Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, sunucu İlker Bey ile emekli maaşları konusunda uzman olan Özgür Kaya arasında geçen bir röportaj programıdır. Programda izleyicilerden gelen emeklilik ve sosyal güvenlik konularındaki sorular yanıtlanmaktadır.
- Röportajda Türkiye İstatistik Kurumu'nun açıkladığı 2023 yılının ikinci altı aylık dönemine ilişkin enflasyon rakamları ve bunun emekli maaşlarına etkisi ele alınmaktadır. Ayrıca EYT kapsamında yapılan başvuruların durumu, aylık bağlama süreci, dul ve yetim aylıkları, en düşük SSK emekli maaşı ve asgari ücret konuları detaylı olarak açıklanmaktadır.
- Programın son bölümünde ev hanımlarının emeklilik durumu ve AK Parti'nin seçim beyannamesinde yer alan yeni düzenlemeler üzerinde durulmaktadır. Özellikle doğum borçlanması konusundaki değişiklikler, üç çocuğa kadar doğum borçlanması yapılması, günlük borçlanma miktarının üçte birinin devlet tarafından karşılanması ve engelli çocuğu bulunan çalışan ev hanımlarına yönelik 90 günlük ilave prim hakkı gibi önemli bilgiler paylaşılmaktadır.
- 00:08Emekli Maaşları Hakkında Öngörüler
- Asgari ücretliler ve memurların maaşları belirlendikten sonra sıra emeklilere geldi.
- Türkiye İstatistik Kurumu'nun 2023 yılının ilk altı aylık dönemine ilişkin enflasyon rakamlarını açıklaması sonrasında memur, işçi ve Bağkur emeklilerinin maaşlarına dikkat çekildi.
- AK Parti Grup Başkanı, memurlara %17 küsur zam artı 8 bin lira seyyanen zam olarak yasalaşması için kanun teklifinin sunulacağını açıkladı.
- 02:05Emekli Maaşları Hakkında Son Gelişmeler
- Cumhurbaşkanı, ilgili bakanlıkların memur, işçi ve Bağkur emeklilerinin maaşlarına ilave bir zam çalışması yapması talimatı verdiğini belirtti.
- Önümüzdeki hafta içerisinde bu konu kesinlik kazanacak ve ilgili bakanlıklar çalışmalarını tamamlamış olacak.
- İşçi ve Bağkur emeklilerinin maaşları her ayın 17'si ile 27'si arasında ödendiği için bu süreye yetişmesi söz konusu olacak.
- 04:04Emekli Maaşlarında Oranlama Sorunu
- %19,77 lik enflasyon rakamının üzerine asgari ücrete %34 seviyesinde bir zam yapılmıştı.
- Seyyanen yapılan zamlarda oranlama yapmak doğru bir sonuca götürmez, bu en büyük hatalardan biridir.
- Emekli maaşlarında oranlama yapmak doğru değildir, intibak (uyumlaştırma, uydurma eşitleme) yapıldığında orana bakılmaz.
- 07:34Emekli Maaşları Hakkında Detaylar
- 2023 yılının ikinci altı aylık dönemi için memur, işçi ve Bağkur emeklilerinin %19,77 lik enflasyon farkı üzerine refah payı belirlenecek.
- Önümüzdeki hafta büyük ihtimalle bu oran %34 ile %35 arasında bir rakam olarak kamuoyuyla paylaşılacak.
- En düşük memur emekli maaşı şu an 7 bin lira iken, %19,77'ye ilave edildiğinde 9 bin liraya gelecek, %34 zam geldiğinde ise yaklaşık %13-14 seviyesinde artış olacak.
- 10:18Emekli Maaşları Hakkında Yanlış Bilinenler
- En düşük emekli maaşı 7 bin 500 lira olarak belirlenmiş olsa da, bu bağlanan aylık değildir.
- Cebimize giren aylık, hükümetin yasal olarak en düşük taban aylık uygulamasından kaynaklı olarak 7 bin 500 liradır.
- Taban aylık uygulaması olmasaydı, bugün 7 bin 500 lira değil 3 bin lira seviyelerinde bir rakam konuşuluyor olacaktı.
- 11:45EYT Aylıklarının Bağlanma Durumu
- Mart ayında başvuru yapan ancak henüz aylık alamayan yaklaşık 200-250 bin vatandaş bulunmaktadır.
- Yaklaşık 2,25 milyon EYT'liden 1,6 milyon seviyesinde başvuru gerçekleşmiş, bunların yaklaşık 1,45 milyonuna aylık bağlanmış, geri kalan yaklaşık 200-250 bin vatandaş henüz aylığına kavuşamamıştır.
- Sigortacılık sisteminde statü farklılıkları (Bağkur, emekli sandığı, tarım sigortası, isteğe bağlı) ve geçmişe dönük borçların ortaya çıkması emekli aylıklarının bağlanmasını geciktiren faktörlerdir.
