Buradasın

Üstün Zekalı ve Özel Yetenekli Çocuklar Hakkında Bilgilendirici Program

youtube.com/watch?v=YqRdo4ZthPY

Yapay zekadan makale özeti

Kısa
Ayrıntılı

Bav Televizyonunun "Eğitim Atölyesi" programında, psikolojik danışman Dr. Aziz Zorlu ve BİLSEM sınıf öğretmeni Dr. Başak Gürkan konuk olarak üstün zekalı ve özel yetenekli çocuklar hakkında bilgi veren bir röportaj formatında program.
Program, üstün zekalı çocukların tanımı, özellikleri, zeka testleri (WISC-IV, KES, Asist) ve test sonuçlarının yorumlanması üzerine odaklanmaktadır. Ayrıca Bilim ve Sanat Merkezleri (BİLSEM) sisteminin nasıl çalıştığı, eğitim modelleri, atölye kavramı ve özel yetenekli çocuklara yönelik eğitim uygulamaları detaylı olarak anlatılmaktadır. Program, izleyicilerden gelen sorulara da yanıt vermektedir.
Programda ayrıca üstün zekalı çocukların sosyal, duygusal ve motor gelişimleri, zihinsel bozukluklarla (hiperaktivite, dikkat eksikliği, disleksi) birlikte nasıl tespit edildiği, Bilsem'e başvuru süreci ve eğitim kurumlarının sunulan fırsatları hakkında bilgiler verilmektedir. Zeka testlerinin güncel olmaması, kültüre uyarlanmaması gibi riskleri ve testlerin yanlış uygulanmasının olumsuz sonuçları da ele alınmaktadır.

00:16Üstün Zekalı Çocuklar Hakkında Giriş: Programda üstün zekalı (özel yetenekli) çocukların tanınması, ailelerin ve kurumların bu konuda bilgilendirilmesi ve çocukların yeteneklerinin körelmemesi amaçlanıyor.
Toplumun yaklaşık %2'sini oluşturan üstün zekalı çocuklar, kendi yaşıtlarına göre daha yüksek zeka ve yetenek davranışları gösteren çocuklar olarak tanımlanıyor.
Programda üstün zekalı bireylerin kim olduğu, nasıl özellikler gösterdikleri ve davranış özellikleri neler olduğu konuları ele alınacak.
01:32Üstün Zekalı Bireylerin Tanımı: Üstün zekalı özel yetenekli birey, yaşıtlarına göre daha hızlı gelişen, öğrenen ve öğrenme kapasitesine sahip olan, akademik yetenek anlamında avantajlı durumda olan çocuklardır.
Bu çocuklar daha soyut kavramlarla ilgilidir, öğrenmeye karşı daha isteklidir ve motivasyonları daha fazladır.
Özel yetenekli çocuklar genellikle bebeklikten itibaren hızlı bir gelişim basamağı gösterir ve kendilerini belli etmeye başlarlar.
02:26Özel Yetenekli Çocukların Özellikleri: Özel yetenekli çocuklar görsel yetenek, resim yeteneği, müzik yeteneği, spor yeteneği, dil yeteneği gibi belli özel alanlarda yetenekli olabilirler.
Bilsem öğretmenlerinin bakış açısından özel yetenekler genel zihinsel yetenek, resim ve müzik alanlarında tanımlanır.
Üstün zekalı çocukların motivasyonları ve yaratıcılıkları (üretebilme kapasiteleri) çok önemlidir.
04:06Üstün Zekalı Çocukların Gösterdiği Belirtiler: Üstün zekalı çocukların en çok gözlenen özellikleri erken konuşma, okuma becerilerini hızlı edinme ve kavramları daha hızlı öğrenmeleridir.
Bu çocuklar seslere ve kokulara aşırı tepki gösterebilir, ruhsal anlamda daha duyarlı olabilirler.
Erken konuşma tek başına üstün zekalı olma belirtisi olarak yeterli değildir, birçok bileşenin birleşiminden oluşur özel yeteneklilik.
06:00Üstün Zekalı Çocukların Tespiti: Geç konuşması da zekası ile ilgili bir üstün zekalı olmadığını göstermez, bazı üstün zekalı çocuklar dört yaşına kadar konuşmaya başlayabilir.
Birçok özelliği dikkate almak, öğrencinin bilgilerini ayrıntılı bir şekilde almak ve inceleme, değerlendirme, tanımlama süreçlerini dikkatli yürütmek gerekir.
