Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Dek Akademi için hazırlanan uzaktan eğitim formatında bir vatandaşlık dersidir. Bir eğitmen tarafından yasama sistemi konusu detaylı bir şekilde anlatılmaktadır.
- Video, yasama konusunun önemi ve genel ilkeleriyle başlayıp, milletvekili seçilme süreci, yasama yılı ve dönemi kavramları, milletvekili seçilme yeterliliği, Yüksek Seçim Kurulu'nun görevleri, genel seçimler ve erken seçimler hakkında bilgiler sunmaktadır. Daha sonra ara seçim kavramı ve yasama sorumsuzluğu konuları ele alınmaktadır.
- Video, ÖSYM sınavlarında soru sorulduğu için yasama konusunun önemini vurgulamakta ve bir eğitim serisinin ilk bölümüdür. Sonraki videolarda dokunulmazlık, milletvekili düşünceleri ve meclisin görev ve yetkileri gibi konuların ele alınacağı belirtilmektedir.
- 00:06Yasama Konusunun Önemi
- Yasama konusu, ÖSYM sınavlarında mutlaka soru sorulduğu için çok önemlidir.
- Yasama konusu, genel geçer, milletvekili seçilme süreci ve seçimler gibi konuları içermektedir.
- 00:47Milletvekili Sayısı ve Yasama İlkesi
- 2017 düzenlemeleri ile milletvekili sayısı 600'e çıkmıştır.
- Yasamanın genelliği, meclisin dilediği her konuda ve detayda yasa yapabilme yetkisidir.
- Yasamanın asliliği, meclisin yasa yapma yetkisinin ilk ve asli sahibi olmasıdır.
- Yasamanın devredilmezlik ilkesi, meclisin yasa yapma yetkisini hiçbir yere devredememesidir.
- Yasamanın sürekliliği, meclisin 1 Ekim itibariyle çalışmalarına başlayıp 30 Eylül itibariyle son vermesidir.
- 03:23Yasama Yılı ve Dönem
- 1 Ekim'den 30 Eylül'e kadar geçen süre yasama yılıdır.
- İki seçim arasındaki dönem yasama dönemidir ve normal şartlarda bir yasama dönemi beş yasama yılıdır.
- Meclis 1 Temmuz itibariyle çalışmalarına ara verir.
- 04:38Milletvekili Seçilme Yeterliliği
- Milletvekili olmak için Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak, 18 yaş olmak ve ilkokul mezunu olmak gerekir.
- Yüz kızartıcı suçlardan mahkumiyet almamış olmak ve kasti bir suçtan toplamda bir yıl ve üstünde mahkumiyet almamış olmak şarttır.
- Askerlikle ilişiği olmayacak (muaf veya tecilli) ve mali anlamda kısıtlı olmamak gerekir.
- 07:30Seçimler ve Milletvekilliği
- Seçimler Yüksek Seçim Kurulu'nun gözetiminde yapılır ve Yüksek Seçim Kurulu 1950'de kurulmuş, 7 asıl 4 yedek üyesi vardır.
- Genel seçimler 2017 düzenlemeleri ile beş yılda bir yapılır.
- Milletvekilliği sıfatı il seçim kurulu seçim tutanağını hazırladığı anda kazanılır, ancak yetkileri yemin ettiği anda kazanılır.
- Erken seçim meclis tarafından alınan bir karardır ve cumhurbaşkanı da meclis seçimlerini yenileyebilir.
- Erken seçim kararının Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından üye tam sayısının beşte üçü ile alınması gerekir.
- Genel seçimlerle yerel seçimler arasında bir yıldan daha kısa süre varsa seçim tarihleri birleştirilebilir.
- 10:56Ara Seçim Kavramı
- Ara seçim, meclisteki vekilliklerden ölüm, istifa veya boşalma gibi sebeplerle bir üyelik kaybı olursa vaktinden önce yapılan seçimlerdir.
- Ara seçimle ilgili iki kural vardır: genel seçimlerden otuz ay geçmedikçe ara seçim yapılamaz ve genel seçimlere bir yıl kala ara seçim yapılamaz.
- Ara seçim kurallarının istisnaları vardır: boşalan üyeliklerin oranı meclis üye tam sayısının yüzde beşini bulduysa ilk otuz ay içinde ara seçim yapılabilir ve bir ilin temsilsiz kalması durumunda genel seçimlere bir yıl kala ara seçim yapılabilir.
- 17:21Yasama Sorumsuzluğu
- Yasama sorumsuzluğu, milletvekillerinin meclis genel kurulu'ndaki kürsüden yaptıkları konuşmalardan dolayı sorumlu tutulmamaları hadisesidir.
- Yasama sorumsuzluğu mutlaktır ve ömür boyudur; milletvekilleri o dönem yaptıkları konuşmalardan dolayı ömür boyu sorumlu tutulamazlar.
- Yasama sorumsuzluğu görevle ilgili konularda bir dokunulmazlık sağlar, ancak hakaret fiilleri ve devlet güvenliği ile ilgili fiillerde yasama sorumsuzluğuna istisnalar getirilebilir.