Buradasın
Yıldız Fallarıyla Ülke Yöneten Osmanlı Padişahı III. Mustafa
youtube.com/watch?v=se4fCizx3PUYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Osmanlı İmparatorluğu'nun 26. padişahı III. Mustafa'nın hayatını ve yönetimi hakkında bilgi veren bir tarih anlatımıdır. 1717 yılında doğan III. Mustafa, babası III. Ahmed'in tahttan indirilmesiyle 27 yıl boyunca kafes hayatı yaşadıktan sonra 40 yaşında tahta çıkmıştır.
- Video, III. Mustafa'nın astroloji merakı, devlet yönetimi ve Rusya ile yaşadığı savaşları kronolojik olarak anlatmaktadır. Padişahın halka iyi davranması, vergileri kaldırması gibi olumlu yönleri ile Rusya ile yaşadığı savaşlardaki başarısızlıkları ve 56 yaşında kederden vefat etmesi detaylı şekilde ele alınmaktadır. Ayrıca, padişahın büyük İstanbul depreminde İstanbul'u yeniden inşa ettirmesi gibi önemli icraatları da videoda yer almaktadır.
- 00:05Astroloji ve III. Mustafa
- Günümüzde astroloji, gökyüzündeki yıldız hareketlerinin insan hayatına etkisi olduğunu düşünen ve geleceklerine dair tahminler üreten bir kavramdır.
- 300 yıl önce astrolojiye merak sarmış bir Osmanlı padişahı vardı: III. Mustafa.
- III. Mustafa, 28 Ocak 1717'de dünyaya geldi ve babası Sultan III. Ahmed tahtta olduğu sürece rahat bir çocukluk hayatı geçirdi.
- 01:03III. Mustafa'nın Çocukluk ve Gençlik Dönemi
- Patrona Halil isyanıyla babası devrilince, amcaları I. Mahmud ve III. Osman'ın tahtta bulunduğu 27 yıl boyunca Topkapı Sarayı'nda kafes hayatı yaşadı.
- Amcası III. Osman'ın kendisine ve abisi Şehzade Mehmet'e düşmanca tavırları yüzünden son yılları ölüm korkusuyla geçti.
- Abisi Şehzade Mehmet, amcası tarafından zehirlenerek hayatını kaybetti ve III. Mustafa her anlamda ilginç bir kişilikti.
- 02:04III. Mustafa'nın Tahta Çıkışı ve İlk İcraatları
- Abisinin zehirlenmesinden sonra en büyük taht veliahtı olan III. Mustafa, amcası III. Osman'ın vefatı ile 40 yaşında Osmanlı tahtına geçti.
- Tahta çıktığı ilk gün Hz. Ömer'in kılıcını kuşanmış ve bir adaletname yayınlayarak halkın refahını düşüneceğini ve adaletle hükmedeceğini duyurmuştu.
- Toprak sistemi ile ilgili düzenlemeler yaptı, üretimi arttırdı, harem ve saray harcamalarını kısıtladı, düşük kalitedeki Avrupa mallarını pazarlardan kaldırdı ve ağır vergileri kaldırdı.
- 03:04III. Mustafa'nın Astroloji Merakı
- Şehzadelik dönemindeki 27 yıllık kafes hayatında kendisini çok iyi geliştirse de hobi olarak başladığı astroloji merakı zamanla hastalık derecesinde bir bağımlılığa dönüşmüştü.
- Padişahın yanına aldığı sürekli gökyüzündeki yıldızları izleyen ve geleceği görmeye çalışan pek çok müneccimleri vardı, bunların başında bir müneccimbaşı bile bulunuyordu.
- Devlet işleri ile ilgili bir şey yapmadan önce gökyüzündeki yıldızları inceleyerek bu işin olumlu mu olumsuz mu sonuçlanacağı hakkında geleceği görmeye çalışırdı.
- 03:49III. Mustafa'nın Astroloji Merakının Örnekleri
- Oğlu III. Selim'in çok görkemli bir padişah olması için ana rahmine düştüğü anı ve tam doğacağı zamanı gökyüzündeki yıldızlara göre müneccimbaşı ile birlikte hesaplamış ve III. Selim'i öyle dünyaya getirmiştir.
