Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Auezef Çocuk Gelişimi Bölümü'nde verilen "Üstün Zekalı ve Yetenekli Çocuklar ve Eğitimleri" dersinin onuncu ünitesinin ders özetidir.
- Video, üstün yetenekliler eğitim modellerini üç ana başlık altında incelemektedir: hızlandırma, zenginleştirme ve gruplama. Ayrıca okul genelinde zenginleştirme modeli, bütünleştirici eğitim modeli ve otonom öğrenenler modeli detaylı olarak açıklanmaktadır. Türkiye'de yaygın olan ve Prof. Dr. Nejat Baykoş Dönmez tarafından geliştirilen bilim ve sanat merkezleri modeli de ele alınmaktadır.
- Videoda eğitimdeki farklı boyutlar (seminerler, derinlemesine araştırma, oryantasyon ve bireysel gelişim, zenginleştirme etkinlikleri) ve öğrenci tanılama süreci hakkında bilgiler de sunulmaktadır. Her model için temel prensipleri, etkinlikleri ve uygulama alanları hakkında detaylı açıklamalar yapılmaktadır.
- 00:02Üstün Yetenekliler Eğitim Modelleri
- Auzef çocuk gelişimi bölümü üstün zekalı ve yetenekli çocuklar ve eğitimleri dersi onuncu ünite, üstün yetenekliler eğitim modelleri konusunu ele alıyor.
- Üstün yetenekli öğrencilere uygun tek bir eğitim stratejisi yoktur, ancak bu stratejiler hızlandırma, zenginleştirme ve gruplama olmak üzere üç ana başlık altında toplanabilir.
- 00:36Hızlandırma Stratejisi
- Hızlandırma, üstün yetenekli öğrencilerin normal eğitim programından daha ileri bir eğitim programına tabi tutulmasıdır.
- Erken kayıt, sınıf atlama, ikili kayıt, ileri yerleştirme, üstten ders alma ve dersin hızlandırılması gibi farklı hızlandırma türleri mevcuttur.
- Hızlandırma kararı alınırken zihinsel potansiyel, akademik yeterlilik ve sosyal-duygusal gelişim dikkate alınmalıdır.
- 01:08Zenginleştirme Stratejisi
- Zenginleştirme, üstün yetenekli öğrencilerin bilişsel, duyuşsal ve sosyal özelliklerine uygun şekilde genel eğitim programının içerik, süreç ve ürün boyutlarının çeşitlendirilmesi, kapsamlarının genişletilmesi ve derinleştirilmesi olarak tanımlanabilir.
- Zenginleştirme içerik zenginleştirme, süreç zenginleştirme ve ürün zenginleştirme başlıkları altında ele alınmaktadır.
- İçerik zenginleştirme, eğitim programının içeriğinin genişletilmesi, derinleştirilmesi ve karmaşıklaştırılması içerir; süreç zenginleştirmesi yaratıcılık, eleştirel düşünme ve üst bilişsel düşünme becerilerinin öğrenilmesini kapsar; ürün zenginleştirmesi ise öğrencilerin eğitim hedeflerine ulaşıp ulaşmadığına karar vermek için toplanan kanıtların çeşitliliğini ifade eder.
- 02:19Gruplama Stratejisi
- Gruplama, üstün yetenekli öğrencilerin bir arada olmasını sağlayan bir stratejidir ve tüm üstün yetenekli öğrenci modelleri bu stratejilerden birini kullanmaktadır.
- Homojen gruplama sadece üstün yetenekli öğrencilerin gruplanmasına dayanırken, heterojen gruplama üstün yetenekli öğrencilerin olağan gelişim gösteren akranlarıyla birlikte eğitimlerine devam etmelerini sağlar.
- Zamana bağlı olarak tam zamanlı ve yarı zamanlı gruplama türleri mevcuttur; örneğin özel okullarda tam zamanlı homojen gruplama, destek eğitim odalarında yarı zamanlı homojen gruplama, üstün yetenekli çocukların karma sınıflarda eğitimi tam zamanlı heterojen gruplamaya örnektir.
- 03:30Okul Genelinde Zenginleştirme Modeli
- Okul genelinde zenginleştirme modeli Renzoli tarafından oluşturulmuş olup, yaratıcı ve üretken bireylerin yaşamına ilişkin araştırmalara dayanır.
- Üstün yeteneklilik, Renzoli'nin üç halka kuramına göre yaratıcılık, genel, özel yetenek ve motivasyonun bir bileşeni olarak tanımlanır ve ortalamanın üzerinde olmayı gerektirir.
