• Buradasın

    Yenilenebilir Enerji Sistemlerinde Parafudur Kullanımı Eğitim Semineri

    youtube.com/watch?v=FKVVWJJl6Ag

    Yapay zekadan makale özeti

    • Bu video, Volkan Çalılar (Volk Türkan) ve Alper Celebi tarafından sunulan teknik bir eğitim semineridir. Sunumda satış ve pazarlama müdürü Volkan Bey ve destek olarak yer alan Alper Bey, yenilenebilir enerji sistemlerinde parafudur kullanımını detaylı şekilde anlatmaktadır.
    • Seminer, fotovoltaik sistemler ve rüzgar türbini sistemlerinde parafudur kullanımının önemi, türleri, seçim kriterleri ve uygulama alanları hakkında kapsamlı bilgiler sunmaktadır. İçerik, parafudurların temel prensiplerinden başlayarak, tip 1 ve tip 2 parafudurların özellikleri, gerilim seviyelerine göre seçim kriterleri, sistem içindeki konumlarına göre kullanım alanları ve ömür süreleri gibi teknik detayları içermektedir.
    • Sunum ayrıca, parafudurların diferansiyel ve ortak modda nasıl çalıştığı, koruma kesicilerin önemi, sistem içindeki mesafelerin parafudur etkinliğini nasıl etkilediği ve farklı bölgelerde (Antalya, İstanbul, Karadeniz, Doğu Anadolu) parafudur seçiminde dikkat edilmesi gereken noktalar hakkında bilgiler içermektedir. Video, izleyicilerden gelen soruların yanıtlanarak sonlanmaktadır.
    00:06Giriş ve Sunum Hakkında Bilgiler
    • Volk Türkan, satış ve pazarlama müdürü olarak kendini tanıtıyor ve parafudurlar hakkında bir eğitim semineri düzenlediğini belirtiyor.
    • Sunum yaklaşık bir saat on beş dakika ile bir saat otuz dakika arasında sürecektir ve on üç'e kadar bitirmeyi hedefliyorlar.
    • Sorular için Alper Bey soruları cevaplayacak ve sunum sonrası daha detaylı teknik bilgiler paylaşılacaktır.
    01:25Sunumun Konusu
    • Sunumun konusu yenilenebilir enerji sistemlerinde parafudur kullanımı olup, hem güneş enerjisi sistemlerinde hem de rüzgar türbinlerinde kullanılan parafudurlar ve iç yıldırımlık sistemler anlatılacaktır.
    • İlk bölümde güneş enerjisi sistemlerinde kullanılan parafudurlar, hangi tip parafudurların kullanılması gerektiği ve dikkat edilmesi gereken noktalar ele alınacaktır.
    • Sunum genel olarak parafudurların neden kullanıldığı, aşırı gerilimlerden bahseden teorik bir bölümle başlayacak ve ardından pratik uygulamalara geçilecektir.
    03:03Aşırı Gerilimler ve Parafudurlar
    • Parafudurlar elektriksel sistemlerde cihazlara zarar veren aşırı gerilimlerden koruma sağlar.
    • Sigorta şirketinin verilerinden hazırlanan grafikte aşırı gerilimlerin tesislerde ve elektriksel cihazlarda yüzde altmış bir arıza kaynağı oluşturduğu görülüyor.
    • Parafudur kullanılmayan sistemde aşırı gerilim darbesi doğrudan cihaza ulaşırken, parafudur kullanıldığında cihazın gördükleri gerilim mertebeleri bir virgül on beş kW-iki kW arasında düşüyor ve böylece cihaz korunuyor.
    05:18Fotovoltaik Tesislerde Parafudurlar
    • Fotovoltaik tesislerde paratoner AC tarafa bağlı olarak kullanılırken, DC tarafa bağlı olmadığı için güvenlik mesafesi korunarak parafudur gerekli olmuyor.
    • Paratonerin iniş iletkenleri ile DC sistem arasında güvenlik mesafesi korunmazsa, fotovoltaik tesislerde tip bir parafudura ihtiyaç duyulabiliyor.
