• Buradasın

    Yeniden Kurulan Dünya Düzeni ve Türkiye'nin Jeopolitik Konumu

    youtube.com/watch?v=qGC5cD-c4oY

    Yapay zekadan makale özeti

    • Bu video, Özay Şendir ve Engin Ardıç'ın yer aldığı bir analiz programıdır. "Yeniden Kurulan Dünya Düzeni Anlama Rehberi" adlı içerikte jeopolitik konular ele alınmaktadır.
    • Video iki ana bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde Batı'nın gücünü kaybetmesi ve Doğu'nun güçlenmesi süreci, Şangay İşbirliği Örgütü'nün (ŞİO) önemi ve dünya düzenindeki rolü analiz edilmektedir. İkinci bölümde ise Türkiye'nin jeopolitik güç olma çabası, Rusya-Ukrayna savaşı'ndaki arabulucu rolü ve Amerika'daki Türk emniyet müdürü İbrahim Bay Çora'nın görevden alınması gibi güncel konular tartışılmaktadır.
    • Videoda ayrıca Batı ülkelerinin işgücü açığı, enerji krizi ve yaşlanan nüfus sorunları, Çin ve Rusya arasındaki rekabet, Amerika'nın Çin'e karşı stratejisi ve Türkiye'nin bu yeni dünya düzenindeki konumu gibi konular da ele alınmaktadır.
    Batı Gücünün Kaybı ve Doğu Güçlenmesi
    • Batı gücünü kaybederken Doğu güçleniyor, bu durum son yirmi yılda sıkça duyulan bir ifadedir.
    • Amsterdam Schiphol Havalimanı'nda yeterli güvenlik ve havalimanı görevlisi eksikliği nedeniyle uçuşlar yapılamıyor.
    • Almanya, tüm sektörlerin eleman ihtiyacını karşılamak için her yıl dörtyüz bin göçmene ihtiyaç duyuyor ve yaşlanan nüfusla birlikte emekli maaşı ödediği kişi sayısı artarken çalışan sayısı o kadar artmıyor.
    00:47Avrupa'nın İş Gücü Açığı ve Enerji Krizi
    • AB içerisinde en yaşlı nüfus İtalya'da, İspanya işgücü açığını Güney Amerika'dan, İngiltere ise Bulgaristan ve Romanya'dan gelenlerle karşılamaktadır.
    • Balkanların, Ukrayna'nın ve Gürcistan'ın AB üyeliği hedefi, serbest dolaşım hakkı ve demokrasi gibi idealler altında iş gücü açığını kapatma operasyonudur.
    • Kuraklık ve Rusya'nın vanaları kapatmasıyla ortaya çıkan enerji krizi, ekonominin sağlam olması parayı bastırdığınızda istediğiniz ürünü alacağınız anlamına gelmediğini göstermiştir.
    01:57Şangay İşbirliği Örgütü
    • Şangay İşbirliği Örgütü, dünya nüfusunun yüzde kırkını teşkil eden ve küresel gayri safi milli hasılanın yüzde otuzundan fazlasına sahip bir örgüttür.
    • Dünyada nükleer silaha sahip olduğu bilinen dokuz ülkeden dört'ü Şangay İşbirliği Örgütü üyesidir.
    • Örgüt, NATO gibi ortak bir savunma örgütü veya AB gibi tek bir devlet olma peşinde değil, iyi komşuluk ilişkileri, bölgesel barış, köktendincilik, örgütlü suçlar ve yasadışı göçle ortak mücadele gibi hedefleri vardır.
    02:42Şangay İşbirliği Örgütü'nün Üyeleri
    • 1996'da sınır anlaşmazlıklarını çözmek için Şangay Beşlisi adıyla kurulan organizasyon, bugün Çin, Rusya, Hindistan, Pakistan, Özbekistan, Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan olmak üzere sekiz üyeden oluşmaktadır.
    • Beyaz Rusya, İran ve Moğolistan tam üye olmak için gün sayarken, Türkiye, Azerbaycan, Ermenistan, Mısır, Katar, Suudi Arabistan, Kamboçya, Nepal ve Sri Lanka diyalog ortakları olarak yer almaktadır.
    • Bu liste petrol ve doğalgaz başta olmak üzere yeraltı zenginlikleri açısından çok şey söylüyor ve bir adım ötesi, çok ihtiyaç duyulan genç nüfus açısından da önemlidir.
    03:35Çin'in Ekonomik Gücü ve Afrika'daki Etkisi
    • Çin otuz yıl önce her ürünün ucuz ve kalitesiz taklidini yapan bir ülkeyken, bugün işçilik ücretleri Vietnam ya da Kamboçya'dan daha pahalıdır.
    • Apple CEO'su, Çin'de montajı yapılan her Apple ürünü için Amerika'nın sadece altı dolar ödediğini ve aslan payını yazılımın aldığını belirtmiştir.
