Buradasın
Üniversitelerde Açık Erişim ve Kurumsal Arşiv Sistemleri Sunumu
youtube.com/watch?v=_zamGYMytEgYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, üniversitelerde açık erişim ve kurumsal arşiv projeleri hakkında bilgi veren bir konferans veya seminer formatındadır. Sunumda İnönü Üniversitesi'nde bilim sorumlusu olarak görev yapan bir konuşmacı, Artvin Çoruh Üniversitesi'nden Hikmet Özayim, İstanbul Ticaret Üniversitesi'nden Yaşar Onur Karakol ve İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü'nden Mesut Güngör gibi akademisyenler yer almaktadır.
- Video, üniversitelerin açık erişim politikalarının belirlenmesi, senato kararı alınması, sistemin kurulumu ve kullanımı aşamalarını kapsamaktadır. Sunum, DSpace gibi kurumsal açık erişim sistemlerinin teknik detayları, veri yönetimi, akademisyenlerin bu sistemlere katılım süreçleri ve karşılaşılan zorluklar hakkında pratik bilgiler içermektedir.
- Sunumda ayrıca İstanbul Ticaret Üniversitesi'nin 2014 yılında DSpace'i kurma süreci, karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri, sistemin kullanım istatistikleri, bölüm-alt bölüm oluşturma ve veri taşıma işlemleri gibi teknik konular ele alınmaktadır. Konuşmacılar, gelecekte veri girişini artırmak, akademisyenlere bilgilendirme toplantısı düzenlemek, uluslararası dizinlere kayıt olmak ve sosyal medyayı kullanmak gibi hedeflerini de belirtmektedir.
- 00:06İnönü Üniversitesi'nin Açık Erişim Çalışmaları
- İnönü Üniversitesi'nin açık erişim çalışmalarına dergilerden başlandı çünkü üniversitenin birçok yayın açık arşivde mevcuttu.
- Üniversite, 1975'ten beri yayınlanan yaklaşık 1000 tez ve 1000 makale sistemini doldurmuştur.
- Açık erişim politikası belirlendikten sonra senato kararı alındı ve DESpace konusunda eğitim alındı.
- 02:32Sistem Kurulumu ve Zorluklar
- Bilgi İşlem Daire Başkanlığı ile işbirliği yapılarak sunucu kuruldu ve koleksiyonlar oluşturuldu.
- Veri girişi adım adım ve emin adımlarla gerçekleştirildi, birden fazla veri girmenin büyük getiri sağlayacağına inanılmadı.
- DESpace konusunda eğitim alındı ve Türkiye'de öncülük yapan üniversitelerle işbirliği yapıldı.
- 06:33Mevcut Durum ve Gelecek Hedefler
- İnönü Üniversitesi'nin açık erişim politikası belirlendi, senato kararı alındı ve sistem "canavar gibi" çalışıyor.
- Üniversite, veri girişini güvenli adımlarla artırmayı hedefliyor.
- Akademisyenlere bilgilendirme toplantısı yapılacak ve uluslararası dizinlere kayıt olmak için çalışmalar başlatılacak.
- 10:10Sosyal Medya ve Süreklilik
- Sosyal medya (Twitter, Facebook) kullanılarak açık erişim çalışmalarına destek sağlanacak.
- Süreklilik sağlamak, az da olsa devamlı çalışmanın daha önemli olduğu vurgulandı.
- Akademisyenlere somut bir çıktı ile tanıtım yapılması gerektiği belirtildi.
- 12:45Açık Erişim Projesi Çalışmaları
- YÖK Başkanlığı Kurumsal Açık Arşiv Projesi tanıtım toplantısına katılım sağlandı ve diğer üniversitelerin açık erişim politikaları incelenerek kendi açık erişim politikası belirlendi.
- Bilgi İşlem Daire Başkanlığı ile teknik altyapı oluşturuldu, Dispace server kuruldu ve açık erişim politikası senatosu tarafından kabul edilerek resmi altyapı oluşturuldu.
- Açık arşive girilecek verilerin bölümlenmesi akademik yapıya göre belirlendi, örneğin Orman Fakültesi ana bölüm olarak, altında Endüstri Mühendisliği Fakültesi dergisi, Orman Mühendisliği Bölümü ve Peyzaj Mimarlığı Bölümü gibi alt bölümler oluşturuldu.
- 14:39Yetki Grupları ve Veri Girişi
- Akademik birimlerdeki öğretim görevlileri için kendi alanlarında veri okuma ve ekleme yapabilmeleri için her alt bölüm için gerekli yetki grupları oluşturuldu.
- İlk aşamada veri giriş yetkileri akademisyenlere verilmiş olmasına karşın şu anda veri giriş işlemi kütüphaneciler tarafından gerçekleştiriliyor.
- Sistem sağlıklı bir şekilde çalışır hale geldikten sonra akademisyenlere detaylı eğitim verilip kontrollü olarak veri girişlerine izin verilecektir.
- 15:30Verilerin Sağlanması ve Kontrolü
- Senato kararı eklenerek resmi yazı aracılığıyla yayınlar fakültelerden talep edildi ve gönderilen veriler genelde CD ortamında Word ve PDF formatında gönderildi.
- Gelen veriler akademik birimlere ve altındaki türlere göre tasnif edildi, ancak gönderilen verilerin parça parça halinde gönderilmesi zaman kaybına yol açtı.
- Kontrollerde karakter hataları tespit edildi ve bu hatalar düzeltildikten sonra yeni veri girişine ara verildi.
- 17:28Devam Eden ve Planlanan Çalışmalar
- Sistemin tam olarak sağlıklı bir şekilde çalışır hale geldiğinde, okundu ve Open AAR gibi açık erişim toplu tarama sistemlerini entegre etme çalışmaları tamamlanacak.
