Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Mersin Mali Müşavirler Odası ve Komite Başkanı İsmet Buğr'un katıldığı bir bilgilendirme programıdır. Programda mali müşavir, binek otomobil alımı ve satışıyla ilgili vergi uygulamaları hakkında detaylı bilgiler sunmaktadır.
- Video, dört ana başlık altında yapılandırılmıştır: binek otomobil kiralanması, alımında ödenen KDV ve ÖTV'ler, ikinci el otomobil alım-satımlarında belge düzeni ve katma değer vergisi, öTV muafiyeti ve engelli araç alımı, yeniden değerleme uygulaması. Program boyunca 7104 sayılı yasanın getirdiği değişiklikler, gider yazma kısıtlamaları, amortisman uygulamaları ve engelli bireylere yönelik vergi avantajları gibi konular ele alınmaktadır.
- Videoda ayrıca kiralama gider kısıtlaması, bakım giderlerindeki %70 sınırı, noter satış sözleşmelerinde dikkat edilmesi gereken hususlar, engelli bireyler için %26,30 ile %0 arasında değişen ÖTV indirimleri ve yeniden değerleme uygulamasının avantajları ve dezavantajları gibi pratik bilgiler de paylaşılmaktadır.
- Yeni Otomobil Vergi Uygulamaları
- 7194 sayılı yasaya göre binek otomobillerin alımı, kiralanması ve ikinci el otomobillerin alım satımı 1 Ocak 2020 tarihinden itibaren ciddi değişikliklerle gider kısıtlamaları getirildi.
- Daha önce tüm giderlerin tamamı kıs dönem uygulaması şeklinde kabul edilirken, şimdi giderlerin bir bölümü kabul edilirken bir bölümü kabul edilmez hale geldi.
- Binek otomobillerin tamir ve bakım giderlerinin %70'i gider olarak yazılırken, diğer %30'u kanuni kabul edilmeyen gider olarak değerlendirildi.
- 01:31Programın Konuları
- Programda dört ana konu ele alınacak: binek otomobil kiralanması, alımında ödenen ÖTV ve KDV'ler, amortismanlarla ilgili gider kısıtlaması uygulaması.
- İkinci el otomobil alım satımlarında belge düzeni ve katma değer vergisi, ÖTV muafiyeti ve engelli araç alımı konuları da işlenecek.
- Yeniden değerleme yaparak daha az vergi ödenebilir mi sorusu da cevaplanacak.
- 03:40Otomobil Alımı ve Vergi Uygulamaları
- Binek araçlar artık lüks olmaktan çıkıp temel ihtiyaçlar haline gelmiş, özellikle ticari faaliyetlerde pazarlama ve dağıtım faaliyetlerinde önemli bir argüman haline gelmiştir.
- Vergiye tabi taksi işletmeleri ve tur operatörleri gibi binek otomobilleri işleten ve kiralayan işletmeler, aldıkları araçların katma değer vergisini indirim konusu yapabilirler.
- Diğer işletmeler katma değer vergisini indirim konusu yapamaz, bu vergiyi ya maliyete ekleyerek amortisman ayırmak zorunda kalırlar ya da doğrudan gider olarak yazabilirler.
- 05:18Araç Sınıflandırması ve Vergi Uygulamaları
- Gümrük, trafik ve vergi idaresi arasında araç sınıflandırması konusunda farklı görüşler bulunmaktadır.
- Tüm araçlar gümrük tarife cetvelle (KİM) değerlendirilir ve 87.04 pozisyonunda ithal edilen araçlar binek araç olarak kabul edilir.
- İşletmelerin vergi yüklerini düşürmek için maliyete atıp amortisman ayırmak veya doğrudan gider olarak yazmak gibi farklı yöntemler tercih edilebilir.
- 07:08Örnek Hesaplama
- 500.000 TL bedeli, 350.000 TL ÖTV'si ve 150.000 TL KDV'si olan bir otomobil örneği üzerinden hesaplama yapılmaktadır.