06:38Üstün Zekalı Çocukların Tanımlanması: Üstün zekalı çocuklar diğer çocuklara nazaran daha üst yetenek göstermeleriyle tanımlanabilir.
İlk jenerasyon zeka testlerinde, bir çocuk yaşından yaklaşık iki-üç yaş üst bir performans gösteriyorsa üstün zekalı olarak tanımlanıyordu.
Sonraki çalışmalarda zeka alt alanları belirlenmiş ve her birini ölçen beceriler çeşitli araçlarla değerlendirilerek yaşının üzerinde performans gösteren çocuklar üstün zekalı olarak tanımlanmaya başlanmıştır.
08:16Genel ve Özel Yetenekler: Türkiye'de üstün zekalı çocukların genellikle genel yetenek alanında tanımlanması tercih edilmektedir.
Özel yetenek alanında da (dil yeteneği, resim yeteneği gibi) üstün yetenekli bireyler olabilir.
Bir bireyin genel yeteneği normal olabilirken özel yetenek alanında üstün olabilir.
09:52Özel Yetenekli Çocuklarda Erken Dönemde Gözlemlenen Beceriler: Özel yetenekli çocuklar doğulduktan kısa bir süre sonra çevresiyle ilgilenmeye başlarlar.
İlk aylardan itibaren bakışlarındaki anlamlılık ve çevre analizi yapma yeteneği görülür.
Özel yetenekli çocuklar çevreye karşı ilgili olurlar, tehlikeleri analiz edip güvenlik alanlarını oluştururlar.
11:43Özel Yetenekli Çocukların Gelişimi: Bir yaşına kadar tek kelime ya da işaretlerle iletişim kurarak, renk, şekil, harp ve rakamlar arasındaki farklılıkları keşfedebilirler.
On sekiz aylık olana kadar renklerin çoğunu öğrenip, tek haneli sayıları sayabilirler.
Yirmidört aylık (iki yaş) çocuklarda alfabeyi öğrenme, yapboz oynaması, karmaşık cümle kurma ve iki haneli sayılara kadar sayma gibi gelişimler görülebilir.
14:33Üstün Zekalı Çocukların Tanımlanması Süreci: Uluslararası literatürde özel yetenekli çocukları tanımlamak için bir testten ziyade bir süreç tercih edilmektedir.
Türkiye'de ağırlıklı olarak zeka testleri üzerinden üstün zekalı çocuklar tanımlanmaktadır.
Türkiye'de WISC-IV ve KES testleri en yaygın kullanılan ve en iyi ayırt edici testlerden biridir.
15:49Asist Testi ve Diğer Zeka Testleri: Asist testi, Milli Eğitim Bakanlığı tarafından kullanılan özel yetenekli öğrencileri tespit etmek için kullanılan bir testtir.
Asist testi sadece Bilim ve Sanat Merkezleri (Bilsem) sürecinde kullanılır ve veliler tarafından talep edilemez.
WISC-4 ve KES testleriyle veliler çocuklarını incelemeye talep edebilir ve sonuçları öğrenebilirler.
16:38Erken Tanılama ve Yaş Aralıkları: Erken tanılama önemlidir ve Türkiye'de Stanford, Bine ve Lighter testleri gibi iki-üç yaşından itibaren değerlendirilebilen testler bulunmaktadır.
WISC-4 testi altı yaş üzeri, KES testi ise beş yaş üzeri çocuklar için kullanılmaktadır.
Stanford-Bine testi ve WISC testinin eski versiyonları olduğu için günümüzde özel yetenekli çocukları tanılamada çok ayırt edici değildir.
18:06Bilsem Sistemi ve Tanılama Süreci: Bilsem, üstün zekalı ve özel yetenekli çocuklar için Milli Eğitim Bakanlığı'nın kurduğu bir kurumdur.
Tanılama ilkokul birinci, ikinci ve üçüncü sınıflarda (pandemi nedeniyle geçen sene dördüncü sınıflar da dahil) Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yapılır.
İlk aşamada okullardan yüzde yirmi öğrenci listesi istenir ve bu öğrencilerin yüzde yirmi'si genel zihinsel yetenek, resim ve müzik alanlarından birinde değerlendirilir.
19:51Tanılama Sürecinin Detayları: Velilerin "tablet sınavı" olarak bildiği grup değerlendirme sürecinde dikkat, algı ve farkındalık becerileri değerlendirilir.