- Arayüzde materyal türüne göre arama gibi alanlar eklenecek ve üniversite araştırma merkezlerinin yayınları da eklenecek.
- Planlananlar arasında açık arşivin akademisyenler için önemi, yayınlarının görünebilirliğinin artacağı ve atıf sayılarının artmasındaki bilgilendirme toplantıları yapılması, öğretim görevlileri için uygulamalı veri girişi eğitim videosu hazırlanması ve akademisyenlere veri giriş izni verilmesi bulunuyor.
- 18:41Öneriler ve Soru Cevap
- Kolay arama alanında taramanın OR operatöre göre değil de AND operatöre göre yapılması arama alışkanlıkları yüzünden yapılan hataları engelleyebiliyor.
- Dispace arayüzüne veri girişinin nasıl yapılacağı ile ilgili materyallerin eklenmesi ve özet bilginin yanı sıra künye ve anahtar kelimelerinin verilmesi öneriliyor.
- Grup olarak belli bir bölümün altında olan kayıtların topluca diğer bölüme taşınabilmesi imkanı ve verilerin ana sınıflanması ve uygulamalar hakkında standartlaşmaya gidilmesi öneriliyor.
- 22:33İstanbul Ticaret Üniversitesi'nin Açık Erişim Deneyimi
- İstanbul Ticaret Üniversitesi 2001 yılında Ticaret Odası tarafından kuruldu, 6 fakülte, 4 enstitü ve araştırma merkezlerinde devam ediyor.
- Üniversite 73 öğrenciyle başladı, şu an 20.000 öğrencisi ve 300'e yakında akademisyeni bulunuyor.
- Açık erişim kurumsal yararlar olarak bilimsel faaliyetlerin çıktılarının dünya ile paylaşılması, üniversite araştırma merkezi'nin web'deki görünürlüğünün artırılması, üniversiteyi potansiyel paydaşlara tanıtma ve dijital çıktıları uzun süreli koruma sağlama gibi avantajlar sunuyor.
- 24:27DSpace Sistemi ve Amacı
- DSpace'in amacı, üniversitenin bölüm ve birimlerinin entelektüel birikimini ve yayınlarını bir araya toplayarak dijital arşiv oluşturmak.
- DSpace ücretsiz, açık kaynak kodlu, özelleştirilebilir ve farklı iletişim işletim sistemlerine uyumlu bir yazılımdır.
- Bölüm, alt bölüm ve koleksiyon oluşturma işlemi çok önemlidir, aksi takdirde geriye dönük işler ve iş yükü artacaktır.
- 25:58İstanbul Ticaret Üniversitesi'nin DSpace Çalışmaları
- Üniversite 8-9 Kasım 2012'de Ulusal Açık Erişim Çalıştayı'na katılmış, 3 Mart 2014'te Kurumsal Aşı Karşıt Projesi tanıtımına katılmıştır.
- 25 Kasım 2014'te açık erişim politikası senatodan geçirilmiş ve İstanbul Ticaret Üniversitesi Akademik Açık Erişim Sistemi kurulmuştur.
- 15 Nisan 2015'te araştırma verilerine ve yayınlara açık erişim sorunlar ve sorular başlıklı webinar'a katılmış, 10 Temmuz 2015'te Web of Science veritabanında 76 makale girişini gerçekleştirmiştir.
- 27:47DSpace'e Girilen İçerikler ve Karşılaşılan Sorunlar
- İstanbul Ticaret Üniversitesi Dergisi (2022-2024), Fen Bilimleri Dergisi (2005'ten günümüze), Sosyal Bilimler Dergisi, Konferans, Sempozyum, Kitaplar, Intermedya Uluslararası Hakede İletişim Bilimleri E-Dergisi (2014'ten bu yana) ve Web of Science veritabanlı İstanbul Ticaret Üniversitesi adresi açık erişim makaleleri sisteme girmiştir.
- Taşıma işlemlerinin tek tek yapılması, istatistik kanalında sadece makalenin ilk 10 tanesinin görüntülenmesi ve veri girişlerinin sistem tarafından yavaş işlemesi sorunlar olarak belirtilmiştir.
- Veri girişinin tek bir arayüzde olmaması, dikkate dağıtması ve eksik veri girme olasılığını artırıyor.
- 29:59Çözüm Önerileri ve Kullanım İstatistikleri
- Taşıma işlemlerinin tümünü set sekmesi eklenerek yapılabilmesi, istatistik kanalına daha fazla kayıt getirilebilmesi ve adım adım DSpace kılavuzunun basılı veya elektronik olarak dağıtılması önerilmektedir.
- Kullanım istatistiklerinde Karman Aslan adlı hocanın makalesi 5.231 görüntüleme almış, bunların 2.438 tanesi makale indirme şeklinde gerçekleşmiştir.
- En iyi görüntülemeler Türkiye'den 5.040, Japonya'dan 41, Amerika'dan 30 gibi ülkelerden gelmekte ve en iyi şehir görüntülemeleri istatistik kısmından görülebilmektedir.
- 32:33Planlananlar ve Sistem Özellikleri
- Planlananlar arasında tezlerin en sona bırakılması, Web of Science'ın haricinde Scoops veritabanındaki akademisyenlerin açık erişim makalelerinin tespit edilip DSpace'e aktarılması bulunmaktadır.
- Bölüm ve alt bölüm oluşturma işlemi üniversitenin hiyerarşik yapısıyla çok alakalı değil, sadece görünüm bazında bir hiyerarşik düzen sağlar.
- DSpace'in varsayılan olarak yarım saatlik veri giriş süresi vardır, ancak konfigürasyon dosyasından bu süre sınırsız veya artırılabilir.