- Katma değer vergisi ve ÖTV'nin tamamı doğrudan gider olarak yazılabilirken, bu tutarın 200.000 TL'yi aşan kısmı kanunen kabul edilmeyen gider olarak değerlendirilir.
- ÖTV ve KDV toplamı maliyete eklenerek amortisman ayrılabilir, bu durumda toplam maliyet 750.000 TL olur.
- 08:39Binek Otomobillerde Amortisman ve Gider Yazma Sınırlamaları
- Binek otomobillerde KDV ve ÖTV gider yazma kısıtlaması dışında amortisman kısıtlaması da bulunmaktadır.
- Amortisman sınırı 200.000 TL'dir, bu sınırın üzerindeki giderler kanuna kabul edilmeyen gider olarak kaydedilmelidir.
- Binek araçların amortismanlarında "kısa amortisman" uygulaması vardır; araç alındığı ay kesirli olsa bile tam ay kabul edilir ve yıllık amortisman oranı 12'ye bölünerek hesaplanır.
- 10:29Binek Otomobillerin Satışı ve Maliyet Hesaplaması
- Satışta kanunen gider yazamadığınız bölüm maliyet olarak yazılabilir.
- Binek otomobillerin işletme faaliyetlerinde tamamının kullanılmadığı, bir kısmının işletme sahibinin ailesi tarafından özel işlerde kullanıldığı için bu kısıtlamalar getirilmiştir.
- Satışta maliyet hesaplaması yapılırken, kanunen gider yazamadığınız bölüm maliyet olarak artacaktır.
- 11:39Binek Otomobillerin Kiralanması ve Bakım Giderleri
- 1 Ocak 2020'den itibaren binek otomobillerin kiralanması için gider kısıtlaması getirilmiştir.
- 2022 yılı için kiralama sınırı KDV hariç 8.000 TL'dir, bu sınırı aşan kiralama giderleri kanuna kabul edilmemektedir.
- Tüm binek otomobiller için bakım, onarım, köprü geçişleri gibi giderlerin sadece %70'i indirim konusu yapılabilir, %30'u kanunen kabul edilmemektedir.
- 13:01Binek Otomobillerin Satışı ve KDV Uygulaması
- Vergi mükellefi olmayan biri binek otomobili satarken %1 KDV uygulanır.
- Vergi mükellefi olan biri binek otomobili satarken %1 KDV ile satış yapmalıdır.
- Oto galerici de binek otomobili satarken %1 KDV ile satış yapmalıdır.
- 14:46Noter Satış Sözleşmesi ve KDV Uygulaması
- Noter satış sözleşmesinde KDV hariç veya KDV dahil rakamların belirtilmesi önemlidir, belirtilmediğinde orada yazan rakam KDV'nin matrahı olarak kabul edilir.
- Tapuda yapılan işlemlerde KDV'nin matrahı olarak gösterilen satış bedeli, KDV hariç veya KDV dahil yazılmalıdır.
- Noter sözleşmesinde kasko değeri ve alım satım değeri ayrı ayrı yazılmalıdır, satıcının ve alıcının talep etmesi halinde noter satıcının beyanı başlığını açarak ikinci bir satış değerini yazmak zorundadır.
- 16:38Fatura Düzenleme ve Maliye Bakış Açısı
- Vergi mükellefi olan biri aktifine kayıtlı aracı satarken noter satış sözleşmesinden sonra mutlaka fatura düzenlemelidir.
- Fatura düzenlenirken noter satış sözleşmesinin yapıldığı tarihi 7 günü geçmemeli ve faturanın açıklama bölümünde noterin yevmiye numarası ve satış sözleşmesi tarihi bilgileri yer almalıdır.
- Maliye bakış açısından kasko değeri ile alım satım değeri arasında %65'in altında bir fark varsa, bu satış inceleme konusu olabilir ve beyanda bulunanın muhtemelen bir matra farkına muhatap olması kaçınılmazdır.
