Buradasın
Yavuz Sultan Selim'in Tahta Çıkışı ve Doğu Seferleri
youtube.com/watch?v=oTmvwKKRREA&pp=0gcJCdgAo7VqN5tDYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Osmanlı İmparatorluğu'nun tarihini anlatan eğitim içerikli bir belgeseldir. Videoda Fatih Sultan Mehmet'in ölümünden sonra tahta çıkan Sultan Beyazıt, oğulları Şehzade Selim ve diğer Osmanlı devlet adamları yer almaktadır.
- Video, Sultan Beyazıt'ın tahttan inmek istemesi üzerine oğulları arasında başlayan taht mücadelesini, Selim'in 21 Nisan 1512'de tahta çıkışını ve ardından Safevi Devleti'ne karşı Çaldıran Savaşı'nı kronolojik olarak anlatmaktadır. Daha sonra Selim'in Memlükler'e karşı Mercidabık ve Ridaniye savaşlarını, Mısır'ı fethetmesini ve İslam dünyasında yeni bir misyon edinmesini ele almaktadır.
- Videoda ayrıca Sultan Selim'in üç yılda iki büyük güçten kurtulması, Safevi Devleti'ni yenmesi ve Memlükler'i mağlup etmesi gibi önemli tarihsel olaylar detaylı şekilde aktarılmaktadır. Selim'in 49 yaşında hayatını kaybetmesi ve oğlu Süleyman döneminde Osmanlı İmparatorluğu'nun altın çağının yaşanmasına zemin hazırlaması da belirtilmektedir.
- 00:14Fatih Sultan Mehmet'in Ölümü ve Tahta Çıkışı
- 1481 yılında Fatih Sultan Mehmet'in ani ve şüpheli ölümü Avrupa'yı mutlu etmiş, Hıristiyan alemi için kutlama festivalleri başlamıştı.
- Topkapı Sarayı'nda kaos yaşanırken, saray erkanı Fatih'in iki oğlu arasında tercih yaparak daha uysal ve barışçıl bir padişah olan II. Beyazıt'ı tahta çıkardı.
- II. Beyazıt, babasına nazaran daha tutucu bir kişiliğe sahipti ve olgunlaşmasıyla birlikte daha dindar bir çizgiye girmişti.
- 01:16II. Beyazıt'ın Saltanatı ve Safevi Tehlikesi
- 16. yüzyıla girdiği zaman II. Beyazıt'ın pasif ve duygusal kişiliği devletin bir numaralı sorunu olmuştu.
- Safevi lideri Şah İsmail, doğuda mutlak hakimiyet sağlamış ve Anadolu'yu hedef almıştı.
- Şah İsmail, Osmanlı sınırlarını ihlal ederek Dulkadiroğlu beyliğine saldırmış ve Anadolu'daki Türkmenleri kendi safına çekmeye çalışmıştı.
- 02:01Türkmenlerin Durumu ve Şah İsmail'in Stratejisi
- O dönemlerde devletin bel kemiği olan Türkmenler, devlet yönetimindeki en önemli makamlarda Türkmenler yerine devşirmelerin olması nedeniyle rahatsızdı.
- Şah İsmail, kendi devletinde Türkmenlere söz hakkı vererek Anadolu'daki Türkmenleri Safevi'ye çekmeye çalışıyordu.
- Şah İsmail, Türkmenleri büyük bir isyan için alttan alta destekliyordu.
- 02:40Taht Kavgasının Başlangıcı
- II. Beyazıt'ın otuz yılı devirmesine kısa bir süre kalırken, yaşanan bunalımlı ortamda Osmanlılar değişim çağrılarına başlamıştı.
- II. Beyazıt yaşlanmış ve tahtı bırakmak istediğini söylüyordu, bu andan itibaren padişahın şehzadeleri er meydanına çıktı.
- II. Beyazıt'ın hayatta kalan üç oğlu vardı: en güçlü aday en büyükleri Şehzade Ahmet, ikinci varisi Şehzade Korkut, son adıyla kardeşlerin küçüğü Şehzade Selim.
- 03:31Şehzade Selim'in Karakteri ve Güçlenmesi
- Şehzade Selim, kardeşlerine ve babasına benzemiyordu, savaşçı bir ruhu vardı ve cesur, atılgan, risk almayı seven bir karakterdi.
- Selim, 29 yıl boyunca Trabzon'da sancakbeyi olarak görev yaparak devlet yönetiminin inceliklerini öğrenmişti.