Bu değerlendirme sonrası yüksek puan alan öğrenciler, bireysel zeka testine tabi tutulur ve yüz otuz ve üzeri puan alan öğrenciler Bilsem'e katılmaya hak kazanır.
Bilsem birinci, ikinci ve üçüncü sınıfta öğrenci almasına rağmen, öğrenciler lise sona kadar Bilsem'e devam etme hakkı bulunanlar olarak görülür.
21:04Bilsem Eğitim Süreci: Bilsem'de öğrenciler önce uyum sürecinden geçirilir, sonra destek eğitimi ile devam ederler.
Destek eğitiminde farklı alanların bir arada olduğu yaklaşık on kişilik gruplarda, matematik, fen, Türkçe gibi temel alanlar işlenir.
Bireysel yetenekleri fark ettirme aşamasında öğrenciler tüm alanlardan dersler alarak kendi yetenek alanlarını belirlerler.
22:44Özel Yetenek Geliştirme ve Mezuniyet: ÖG (Özel Yetenek Geliştirme) aşamasında öğrenciler kendi yetenek alanlarında uzmanlaşır.
Proje aşamasında öğrenciler bilimsel bir çalışmanın içinde olurlar ve bir proje üretip Bilsem'den mezun olurlar.
Bilsem öğrencilerinin ürettiği projeler özellikle TÜBİTAK ile çok uyumlu olmaktadır.
24:23Zeka Testlerinin Önemi: Türkiye'de genel yetenek başvurularında ağırlıklı olarak bireysel zeka testleri uygulanmaktadır.
Zeka testlerinde IQ skoru 100 ortalama kabul edilirken, 130'un üzerinde olanlar üstün zeka olarak değerlendirilir.
Testler, özel yetenekli olup olmadığını ayırt etmek ve öğrencileri doğru programlara yönlendirmek için önemlidir.
26:00Zeka Testlerinin Sonuçları: Çocuklar parlak zeka (üstün olmayan zeka) veya normal zihin düzeyinde olabilirler.
Parlak zeka olan çocuklarda eğitim ortamlarında avantajlı bir durumda olmaları mümkündür.
Test sonuçlarına göre ailelere rehberlik yapılarak çocuklara uygun eğitim planları oluşturulur.
26:44Özel Yetenekli Çocukların Sorunları: Özel yetenekli çocuklar okula başladıklarında uyum problemi yaşayabilirler.
Bazı özel yetenekli çocuklar okuma yazmayı çok erken yaşta öğrenmiş olabilirler.
Zeka testleri, özel yetenekli olup olmadığına bağlı olmayan uyum sorunlarını tespit etmede yardımcı olur.
28:24Test Sonuçlarının Kullanımı: Bazı özel yetenekli çocuklar dikkat eksikliği, dürtü kontrolü sorunu veya hiperaktivite gibi belirtiler gösterebilir.
Test sonuçları, çocukların yaşadığı güçlüklerin özel yetenekle ilgili olup olmadığını tespit etmede ipucu sağlar.
Zeka testleri, özel yeteneğe eşlik eden diğer eğitim ihtiyaçlarını tespit etmede önemli bir araçtır.
30:53Zeka Testlerinin Değerlendirilmesi: Zeka testleri sayısal veriler sunarak somut bir değerlendirme sağlar.
IQ 130'un üzerinde olanlar gerçekten ayırt edici seviyede zeka sahibidir.
Testler, özel yetenekli bireylerin eğitim imkanlarına erişimini sağlama konusunda güçlü bir veri kaynağıdır.
33:10Özel Yetenekli Çocukların Özellikleri: Özel yetenekli çocukların büyük çoğunluğu hızlı bir gelişim göstermiş ve okuma yazma bilmiş olarak okula başlamıştır.
Anasınıfı müfredatında okuma yazma ile ilgili düzenlemeler yapılmış durumdadır.
Bazı özel yetenekli çocuklar hiperaktivite, dikkat eksikliği veya disleksi gibi problemlerle birlikte iki kere farklılık gösteren çocuklar olarak tanımlanmaktadır.
34:40Öğretmenlerin Görüşleri: Öğretmenlerin çoğunluğu üstün yetenekli çocukları yaşıtlarından üstün olduğunu, meraklı ve araştırmacı özellik gösterdiğini belirtmiştir.
Yüzde yirmi üçü yaratıcı olduğunu, yüzde on sekiz'i özgüveni yüksek olduğunu, yüzde on üçü de konuşma ve anlama yeteneği üstün olduğunu söylemiştir.
