Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, CHP Zonguldak Milletvekili Deniz Yavuz Yılmaz ile yapılan bir röportajdır. Yavuz Yılmaz, Türkiye'de 20 Aralık gecesi yaşanan döviz kuru operasyonu hakkında görüşlerini paylaşıyor.
- Röportajda, 20 Aralık gecesi 18 liranın üzerinde olan dolar kurunun bir gecede 12'ye inmesi olayı detaylı olarak ele alınıyor. Yavuz Yılmaz, bu operasyonun Merkez Bankası rezervlerinden yapılan dolar satışları ve Borsa İstanbul'un fiyat limiti kurallarındaki değişikliklerle gerçekleştirildiğini anlatıyor. Ayrıca, operasyonun kimler tarafından planlandığı, kimlerin haberdar olduğu ve CHP'nin bu konudaki araştırma önergesi hakkında bilgi veriyor.
- Videoda ayrıca, devre kesicilerin kaldırılmasıyla Merkez Bankası'nın düşük kurdan dolar satması, küçük yatırımcıların zarar görmesi ve yandaş şirketlerin zenginleşmesi süreci ele alınıyor. Konuşmacı, vatandaşların alım gücünün düşürüldüğünü ve asgari ücretin gerçek değerinin düştüğünü vurguluyor.
- 20 Aralık Gecesi Döviz Operasyonu
- 20 Aralık gecesi dolar kuru 18 liranın üzerindeyken, bir gecede 12'ye indi ve bu olayla ilgili birçok soru işareti var.
- CHP Zonguldak milletvekili Deniz Yavuz Yılmaz, sosyal medyada belgelerle 20 Aralık gecesinde neler olduğunu madde madde anlatıyor.
- 00:52Operasyonun İlk Aşaması
- Finans piyasalarında vatandaşlara büyük bir tuzak kurulmuş, 20 Aralık günü 18 liranın üzerine çıkan dolar, 21 Aralık sabahı 3,65 liradan satılmıştır.
- Bu satış işlemi ağırlıklı olarak Merkez Bankası rezervlerinden yapılmış ve 20 Aralık ile 21 Aralık arasında toplam yaklaşık 7 milyar dolarlık Merkez Bankası rezervinde eksilme olmuştur.
- Operasyon 20 Aralık sabah piyasalar açıldıktan sonra, döviz piyasalarının yükselmesinin önündeki engeller kaldırılarak başlatılmıştır.
- 02:35Operasyonun Devamı
- Dolar 18 TL'nin üzerine çıkınca, gündüz piyasaları kapandıktan sonra operasyon başlatılmış ve akşam piyasalarında Merkez Bankası kamu bankaları üzerinden dolar satmaya başlamıştır.
- Operasyonun ilk hedefi doları 10 TL'nin altına indirmekti, ancak profesyonel yatırımcılar ve bankalar bu duruma hazırlıklı olarak devreye girmişlerdir.
- Bir yatırımcı yaklaşık 12,50 kurunda 1,5 milyar dolar büyüklüğünde döviz satın alarak, Merkez Bankası'nın planını yarıda kesmiştir.
- 05:19Panik ve Borsa İstanbul'un müdahalesi
- Büyük miktardaki alım nedeniyle doların ortalaması 12,49'da takılmış ve diğer tarafta büyük bir panik yaşanmıştır.
- 21 Aralık sabahında Borsa İstanbul devreye girip operasyonun kalan kısmını yapmıştır.
- 9:46'da fiyat limiti değişikliği duyurusu yapılmış, normalde dövizin en fazla %10 aşağıya indiğinde devre kesici devreye girmesi gereken kural, %80'e kadar düşük seviyeden satılabilir kararı alınmıştır.
- 08:39Operasyonun Sonuçları
- Çekilen dolarlarla normal piyasa 9:30'da 18,22 liradan açıldığı halde, dolar 3,65 liraya kadar düşmüştür.
- Haberi olanlar %10 sınırını aşarak 8 TL, 7 TL ve hatta 3,65 TL önererek dolar almış, böylece 18 TL değeri olan dolar 3,65 liradan birilerinin cebine girmiştir.