- Safevi tehlikesine verdiği önemden dolayı, payitahttan izin almadan Safevi etkisindeki Gürcüler üzerine sefere çıkarak zafer kazanmıştı.
- 04:24Selim'in Yeniçerileri Etkisi ve Taht Kavgasının Devamı
- Selim'in fetihkar tavırları en çok kışlalarında çürüyen yeniçerilerin hoşuna gitti ve askeri mutlak itaati altına almıştı.
- Selim, Fatih Kanunnamesindeki kardeş katli yasasından ilham alarak taht kavgasını resmen başlatmıştı.
- Selim, babasına Rumeli'ye geçerek açık açık ültimatom verdi ve babası ona Rumeli'den daha önce görülmemiş bir şekilde sancak verdi.
- 06:26Taht Kavgasının Zirvesi ve Yeniçerilerin Rolü
- Selim, Rumeli'de oyalandı ve resmen tahta çıkmak istediğini belirterek babasına hayal kırıklığına uğrattı.
- 3 Ağustos 1511 yılında Tekirdağ'da yaşlı II. Beyazıt ile Selim'in orduları karşı karşıya geldi ve Selim hayatındaki ilk yenilgisini alarak Kefe'ye kaçtı.
- Yeniçeriler, Şehzade Ahmet'in padişahlığını tanımadı ve şehzadeyi İstanbul'a sokmadı, bu büyük ayaklanması başta padişah olmak üzere herkesin dikkatini çekti.
- 07:35Yavuz Sultan Selim'in Tahta Çıkışı
- Şehzade Selim, 21 Nisan 1512'de 9. Osmanlı padişahı oldu.
- Padişah, işleri düzeltmek için harekete geçmek istedi ancak eski sistem yavaş olduğu için önce bunu düzeltmeleri gerektiğini belirtti.
- İtopya, bilgisayarla ilgili A'dan Z'ye her türlü ürüne radikal indirimlerle sahip olabileceğiniz öğrenci dostu bir bilgisayar mağazasıdır.
- 08:21İtopya'nın Padişah İçin Topladığı Bilgisayar
- İtopya ve Auros, padişahın seferlerde sorun yaşayan kompüter şerifine çözüm bulmak için saraya enfes bir kasa topladılar.
- Bilgisayarda son nesil Intel Core i9-13900K işlemcinin 24 çekirdekli hibrit mimarisi, A3 fanlı 360 sıvı soğutma ve NVIDIA GeForce GTX 490A izleme teknolojisi kullanılmıştır.
- Sistemde Z790 Euro anakart, 64 GB DDR5 5600 hızlı RAM ve 1 TB depolama alanı bulunmaktadır.
- 09:32Beyazıt'ın Ölümü ve Selim'in İktidarı
- Yavuz tahta çıktı ve saltanatında hayırlı olsun dilekleri aldı.
- Beyazıt'ın ölümüyle ilgili hala tartışmalar vardır; bazılarına göre bu Sultan Selim'in işiydi, bazılarına göre ise ilahi bir olaydı.
- Selim, Anadolu'da padişah ilan eden Şehzade Ahmet'i ve Şehzade Korkut'u idam ettirerek mutlak iktidarını sağladı ve Osmanlı iç savaşı sona erdi.
- 10:13Safevi Devleti ve Selim'in Hedefleri
- 1513 yılına gelindiğinde Anadolu'daki isyanlar eskisine nazaran daha da azalmıştı.
- Sultan Selim, Safevi Devleti var olduğu sürece Anadolu'da Osmanlı hakimiyeti tam anlamıyla tesis edilemeyeceğini düşünüyordu.
- Safevi casusları bölgede propagandalar yapıyor ve halkı Osmanlı sarayına karşı dolduruşa getiriyordu.
- 10:46İran Seferi
- Sultan Selim, iktidara tam anlamıyla sahip olduğuna göre fütuhatlarına başlama vakti geldiğini belirtti.
- 1514 yılında Yavuz Sultan Selim, Şah İsmail'e bir ültimatom vererek Sünni mezhebi benimsemesini ve Anadolu'daki kirli emellerinden vazgeçmesini bildirerek İran seferine çıktı.
- Sefer hazırlıkları sona erdiğinde Osmanlı'nın mevcudu 140 bin askerden oluşuyordu, padişah 40 bin askeri Anadolu'daki asayişi sağlaması için bırakarak Safevi üzerine yürümeye devam etti.