Öğretmenlerin görüşlerine göre üstün yetenekli öğrenciler geliştirilebilir yetilerini standart öğrenciden daha yüksek düzeyde gösterirler.
35:57Özel Yetenekli Çocukların Özellikleri: Özel yetenekli çocuklar yaşıtlarından üstün olduklarını, meraklı ve soru soran özellik gösterirler.
Bu çocuklar etkinliklerde diğerlerinden çok daha hızlı bitirir ve sıkılma davranışı gösterebilirler.
Yaratıcılık özel yetenekli çocukların bir boyutu olup, özgüveni yüksek ve konuşma becerileri iyi olan çocuklar olarak görülürler.
38:29Özel Yetenekli Çocukların Eğitim İhtiyaçları: Özel yetenekli çocuklar normal yetenek gösteren öğrencilere göre dizayn edilmiş eğitim ortamlarında eğitim haklarını tam olarak alamazlar.
Bilsem (Bilim ve Sanat Merkezi) kurumları, okulun yerini almayan ancak okuldan arta kalan zamanlarda eğitim açığını kapatabilecek kurumlardır.
Özel yetenekli öğrenciler genellikle kendi yetenek alanındaki benzer yetenek düzeyindeki öğrencilerle bir arada olamadıkları için sıkılmalar gösterebilirler.
40:36Özel Yetenekli Çocukların Kayıpları: Özel yetenekli çocuklar normal sınıflarda farklı görünmemek için kendi yeteneklerini saklayabilirler ve körelme gözlemlenebilir.
Yetenek körelebilir ve dış faktörler etkilidir; ya farklı bir yetenek alanına yönelip hobi geliştirebilirler ya da davranış problemlerine dönüştürebilirler.
Özel yetenekli çocukların yeteneğinin doğru yönde yönlendirilmesi için iyi bir eğitim ve ciddi çalışmalara ihtiyaç vardır.
44:04Satranç Yeteneği ve Zeka Testleri: Josh Waskin adlı çocuğun satrançta harika yetenekleri var ve taşların yerini hatırlayabiliyor.
Zeka testlerinde 130 üzeri puan yetenekli olma belirtisi olarak kabul ediliyor.
Güncel zeka testlerinde 140-150 arası puanlar çok az sayıda öğrenciye ait olup, bu öğrenciler akranlarından farklılaşıyor.
46:17Zeka Testlerinin Doğruluğu: Viscar, Bin ve Lati gibi eski zeka testleri artık çok ayırt edici değil, bazen yanlış sonuçlar verebiliyor.
Bazı öğrenciler eski testlerde üstün zeka (150+) olarak çıksa da, güncel testlerde normal aralıkta sonuçlar alabiliyor.
Zeka testleri sadece zeka değil, dikkat eksikliği gibi diğer psikolojik özellikler de ölçülüyor.
48:28Özel Yetenekli Okullar ve Zeka Puanları: Özel yetenekli okullarına gelen çocukların zeka puanları öğretmenler tarafından bilinmiyor ve yasal olarak açıklanmıyor.
Özel yetenekli çocuklarda tek tip bir çocuk yok, farklı özellikler gösteren ve farklı konularda merakları olan çocuklar var.
Bilsem okullarında öğrencilerin bazı etkinliklerde başarısız olabiliyor, bu da onların kendilerini keşfetmelerine yardımcı oluyor.
51:18Zeka Testlerinin Detayları: Zeka testleri günümüzde tek bir zeka skoru değil, sözel yetenek, görsel beceri, dikkat ve bellek gibi farklı alanları ölçüyor.
İyi bir zeka testi sonuçlarında tüm alt testlerdeki puanların birbirine yakın olması bekleniyor.
Bazı çocuklar tüm puanları normal aralıktayken, toplam puanı da normal zihin düzeyinde olabiliyor.
52:37Zeka Testlerinde Puanlar ve Yetenekler: Parlak zihin düzeyinde olan bir çocuğun derslerde dezavantajı ve zorlanması, sözel ve görsel becerilerinin yaşının üzerinde olmasına rağmen dikkatinin yaşın altında ve çok kötü olması nedeniyle kaynaklanmaktadır.
Zeka testlerinde puanların birbirine yakın olması önemlidir; puanlar arasında büyük fark olması çocuğun bir problemine işaret eder ve bu zayıf alanların geliştirilmesi gerekir.
Normal aralıkta bütün puanları dağılan çocuklar, bazı puanları yaşın üzerinde fakat bazıları yaşın altında olanlara nazaran daha başarılı olurlar.