- Prusya Kralı II. Friedrich'in çok iyi müneccimleri olduğunu düşündüğü için III. Mustafa Prusya'ya elçi göndererek Prusya Kralından üç tane iyi müneccim göndermesini ister.
- Prusya Kralı Friedrich, ülkesini başarılı bir şekilde yönetmek için üç sırrını (tarihi bilmek, disiplinli bir ordu bulundurmak ve dolu bir hazineye sahip olmak) müneccim olarak tanımlamıştır.
- 05:15III. Mustafa'nın Rusya Savaşı
- Astroloji bağımlılığına rağmen ülke içinde gayet iyi bir yönetim sergileyen III. Mustafa'nın amacı, dedeleri gibi adından söz edilen büyük bir padişah olmaktı.
- Osmanlı'nın en büyük tehdidi Rusya'ya savaş açmayı ve görkemli bir zafer kazanmayı planlamaktaydı, ancak bunu dönemin önemli sadrazamı Koca Ragıp Paşa'ya danıştığında Ragıp Paşa'nın verdiği cevap Osmanlı'nın o yıllarını özetler niteliktedir.
- Sultan III. Mustafa'yı savaştan uzak tutmayı başaran Ragıp Paşa'nın altı yıl sonra vefat etmesiyle padişahın ilk işi ortada pek bir sebep yokken Rusya'ya savaş ilan etmek oldu.
- 06:16Rusya-Osmanlı Savaşı'nın Sonuçları
- 1768'de başlayan Rusya-Osmanlı savaşında Osmanlılar önce iki başarılı Hotin seferi düzenledi ve burada büyük zaferler elde edildi.
- Kış şartlarının bastırması, yeniçerilerin emirlere itaat etmemesi ve ordunun başında nitelikli devlet adamları olmaması nedeniyle Ruslar yavaş yavaş pek çok cephede üstünlük sağlamaya başladılar.
- Eflak, Boğdan başta olmak üzere birçok toprak kaybedildi, Ruslar Tuna Nehri'ni geçerek Rumeli'ye kadar ilerledi ve Kırım toprakları da Ruslar tarafından işgal edildi.
- 06:55Çeşme Faciası ve Savaşın Sonuçları
- En büyük darbe ise Baltık Denizi'nden yola çıkarak neredeyse tüm Avrupa'yı dolaşıp Ege Denizi'ne ilerleyen Rus donanmasından geldi.
- 1770 yılında Çeşme Limanında kıstırılan Osmanlı donanması Ruslar tarafından tamamen yakıldı ve bu olay tarihimize Çeşme Faciası olarak geçti.
- Altı yıl süren savaş sonucunda Osmanlı Devleti büyük bir hezimete uğrayarak çok büyük miktarda toprağını ve tüm donanmasını kaybetmişti.
- 07:32III. Mustafa'nın Hayalleri ve Vefatı
- III. Mustafa tahta çıktığında Osmanlı'yı eski gücüne kavuşturmak ve ataları gibi bir cihan padişahı olma hayalleri vardı.
- Süveyş Kanalını açmak ve Sakarya Nehri'ni Sapanca Gölü'ne, Sapanca Gölü'nü de Marmara Denizi'ne bağlamak gibi büyük projeler düşünmüştü.
- Bunların birçoğunu gerçekleştiremediği için kendini hep suçlamış, en sonunda da Rusya ile savaş devam ederken ülkesini böyle bir duruma düşürdüğü için büyük bir üzüntüye kapılmış ve 56 yaşındayken kederden vefat etmiştir.
- 08:14III. Mustafa'nın Halkına Bakışı ve Son Zamanları
- III. Mustafa her ne kadar dış siyasette başarısız olsa da halkına hep çok iyi davrandı.
- Büyük İstanbul depreminde neredeyse yerle bir olan İstanbul'u hazinesinden 22 bin kese altın vererek yeniden inşa ettirmişti.
- Saltanatı boyunca en çok şikayet ettiği şey ise etrafında hayallerini gerçekleştirmesine yardımcı olacak nitelikli devlet adamlarının olmayışıydı ve son zamanlarında yazdığı şiiri de devlet adamlarından ve artık ülkenin eski günlere dönmesinden umudunu kestiğini kanıtlar niteliktedir.