Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Hoca Webde kanalında yayınlanan bir eğitim dersi formatında olup, bir eğitmen tarafından kamu görevlileri konusu anlatılmaktadır.
- Video, kamu görevlilerinin üç temel kategorisini (memur, sözleşmeli personel ve işçi) açıklayarak başlıyor, ardından memuriyete giriş için gerekli ilkeler ve şartları detaylandırıyor. Daha sonra kamu görevlilerinin sınıflandırılması, hakları, yükümlülükleri, cezaları ve memuriyetin son bulma halleri hakkında kapsamlı bilgiler sunuluyor.
- Video özellikle 2023 sınavına hazırlanan öğrenciler için hazırlanmış olup, dershaneye gidemeyen öğrenciler için de faydalı bilgiler içermektedir. İçerikte istisnai memurlar, özel kanunları olan kamu görevlileri, memurların izin hakkı, güvence hakkı, sendikal haklar, yükselme hakkı gibi konular detaylı olarak ele alınmaktadır.
- 00:10İnsan Hakları ve Kamu Görevlileri
- İnsan hakları mevzusu müfredata eklenmiş olsa da henüz bir soru çıkmamış, bu konu temel hak ve hürriyetler kısmını detaylı çalışmakla yeterli olacaktır.
- Kamu görevlileri üç kategoride incelenir: memurlar, uzmanlık bilgisi sebebiyle istihdam edilen personel ve işçi.
- Memur, asli ve sürekli kamu hizmetlerini güvenceli olarak yerine getiren meslek mensubudur.
- 02:29Kamu Görevlilerinin Kategorileri
- Uzmanlık bilgisi sebebiyle istihdam edilen personel, sözleşmeli personel olarak sınıflandırılır.
- Diğer sınıflara girmeyen herkes işçi sınıfındadır.
- Türkiye'de geçici personel kavramı kaldırılmıştır.
- 03:36Memuriyet İle İlgili İlkeler
- Kariyer ilkesi, memurun teşkilatın en alt kademelerinden en üst kademelerine kadar çıkabilme yeterliliğidir.
- Liyakat ilkesi, dikey yükselmede başarı, dil puanı, yüksek lisans gibi kriterlere göre layık olanın atandığı ilkedir.
- Sınıflandırma ilkesi, memurun on iki memuriyet sınıfından birisine dahil olması gerektiğidir.
- 06:05Memuriyete Giriş Süreci
- Memuriyete girişte aday memurluk süreci vardır ve bu süreç en az bir yıl, en fazla iki yıldır.
- Aday memurluk sürecinin sonunda asalet tasdik olur ve memur asli olarak konumuna devam eder.
- Aday memurluk sürecinde yıllık izin kullanılmaz ve kurumların niteliğine göre değişen bir oryantasyon eğitimi verilir.
- 07:23Memuriyete Giriş İçin Gerekli Şartlar
- Kamu hizmetlerinde görev alabilmek için Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak zorundadır.
- Memuriyete girerken genel olarak 18 yaşın tamamlanmış olması, eğitim yeterliliği (ortaokul mezuniyeti veya bulunamazsa ilkokul mezunudan), kasti suçlardan bir yıl ve üstünde mahkumiyet almamış olmak ve sağlık yeterliliğine sahip olmak gerekir.
- Kurumun aradığı özel şartlar da olabilir, örneğin dil bilgisi veya belirli mezuniyet alanları gibi.
- 09:49İstisnai Memurlar
- Normalde memurlar hiyerarşik silsileye uyarlar, ancak bazı memurlar durumun gerektirdiği ölçüde inisiyatif alabilir ve irade kullanabilir.
- Vali, yetki genişliği ilkesine dayanarak aciliyet gerektiren durumlarda devlet adına konuşabilir.
- Büyükelçiler, istihbarat elemanları, üst kurulların genel sekreterlikleri gibi istisnai memurlar aciliyet arz eden durumlarda inisiyatif kullanarak karar alabilirler.
- 11:37Özel Kanunları Olan Kamu Görevlileri
- Özel kanunları olan kamu görevlileri, kamu görevli statüsünde olmalarına rağmen 657 kanunu (memurluk kanunu)na tabi değiller.
