Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Miyase İlknur tarafından sunulan bir tarih anlatımıdır. Videoda Osmanlı döneminin Şeyhülislamı Zembilli Ali Efendi'nin hayatı ve görevleri anlatılmakta, ardından günümüz Diyanet İşleri Başkanı Ali Erbaş'ın davranışları eleştirilmektedir.
- Video, Zembilli Ali Efendi'nin "Zembilli" lakabının nedeni, padişahlarla ilişkisi ve Yavuz Sultan Selim'in idam emirlerine karşı duruşu gibi tarihsel olayları anlatarak başlar. Ardından Ali Erbaş'ın Ayasofya'nın açılışına kılıçla katılması, bayram namazlarında kılıcıyla minbere çıkması ve çeşitli fetvalar vermesi gibi tartışmalı davranışları eleştirilir. Video, İslam alimlerinin sultanlarla mesafeli olması gerektiği konusunda İmam Gazali, İbn Hazım ve İbnu'l-Cezvi'nin uyarılarıyla sonlanır.
- 00:03Zembilli Ali Efendi'nin Hayatı ve Kariyeri
- Osmanlı döneminin sekizinci şeyhülislamı olan Zembilli Ali Efendi, fetva isteyenleri bekletmemek için konağının penceresinden sarkıttığı sepetle soruları alıp cevaplarını gönderdiği için bu lakapla tanındı.
- Şeyhülislamlık görevini yaparken üç padişahla çalışan Zembilli Ali Efendi, gerekmedikçe padişahlarla görüşmez ve yanlış bulduğu kararları için fetva vermek yerine karşı duruş sergilemesi ve lafını esirgemeyen tavrıyla şöhret olmuştur.
- İkinci Bayezid döneminde yeniden müderrisleye geçti ve Yavuz Sultan Selim'in iki kez verdiği toplu idamlara karşı durarak, bunları affetmezsen senin kattin hakkında fetva veririm diyecek kadar yürek yemiş bir şeyhülislam olarak tarihe geçmiştir.
- 01:19Zembilli Ali Efendi'nin Yavuz Sultan Selim ile Karşılaşması
- Yavuz Selim'in "Zembilliğe bütün dünyayı fethetmek mi yoksa bütün insanları müslüman yapmak mı daha evladır?" sorusuna "Müslüman yapmak daha üstündür" diye cevap veren Zembilli, padişahın emrini geri çekmesine vesile olmuştur.
- Kanuni Sultan Süleyman, Topkapı Sarayı'nın bahçesindeki meyve ağaçlarını karıncaların sarması üzerine kurtulmak için çare araştırırken, Zembilli Ali Efendi'ye şiirle gelen soruya iki dizeyle karşılık vermiştir.
- 02:51Zembilli Güzellemesi ve Günümüz Diyanet İşleri Başkanı
- Cumhuriyet rejimiyle tarihe karışan şeyhülislamlık, çakma şeyhülislamların anayasa ve kurumun kuruluş yasasını yok sayacak eylemler yapınca aklımıza geliverdi.
- Diyanet İşleri Başkanı Ali Erbaş, göreve geldiği günden itibaren manşetlere çıkmayı pek sevdi ve her hutbesinin, her eyleminin tartışılmasından zevk alıyor.
- Erbaş, Ayasofya'nın açılışına kılıç da katılmasını, bayram namazlarında kılıcıyla minbere çıkarak toplumun sinir uçlarıyla oynamak için ilginç hutbeler ve fetvalar vermeye başladı.
- 05:03Alimlerin Sultanlarla İlişkisi Üzerine Uyarılar
- İslam alimlerinin büyük önem atfettiği İmam Gazali, "Halkın fesadı sultan'ın fesadındandır, sultan'ın fesadı ise alimlerin fesadındandır" diyerek alimlerin sultanlarla arasına mesafe koyması konusunda uyarıda bulunmuştur.
- İbn Hazım, "Sultanların sarayına girmek çok tehlikeli bir iştir, başlangıçta iyi niyetli olsa da bu iyi niyet sonraları yavaş yavaş ikram edilmeye, tamahkarlığa yol açar" diyerek alimlerin sultanlarla arasına mesafe koyması konusunda uyarıda bulunmuştur.
- İbnu'l-Cezvi, "İblis alimleri valilerle, hükümdarlarla içli dışlı olup, yapabilecekleri halde hiçbir hareketlerine karşı gelmeyerek onlarla iyi geçinmekle aldatır" diyerek alimlerin sultanlarla arasına mesafe koyması konusunda uyarıda bulunmuştur.