54:17Yetenek Testleri ve Zeka Testlerinin Farkı: Yetenek ve ilgi testlerinde, çocuğun belli bir alanda sivrilişinin tercihinde bulunması ve o alana yönelmesi beklenir, bu da meslek seçiminde yönlendirme yapmak için kullanılır.
Zeka testlerine göre yönlendirme yapmak yerine, zayıf olan alanları desteklemek ve geliştirmek gerekir, aksi takdirde üst sınıflarda akademik anlamda daha fazla güçlük yaşanabilir.
Zeka testleri bilişsel yetenekleri ölçerken, mesleki yetenek testleri kişilik ve tercihle ilgili olup, zeka testlerinden ayrılır.
56:04Bilsem'de Atölye Sistemi: Bilsem'de derslik yerine atölye kavramı kullanılıyor ve her öğretmenin içinde bulunduğu atölyede uzmanlığını konuşturuyor.
Üsküdar Bilsem'de robotik, bilişim, yapay zeka, matematik, edebiyat, maker, piyano, müzik, coğrafya, kimya, fen bilimleri, felsefe ve İngilizce gibi çeşitli atölyeler bulunuyor.
Destek atölyelerinde öğretmenler yetenekleriyle atölyeleri zenginleştirebiliyor ve öğretmenlerin yeterlilikleri atölyelerin kalitesini belirliyor.
57:16Atölye Örnekleri ve Etkinlik Mantığı: Felsefe atölyesi, yer yetersizliği nedeniyle bahçeye "felsefe büfe" olarak konumlandırılmış ve öğrencilerin ilgi duyabileceği bir ortam haline getirilmiş.
ZAT uyum sürecinde öğrenciler atölyeleri gezdirilerek ilgi alanlarını belirleyebiliyorlar ve öğretmenler onları bu atölyelere yönlendiriyor.
Bilsem'de etkinlik mantığı "otur beni dinle" değil, "bir şey sunup öğrencilerden üretmelerini beklemek" şeklinde olup, her etkinlikte tek bir ürün çıkmıyor.
59:36Öğrencilerin Yaratıcılığı ve Etkinlikler: Öğrenciler etkinliklerde serbest bırakılıyor ve kendi kurallarını oluşturuyorlar, bu sayede farklı gruplar arasında etkileşim yaşanmıyor.
Bilsem etkinlikleri okul müdürlüğü tarafından her yıl güncellenen bir komisyon tarafından yazılıyor ve esneklik vurgulanıyor.
Öğrenciler etkinliklerden çok ilgi duymuş olup, bazıları evlerinde bile etkinliklere devam ediyor ve veliler bu durumu öğretmenlere paylaşıyor.
1:01:38Atölye Çalışma Süreci: Öğrenciler ders saatleri dışında da atölyelere devam edebiliyor, özellikle robotik, yapay zeka ve İngilizce gibi atölyelerde.
Bazı öğrenciler haftanın neredeyse beş günü bile Bilsem'de atölyelerde çalışabiliyorlar.
Bilsem genelde pazar ve pazartesi tatil günleridir, salıdan cumartesiye kadar devam ediyor.
1:02:31Zeka Testleri ve İkili Farklılık Gösteren Çocuklar: Zeka testleri ile özel yetenekli çocuklar disleksi veya hiperaktivite gibi problemlerle karışabiliyor.
KES testi ve WISC-IV testi hem üstün zekalı çocukları hem de hiperaktivite ve dikkat eksikliğini ayırt edebiliyor.
Hem üstün zekalı hem hiperaktivite ve dikkat eksikliği olan çocuklar, hem üstün zekalı hem disleksi olan çocuklar gibi durumlar nadir karşılaşılan iki kere farklılık gösteren çocuklara örnektir.
1:06:16Zeka Testlerinin Önemi: Kes ve VESK zeka testleri üstün zekalı çocukları ayırt etmede, dikkat eksikliği, hiperaktivite ve disleksi gibi durumları tanımlamada güçlü araçlardır.
Test sonuçları çocuk psikiyatristlerine yönlendirilerek, gerekli durumlarda çocuk ve ergen psikiyatri kliniğine yönlendirme yapılmaktadır.
Testler sayesinde hiperaktivite ve üstün zekalı olma durumlarının bir arada olduğu veya birinin diğerini takip ettiği durumlar tespit edilebilmektedir.