- 17:46Araç Satışları ve Kasko Değeri
- Araç satışında kasko değerinin yüzde yetmişinden daha aşağı bir beyanda satış yapılması önerilmiyor.
- Alacaklılardan mal kaçırma endişesiyle satışın iptal davası açma ihtimali yüksek olduğu için satışın bankacılık sistemleri üzerinden yapılması tavsiye ediliyor.
- Satışta plaka numarası belirtilerek yazılması, iki tarafın lehine olacak.
- 18:32Galericilerin Katma Değer Vergisi Uygulaması
- Galericilerin nihai tüketici dediğimiz vergi mükellefleri olmayan taşıtları alıp satması durumunda özel matrah hakkı uygulanıyor.
- Galericiler nihai tüketiciye aracı satarken alış bedeli özel matrah olarak telakki edilir ve aradaki fark katma değer vergisinin matrahı olur.
- Galericiler nihai tüketiciye aracı satarken faturada aldığı bedeli yazma zorunluluğu vardır.
- 20:14Galericiler Arası Satışlar
- Nihai tüketiciden alınan araçların ilk galericiye satışında özel matrah uygulanır, ancak galericiye satılan araç bir başka galericiye satıldığında özel matrah uygulanmaz.
- Özel matrah uygulaması satışın her departmanında ayrı ayrı uygulanacak bir yöntem değildir.
- Özel matrah uygulamasından yararlanabilecek olanlar yetki belgesi almış ticari işletmelerdir.
- 22:02Engelli Araç Alımları ve Avantajlar
- Engellilere araç alımlarında ÖTV (Özel Taşıt Vergisi) belli oranlardan sıfıra kadar indirim uygulanmaktadır.
- Engellilik derecesi raporunda belirlenen %40 ve üzerinde engellilik derecesine sahip olanlar için indirim uygulanır, %40 altındaki engellilik derecesi raporu geçerli değildir.
- Engellilik derecesi %90 ve üzerinde olanlar için sıfır ÖTV ile araç alınabilir.
- 24:44Engelli Araç Alımlarının Koşulları
- Engelli araç alımı için 18 yaşından gün almaya ihtiyaç vardır, çünkü aracı bizzat kendisinin kullanması öngörülmüştür.
- %90 üzerinde engellilik derecesine sahip olanlar için, ehliyeti olmayan veya 18 yaşından küçük olanlar için mahkemece atanmış vasi veya yasal mirasçıların adına araç tescil edilebilir.
- Engelli araç alımlarında motor hacmi yerine parasal sınır uygulanmıştır; 2022 yılı için 450.000-500.000 TL sınırı vardır.
- 26:19Engelli Araçların Satışı
- ÖTV indiriminden yararlanarak satın alınan araçların beş tam yıl geçmeden satışları söz konusu değildir.
- Beş yıl içinde satılan araçlarda ödenmeyen ÖTV'nin vergi dairesine müracaatla hesaplanarak ödemesi gerekir.
- Kaza sonucu pert olması, doğal afet sonucu kullanılamayacak hale gelmesi gibi istisnai durumlarda araç satışı yapılabilmektedir.
- Engelliden engelliye yapılacak satışlarda (örneğin %90 engellilik derecesine sahip biri tarafından alınan araç, aynı dereceli birine satılırsa) ÖTV aranmaz.
- 27:31Yeniden Değerleme Uygulaması
- Yeniden değerleme uygulaması, 2003-2004 yıllarında "enflasyon düzeltmesi" adıyla uygulanmaya başlanmıştır ve yüksek enflasyon ortamında kanun koyucu tarafından yeniden getirilmiştir.
- Yeniden değerleme, enflasyonun yüksek olduğunu gösteren bir sinyal olarak değerlendirilmektedir.
