Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Eyüp Hoca tarafından sunulan bir hukuk dersi formatındadır. Ders sırasında Etra adında bir kişi de stüdyoda bulunmaktadır.
- Videoda zilyetliğin korunma yolları, zilyetlik karineleri ve taşınır davası konuları detaylı şekilde ele alınmaktadır. Ders, zilyetliğin üç yolla korunduğu (kuvvet kullanma, dava yoluyla koruma ve meşru müdafaanın kapsamı) ile başlayıp, 391 sayılı kanunla getirilen idari yolla zilyetliğin korunması, zilyetlik karineleri (iyi niyetli, haklı ve haksız zilyetlik) ve taşınır davası açma koşulları gibi konuları kapsamaktadır.
- Ders, KPSS sınavına hazırlanan öğrencilere yönelik bilgiler içermekte ve taşınmaz mal zilyetliğine tecavüzlerin önlenmesi, rıza dışı elden çıkan taşınır malların mülkiyet hakları ve zamanaşımı gibi konuları örneklerle açıklamaktadır. Ayrıca, bir sonraki derste zilyetlikle ilgili konuların devam edeceği belirtilmektedir.
- 00:06Zilyetliğin Korunma Yolları
- Zilyetlik, hukuki değer olarak korunan bir fiili durumdur ve haklılık-haksızlık tartışması bu konunun dışında ele alınır.
- Zilyetlik hukukta üç yolla korunur: kuvvet kullanma, dava yoluyla koruma ve diğer koruma yöntemleri.
- 00:43Kuvvet Kullanma Yöntemi
- Zilyetlik, saldırı veya gasp girişiminde orantılı bir güç kullanarak korunabilir, bu durum meşru müdafaadır.
- Kuvvet kullanma hakkı, saldırı sona ermeden ve kolluk güçleri yetişemeyecek durumda olmalıdır.
- Saldırı sona erdikten sonra kuvvet kullanma hakkı kalmaz, ancak zilyetlik tamamen kaybedilmediği sürece kuvvet kullanma imkanı devam eder.
- 04:35Dava Yoluyla Koruma
- Zilyetlik sona ermiş ve kuvvet kullanma hakkı kalmamışsa, dava yoluyla koruma imkanı kullanılır.
- Zilyetlik, haklı veya haksız olmasına bakılmaksızın korunur, bu nedenle zilyetli kişi kuvvet kullanarak zilyetliğini savunabilir.
- Zilyetlik sona erdikten sonra kuvvet kullanma imkanı kalmaz, bu durumda ilgili kolluk birimlerine haber verip dava yoluyla zilyetliği yeniden kazanmak gerekir.
- 07:35Dava Türleri
- Dava iki türlüdür: halihazırda var olan saldırıyı sona erdirmek için açılan dava veya önlemek için açılan dava.
- Saldırıya son verme davası, zilyetliğe yönelik devam eden saldırıları engellemek için açılır.
- Önleme davası, henüz meydana gelmemiş ancak yakın gelecekte gerçekleşecek saldırıları engellemek için açılır.
- 09:40Zilyetlik Koruma Davaları
- Zilyetlik koruma davalarında saldırının sona erdirilmesi, sebebinin ortadan kaldırılması ve ortaya çıkan zararın giderilmesi amaçlanır.
- Gasp eden kişi malik karşı bile saldırıya son verme davası açabilir, bu davada haklı haksız tartışması değil zilyetlik korunur.
- Hırsız bile malik karşı saldırıya son verme davası açabilir, ancak malik zilyetliğin iadesi için daha üstün bir hakka sahiptir.
- 12:20Zilyetlik İadesi Davası
- Zilyetlik iadesi davası, haksız işgalin sona erdirilip zilyetliğin iade edilmesi amacıyla açılan davadır.
- Zilyetlik iadesi ancak ve ancak zilyetliğin haksız bir şekilde sona erdirilmesi durumunda mümkündür.
- Zilyetlik iadesi davasında hakime zaman verme talepleri dinlenmez, görüntü korunur ve fiili durum değerlendirilir.
- 18:28Davaların Yargılanma Süreci
- Zilyetlik koruyan davalar soluk hukuk mahkemesinden istenir ve basit yargılamaya tabidir.