1:11:17Özel Yetenekli Çocukların Sosyal Hayatı: Özel yetenekli çocuklar yetişkin zekası ve çocuk duygusallığı bir arada bulundurur, bu da duygusal zeka ile IQ arasında dengesizlik oluşturur.
Bu çocuklar yaşıtlarına ayak uydurmakta zorlanabilir, bu durumda ya sosyal ortamın dışına çıkabilir ya da kendilerini saklayabilirler.
Bilsem'in rehberlik bölümü, veli eğitimleri düzenleyerek ve öğrencilerle birebir görüşmeler yaparak sosyal boyutu göz ardı etmeksizin çocukları çok yönlü olarak ele almaya çalışmaktadır.
1:14:07Özel Yetenekli Çocukların Duygusal Özellikleri: Özel yetenekli çocukların duygusal zekaları ve duyarlılıkları yüksek olabilir, bu da korkuları ve kaygılarının artmasına neden olabilir.
Bu çocuklar yetişkin zekasıyla sistemleri çözebilirken, çocuk duygusallığıyla yaşamlarındaki olaylara duygusal tepkiler verebilirler.
Özel yetenekli çocukların bilişsel gelişimleri ile sosyal, duygusal ve motor gelişimleri arasında farklılıklar olabilir, bu nedenle okula erken başlatma veya sınıf atlatma gibi kararlar dikkatli değerlendirmeler sonucunda verilmelidir.
1:15:48Sınıf Atlama ve Zeka Testleri: Konuşmacı, sınıf atlatma önerisinin kolay kolay yapılmadığını, ancak bazı hocalar davranış sorunları yaşayan öğrencilerde sınıf atlatmayı önerdiklerini belirtiyor.
Konuşmacı, bir öğrencinin test sonucunda yaşının üzerinde performans göstermesine rağmen, duygusal, sosyal ve motorik gelişiminde hazır olmadığını gözlemlediğini anlatıyor.
Çocuğun test odasına tek başına girmek istemediği, çalışırken annesine sarılmak istediğini ve yazı yazarken elini sık sık salladığı gözlemlenmiş.
1:18:46Zeka Testlerinin Önemi: Zeka testleri tarihin en tartışmalı konularından biri olup, bazı kaynaklara göre üstün zekanın doğada olmadığı, sadece eğitimcilerin çocuklarla ilgili önlemler almak için kendi kendilerine oluşturduğu bir sınıflama olduğu belirtiliyor.
Zeka ile ilgili birçok kuram geliştirilmiş, bunların arasında bilişsel yetenekleri ağırlıklı olarak değerlendiren PAS teorisi ve kat karo teorisi (CHC) yer alıyor.
Her testin kendi bakış açısına göre değerlendirme yaptığı, bu yüzden değerlendirme yapan uzmanın hangi çocukta hangi testi kullanacağını iyi hissetmesi ve yönlendirme yapması önemli.
1:21:34Özel Yetenekli Çocuklar İçin Uygulamalar: Özel yetenekli çocuklar için üniversitelerin çocuk üniversitesi uygulamaları ve bazı okulların özel sınıflar oluşturması gibi uygulamalar bulunuyor.
Zeka testleri, çocukların öğrenme süreçlerine dair ipuçları veriyor ve bu testlerde bazı alt testlerden düşük puan alması önemli bir bilgi sağlıyor.
Bazı zeka testleri sadece muhakeme etme becerisini ölçerken, diğerleri dikkat, planlama gibi farklı alanlardaki sorunları tespit etme imkanı sunuyor.
1:23:36Zeka Testlerinin Uygulanma Yeri: Okul rehberlik servisleri test uygulama yerleri değil, öğrencilerin durumlarını değerlendirmek ve yönlendirmek için kullanılıyor.
Bilsem ile ilgili başvurular her yıl Milli Eğitim Bakanlığı tarafından ilan ediliyor ve süreç içerisinde rehberlik ve araştırma merkezleri test uyguluyor.
Aileler, Visk ve Kes gibi testleri fiziksel olarak yakın buldukları veya güvendikleri uzmanlardan yaptırabiliyorlar.
Milli Eğitim Bakanlığı'nın kurduğu AR-GEM adlı yatılı devlet okulu, ortaokuldan itibaren özel yetenekli öğrenciler için eğitim veriyor.
1:25:23Bilsem ve AR-GE Kurumları: Bilsemlerden öğrenciler seçiliyor ve AR-GE kurumlarına alınıyor, bu kurumlar Türkiye'nin her yerinden öğrencileri alıyor ve İstanbul'da yatılı olarak devam ettiriyor.
