlerine Etkisi
- 2023 baz bir durum olup, 2024'te enflasyon düzeltmesi devam ederse, aktif değerlerinde yüksek değerler taşıyan şirketler pasif'e nazaran kar yazacak ve bu kar vergileniyor olacak.
- Finans sektöründeki şirketlerden bahsedersek, pasif tarafındaki parasal olmayan kalemleri fazla olanlar 2024'teki olası düzeltmede zarar yazarak vergi matramdan düşmek suretiyle vergi avantajı sağlamış olacaklar.
- 2022 sonunda UFRS finansallarında normal banka dışı sektörlerde enflasyon muhasebesi uygulandığı durumda, şirketlerin karlarının düşmesi yönünde beklentiler var.
- 14:59UFRS ve Vergi Uygulamasının Karşılaştırılması
- 2022 sonunda UFRS açısından enflasyon muhasebesini yapmak zorunda olduğundan ama vergi uygulamasında enflasyon düzeltmesi olmadığı durumda, FRS tarafındaki şirketin finansal durum tablosu ve gelir tablosu daha gerçeğe yakın hale geliyor.
- UFRS'de şirket güncellenmiş sabit kıymet değerleri üzerinden ispanteri yazıyor ve güncellenmiş stok denge tabloları üzerinden satışların maliyetini yeniden hesaplıyor, bu da fiktif kar durumunun ortadan kalkmasına mani oluyor.
- Vergi açısından vergi değerleri aynı kaldı ama defter değeri UFRS değerleri yukarı çıktığı için aktif tarafta özellikle sabit kıymetler ve stoklar için ertelenmiş vergi giderinden bahsediliyor.
- 16:49Şirket Yöneticilerine Destek
- UFRS uyarınca UBS 29 enflasyon muhasebesi uygulaması uzun bir zamandan sonra yine uygulanan bir şey olup, en son 2005'te yapılmış olan bir uygulama.
- Şirketlerin hesaplamaları yapabilmelerine yönelik destek sağlamaya çalışılıyor, şirketlerin UFRS mali tablolarındaki parasal olmayan nitelikli kalemlerin tespit edilmesi ve tarihsel arka planlarının araştırılması gerekiyor.
- Şirketlerin projeksiyon çalışmaları yaparak önümüzdeki dönemlere yönelik etkilerine yönelik avantaj dezavantaj analizleri yapılıyor ve dijital araçlar kullanılarak daha iyi fikir verilebiliyor.
- 18:43TMS Finansallarında Enflasyon Muhasebesi
- Şirketler artık genel kurumlara TMS finansallarını sunuyorlar ve TMS tarafında enflasyon muhasebesinin bu sene uygulanıp uygulanmayacağı konusu belirlilik yok.
- TMS finansallarında enflasyon muhasebesi uygulaması üçüncü sette girecek ve genel kurula sunulacak.
- Enflasyonsuz book finansalları ayrı standartlarda enflasyonsuz grup raporlaması yapıyorsa, UFRS tarafında enflasyonlu olacak ve birinde kar yok, birinde kar çok gibi durumlar ortaya çıkacak.
- 19:37Enflasyon Muhasebesi Uygulaması
- TMS (Türkiye Mali Sistem) tarafında 2022 sonu için TMS 29 yüksek enflasyonda ekonomilerdeki raporlama standardının uygulanmayacağı yönünde bilgi verilmiştir.
- Enflasyon muhasebesi 2023 yılında devreye girecek, bu da vergi uygulamasıyla paralellik sağlamaktadır.
- Türkiye Finansal Raporlama Standartları (TFRS) uygulayan şirketlerde enflasyon muhasebesi uygulanmayacak, ancak yurt dışında tahliye ihraç eden, yurt dışındaki bankalardan kredi kullanan veya yurt dışındaki yerlere raporlama yapan şirketlerde bu gereklilik söz konusu olacaktır.
- 20:402023 Yılı ve Ön Hazırlık
- 2023 yılı hem Cumhuriyet'in 100. yılı hem de seçim yılı olup, birçok mevzuat düzenleme beklenen bir yıldır.
- Enflasyon muhasebesi 2023 sonunda uygulanacak ve şirket yöneticilerinin ajandalarında yer almaya devam edecektir.
- Bu konularla ilgili uzun soluklu ve detay isteyen çalışmalar yapılacak, özellikle 2023 yılına yönelik vergi ve TFS uygulamaları için önceden hazırlık yapılması uygun olacaktır.