Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Erhan Gürleen tarafından sunulan bir yönetim muhasebesi dersidir. Eğitmen, maliyet-hacim-kar analizi konusunu detaylı bir şekilde anlatmaktadır.
- Video, maliyet-hacim-kar analizinin temel kavramlarından başlayarak, kar fonksiyonu, katkı payı, başabaş noktası, amaçlanan kar noktası, güvenlik payı ve güvenlik oranı gibi konuları kapsamaktadır. Ders, statik kar fonksiyonunun dinamik ortamda nasıl değerlendirilmesi gerektiği, satış fiyatı, birim değişken maliyet ve toplam sabit maliyetteki değişimlerin kar ve başabaş noktası üzerindeki etkileri ve maliyet bilgilerinin fiyatlama kararlarında kullanımı gibi konuları içermektedir.
- Videoda ayrıca mamul karışımı kar analizi, faaliyet kaldırıcı kavramı ve birden fazla mamul üreten işletmelerde kar planlaması yapmak için gerekli hesaplamalar ve formüller de detaylı olarak anlatılmaktadır. Dersin sonunda, bir sonraki derste maliyet-kar analizi örnek sorularına devam edileceği belirtilmektedir.
- 00:01Maliyet-Hacim-Kar Analizi Tanıtımı
- Yönetim muhasebesi dersinde maliyet-hacim-kar analizi, başabaş analizi ve kar planlaması konuları ele alınacaktır.
- Maliyet-hacim-kar analizi, maliyet-hacim-kar ilişkilerini bir arada ele alarak bu ilişkilerin kar üzerindeki etkilerini tahmin etmek amacıyla yöneticiler tarafından sıklıkla kullanılan önemli bir analiz tekniğidir.
- İşletme yönetiminin temel amacı sürdürülebilir büyümeyi sağlamak ve kar elde etmektir, bu amaca ulaşılabilmesi için kaynakların etkin yönetilmesi gerekir.
- 01:16Maliyet-Hacim-Kar Analizinin Önemi
- İşletmenin karını etkileyen en önemli unsur maliyettir ve karın sürdürülebilir hale getirilebilmesi için maliyetin etkin olarak yönetilmesi gerekir.
- Maliyet-hacim-kar analizinin temel amacı, belirli bir faaliyet veya hacim dalgalanması durumunda finansal sonuçların ne olacağını önceden belirleyebilmektir.
- Maliyet-hacim-kar analizi, maliyet analizi, duyarlılık analizi, faaliyete dayalı maliyetleme gibi stratejik maliyet yönetimi konularıyla bütünleşebilmektedir.
- 04:05Maliyet, Hacim ve Kar Kavramları
- Maliyet, amaca ulaşmak için katlanılan fedakarlıkların parasal olarak ifade edilmesidir.
- Hacim, maliyet muhasebesi açısından yerine getirilen çalışmalar ile ilgili faaliyetlerin büyüklüğünü gösterir.
- Kar, ticari işletmeler için satılan bir malın fiyatı ile o malın işletmeye mal olan maliyeti arasındaki farktır.
- 05:03Kar Fonksiyonu
- Bir işletmenin belirli bir dönemde elde edeceği toplam kar miktarı, dönemin toplam geliri ile toplam maliyeti arasındaki fark olarak tanımlanmaktadır.
- Kar fonksiyonu, satış miktarının fonksiyonu olarak f(b)×x-a şeklinde ifade edilmektedir (f: katkı payı, x: satış miktarı, a: toplam sabit giderler).
- Kar fonksiyonu, satış tutarının fonksiyonu olarak da ifade edilebilir ve bu durumda satışlardan sağlanan her bir liranın değişken maliyeti karşıladıktan sonra geriye bıraktığı kısım odak noktasını oluşturmaktadır.
- 09:14Katkı Payı ve Katkı Oranı
- Katkı payı, satış gelirleri ile değişken maliyetlerin karşılaştırılması sonucu elde edilir ve satılan her bir ürünün o birime ait değişken maliyeti karşıladıktan sonra geriye bıraktığı satış gelirini gösterir.
- Katkı oranı, katkı payı bölü birim satış fiyatı olarak hesaplanır.
- İşletme yöneticilerinin aldığı kararlar faaliyet hacmini etkiler, çalışma hacmi maliyetleri ve gelirleri etkilemekte ve işletmenin karında belirleyici rol oynamaktadır.
- 10:33Gelir Tablosu Modeli ve Başabaş Noktası
- Hacim kar analizi gelir tablosu modeline dayanmaktadır ve toplam maliyetler sabit maliyetler ve değişken maliyetler olmak üzere iki sınıfta olduğu kabul edilmektedir.