- Özellikle eski tarihli araçların defterde kayıtlı değerleri ile şu anki satış değerleri arasında ciddi farklar oluştuğu için mükellefler için ağır vergi yükü oluşturmuştur.
- 29:04Yeniden Değerleme Uygulamasının Kapsamı
- Tam mükellefiyete tabi, bilanço esasına göre defter tutan gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri bu uygulamadan yararlanabilir.
- Serbest meslek kazancı elde eden mükellefler, işletme hesabına göre defter tutan mükellefler ve basit usulde vergiler mükellefleri yeniden değerleme uygulamasından yararlanamazlar.
- Yeniden değerleme, kayıtlı değerlerin belli bir endeksle çarpılması suretiyle yeni bir değer belirlenmesi anlamına gelir.
- 30:18Yeniden Değerleme Örneği
- 2008 yılında 100 bin lira değerinde giren bir araç, 2022'de kasko değerinin 400 bin lira olduğu durumda, yeniden değerleme yapılarak değeri 350 bin liraya getirilebilir.
- Bu durumda 400 bin liraya satıldığında 50 bin liralık bir kar oluşur, bu sayede 300 bin liralık beyan gereken kar yerine 50 bin liralık kar beyan edilir.
- Yeniden değerleme için bulunan farkın %2'si vergi olarak ödenir, örneğin 200 bin liralık fark için 4 bin lira vergi ödenir.
- 31:30Bedelsiz Yeniden Değerleme
- Vergi usul kanunu 269/3 maddesi gereğince vergi ödemeden yeniden değerleme yapılabilir, ancak bu uygulama 2022 yılı öncesi dönemlere ait aktiflerdeki taşınmazlar ve amortisman için yapılamaz.
- Bedelsiz yeniden değerleme yapıldığında, bu uygulama daha sonra tekrar yapılamaz.
- Konuşmacı, mükelleflerin %2 oranını uygulayarak yeniden değerleme yapmalarını tavsiye etmektedir.
- 32:38Yeniden Değerleme Sonrası Durum
- Yeniden değerleme sonucu bulunan rakam artık defter kayıt değerini oluşturur ve maliyet unsuru olarak kabul edilir.
- Yeniden değerleme sonrası herhangi bir istisnai durum veya ek vergi yükü oluşmaz, sadece %2 vergi ödenir.
- Konuşmacı, bilanço esasına göre defter tutan mükelleflerin, önümüzdeki dönemde satmayı planladıkları varlıkları kontrol etmelerini ve bu uygulamadan yararlanmalarını tekrar tekrar önermektedir.
- 34:45Vergi Sistemi Hakkında Hayaller
- Konuşmacı, nüfusa oranla vergi mükellefi sayısının azalması ve verginin tabana yayılması gerektiğini vurgulamaktadır.
- Dolaylı vergilerin (KDV gibi) oranının azalması ve dolaysız vergilerin (gelir vergisi gibi) oranının artması hayalini kurmaktadır.
- Kanunların daha sarih, daha anlaşılabilir şekilde oluşturulması ve meslek mensuplarının fikirlerinin kanun ve tebliğler oluşturulurken alınması istenmektedir.
- 36:49Vergi Konuları Üzerine Değerli Bilgiler
- Mersin Mali Müşavirler Vergi Komitesi Başkanı İsmet Bur, binek otomobillerin kiralanmasından birinci el alımına özel tüketim vergisi, katma değer vergisi ve amortisman giderlerinin Kıs uygulaması ile ilgili bilgiler paylaştı.
- İkinci el otomobillerin alım satımlarındaki belge düzeni, katma değer vergisi, ötv muafiyeti, engelli araç alımı ve yeniden değerleme konuları işlendi.
- Geçmişte uygulanan ancak vazgeçilen binek otomobil gider kısıtlaması uygulaması, vergi düzenlemesi ve muhasebe kayıtlarında karmaşaya yol açtığı için, vergiyi tabana yayıp daha sade bir uygulama birliği sağlanmasını talep edildi.