Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Erzurum ilinde bulunan Yakutiye Medresesi'nin tarihi ve mimari özelliklerini anlatan bir belgesel formatındadır.
- Video, medresenin 1310 yılında İlhanlı hükümdarı Olcayt zamanında Emir Hoca Cemalettin Yakut tarafından inşa edildiğini anlatarak başlar. Medresenin mimari özellikleri, taş kapısındaki sanat eserleri, minaresi ve külahlı köşe kulesi detaylı olarak açıklanır. Ayrıca medresenin tarihsel kullanım alanları, onarım geçmişi ve günümüzde etnografya müzesi olarak hizmet verdiği bilgisi verilir. Video, medresenin 700 yılı aşkın süredir varlığını sürdürdüğünü ve 2009 yılında kapsamlı bir onarım geçirdiğini belirterek sona erer.
- 00:06Yakutiye Medresesi'nin Tarihi ve Konumu
- Yakutiye Medresesi, Türkiye'de Erzurum ilinde bulunmaktadır.
- İlhanlı hükümdarı Olcayt zamanında Emir Hoca Cemalettin Yakut tarafından 1310 yılında inşa ettirilmiştir.
- Kapalı avlulu, eyvanlı ve revaklı medrese tipinin Anadolu'daki en büyüğü olup, Erzurum ilinin sembollerinden biridir.
- 00:42Medresenin Tarihi Kullanımı
- İlhanlılar döneminde 1310 yılında Sultan Olcayto zamanında Gazan Han ve Bolugan Hatun adına Hoca Yakut Gazani tarafından yaptırılmıştır.
- Asıl işlevini yitirdikten sonra Osmanlı döneminde bir süre dökümhane, 19. yüzyılın sonlarından itibaren ise askeri depo olarak kullanılmıştır.
- Cumhuriyet döneminde 1964 ve 1973'te Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından, 1991'de ise Turizm Bakanlığı tarafından onarımdan geçirilen medrese halen etnografya müzesi olarak kullanılmaktadır.
- 01:26Medresenin Fiziksel Özellikleri
- Erzurum ili şehir merkezinde, kendi isminin verildiği merkez ilçe Yakutiye'de Cumhuriyet Caddesi üzerinde Lala Mustafa Paşa Camii'nin yanındadır.
- Taşkapı üzerindeki işlemeler çok kıymetli bir sanat şaheseri değerindedir.
- Kubbeli olan medresenin dört eyvanı ve kapalı avlusu vardır.
- 01:54Medresenin Mimari Detayları
- Taşkapı ön cephenin tam ortasındadır.
- Kesme taştan yapma iki silindirik istinat kulesi medrese cephesinin her iki köşesine de yerleştirilmiştir.
- Hoca Cemaleddin Yakut, Sultan Gazan ve Horasanlı Bolugan Hatundan sağladığı yardımlarla medreseyi yaptırmıştır.
- 02:16Medresenin İç Mekanı ve İkonografisi
- Yakutiye Medresesi sağ ön yan duvarındaki figür medresede batı cephenin ekseninde taşkapı, cephenin güneyinde kübik kaideli silindirik gövdeli minare ile kuzey köşesinde aynı biçimsel özellikleri yansıtan silindirik külahlı köşe kulesi yer alır.
- Taş kapının yan kanatlarında bulunan kademeli kaval silmelerle biçimlendirilen sivri kemerli yüzeysel nişlerin içinde bir su kaynağından vazodan çıkarcasına betimlenmiş hayat ağacı altında karşılıklı iki aslan figürü, üzerinde çift başlı kartal figürleri İslam ikonografisi açısından önem taşır.
- Aşurlu bir küreden çıkan hurma yaprakları, iki pars ve kartal figürlerinden oluşan hayat ağacı, orta Asya Türklerinin önemli simgelerini bir araya getirmektedir.
- 03:31Medresenin Korunması ve Günümüzdeki Durumu
- 700 yılı aşkın süreden beri varlığını sürdürebilmiş eserlerdendir.
- Tabiat şartlarına bağlı aşınma ve yıpranmalar ve tarihi olaylarda, istila ve savaşlarda Yakutiye Medresesi maruz kaldığı olumsuzluklardan etkilenmiştir.
- En son 2009 yılında Kültür Bakanlığı tarafından kapsamlı bir şekilde onarım yapılmış, Erzurum Yakutiye Belediyesi'ce de çevre düzenlemesi yaptırılmıştır.
- Özellikle Ramazan ayında akşamları medrese önündeki alanda sosyal ve kültürel etkinlikler düzenlenmektedir.