- Basit yargılamada dilekçelerin teatisi dava dilekçesi ve verilen cevap dilekçesi ile biter, cevaba cevap dilekçesi sunulmaz.
- Zilyetlik davası, zilyetliğin haksız olarak sona erdirilen kişi malik, kiracı veya hırsız olabilir ve iki ay ve en geç bir yıllık hak düşürücü süre içinde açılmalıdır.
- 20:06İdari Yolla Koruma
- İdari yolla koruma Türk Medeni Kanunu'nda düzenlenmemiştir, başka bir kanunla getirilmiştir.
- Taşınmaz mal zilyetliğine yapılan tecavüzlerle ilgili düzenleme Kanun 391 sayılı kanunda yer almaktadır.
- 21:11Taşınmaz Mal Zilyetliğine Yönelik Tecavüzlerin Önlenmesi Hakkında Kanun
- 3901 sayılı kanun, taşınmaz mal zilyetliğine yapılan tecavüzlerin önlenmesi için getirilmiştir.
- Bu kanun sadece taşınmazlara yönelik tecavüzler için geçerlidir; taşınır mallara yapılan saldırılar için uygulanamaz.
- Taşınmaz mal zilyetliğine yapılan tecavüz durumunda, saldırıya son verme veya zilyetliğin iadesi davası açılabilir.
- 21:57Başvuru Süreci ve Süreler
- Taşınmazın bulunduğu yerdeki en büyük mülki idari amirine (kaymakam veya vali) başvurulmalıdır.
- Başvuru, saldırıyı ve saldırganı öğrendiğimiz andan itibaren altmış gün ve en geç saldırının yapıldığı andan itibaren bir yıllık hak düşürücü süre içerisinde yapılmalıdır.
- Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlere yönelik saldırılar için hak düşürücü süre aranmaz ve idare onbeş gün içerisinde soruşturmayı tamamlamak zorundadır.
- 23:32Karar Süreci ve İtiraz İmkanları
- Saldırıya son verilmesi veya yapının yıkılması kararı verildiğinde, bu karar kesindir ve itiraz edilemez.
- Karar, infaz memuruna tebliğ edildikten itibaren beş gün içerisinde polis, jandarma veya zabıta tarafından icra edilmelidir.
- Başvuru anında taşınmazla ilgili mahkeme ihtiyati tedbir kararı verilmiş veya adli yargıda dava açılmışsa, bu kanun yolu kapalıdır.
- 26:31İdari Yargı ve Yürütmenin Durdurulması
- İdari makam tarafından verilmiş önleme kararı varken, taraflarca taşınmaz mal anlaşmazlığına ilişkin dava açılmadan adli mercilerce ihtiyati tedbir kararı verilemez.
- İdare önleme kararı verdiyse, önce davayı açıp sonra tedbir talebinde bulunulmalıdır.
- Anayasa Mahkemesi'nin kararıyla, idareye başvurup yürütmenin durdurulması talep edilebilir.
- 27:23Zilyetlik Karineleri
- Zilyetliğin en önemli fonksiyonu, taşınırlar açısından ayni hakka karine teşkil etmesidir.
- Kanun koyucu, "bir taşınırın zilyetliği onun maliki sayılır" şeklinde açık bir karine düzenlemiştir.
- Zilyetlik karineleri üç durumda geçerlidir: mülkiyet karinesi, sınırlı ayni hak karinesi ve kişisel hak karinesi.
- 31:43Zilyetlik Karinelerinin Çürütülebilirliği
- Zilyetlik karineleri çürütülebilir ve gerçeği yansıtmayabilir.
- Bir taşınıra kişisel bir hak iddiasıyla zilyet bulunduğunda, halihazırdaki nisbi hakkın varlığı da karine olarak kabul edilir.
- Perde gerisinde zilyetliyken ne mülkiyet ne başka bir sınırlı ayni hak dayanmıyorsa, bu haksız zilyet olarak değerlendirilir.
- 32:25Zilyetlik Karineleri ve Taşınmazlar
- Bir taşınır eşyanın zilyeti, o eşyanın maliki sayılır ve bu karinelerden faydalanabilir.
- Taşınmazlar bakımından zilyetlik karineleri, taşınmazın zilyeti normalde malik sayılır ancak tapu siciline bakarak bu karineyi çürütmek mümkündür.