    • DC sistemlerde kısa devre akımı 300 amperin altında olurken, yükten ayrılma gerilimi 1500 volta kadar ulaşabilir ve invertörler 4-6 kV değerlerine kadar darbe gerilimine dayanabilir.
    07:27Fotovoltaik Tesislerde Parafudur Seçimi
    • Avrupa Birliği'nin normlarına göre EN 50539-12 standardı, solar paneller ve hassas elektronik ekipmanlar için parafudur kullanılmasını gerektiriyor.
    • Parafudurlar hem diferansiyel hem de ortak modda çalışmalıdır ve önlerine koruma kesicisi kullanılması tavsiye ediliyor.
    • Parafudurların ömür sonu tespiti önemli olup, uzak noktalara kontak çıkışıyla bilgilendirme yapılmalıdır.
    09:39Fotovoltaik Tesis Örnekleri
    • Örnek tesis şemalarında paratoner kullanılmış, sahada ve ana panoların bulunduğu tesislerde parafudur bulunuyor.
    • Sistemde A, B, C ve D bölgeleri için koruma yapılması gerektiği belirtiliyor.
    • Paratonerle birlikte güvenlik mesafesi korunuyorsa, hem DC devreleri hem AC devreleri korunmuş oluyor ve atmosferik kaynaklı darbeler sistemlere zarar veremiyor.
    12:12Bölge Bazlı Koruma
    • A bölgesinde bağlantı kutularında paratoner kullanıldığında ve güvenlik mesafesi korunmadığında tip bir parafudur kullanılıyor.
    • DC tarafta tip bir parafudur kullanılıyor ve ABB'nin bu konudaki çözümü ORP T1 (Alman standartlarına göre B sınıfı parafudur) olarak belirtiliyor.
    • Bu parafudurlar 670 volt ve 1000 volt DC'ye kadar kullanılabiliyor ve üzerinde kontak çıkışları (TS opsiyonu) bulunuyor.
    13:20Fotovoltaik Sistemlerde Parafudurlar
    • Paratoner varken ve iniş iletkenleri ile DC bağlantı kabloları yeterli mesafede olduğunda tip bir parafudur gerekmez, tip iki parafudurlar (OVR PV) yeterlidir.
    • OVR PV parafudurları 600V DC, 1000V DC ve 1500V DC'de çalışan versiyonları olup, 10 kA kadar kısa devreye dayanabilirler.
    • Paratoner yoksa tip iki parafudurlar kullanılmalı, ancak 670V olan ürün 300A kadar dayandığı için koruma kesicisi olarak kartuş sigorta taşıyıcı önerilir.
    14:45Sürücü ve AC Tarafında Parafudurlar
    • Sürücünün DC tarafında da OVR PV tipi parafudular kullanılabilir, gerilim seviyesine göre 670V, 1000V veya 1500V mertebesinde seçim yapılabilir.
    • Sürücünün AC tarafında (C bölgesi) standart para pudları tercih edilir, şebeke türüne göre OVR T 23N, 3L veya 1N gibi ürünler kullanılabilir.
    • Bu ürünler maksimum 40 kA deşarj seviyesine sahiptir ve Türkiye koşulları için uzun yıllar kullanılabilir.
    16:14Parafudur Kullanım Kuralları
    • Paratoner yoksa tip bir parafudur gerekmez, tip iki parafudurlar kullanılmalıdır.
    • C panosu ile D panosu arasındaki mesafe 10 metreyi aşmıyorsa CD parafudur kullanmak zorunlu değildir.
    • Mesafe 10 metreyi aştığında C panosuna bağlı invertörü yeterince koruyamadığı için CD parafudur tekrarlanmalıdır.
    17:51Abb'nin Fotovoltaik Parafudurlarının Özellikleri
    • Abb'nin fotovoltaik sistemler için özel üretilmiş parafudurları DC performansları çok yüksek ve ömür sonunda bile yüksek kısa devre dayanım seviyelerine sahiptir.