    • Ekonomisi giderek gelişen ve tüketim açığı fazla yüksek olan Afrika'da Çin, Amerika'nın fersah fersah önünde olup, Fransa'nın Afrika'daki etkinliğinden dolayı Türkiye'ye saldırması da bu açıdan okunmalıdır.
    04:51Amerika'nın Çin'e Karşı Stratejisi
    • Amerika için büyük hedef Çin olup, geliştirme aşamasında oldukları altıncı nesil savaş uçağını Çin hava savunma sistemlerine yakalanmayacak, Pasifik'teki Guam Adası'ndan kalkıp Japonya'nın Okinawa Adası'na kadar uçabilecek bir uçak peşinde olduklarını söylüyorlar.
    • Amerika Çin'le hesaplaşmaya hazırlanırken, Rusya'yı yıpratma savaşını Ukrayna üzerinden ve AB devletlerinin bütçe ve cephaneliklerini kullanarak yapıyor.
    • Amerika, NATO'yu da Çin ile mücadelesinin bir parçası haline getirmeye çalışıyor ve Kuzey Atlantik ile alakası olmayan Avustralya'nın Madrid'deki NATO zirvesine davet edilmesi de bunun adımıdır.
    05:55Çin ve Rusya İlişkileri
    • Amerika'nın Ukrayna savaşı üzerinden Rusya'yı ekonomik olarak vurup askeri açıdan zayıflatmasının ardından sıranın kendisine geleceğinin farkında olan Çin, Rusya ile tarihsel sorunlarını görmezden gelmenin kendi işine yarayacağını fark etmiş durumdadır.
    • Çin Devlet Başkanı'nın pandemiden bu yana ülkesinden ilk kez ayrılması ve Semerkant'taki Şangay İşbirliği Örgütü toplantısına katılması bunun en somut kanıtıdır.
    • Rusya ile Çin arasında asırlar önce başlayan rekabet, Sovyetler Birliği Çin Halk Cumhuriyeti döneminde en kötü hale gelmiş, sınır anlaşmazlığı nedeniyle 1969'da sıcak çatışmaya dönüşmüştü.
    06:47Amerika'nın Çin Stratejisi ve Türkiye'nin Konumu
    • Amerika Başkanı Nixon, 1972'de Çin'i ziyaret ederek beyaz eşya ihracatında sağlanan muafiyetlerle Pekin'le ekonomik bağlantıyı kurmuş ve orta sınıf Amerikan vatandaşlarının yaşam standartlarının yükseltilmesini sağlamıştır.
    • Washington, Moskova ile savaşında Pekin'i hep yanında tutmak istedi ve CAATSA yasasında Çin yok, Rusya, İran ve Kuzey Kore var.
    • Türkiye bugün NATO'dan çıkmaya karar verse buna en çok Yunanlılar ve üyelik yolu açılacak Rumlar sevinir, Türkiye şu an Batı'daki tüm kurumlarda kalmalı ve aynı zamanda Doğu ile ilişkilerini güçlendirmeli.
    08:16Türkiye'nin Jeopolitik Durumu
    • Afganistan'daki Taliban iktidarı ve rejim ihracı çabaları sıkıntılı alanlar oluşturuyor.
    • Türkiye, Hindistan-Pakistan, İran-Suudi Arabistan ve Azerbaycan-Ermenistan gibi farklı tarafları aynı çatı altında toplama başarısını gösteriyor.
    • Güçün denge merkezini değiştirmesi sarsıntı ve çalkantıları beraberinde getirecek, Türkiye ise her iki tarafla da kendi menfaatini düşünen bir politika izlemek zorunda.
    08:52Rusya-Ukrayna Savaşı ve Türkiye'nin Rolü
    • Rusya-Ukrayna savaşı'nda arabulucu rol ve tahıl anlaşması gibi adımlar önemli.
    • Batı'dan Rusya'ya yaptırımlara Türkiye'de katılsın baskılarının artacağı bir dönem geliyor.
    • Jeopolitik güç olma çabamızda erken ve kesin bir tercihe zorlanmak şu an işimize gelen bir durum değil.
    09:24Amerika'daki Türk Emniyet Müdürü
    • New Jersey eyaletinin Patterson kasabasının emniyet müdürü İbrahim Bay Çora, orada otuzbin kadar Türk var.
    • İbrahim Bey'in görevde bulunduğu iki yıl içinde Patterson'da tam yetmişbeş cinayet işlenmiş, ancak bunların detayları belirtilmemiş.
    • Cinayetler sırasında İbrahim Bey hep uzun yaz tatilindeymiş ve çağrılara kulak asmamış.
    11:00Metaverse ve Kripto Piyasası
    • Metaverse, olmayan arsaları ve evleri satan bir sanal alışveriş mekanı.
    • Piyasada ekonomik kriz ve döviz kuru nedeniyle hızla değer kaybı yaşanıyor.
    • Türkler kripto piyasasındaki olumsuz havadan ötürü metaverse kavramından hızla uzaklaşıyorlar.

    Yanıtı değerlendir

  • Yazeka sinir ağı makaleleri veya videoları özetliyor