- 13:03Bağkur Yapılandırması ve Teknik Hatalar
- Sosyal Güvenlik Kurumu'nun genelgesinde büyük bir eksiklik vardır; Bağkur yapılandırması 31 Aralık 2022 olarak sınırlandırılmıştır.
- 2022 yılından sonraki döneme sarkan Bağkur boy prim borçlarını ödeyemeyen vatandaşların ve Mart ayında başvuranların aylıklarının bağlanamadığı görülmektedir.
- Yasanın çıkması 6 Şubat deprem hadisesi sonrası gerçekleşmiş, bu nedenle mecliste tam manasıyla tartışılarak değerlendirmeler yapılamamıştır.
- 15:00Aylık Artışları ve Seyyanen Zam
- 2023 yılının ilk altı aylık döneminde bağlanan aylıklara, enflasyon farkı da eklenerek ikinci altı aylık dönem için artış uygulanacaktır.
- Emeklilere seyyanen bir artış veya ücret ilave edilmesi söz konusu değildir.
- Seyyanen zam yerine aylık bağlama oranlarını düzelterek bir intibak yasası ile aylıklar arasındaki farklılıkları gidermek daha kalıcı bir çözüm olacaktır.
- 17:46Dul ve Yetim Aylıkları
- Dul ve yetim aylıklarına, dosya başında almış oldukları ücretler 7.500 TL çıtasının üzerinde ise gelecek olan zam miktarında olumlu yönde etkileneceklerdir.
- 7.500 TL çıtasının altında kalıyorlarsa sadece bağlanan aylık ile 7.500 TL arasındaki makasın daraltılması için bu zamlar işe yarayacak, 7.500 TL'nin üzerine çıkma olasılığı mümkün olmayacaktır.
- Dul aylıklarında %25, yetim aylıklarında %12,5 daha düşük ayrı kalırlar.
- 19:55En Düşük SSK Emekli Maaşı ve Asgari Ücret
- En düşük SSK emekli maaşının durumu, e-devlet sistemine girildiğinde "bağlanan aylık" olarak görülebilir.
- Bağlanan aylık 7.500 TL'nin altında ise alacakları maaş 7.500 TL, üzerinde ise %19,77 artı refah payı ilavesiyle %34-35 bandında olacaktır.
- Asgari ücret yılbaşına kadar 11.402 TL olarak belirlenmiş, 31 Aralık 2023 tarihine kadar geçerli olacak ve bu rakamın altında ücret ödeyen işveren yasal olarak suç işliyor demektir.
- 22:16Askerlik Borcu Yapılandırması
- Askerlik borçlanması yapılandırma kapsamına girmez, hangi dönemde yapılmışsa o dönemde sigorta primi esas kazancı günlük miktarıyla belirlenir.
- Askerlik borçlanması, doğum borçlanması, yurtdışı borçlanması yıllık asgari ücrete gelen artışta asgari ücretin günlük miktarının %32'si olarak belirlenir.
- Başvuru yapıldığında Sosyal Güvenlik Kurumu tebliyatını gerçekleştirdiğinde bir ay içerisinde ödeme yükümlülüğü vardır, ödeme yükümlülüğü yerine getirilmediğinde başvuru düşer.
- 23:24Ev Hanımlarının Emeklilik Durumu
- AK Parti'nin seçim beyannamesinde ev hanımları için önemli düzenlemeler bulunmaktadır.
- Doğum borçlanması üç çocuğa kadar uygulanacak ve yeni düzenlemede sigorta başlangıcının önemi kalmayacak.
- Yapılacak doğum borçlanması miktarının üçte biri hükümet tarafından karşılanacak, örneğin günlük borçlanma miktarının üçte biri elli liraya tekabül edecek.
- 24:38Ev Hanımlarının Emeklilik Hakkı
- Yıpranma payı getirilecek ancak detayları henüz açıklanmamıştır.
- İsteğe bağlı prim ödeyen ev hanımlarının primlerinin üçte biri devlet tarafından karşılanacak.
- Özellikle kırsal kesimdeki tarım ve hayvancılık sektöründe faaliyette bulunan kadınlar için emeklilik hakkı kısmen açılmış olacak.
- 25:53Engelli Çocuğu Bulunan Çalışan Ev Kadınları İçin Avantajlar
- Engelli çocuğu bulunan çalışan ev kadınları için 2018 yılından beri her yıla doksan gün ilave edilmektedir.
- Bu doksan günlük ilaveler yaş haddinden düşürülür, örneğin 53 yaşında emekli olacak biri engelli çocuğu varsa 50 yaşında emekli olabilir.
- Engelli çocuğu ile ilgili belgeleri işyerinin bağlı bulunduğu Sosyal Güvenlik Kurumu'na ibraz etmek yeterlidir.