    • Kartuşlu tip parafudurlar kendi kendini koruyabilen olup, ömrü dolan kartuşu değiştirerek yenileme yapılabilir.
    • Altta alttan kablo bağlantılı versiyonlar nem ve yoğuşma durumlarında üst tarafı korumalı olup, neme karşı daha koruma sağlar.
    20:24Parafudur Güvenliği ve Teknik Detaylar
    • Parafudurların ömrü bittikten sonra dahi güvenli bir şekilde sistemden ayrılmaları çok önemlidir.
    • Abb'nin fotovoltaik parafudurları termik ayırıcıya sahiptir ve ömrü biten parafudur sistemden ayırarak zarar vermesini engeller.
    • OVR PV serisi parafudurlar EN 61643-11 standardına uygun şekilde üretilmiş, kıvılcım aralığı teknolojisine sahip ve koruma seviyesi 1,40-4,50 kW mertebelerindedir.
    24:29Parafudur Terminolojisi
    • Nominal deşarj akımı (Ien) parafudurun zarar görmeden minimum 20 kere toprağa deşarj edebileceği akım değeridir.
    • Maksimum deşarj akımı (Imax) parafudurun zarar görmeden en az bir kere deşarj edebileceği akım değeridir ve parafudurun ömrünü belirten bir değerdir.
    • Anma gerilimi (Uen) toprağa olan nominal gerilim, maksimum sürekli çalışma gerilimi (Uc) sistem gerilim seviyesine göre seçilmelidir.
    26:39Parafudur Seçimi ve Mesafe Etkisi
    • Sistemdeki ekipmanların darbe gerilimi dayanımı (Uw) parafudurun maksimum gerilim seviyesinden (Up) daha yüksek olmalıdır.
    • Mesafeler arttıkça ekipman üzerine düşen darbe gerilimi artar ve normal koruma gerilim seviyesi yetersiz kalabilir.
    • 10 metreyi aştığında parafudur tekrarlanmalı, 30 metreden sonra kesinlikle tekrarlanmalıdır.
    27:44Pano İçerisindeki Kablolama Mesafesi
    • Pano içerisindeki kablolama mesafesini mümkün olduğunca kısa tutmak önemlidir, ideal olarak 50 cm'e yakın tutulmalıdır.
    • Kabloda ilave düğümler veya bağlantı noktaları olmamalı, en kısa yoldan toprağa bağlanmalıdır.
    • B tipi kablolama (giriş çıkış metodu) kullanılarak kablo mesafelerinden kurtulunabilir ve daha az gerilim düşümüyle UB koruma gerilim seviyesi kadar darbeye maruz kalınabilir.
    29:16Parafudurun Termik Kullanım Ömrü
    • Parafudur, aşırı basınç durumunda devreye girerek sistemdeki cihazlara zarar vermeden deşarj akımını toprağa iletiyor.
    • Parafudur aşırı sayıda açma kapama yapmak zorunda kalırsa aşınıyor ve üzerinde artık akım oluşuyor, bu ısınmaya sebep oluyor.
    • Parafudur kendi kendini koruyabilen tipte olmalı veya önünde kartuş, sigorta taşıyıcı gibi koruma tesisi bulunmalı.
    32:03Parafudurların Ömrü ve Güvenlik Standartları
    • Parafudurların ömrü darbe sayısına bağlıdır, IRM değeri ne kadar büyük olursa o kadar uzun ömürlü olur.
    • Kuzey Avrupa'da 20 km, Güney Avrupa'da 40 km'lik parakodus 20 yıl gibi bir ömre sahip olabilir.
    • CE direktifi ve EN 50539-11 standardı, fotovoltaik uygulamalarda kullanılan parafudurların ömür sonu testi ve aşırı yük durumundaki kabul edilebilirlik kriterlerini detaylı olarak belirtiyor.
    34:25Güneş Enerjisi Sistemlerinde Parafudurlar
    • ABB'nin fotovoltaik parafudurları kendi kendini koruyabilen tipte olup, 1500V ve 1000V 10A kadar, 670V'ta 300A'e kadar kendini koruyabiliyor.