Bilsemlerden farkı, Bilsem'e çocuk normal okula devam ediyor ve sonra Bilsem'e geliyor, AR-GE kurumlarında ise öğrenciler orada tamamen eğitimini alıyor.
1:26:00Özel Yetenekli Çocuklara Yaklaşım: Özel yetenekli çocuklara yaklaşım ve destek konusunda öncelik ailelere ve sınıf öğretmenlerine düşüyor.
Bilsem'e devam etmek isteyen çocuklarda tanılama süreci ilkokul 1, 2 ve 3. sınıflarda gerçekleşiyor, bu yıl pandemi nedeniyle 4. sınıflarda da sınava alınacak.
Tanımlama süreci okul komisyonları tarafından yüzde yirmi dilim önerilerek başlıyor ve bu süreçlerin takip edilmesi önemli.
1:26:54Bilsem Sürecinde Velilerin Rolü: Bu yıl itibariyle bir yüzde yirmi barajı getirilmiş ve velilerin öğretmenin, rehber öğretmenin ve okul idaresinin oluşturduğu listeye saygı duyması öneriliyor.
Velilerin öğretmenin sağduyusuna güvenip doğru değerlendirme yapacağına inanması ve öğretmenlerin yönlendirmesini takip etmesi gerekiyor.
Asist, Milli Eğitim Bakanlığı'nın Bilsem tanımlama sürecinde kullandığı zeka testi olarak uygulanıyor.
1:28:05Özel Yetenekli Çocukların Tespiti: Öğretmenin görüşü özel yetenekli çocukların tespitinde çok önemli ve çocukların ailelerinin bilgilendirilmesi gerekiyor.
Rehberlik Araştırma Merkezi, Bilsem süreci için teklif edilebilir ve inceler.
Bir öğrencinin resim çizimleri çok ayrıntılı olduğunda, genel yetenekten ziyade resim yeteneğinden yönlendirilmesi gerektiği gibi durumlar yaşanabiliyor.
1:28:52Bilsem Sürecinde Başarısızlık Durumu: Bilsem'e başvurup birinci basamak grup basamağından elenen öğrencilere, veliler ciddi şekilde iddialıysa, başka testler yaptırılabilir.
Diğer testlerin sonucuna göre, sonuç alamayan öğrencilerin zayıf olduğu alanları tespit edip tekrar aday gösterilmesi öneriliyor.
Bilsem sürecini takip etmek birinci öncelik, ancak zorlanıyorsa diğer testler araştırılabilir, ancak genellikle sadece 1, 2, 3. sınıflarda aday gösterilebilir.
1:30:09Bilsem'e Hazırlanma: Zeka geliştirilebilir bir şeydir ve kalıtım ile çevrenin ortak ürünüdür.
Bilsem'e hazırlık için doğumdan itibaren yapılan etkinlikler, beslenme, oyunlar ve okunan kitaplar zeka puanını etkileyebilir.
Bilsem, özel yetenekli öğrencilerin kabul edildiği bir kurum olduğu için, özel yetenekli olmayan bir çocuğu hazırlayarak sınava sokmak doğru değil.
Çocuğun doğal akışında sınav gününe götürülmesi, onun öncesinde kitaplar almak veya kurslara göndermek doğru değil.
1:31:54Testlerin Uygulanmasında Önemli Noktalar: Hangi çocuğun hangi testin kullanılacağını bilmek çok önemlidir.
Testi uygulayan kişinin hem çocuk hem tanılar hem testler konusunda deneyimli olması gerekir.
Özel yetenekli çocuklarda testlerin güncel olması, kültüre ve diline adaptasyonu yapılması ve geçerlilik, güvenilirlik ve norm toplama çalışmaları yapılması gereklidir.
1:32:47Flynn Etkisi ve Testlerin Güncellenmesi: James Flynn'ın araştırmasına göre, bir test kullanımda kaldığında her yıl testten alınan puan yaklaşık 0,30 puan artmaktadır.
Yaklaşık 15 sene test kullanımda kaldığında beş puan gibi bir artış olmaktadır.
Bu artışın sebebi tam olarak bilinmemekle birlikte, teknolojideki gelişmeler, çocukların maruz kaldığı uyaranlar ve sağlık-beslenme alanında yapılan gelişmeler gibi faktörler olabilir.