- Model üç tip zenginleştirme etkinliklerini esas alır: birinci tip etkinlikler okulun tüm öğrencileri için uygundur, ikinci tip ve üçüncü tip etkinlikler ise yetenek havuzunda yer alan öğrenciler için daha uygundur.
- 05:45Bütünleştirici Eğitim Modeli
- Barbara Clark tarafından geliştirilen bütünleştirici eğitim modelinin amacı, beyin üzerine araştırmaların bulgularını kullanarak öğretmenlere evde ve okulda etkili öğretmeye ve öğrenmeye yardımcı olacak düzenli bir rehber sağlamaktır.
- Bu model, insan beyninin bilişsel, duyuşsal, fiziksel ve sezgisel dört fonksiyonunun birleşmesine dayanır.
- Modelin yedi parçası vardır: ihtiyaca cevap veren öğrenme ortamı, karmaşık ve zorlu bilişsel aktivite, güçlendirici dil ve davranış, seçim ve algılanan kontrol, rahatlama ve stres azaltma, hareket ve fiziksel kodlama, sezgi ve birleştirme.
- 06:35Otonom Öğrenenler Modeli
- Bets ve Knap tarafından geliştirilen otonom öğrenenler modeli, üstün yetenekli öğrencilerin bilişsel, duyuşsal ve sosyal gereksinmelerinin karşılanmasını esas alır.
- Modelin beş boyutu vardır: oryantasyon, bireysel gelişim, zenginleştirme etkinlikleri, sosyal beceriler ve meslekleri tanıma.
- Oryantasyon boyutu yöneticilere, öğretmenlere, öğrencilere ve ailelere programı ve üstün yeteneklilik ve eğitimine ilişkin bilgi temelini oluşturmayı amaçlar.
- 08:52Bireysel Gelişim Boyutu
- Bireysel gelişim boyutunda üstün yetenekli öğrencilere yaşam boyu öğrenme için gerekli olan becerilerin kazandırılması amaçlanır.
- Bu boyutta öğrenme becerileri, kişisel anlayış, sosyal beceriler ve meslekleri tanıma dört alana ayrılmıştır.
- Öğrenme becerileri alanında problem çözme, düzenleme, yaratıcılık, düşünme ve yazma becerilerinin geliştirilmesi için üniteler oluşturulur.
- 11:05Zenginleştirme Etkinlikleri Boyutu
- Zenginleştirme etkinlikleri boyutunda keşif ve gelecekteki öğrenme için ne tür kaynakların var olduğunu öğrencilerin öğrenmelerine yardımcı olmak amaçlanmaktadır.
- Keşifler, incelemeler, kültürel etkinlikler, hizmet ve macera gezileri gibi zenginleştirme etkinliklere yer verilir.
- 11:28Üstün Yetenekli Öğrenciler İçin Eğitim Boyutları
- Dört seminer boyutunda, üstün yetenekli öğrenciler küçük gruplar halinde bir konuyu araştırıp, diğer öğrencilere seminer olarak sunma ve değerlendirme yapma görevi verilir.
- Beş derinlemesine araştırma boyutunda, üstün yetenekli öğrenenlere ilgi ve yetenek alanları üzerinde uzun süreli çalışma fırsatı sağlanır.
- Modelin oryantasyon ve bireysel gelişim boyutlarında üstün yetenekli bireyler öğrenci rolünü üstlenmiş durumdadır, zenginleştirme etkinliklerinde ise öğrenen durumunda görülürler.
- 13:00Bilim ve Sanat Merkezleri
- Türkiye'de üstün yetenekli bireylerin eğitimine yönelik geliştirilmiş en yaygın model, Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yasal mevzuatı oluşturulmuş bilim ve sanat merkezleridir.
- Bilim ve sanat merkezleri Prof. Dr. Nejat Baykoş Dönmez tarafından geliştirilmiş, üstün yetenekliler eğitiminde gruplama ve zenginleştirme stratejilerine dayalı bir eğitim modelidir.
- Bilim ve sanat merkezlerinde öğrenci tanılama süreci dört aşamadan oluşur: öğretmen eğitimleri, gözlem formları, grup tarama testi ve bireysel yetenek değerlendirmesi.
- 14:15Bilim ve Sanat Merkezlerindeki Programlar
- Bilim ve sanat merkezlerine kayıt yapan öğrenciler sırasıyla uyum destek eğitimi, bireysel yetenekleri fark ettirme, özel yetenekleri geliştirme ve proje üretimi ve yönetimi programlarına alınırlar.
- Öğrenciler tamamladıkları her bir program sonunda program tamamlama belgesi alırlar.