- Değişken maliyet, faaliyet hacmi arttığında toplam olarak artar, azaltıldığında ise toplam olarak azalır, ancak birim başına değişken maliyet değişmez.
- Sabit maliyetler toplam olarak faaliyet hacmindeki artış ya da azalışa göre değişmez, ancak birim ürün başına düşen maliyet bazında faaliyet hacmi arttıkça sabit maliyetler azalır, azaldığında ise artar.
- Başabaş noktası, işletmenin toplam gelirlerinin toplam giderlerine eşit olduğu faaliyet hacmidir ve işletmenin ne kar ne de zarar ettiği, toplam gelirleriyle toplam giderlerini karşılayabildiği satış miktarı veya satış tutarıdır.
- 13:22Başabaş Noktası ve Formülleri
- Başabaş noktası, maliyet-kar hacim analizinin sonraki aşamasında çeşitli yararlar sağlar ve kimi zaman kara geçiş noktası olarak tanımlanır.
- Başabaş noktası miktar formülü: A (toplam sabit giderler) / (F - B) (katkı payı) şeklindedir.
- Amaçlanan kar noktası miktar formülü: (A + Kar) / (F - B) şeklindedir ve işletmeler üretime başlamadan önce ne kadarlık satış yapıldığında kara geçebileceklerini hesaplayabilirler.
- 15:16Başabaş Noktası Örnek Sorusu
- Bir işletmenin satış fiyatı 1000 TL, birim değişken giderleri 400 TL ve toplam sabit maliyetleri 24 milyon TL'dir.
- İşletme bu ürünün üretimine başlar ise hedeflediği toplam kar miktarı 30 milyon TL'dir.
- Başabaş noktası miktar formülü ile 40 bin adet satıldığında firma ne kar ne zararı noktasında devam edecektir.
- 18:24Başabaş Noktası Tutar Formülleri
- Başabaş noktası tutar formülü: A / (F - B) / F şeklindedir.
- Başabaş noktası tutar formülü, başabaş noktası miktar formülünün birim satış fiyatı ile çarpılmasıyla da bulunabilir.
- Amaçlanan kar noktası tutar formülü: (A + Kar) / (F - B) / F şeklindedir.
- 20:52Başabaş Noktası Tutar Örnek Sorusu
- Bir işletmenin satış fiyatı 200 TL, birim değişken gideri 80 TL ve toplam sabit maliyetleri 36 bin TL'dir.
- İşletmenin bu ürünün satışından hedeflediği toplam kar miktarı 24 bin TL'dir.
- Başabaş noktası tutar formülü ile 60 bin TL'lik satış yapıldığında firma ne kar ne zararı noktasında devam edecektir.
- 23:35Güvenlik Payı ve Güvenlik Oranı
- Güvenlik payı, fiili veya planlanmış satış hacmi ile başabaş satış hacmi arasındaki farktır ve işletmenin başabaş noktasından ne kadar uzak olduğunu gösterir.
- Güvenlik payı oranı, güvenlik payı tutarı bölü planlanmış satış tutarıdır.
- Bir işletmenin kar fonksiyonu bilindiği taktirde, fonksiyonda yer alan satış hacminde çeşitli değerler verilerek her bir satış hacmi için ne kadar kar sağlanabileceğini tahmin etmek mümkündür.
- 26:20Kar ve Kar Marjı Formülleri
- Kar formülü: Kar = Güvenlik Payı × Katkı Payı Oranı olarak hesaplanabilir.
- Kar marjı oranı formülü: Kar Marjı Oranı = Güvenlik Payı Oranı × Katkı Payı Oranı veya Kar Marjı Oranı = Kar / Satışlar şeklinde hesaplanabilir.
- 27:22Mamul Karışımı Kar Analizi
- Mamul karışımı analizi, işletmelerin birden fazla mamul üretmeleri veya satmaları durumunda uygulanır.
- Bu yöntem sayesinde kar planlaması belirli bir satış karışımı için yapılabilmektedir.
- Satış karışımı değişiminde planlanan kar ve işletmenin kara geçiş noktası da değişmektedir.
- 28:14Mamul Karışımında Başabaş Noktası
- Mamul karışımında başabaş noktası formülü: Başabaş Noktası = Sabit Giderler / Ortalama Katkı Payı'dır.
- Ortalama katkı payı, her bir mamulün birim katkı payının satış miktarı içerisindeki satış yüzdesiyle çarpılmasıyla bulunur.