1:34:12Testlerin Maliyeti ve Güncellenmesi: Testlerin büyük çoğunluğu yurtdışından telif edildiği için yüksek maliyetlere yol açmaktadır.
Milli Eğitim Bakanlığı'nın ASİST testini çok önem verdiği bilinmektedir.
Testlerin yaklaşık her on yılda bir normlarında güncellenmesi gerekmektedir.
1:35:02Eski Testlerin Riskleri: Eski testlerle yapılan değerlendirmelerde normal veya parlak çocuklar üstün tanısı alarak uygulamalara dahil edilmeleri sorunlara yol açabilmektedir.
Bazı çocuklar üst sınıflarda güçlük yaşamaya başladıklarında, bu çocukların büyük çoğunluğu Stanford, BINE gibi eski testlerle tanımlandığı görülmektedir.
KEST testleri gibi yeni testler çok erken dönemde disleksi ve dürtüsellik gibi eğitim ihtiyacını fark etmekte, ancak eski testlerde bu belirtiler gözden kaçmaktadır.
1:37:43Test Sonuçlarının Değişebilirliği: Testlerin sonuçları değişebilirliğini göz ardı etmemek gerekir.
Küçükken üstün çıkan bazı çocuklar büyüdüğünde normal ya da parlak çıkabilmektedir.
Testler güncellenmezse, kültüre ve sistem değişikliklerine uyum sağlayamayarak doğru sonuçlar vermeyebilmektedir.
1:38:18Test Uygulamasında Dikkat Edilmesi Gerekenler: Çocuklar genellikle testi tolere ederler, ancak uzmanlar çocukla önce iletişimi geliştirmek ve testi hazır olduğunda başlamak önemlidir.
En sağlıklı süreç, çocuklu oyun odasında oyuncaklarla zaman geçirip, resim çizdirerek, üçüncü veya dördüncü oturumda testleri uygulamaktır.
Testlerin tekrar uygulanma süreleri vardır (örneğin WISC-IV'de genellikle iki yıl, FİRAT KES'de altı ay) ve bu sürelerde test sonuçları ciddiyet kaybedebilmektedir.
1:40:23BİLSİM'de Öğretmen Alım Süreci: BİLSİM'de öğretmen olarak alınabilmek için öncelikle Milli Eğitim kurumlarında beş yıl öğretmenlik yapılması gerekiyor.
Öğretmen alım süreci iki aşamalı gerçekleşiyor: İlk aşamada belirli standartlara göre dosya hazırlanıyor ve komisyon tarafından değerlendiriliyor.
Dosyada makaleler, sempozyumlar, bildiriler, yüksek lisans ve doktora eğitimleri, kitaplar ve projeler gibi nitelikler puanlanıyor.
1:42:02Mülakat Süreci ve Öğretmen Özellikleri: Dosya değerlendirmesinden sonra öğretmen ihtiyaçlarının üç katı kişi mülakata çağrılıyor ve değerlendirme komisyonu öğretmenlerden "BİLSİM'e ne katacaksın?" sorusunu cevaplamalarını bekliyor.
BİLSİM öğretmenleri sürekli eğitim kaygısı taşıyan, proje yapabilen ve çocuklara katkı sağlayabilen niteliklere sahip olmalı.
Özel yetenekli çocuklara yetebilmek önemli, aksi takdirde öğretmenler çocukların karşısında mahcup olabilirler.
1:43:32Özel Yetenekli Çocukların Geleceği: Özel yetenekli çocuklar bireysel yeteneklerini fark edip geliştirdikleri noktada eğitimlerini devam ettirmek isteyebiliyorlar.
Öğretmenler, öğrenciler için yurtiçi ve yurtdışı üniversitelerdeki kapıları açabilecek vizyon sunuyorlar.
BİLSİM mezunları için oluşumlar var ve mezunlar çok başarılı yerlere geliyorlar.
1:45:08Ailelere Tavsiyeler: Özel yetenekli çocuklar için de diğer çocuklar için olduğu gibi zenginleştirilmiş ortam sunmak önemlidir.
TÜBİTAK'ın çocuk kitapları, değişik ilgi alanlarına hitap eden ve görsel içerikli zengin yayınlar sunuyor.
Ailelerin çocuklarının sosyal ve duygusal gelişimine katkı sağlayacak etkinlikleri de öncelikli olarak görmeleri önemli.

Üstün Zekalı ve Özel Yetenekli Çocuklar Hakkında Bilgilendirici Program

Yapay zekadan makale özeti

Yanıtı değerlendir