Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir konuşmacının zeka kavramı, zeka testleri ve üstün yetenekli çocukların belirlenmesi hakkında bilgi verdiği sunum formatında bir içeriktir. Konuşmacı, Ayşegül Hoca ile de görüşmeler yaptığı belirtilmektedir.
- Video, zeka kavramının ne olduğu, zeka puanlarının anlamı ve zeka testlerinin nasıl değerlendirildiği üzerine odaklanmaktadır. İlk bölümde zeka puanlarının sadece bir kısır döngü olduğu ve sağduyu ile zekayı anlamamızın mümkün olmadığı örneklerle açıklanırken, ikinci bölümde psikometrik araçların standardizasyon süreci ve çağdaş nörobilim yaklaşımının zeka ölçümünde sunduğu alternatif çözümler ele alınmaktadır.
- Videoda ayrıca WISC-4 gibi zeka testlerinin ne ölçtüğü, Türkiye'deki kullanım şekli ve dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu olan çocukları tespit etme performansı hakkında bilgiler verilmektedir. Nöropsikolojik testler, elektroensefalografi ve beyin görüntüleme tekniklerinin üstün yetenekli çocukların beyin aktivasyonları üzerindeki etkileri MR görüntüleme sonuçları üzerinden gösterilmektedir.
- 00:10Zeka Kavramı ve Ölçümü
- Konuşmacı, zeka, zeka araştırmaları ve zeka yaklaşımları konusunda sorular sorarak ve cevaplar sunarak konuşacağını belirtiyor.
- Guinness Rekorlar Kitabı'na göre dünyada bugüne kadar en yüksek zekalı kişi Marilyn von Sawk ile 228 IQ'dur.
- Zeka puanı kısır bir döngü oluşturur; zeka puanıyla açıklama yapmak yerine, cetvelle bir şeyi ölçer gibi ölçmek daha doğru bir yaklaşım olabilir.
- 01:51Zekayı Anlamak İçin Sağduyu Yeterli Mi?
- Zekayı anlamak için sağduyu yeterli değildir; Albert Einstein, Beethoven ve Walt Disney gibi zeki kişilerin çocukluklarında zeki olmadığı düşünülmüştür.
- Newton okulda düşük notlar almış, ancak sonradan büyük bilim insanı olmuştur.
- Zeka kuramı 1900-1980 yılları arasında geliştirilmiş olmasına rağmen, hala zekanın ne olduğunu tam olarak bilmiyoruz.
- 03:35Üstün Yetenekli Çocukların Tespiti
- Üstün yetenekli çocukları tespit etmek için öğretmenlerin kararları önemlidir ve öğretmenlerin seçimi için çeşitli kriterler vardır.
- Bilim Sanat Merkezleri'nde kullanılan ölçme araçları arasında öğretmen tarafından doldurulan form, temel kabiliyetler testi ve WISC (Wechsler Intelligence Scale for Children) bulunmaktadır.
- WISC, 1955 yılında Türkiye'de uygulanmaya başlanmış ve bugün hala kullanılmaktadır.
- 05:30WISC Testinin Ölçme Yeteneği
- WISC testinde alt testler, Time kategorileri ve KAF faktörleri bulunmaktadır.
- Bir çocuğun WISC testinden aldığı puan, genel bilgi, sözcük dağarcığı, kazanılmış bilgi düzeyi, kavramsal yetenek, mekansal yetenek ve sözel bilgi gibi farklı özelliklerle açıklanabilir.
- WISC testinin ne ölçtüğünü tam olarak bilmiyoruz; farklı açıklamalar yapılmakta olmasına rağmen, Türkiye'de bu konuda yeterli çalışma yapılmamıştır.
- 07:52WISC Testinin Teorik Temelleri
- WISC testi, Spearman'ın genel faktör teorisi üzerine kurulmuştur.
- WISC-4, 10 geniş tabaka ve 74 alt tabaka üzerine dayanan bir testtir.
- WISC testi, eğitim, sağlık ve adalet sistemlerinde önemli kararlar almak için kullanılmakta olmasına rağmen, ne ölçtüğünü tam olarak bilmiyoruz.