- Bu usulsüz işlem, vatandaşların sabah uyandığında doların düşük seviyesini görüp satın almak istemesinin önüne geçmek için yapılmıştır.
- 12:47Döviz Manipülasyonu Operasyonu
- Normal şartlarda devre kesiciler varken, bu operasyonda tüm devre kesiciler kaldırılmış ve arabanın frenleri boşaltılmış durumda.
- Operasyondan önceden haberdar olanlar aktif olarak sürece girip danışıklı olarak dövizi düşük kurdan alarak doları aşağıya çektiler.
- İtiraz eden bazı şirketler oldu ve 21 Aralık öğlen saatlerine doğru yapılan düşük kurdan işlemler iptal edildi, ancak bu manipülasyonun ortadan kaldırılmadığı belirtiliyor.
- 14:30Manipülasyonun Sonuçları
- Vatandaşın döviz alım satımında yapacağı işlemlerdeki iradesi sakatlanıyor ve manipüle edilmiş oluyor.
- Döviz satışı ile birlikte devre kesicilerinin kaldırılması ve Merkez Bankası'nın ucuzdan dolar satması ile küçük yatırımcılar paralarını ve varlıklarını kaybediyor.
- Operasyondan önceden haberi olanlar zenginliklerine zenginlik katarken, vatandaşlar ve devletin rezervleri zarar görüyor.
- 15:32Operasyonu Bilenler
- Operasyonu saray, Hazine ve Maliye Bakanı, Borsa İstanbul Genel Müdürü, Sermaye Piyasası Kurulu Başkanı ve kamu bankalarının genel müdürleri biliyor.
- Dolar havuzları oluşturan yandaş şirketler de haber verildiğini tahmin etmek zor değil.
- Sektörün içindeki ana aktörler, düzenleyici ve denetleyici kurumlar bu kumpasa aracılık ediyor.
- 16:45Manipülasyonun Doğası
- Vatandaşları gündüz piyasasında işlemlerini tamamladıktan sonra akşam piyasalarında devre dışı bırakarak, gün içinde yaptıkları döviz hareketlerinden elde ettikleri avantajlar veya dezavantajlar manipüle ediliyor.
- Manipülasyona karşı tedbir alması gereken, devre kesici koyması gerekenler, manipülasyonun kendisini yaptıkları için devre kesicileri ortadan kaldırıyorlar.
- Fakirlenen vatandaşlara iyilik yapar gibi önerilerde bulunuyorlar, ancak bu "korumalı kur sistemi" gerçek yaraları engelleyebilecek türden çözümler değil.
- 18:27Sermaye Transferi ve Sonuçlar
- 20 Aralık ve 21 Aralık tarihinde Türkiye'de finans piyasalarında büyük bir sermaye transferi yapılmış, sermaye çıkışı olan soyulan Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası ve vatandaşlar.
- Zenginliğine zenginlik katan, neredeyse bedavaya yakın kurlardan dolarları kasalarına toplayanlar operasyonu önceden bilenler ve muhtemelen dolar havuzları kuran şirketlerdir.
- CHP, bu manipülatif adımların tekrar yapılmaması ve kusurlu işlemlerin iptal edilmesi için Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne araştırma önergesi sundu.
- 21:01Vatandaşın Durumu
- Vatandaşları kimse yok saymasın, kimse vatandaşını küçük görmesin, onları çarpıp çarpıp, onları fakirleştirip yoksullaştırıp, onlara finans piyasalarında tuzaklar kurup, sonrasında da vatandaşlara yara bandı vererek kızgınlığını dindireceklerini zannetmesinler.
- Vatandaşlar yüz doları olan paranın yarısı değer kaybettiğinde, AK Parti hükümetinin Merkez Bankası ile birlikte vatandaşın nasıl fakirleştirdiğini ve Merkez Bankası'nın nasıl soyulduğunu hatırlayacaklar.
- Asgari ücrette yapılan fiyat ücret artışı, alım gücünü düşürerek ve Türk Lirasının değerini düşürerek dolaylı olarak asgari ücrete zam değil, indirim yapmış durumda.