    • Güneş enerjisi sistemleri için ABB'nin teknik katalogları ve detaylı bilgiler sunuluyor.
    • Yeni veya mevcut bir tesis için parafudur uygulaması yapmak isteyenlerle irtibata geçilebilir.
    36:02Rüzgar Enerjisi Tesislerinde Parafudur Kullanımı
    • Rüzgar enerjisi tesisleri de güneş enerjisi tesisleri gibi bir gelir kaynağıdır ve her an çalışır durumda olmalıdır.
    • Rüzgar türbinlerinde generatör, konvertör, trafo, kontrol ve haberleşme sistemleri, asansör sistemleri ve yön/kanat açısı kontrolü için parafudur kullanılıyor.
    • Çift beslemeli sistemlerde hem alçak gerilim hem orta gerilim tarafında, tam konvertörlü sistemlerde ise özellikle invertörün önünde ve arkasında parafudur kullanılıyor.
    39:12Rüzgar Türbününde Parafudur Uygulamaları
    • Rüzgar türbününde şebeke girişi koruması, trafodan sonra kontrol sistemi koruması, orta gerilim hücrelerinde koruma gibi noktalarda parafudur kullanılıyor.
    • Kontrol sistemleri, rotor konvertörü, anahtarlama kesitisi, kontrol panosu, rotor, stator ve hap kontrol sistemleri için koruma yapılarak sistemler korunuyor.
    • Türkiye'de kullanılan rüzgar türbinleri genel olarak çift beslemeli ve tam konvertörlü sistemlerdir, sabit hızlı sistemler ise geçmişte kalmış sistemlerdir.
    42:21Parafudurların Seçimi ve Kullanımı
    • Faz nötr arası gerilim 690V, faz-faz arası gerilim 440V olarak düşünülüyor.
    • Üç fazlı sistemlerde tip 2 parafudurlar kullanılıyor, şebeke girişi tarafında direkt yıldırım riskine karşı tip 1 parafudur kullanılıyor.
    • Her faz için 1,25-440-50V parafudur kullanılıyor ve üç adet parafudur gerekiyor.
    43:22Çift Beslemeli Sistemlerde Koruma
    • Çift beslemeli sistemlerde LFS'dan LFS1'e geçişte tip 1, LFS1'den LFS2'ye geçişte tip 2 parafudurlar kullanılıyor.
    • Ana güç devresinde asenkron generatörün öncesinde OVR 2-3 ile 440V, tip 1 tarafında OVRT 1025-440V'dan üç adet parafudur kullanılıyor.
    • Rüzgar tribüne özel ürünler 440V ve 690V gerilim seviyelerinde üretiliyor.
    44:33Rüzgar Türbini Sistemlerinde Koruma
    • Ana yardım devresinde OVR WT tamamen winterby rüzgar türbini için ve modüle edilmiş akımlara karşı dayanıklı tip 2 parafudur kullanılıyor.
    • Invertörün öncesinde tip 2 kullanılıyor ve modüle edilen gerilimler darbe anında birbiri üzerine binerek gerilim seviyesini arttırabiliyor.
    • OVRWT ürünleri tekrarlayan aşırı gerilimler için yeterli koruma sağlıyor.
    46:00Gerçek Hayattan Pano Örnekleri
    • Normal panolarda girişte E-Max 2 şalteri, AF kontaktörü ve diğer otomatik sigortalar bulunuyor.
    • Çift beslemeli sistemlerde kontaktör, devre kesici ve şalter yer alıyor.
    • Çift besleme sistemlerde kullanılan generatörün motor tarafındaki OVR-WT ürününün kartuşları daha dayanıklı hale getirmek için sabitleyici plastik parçalarla sağlamlaştırılmış.
    47:40Tam Konvertörlü Sistemlerde Koruma
    • Tam konvertörlü sistemlerde LPS'dan LPS1'e geçişte tip 1, LPS1'den LPZ1'e geçişte tip 2 parafudurlar kullanılıyor.
    • Konvertörün iki tarafında da tip 2 parafudur kullanılıyor.