- 09:02WISC Testinin Diğer Özelliklerinin Ölçümü
- WISC testi, dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu olan çocukları ve kontrol grubu çocuklarını sınıflandırmada kullanılmaktadır.
- WISC testinin bazı alt testleri özellikle dikkati ölçtüğü öne sürülmektedir.
- Nöropsikolojik testler kullanıldığında %83,1 toplam doğruluk oranı elde edilirken, WISC'ın tüm alt testleri kullanıldığında %73,7 doğruluk oranı elde edilmektedir.
- 10:24Psikometrik Araçların Standardizasyonu
- Viscar'ın Kaufman tarafından dikkati ölçtüğü alt testleri sınıfta kullanıldığında sonuçlar %66,40 civarında oluyor, bu şans seviyesine yakın bir değerdir.
- Psikometrik araçlar standart bir cetvel gibi değil, kültürel etkileri kaçınılmaz olan araçlardır ve muhakkak standardizasyon işleminden geçmelidir.
- Standardizasyon, çeviri, uyarlanma, güvenilirlik hesaplanması, geçerlilik hesaplanması ve normalizasyon gibi basamakların tümüne verilen isimdir.
- 12:03Üstün Yeteneklilerin Belirlenmesindeki Sorunlar
- Bazı üstün yetenek testlerinin standarasyonu yoktur ve bu nedenle ne ölçtükleri bilinmeyen bu testler ciddi ölçü araçları olarak kullanılamaz.
- Zeka testi tek başına üstün yetenekli çocukları belirlemede yeterli değildir.
- 13:00Nörobilim Yaklaşımı
- Bilimde bir revolüsyon yaşanmış olup, nörobilimsel yaklaşım ve biyolojik olaylar insan beyni ve zihni açısından önem kazanmıştır.
- Sadece standart sorular verip cevaplarına bakarak zeka hakkında varım yapmak yerine, nörobilimsel yaklaşım kullanılmaktadır.
- Nörobilimsel yaklaşım nöropsikolojik testler, elektroensefalografi ve beyin görüntüleme tekniklerini içerir.
- 13:42Üstün Yetenekli Çocukların Beyin Özellikleri
- Nöropsikolojik değerlendirmede, zeka bölümü 130'un üstündeki çocukların görsel bilişsel özelliklerinde normal zekalı çocuklara göre çok üstün performans gösterdiği görülmektedir.
- Elektroensefalografi ile yapılan araştırmalarda üstün yetenekli çocukların alfa frekansı ve beyin koheransının arttığı, koordinasyonunun daha iyi olduğu tespit edilmiştir.
- Üstün yetenekli çocuklarda beynin gelişmesi, sinapsların ve bağlantıların daha fazla oluşmasıyla gerçekleşmektedir.
- 14:43Nörobilimsel Tekniklerin Kullanımı
- Milyonlarca çocuğa MRI yapmak mümkün olmadığı için psikometrik araçlar daha pratiktir, ancak ikilenme kalındığı durumlarda nörobilimsel teknikler kullanılmalıdır.
- Ülkede ilim ve bilgi üretmek için psikometrik araçlar ve çağdaş teknolojilerin kullanılacağı laboratuvarların ve merkezlerin açılması gerekmektedir.
- Elektroensefalografi, üstü yeteneğin nöroradyolojisi ve beyin aktivasyonlarını incelemek için en uygun teknolojidir.
- 16:05Beyin Görüntüleme Sonuçları
- Diffusion Tensor Imaging (DTI) ve Manyetik Rezonans Tomografi (MRT) beyindeki bağlantıları görmek için kullanılan tekniklerdir.
- Zeka bölümü 130'un üstünde olan çocukların, normal zekalı çocuklara göre farklı beyin aktivasyonları gösterdiği tespit edilmiştir.
- Üstün yetenekli çocuklar zor görevleri çözerken frontal lobu yerine beynin arka kısmını kullanırken, normal zekalı çocuklar frontal lobu kullanmak ve beynin diğer kısımlarını baskılamak zorundadır.