- Hakim ve savcı statüsündeki kamu görevlileri, Türk Silahlı Kuvvetleri, akademik kadro ve sanatsal hizmetler (cumhurbaşkanlığı senfoni orkestrası, mehteran bölüğü, devlet tiyatroları) bu kategoriye dahildir.
- Emniyet birimi ve emniyet teşkilatı da kendi özel kanunlarına tabidir, kendi kanunlarında hüküm yoksa 657 kanunu'na bakarlar.
- 13:26Memurların Hakları
- Memurların izin hakkı vardır: yıllık izin, hastalık izni, mazeret izni, babalık izni, düğün izni ve doğum yapan memurlar için süt izni.
- Memurlar asli ve sürekli kamu hizmetlerini güvencel olarak yerine getirirler, bu nedenle güvence hakkına sahiptirler, ancak devlet memurları kanunu belirtilen durumlarda güvence iradesi doğar.
- Memurlar sendikal haklara sahiptirler (birden fazla sendikaya üye olabilirler, toplu sözleşme imzalayabilirler), ancak grev hakkı hala tanınmamış konumdadır.
- 15:30Memurların Yükselme Hakkı
- Memurlar yatay yükselme (kademe ilerlemesi) ve dikey yükselme (derece ilerlemesi) hakkına sahiptirler.
- Her derece üç kademedir, sadece birinci derece dört kademedir.
- Hem yatay hem dikey ilerleme kıdem olarak adlandırılır ve memurların yükselme hakkı kapsamında yer alır.
- 17:12Memurların Yükümlülükleri
- Memurların yükümlülükleri iki kategoriye ayrılır: mutlaka yap dedikleri olumlu yükümlülükler ve asla yapma dedikleri olumsuz yükümlülükler.
- Memurlar anayasaya ve kanunlara uymalı, amirin emirlerine uymalı, ancak amirin konusu suç olan emirlerini asla yerine getiremezler.
- Hukuka aykırı emirler yazılı tekrarlanırsa yerine getirilebilir, ancak her hukuka aykırı durum suç değildir (örneğin kırmızı ışıkta geçmek hukuka aykırıdır ama suç değildir).
- Memurlar kılık kıyafet yükümlülüğüne ve mal bildirimi yükümlülüğüne (beş yılda bir) uymalıdır.
- 20:45Memurların Yükümlülükleri
- Memurlar görevi sebebiyle sahip oldukları araç gereçleri vesaireyi teslim etmek zorundadır.
- Memurların olumsuz yükümlülükleri arasında ek faaliyette bulunmamak (ikinci iş yapmamak), hediye almamak, siyasi faaliyette bulunmamak, basına demeç vermemek ve grev yapmamak yer almaktadır.
- Memurlar toplu harekette bulunamazlar, bu kategori grev dahilinde değildir.
- 23:40Memurlara Uygulanan Cezalar
- Memurlara uygulanan idari cezalar arasında uyarı, kınama, aylıktan kesme, kıdem ilerlemesinin durdurulması ve meslekten ihraç bulunmaktadır.
- Aylıktan kesme cezası, maaşın sekiz ile otuz bir arasında kesintisi olup, bu cezayı alan memurlar beş yıl boyunca üst kademe yöneticisi olamazlar.
- Kıdem ilerlemesinin durdurulması cezası bir ila üç yıl arasında uygulanır ve bu cezayı alanlar on yıl boyunca üst kademe yöneticisi olamazlar.
- Meslekten ihraç cezası amire fiili darp, mazeretsiz devamsızlık, siyasi faaliyette bulunma, devlet güvenliğine aykırı fiiller, yüz kızartıcı suçlar, suçluya yardım ve Atatürk'ü koruma kanunu'na muhalif fiiller nedeniyle verilir.
- 28:32Memuriyetin Son Bulma Halı
- Memuriyet istifa, ihraç, ölüm ve ölüme eşdeğer sonuçlar, emekliye ayrılma, çekilme ve süresiyle atanma nedeniyle son bulabilir.
- Açıktan alma memuriyeti sona erdirmeyen bir durumdur.
- Aylıktan kesme en fazla üç aylık olup, maaşın üçte biri kesilebilir ve bu ceza memuriyeti sona erdirmeyen bir cezadır.
- Memurların yargılanması noktasında amirin izni gerekir, örneğin bir ildeki memurun yargılanmasında valinin izni gerekir.