- Taşınmazın zilyeti, kendisine verilmiş olan kişiye karşı bu karineleri ileri süremez.
- 34:51Taşınır Davası
- Taşınır davası, önceki iyi niyetli zilyetin halihazırdaki zilyete karşı açtığı bir davadır.
- Bir insanın zilyetli karinelerinden faydalanabilmesi için en azından iyi niyetli olması gerekir.
- Hırsız olan kişi, zilyetlik karinelerinden faydalanamaz ve halihazırdaki zilyet olan kişiyi bir başkasına karşı taşınır davası açamaz.
- 41:23Taşınır Davasının Şartları
- Taşınır davasının ikinci şartı, zilyetliğin elinden rızası dışında çıkmasıdır.
- Zilyetlik elinden rıza dışında çıkmışsa, halihazırdaki iyi niyetli zilyede karşı bulan, gasp eden veya çalan kötü niyetlidir.
- Taşınır davasında, önceki iyi niyetli zilyet, halihazırdaki zilyetin kimden olduğunu öğrenirse, o kişiye karşı dava açabilir.
- 43:04Taşınır Davası ve Hak Düşürücü Süre
- Rıza dışı elden çıkan taşınır mallar için dava, beş yıllık hak düşürücü süre içerisinde açılmalıdır.
- Hırsızın iyi niyetinden bahsedilmez, bu nedenle hırsızın malı için taşınır davası açılabilir.
- Rıza dışı elden çıkan malın iyi niyetli üçüncü kişiye geçmesi için beş yıl geçmesi gerekir, aksi takdirde taşınır davası açılamaz.
- 44:40Taşınır Davası Örnekleri
- Taşınır mal sahibi, zamanaşımı yoluyla kazanılmadığı sürece mülkiyet hakkına dayalı olarak istihkak davası açıp alabilir.
- Rıza dışı elden çıkan taşınırlar da teslim anında iyi niyetli o bile olsa üçüncü kişi aynı hakkı kazanamaz.
- Taşınır davası ancak ödenen bedelin geri verilmesi koşuluyla açılabilir.
- 49:35Para ve Hamileliğine Yazılı Senetlerde Mülkiyet
- Rıza dışı elden çıkan para veya hamileliğine yazılı senetlerde üçüncü kişinin iyi niyeti tam korunur ve taşınır davası açılamaz.
- Hırsızın kendi paralarıyla karıştırması veya hesabına yatırması durumunda, hırsız bile karışma suretiyle aslen kazanır ve malik olur.
- Para için üçüncü kişi ya iyi niyetli olmalı ya da karıştırmalı, aksi takdirde mülkiyet kazanamaz ve iade talep edilebilir.
- 52:51Rıza ile Çıkan Zilyetlik İlişkisi
- Bir malın sahibinin elinden rıza ile çıkması durumunda, davacı daima önceki iyi niyetli zilyettir.
- Mal sahibi kendi rızasıyla ödünç, emanet, kiralama veya tamir için malı bıraktığında, dolaylı zilyettir.
- Mal sahibi "ben eyübünü de kralı da tanımam" derse, zilyetlik ilişkisi sona erer ve o kişi doğrudan haksız zilyetli olur.
- 53:50Taşınır Davası ve Zilyetlik
- Mal sahibi, rızasıyla verilen malı haksız olsa bile emin sıfatıyla zilyettir.
- Taşınır davası ancak kötü niyetli üçüncü kişiye yöneltilebilir, iyi niyetli üçüncü kişiye yöneltilmesi mümkün değildir.
- Mal sahibi, rızasıyla verilen malı kötü niyetli olmadığı sürece (zilyetliğini tanımadığı sürece) karşı taşınır davası açamaz.
- 55:12Sözleşmeye Aykırılık ve Taşınır Davası
- Mal sahibi, sözleşmeye aykırılık (süresi dolmuş kiralanan veya ödünç iade edilmemesi) durumunda taşınır davası açamaz.
- Mal sahibi, mülkiyet hakkına saygı duymaz ve zilyetliğini sona erdirirse, o andan itibaren kötü niyetli haksız zilyettir ve taşınır davası açarak geri alabilir.
- Mal sahibi iade süresini geciktirse bile, zilyetliği sona ermediği sürece taşınır davası açamaz, sadece sözleşmeye aykırılık veya nisbi hakka dayanarak talep edebilir.