    • ABB'nin ürettiği özel ürün, Türkiye'de referansları olan rüzgar santrallerinde ciddi sıkıntılar yaşanan yerlerde çözüm sağlayabiliyor.
    49:29Veri Hattı ve Sinyal Koruması
    • Telefon hatları, modemler, PLC'ler ve kontrol kabloları için ABB'nin OVR-TC ürünü kullanılıyor.
    • OVR-TC ürününde RC-41 ve RC-45 sokete uyumlu kaidesi var ve 6V'dan 200V DC'ye kadar koruma yapabiliyor.
    • Bu ürünler, telefon hattına ve kontrol kablolarına etki eden darbelerden sistemleri koruyor.
    50:24Dökümanlar ve İletişim Bilgileri
    • Fotovoltaik sistemler için yıldırım koruması kataloğu ve fotovoltaik tesisler için A'dan Z'ye sistem çözümü anlatan teknik köyler bulunuyor.
    • Alçak gerilim Türkiye uygulaması, Android ve iOS için kullanılabilir ve ABB'nin fiyat listelerine, kataloglara ve videolara ulaşım sağlıyor.
    • Rüzgar tribünlerinde yıldırımdan koruma için dökümanlar ve teknik köyler mevcut, ayrıca Alper Celebi (alper.celebi.tr@abb.com) ile iletişime geçilebilir.
    56:02Parafudurlar ve Koruma Kesiciler
    • Parafudurlarla ilgili B tipi için 125 NH bıçaklı sigorta, C tipi için 50 amper bıçaklı sigorta seçimi, parafudur üreticilerinin belirttiği koruma kesicisi bilgisine bağlıdır.
    • Her parafudur üreticisi, kendi parafudurlarıyla kullanılması gereken koruma kesicisinin bilgisini sunmalıdır.
    • ABB'nin fiyat listelerinde hangi parafudurlarla hangi tip koruma kesici seçilmeli olduğu bilgiler bulunmaktadır.
    57:17Kilo Amper Değeri Seçimi
    • Tip 2 para pullar için 40 kilo amper imak değeri yeterli olacaktır.
    • Yıldırım yoğunluğu, kilo amper değerini seçerken referans alınmalıdır.
    • Antalya gibi yıldırım çok düşen bölgelerde imak değerini 70 kilo amper seçmek gerekirken, İstanbul ve Türkiye genelinde 40 kilo amper yeterlidir.
    • Yüksek kilo amper değerleri seçildiğinde daha uzun ömürlü parafudurlar elde edilir.
    59:01Solar Invertörler ve Parafudurlar
    • Solar invertörlerin DC tarafında zaten parafudur bulunmaktadır.
    • Mesafe kısaysa ve ilave pano yoksa, invertördeki parafudur yeterli olabilir.
    • Mesafeler 10 metreden uzun ve özellikle panolar ile invertörler ayrı yerlerdeyken, DC box'a parafudur kullanılması önerilir.
    1:00:09Parafudur Tipleri ve Kullanım Alanları
    • Tip 1+2 parafudurlar Türkiye'de popülerdir, özellikle bazı parafudur üreticileri kendi ürünlerine yönlendirmektedir.
    • Normal şartlarda ana pano yapısında tip 1, tali pano yapısında tip 2 parafudurlar kullanılmaktadır.
    • Tip 1+2 sadece küçük panolarda veya direkt yıldırım riski olan yerlerde kullanılırken, risk olmayan yerlerde tip 2 yeterlidir.
    1:02:15Seminerin Sonu
    • Seminer kaydı yapılmıştır ve kaçıranlar için daha sonra tekrar izlenebilir.
    • Katılımcılara rüzgar enerjisi ve güneş enerjisi ile ilgili dökümanların indirimi için zaman bırakılmıştır.
    • Alper Bey'in iletişim bilgileri paylaşılmıştır ve katılımcılarla iletişime geçilebilir.

    Yanıtı değerlendir

  • Yazeka sinir ağı makaleleri veya videoları özetliyor