- Satış yüzdesi, birim mamul satış miktarının toplam satış miktarına bölünmesiyle hesaplanır.
- 29:45Mamul Karışımında Örnek Hesaplama
- Örnek tabloda A, B ve C mamullerinin satış miktarları, satış fiyatları ve birim değişen giderleri verilmiştir.
- Birim katkı payları hesaplandıktan sonra satış yüzdeleri bulunmuş ve ortalama katkı payı hesaplanmıştır.
- Sabit giderler 155.000 TL olduğunda, başabaş noktası 50 birim olarak hesaplanmıştır.
- 33:05Ürün Bazında Kara Geçiş Noktası
- Ürün bazında kara geçiş noktası, ilgili mamülün satış yüzdesi ile başabaş noktası mamul karışım miktarının çarpılmasıyla bulunur.
- A mamülünden 10 birim, B mamülünden 25 birim ve C mamülünden 15 birim satıldığında kara geçiş noktasına ulaşılır.
- 34:55Faaliyet Kaldırıcı
- Faaliyet kaldırıcı, bir işletmenin net faaliyet karını satış hacmine karşı duyarlılık derecesini ortaya koymaktadır.
- Faaliyet kaldırıcı formülü: Faaliyet Kaldırıcı = Kardaki Yüzdesel Değişim / Satış Hacmindeki Yüzdesel Değişim veya Faaliyet Kaldırıcı = Toplam Katkı Payı / Kar'dır.
- Sabit maliyet yükseldikçe faaliyet kaldırıcı artar, satış hacmi başabaş noktasından uzaklaştıkça faaliyet kaldırıcı azalır.
- Faaliyet kaldırıcı yüksek ise satışlarda meydana gelecek küçük bir artış net faaliyet karında çok daha büyük bir artışa sebep olur.
- 37:12Kar Fonksiyonu ve Değişkenler
- Kar fonksiyonu temel olarak statik bir fonksiyon özelliği taşımaktadır, ancak işletmeler dinamik bir ortam içerisinde faaliyetlerini sürdürmektedir.
- Maliyet-hacim-kar analizlerinde sadece satış hacmindeki değişimler değil, katkı payı ve toplam sabit maliyetteki değişimler de göz önünde bulundurulmalıdır.
- Katkı payı, bir mamulün birim satış fiyatı ile birim değişken maliyeti arasındaki farktır; katkı oranı ise birim katkı payının birim satış fiyatına bölünmesiyle ortaya çıkan oranda.
- 38:29Satış Fiyatı ve Birim Değişken Maliyet Etkileri
- Satış fiyatındaki artışlar katkı payı veya katkı oranını artırarak başabaş noktasının daha düşük satış hacimlerine inmesine, azalışlar ise daha yüksek satış hacimlerine ulaşmasına sebep olur.
- Birim değişken maliyetteki artışlar katkı payı ve katkı oranını azaltarak başabaş noktasının daha yüksek satış hacminde sağlanmasına, azalışlar ise daha düşük satış hacminde sağlanmasına sebep olur.
- Toplam sabit maliyetteki değişimler katkı ve katkı oranı üzerinde herhangi bir değişiklik yaratmaz, bu nedenle satış fiyatını ve birim değişken maliyetlerdeki değişmelerden farklı bir nitelik taşır.
- 42:14Maliyet Bilgilerinin Fiyatlama Kararlarında Kullanımı
- Maliyet, hacim, kar analizlerinin temel varsayımlarından biri işletmenin piyasada mevcut ya da kendi koyduğu satış fiyatından dilediği şekilde satış yapabilmesidir.
- Satış fiyatı ile satış miktarı arasında ters yönlü bir ilişki vardır; satış fiyatının artması talebi azaltırken, azalması talebi artırır.
- Fiyat politikası belirlenirken satış miktarında meydana gelmesi beklenen değişimlerin halihazırda sağlanan tutarda bir kar elde edilmesine olanaklı kılması esas alınmalıdır.
- 44:19Fiyat Politikası Belirleme Kriterleri
- Fiyat politikası belirlerken işletmenin tüm üretim kapasitesinin göz önünde bulundurulması gerekmektedir.
- Fiyat değişim kararları alınırken işletmenin kısa ve uzun dönem amaçlarından hangisine daha fazla önem vermiş olduğu dikkate alınmalıdır.
- Bir sonraki fiyat değişikliklerine gidilirken rakiplerin ne şekilde davranmalarının olası olduğu mutlaka göz önünde bulundurulmalıdır.