Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Melis Selman'in sunumuyla gerçekleşen bir gündem masası programıdır. Programda sosyal güvenlik uzmanı Melisa, emekli ve memur maaş zamları konusunda detaylı bilgiler vermektedir.
- Video, emekli ve memur maaş zamlarının nasıl hesaplandığını, son altı aylık enflasyon oranlarına göre belirlenen zam oranlarını ve kök aylık sisteminin nasıl çalıştığını açıklamaktadır. Ayrıca 2024 yılında emekli aylıklarının nasıl hesaplandığı ve 2025 yılında alınacak zam oranlarının daha az olacağı bilgisi de paylaşılmaktadır.
- Programda ayrıca kıdem tazminatı, 65 yaş aylığı, evde bakım parası, engelli aylığı ve çocuk yardımları gibi sosyal güvenlik ödemelerinin artışları da ele alınmaktadır. Emekli aylıklarının adaletli bir şekilde artırılması için kök aylık sisteminin değiştirilmesi ve ek ödemelerin yükseltilmesi gibi öneriler de sunulmaktadır.
- Emekli ve Memur Maaş Zamları
- Emekli aylıkları ve memur maaş zamları son altı aylık enflasyona göre belirlenir ve bu enflasyon Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından hesaplanır.
- Yıllık enflasyon %44,38 iken, kira artış enflasyonu %58,51 olarak açıklandı, bu aradaki farkın eşitleme veya refah payıyla kapatılması gerekiyor.
- En düşük emekli aylığı SSK ve Bağkur için 12.500 TL olarak sabit kalmış, bu rakam kök aylığın üzerine bir güncelleme rakamıdır ve enflasyonla birlikte yükselmez.
- 04:16Memur Maaşları ve Kök Aylık Meselesi
- Memurların en düşük aylığı kök aylık üzerinden hesaplandığı için 17.586 TL'den 19.617 TL'ye çıkmış, bu da ilk defa bir memur aylığının asgari ücretin altında kalmasını sağlamıştır.
- Kök aylık meselesinde, 12.800 TL'nin üstünde bir aylık almadığınız sürece aslında bir zam almıyorsunuz, bu nedenle kök aylık meselesinden kurtulmayı herkes istiyor.
- Normal aylığınız 12.500 TL'ye ulaşmışsa 14.154 TL'ye, ortalama bir skaladaysanız 15.000 TL ise 17.362 TL'ye, 20.000 TL ise maksimum 28.937 TL'ye ulaşmış oluyorsunuz.
- 06:58Maaş Hesaplamasındaki Sorunlar
- EYT ile birlikte emekli olanların maaş hesabı üç ayrı döneme göre (2000 öncesi, 2000-2008 Ekim arası ve 2008 sonrası) yapılırdı, ancak EYT itibariyle bu bittiği için sadece 2000 sonrası ve 2000-2008 sonrası dönemler hesaplanıyor.
- Ortalama oranı düştüğü için maaşlar da düşmeye başladı ve fazla çalışan aslında fazla aylık almıyor.
- Memur maaşları da artmış olsa da çok şahane değil, örneğin düz bir memur 40.817 TL'den 45.531 TL'ye, sağlık çalışanı 48.909 TL'den 53.442 TL'ye, polis memuru 2.816 TL'den 58.916 TL'ye, öğretmen 47.439 TL'den 52.918 TL'ye, uzman doktor 97.836 TL'den 109.196 TL'ye çıkmıştır.
- 09:18Emeklilik ve Sosyal Güvenlik Ödemeleri
- 2024 yılında emekli aylıkları daha yüksek olacaktı, ancak enflasyonun düşmesiyle 2025 yılında alınacak zam oranları daha az olacağı için emekli olanlar 2024 oranlarını alamayacaklar.
- Kıdem tazminatı asgari ücrete değil, memur zamlarına endeksli olarak 41.828 TL'den 48.352 TL'ye yükseldi.
- 65 yaş aylığı (yaşlılık aylığı) 4.181 TL'den 4.630 TL'ye, evde bakım parası 9.707 TL'den 10.125 TL'ye çıktı.
- 11:23Diğer Sosyal Güvenlik Ödemeleri
- Engelli aylığı, belli bir geliri olmayanlara ödenen %49-69 arası raporu olan ve 18 yaş altı çocuğu olanlar için 3.338 TL'den 3.723 TL'ye, %70 ve üzeri engelli aile olanlarda 5.007 TL'den 5.585 TL'ye yükseldi.
- Çocuk yardımları, anaokulu çocuğu olan, ilkokul, ortaokula giden, doktora, üniversiteye giden, ortaöğretim çağında olup okumayan, kronik hastalık tüberküloz gibi ya da taşıyıcı bir hastalığı olan çocuklara ödeniyor.
- Sosyal Güvenlik Kurumu'nun ve sosyal ödemeler altında olan bütün ödemeler aynı oranda arttı.
- 13:22Emeklilik Sisteminin Geleceği
- En düşük aylığı sürekli güncellemek adalet değil çünkü emekliler kök aylıktan çıkmış olsalar bile aylıkta kalıyorlar.
- Kök aylık sisteminin yerine ek ödemeleri yükseltmek ve herkese %10 fazla ödeme yapmak bir çözüm olabilir.
- Emekliler sağlık giderlerinin maaş hesaplama sisteminden çıkarılmasını talep ediyor, çünkü ilaç alırken fazladan para ödeniyor.
- 16:08Asgari Ücret ve Gelecek Beklentileri
- Asgari ücrete Temmuz zammı için beklenti yaratılıyor, ancak konuk bu konuda beklentisi olmadığını belirtiyor.
- OVP (Orta Vadeli Plan) 2025-2026 ve 2027 yılları için kitlenmiş durumda ve plan hazır.
- Borsalarda hareketli olduğu için dikkatli gidilmesi gerektiği vurgulanıyor.