- 11:33Çaldıran Savaşı
- Osmanlılar Safevi sınırlarına girdiği vakit Şah İsmail'den bir haber yoktu, padişah ona mektup yazarak neden cevap vermediğini sordu.
- Şah İsmail'in afyon gönderip Timur benzetmesi yapması padişahı rahatsız etti, Selim ise miğferini çıkarıp çarşafı giyerek Şah İsmail'i yerinden kaldırdı.
- İki lider arasında Selim daha savaşçı bir ruha sahipken, Şah İsmail daha çok diplomasiden yanaydı.
- 12:46Savaşın Sonucu
- Ağustos 1514 yılında iki ordu Çaldıran ovasında karşı karşıya geldi, 23 Ağustos günü saldırı Safevi tarafından geldi.
- Şah İsmail'in komuta ettiği ordu başarılı bir şekilde üstünlük sağlasa da ikinci ordu aynı başarıyı gösteremedi ve Osmanlı'nın son model toplarını hedef oldular.
- Yavuz Sultan Selim, merkezde bulunan yeniçerileri Şah İsmail'in komuta ettiği ordunun üzerine yolladı ve Osmanlılar kıran kırana geçen bu savaşı kazandılar.
- 13:22Çaldıran Zaferinin Sonuçları
- Çaldıran zaferi Yavuz Sultan Selim'in ilk büyük başarısıydı, Anadolu'daki Safevi desteği ortadan kalkmış ve Osmanlı toprakları genişlemişti.
- Doğuda bir numaralı tehlike olan Safevilerin kolu bacağı kırılmıştı.
- Avrupa'da bu olaylardan ötürü altına sıçmıştı, Osmanlı en büyük rakibinden kurtulmuştu.
- 13:44Yavuz Sultan Selim'in Safevi ve Memlük Seferleri
- Yavuz Sultan Selim, Safevi başkenti Tebriz'i savaşsız geri almış ve Selim 1515 yılında Dulkadiroğulları'nın topraklarını fethetmiştir.
- Yavuz, sefer sırasında hataları olan paşaları idam etmiş ve Memlükler de Osmanlıları tedirgin bir şekilde izlemiştir.
- Yavuz'un Safevi Devleti'ni yok etme planı, ani durumlar nedeniyle Memlükler üzerine çevrilmiş ve 1516 yılında Mercidabık'ta savaşmıştır.
- 14:40Mercidabık Savaşı ve Sonuçları
- Osmanlı ordusu, son model tüfek ve büyük sahra topları sayesinde avantajlı olmuş, Memlükler ise tüfeği "gavur icadı" olarak görmüşlerdir.
- Yavuz Sultan Selim'in üstün başarısı Kuzey Suriye'yi Osmanlı topraklarına katmıştır.
- Memlükler, ölen Kansu Gavri yerine Sultan Tomanbayı getirmişlerdir.
- 15:38Memlük Seferinin Devamı
- Suriye'nin güneyinden halk Osmanlı'ya bağlılığını bildirerek Memlük hakimiyetinden çıkmış, Gazze'de meydan muharebesi ile Osmanlı toprakları genişletilmiştir.
- Selim, ordu içerisindeki muhalefeti ezerek yoluna devam etmiş ve Sina Çölü'nü 13 günde geçmiştir.
- 1517 yılında Ridaniye'de gerçekleşen savaşta, Memlüklerin ön saflarında Venedikliler tarafından hibe edilen koca koca toplarla karşılaşılmıştır.
- 16:57Kahire'nin Fethi ve Yavuz'un Mirası
- 4 Şubat 1517'de Kahire'ye giren Yavuz Sultan Selim, doğunun fatihi olmuş ve yakalanan Sultan Tomama idam edilmiştir.
- Yavuz Sultan Selim, üç yılda iki süper gücü yerin dibine sokarak dünyanın siyosu ünvanını almış ve resmen halife olmuştur.
- Yavuz'un Mısır seferi ile Doğu ticaret yolu tamamen Osmanlıların eline geçmiş, Osmanlı hazinesinin ağzına kadar doldurmuş ve imparatorluğun prestiji artmıştır.
- Yavuz Sultan Selim, 22 Eylül 1520'de 49 yaşında hayatını kaybetmiş, saltanatı kısa sürmüş olsa da Osmanlı İmparatorluğu'nun oğlu Süleyman döneminde altın çağının yaşamasına zemin hazırlamıştır.