Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir öğretmen ve öğrenciler arasında geçen diyaloglarla sunulan eğitim dersi formatındadır.
- Video, IMF ve Dünya Bankası'nın borç verme araçları ile başlayıp, uluslararası mali kuruluşların (IMKB, IFC, IDA, ICSID, MIGA) tanıtımıyla devam etmektedir. Daha sonra 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetimi Hakkında Kanun'un tanımladığı dış ve iç borç kavramları, hazine garantileri ve özel tertip devlet iş borçlanma senedi gibi konular ele alınmaktadır.
- Öğretmen, konuları soru-cevap formatında pekiştirmekte ve sınavlarda çıkabilecek soru tiplerini örneklerle açıklamaktadır. Video, bütçeye geçiş yapılacağı bilgisiyle sona ermektedir.
- 00:54IMF'nin Borç Verme Araçları
- IMF'nin borç verme araçları arasında kalkınma kredileri, proje kredileri ve program kredileri bulunmaktadır.
- IMF'nin stand-by düzenlemesi, ödemeler bilançosu dengesinde sorun yaşayan gelişmekte olan ülkelere yönelik bir borçlandırma kredisidir ve vadesi bir ila üç yıl olabilir.
- Türkiye, IMF ile toplam on dokuz adet stand-by anlaşması yapmış, ilk anlaşması 1961'de, sonuncusu 2005 yılında yapılmış ve 2013'te son taksit ile ödenmiştir.
- 03:23IMF'nin Diğer Borç Verme Araçları
- Genişletilmiş fon kolaylığı, ülkelerin makroekonomik dengesizliklerine göre düzeltilmesi daha uzun sürecek yapısal sıkıntılar için, özellikle ödemeler bilançosunu düzeltmek için verilen, stand-by'a göre daha uzun vadelidir.
- Esnek kredi kolaylığı, güçlü esaslara ve politikalara sahip olan ve geçmişte bu politikaları iyi yürüten ülkeler için yeni bir kredi hattı uygulamasıdır ve vadesi altı ayda bir yıl olan limitsiz kredi kullanılabilir.
- İhtiyati kredi, esnek kredi kolaylığı standartlarını karşılamayan orta düzeydeki sorunlar için verilen kredidir ve vadesi iki yıla kadar uzayabilir.
- 07:45Türkiye'nin IMF Borç Verme Araçlarından Yararlanması
- Türkiye, IMF'nin stand-by düzenlemeleri ve genişletilmiş fon kolaylığından yararlanmıştır, ancak diğer borç verme araçlarından hiç yararlanmamıştır.
- Türkiye, IMF'nin güçlü temellere sahip ülkeler için verilen kredi hatlarından yararlanamamıştır çünkü mali anlamda bu özelliklere sahip değildir.
- Türkiye, IMF'nin para saçlı dönemlerinden (2008-2013) nimetlenmiştir.
- 08:42Dünya Bankası Kredileri
- Dünya Bankası, Türkiye'ye proje kredisi veren en temel kuruluş olup, bu kredilerin vadesi beş ila on yıl arasında olup uzun vadeli kredilerdir.
- Dünya Bankası'nın verdiği proje kredileri ekonomik kalkınma projeleri için, büyüme için kullanılan yatırıma yönelik kredilerdir.
- IMF ve Dünya Bankası, Bretton Woods ikizleri olarak adlandırılır ve iktisatta önemli uzman yardımcılığında ve kurum sınavlarında karşımıza çıkabilir.
- 11:08Dünya Bankası'nın Uyum Kredileri
- Dünya Bankası'nın verdiği uyum kredileri özellikle 1980 sonrasında karşımıza gelmiştir.
- Uyum kredileri, yüksek enflasyon, düşük büyüme, durgunlaşan ihracat ve artan borç gibi sorunlarla karşılaşan gelişmiş ülkelere verilen kredilerdir.
- Uyum kredilerinin altı tane türü bulunmaktadır.
- 12:22Uluslararası Mali Kuruluşlar
- Uluslararası maliye dersinde uluslararası mali kuruluşlar konusu ele alınmaktadır.
- İmar ve Kalkınma Bankası (IBRD), hükümetlerin yanı sıra resmi kuruluşlara ve özel sektörde kredi açabilir, ancak Türkiye'de bu kredilerde hazine garantisi verilir.
- Türkiye 1947 yılında IBRD'ye üye olmuştur.
- 14:06Uluslararası Finans Kurumu (IFC)
- Uluslararası Finans Kurumu (IFC), 1956 yılında kurulmuş ve Türkiye kurucu üye olarak yer almaktadır.
- IFC, az gelişmiş ülkelerin özel kesim kuruluşlarına yönelik hükümet garantisi olmadan proje sağlayan bir kuruluştur.
- Dünya Bankası Grubu'nda yer alan IBRD ile IFC'nin temel farklılığı, IBRD'nin hükümet garantisi ararken IFC'nin garanti aramamasıdır.
- 15:31Uluslararası Kalkınma Birliği (IDA)
- Uluslararası Kalkınma Birliği (IDA), 1960 yılında kurulmuş ve Türkiye kurucu üye olarak yer almaktadır.
- IDA, az gelişmiş ülkede düşük faizli uzun vadeli kredi imkanıyla faizsiz kredi sağlar ve sürece hibe ekler.
- Dünya Bankası gibi, IDA aracılığıyla da düşük faizli kredi verilebilir.
- 16:07Uluslararası Yatırım Anlaşmazlıkları Çözüm Merkezi (SSD)
- Uluslararası Yatırım Anlaşmazlıkları Çözüm Merkezi (SSD), 1966 yılında kurulmuş ve Türkiye 1987 yılında üye olmuştur.
- SSD, üye ülkelerin başka bir üye ülkeyle oluşabilecek anlaşmazlıkları ortadan kaldırmak için hakem heyeti görevi görür.
- 16:44Çok Taraflı Garanti Yatırım Ajansı (MEGA)
- Çok Taraflı Garanti Yatırım Ajansı (MEGA), 1988 yılında kurulmuş ve Türkiye kurucu üye olarak yer almaktadır.
- MEGA, az gelişmiş ülkelere yönelik yabancı sermaye yatırımlarını ticari olmayan risklere karşı garanti altına almayı amaçlar.
- 24:16Borçlanma Kavramları
- Borç servisinin tanımı, borcun anapara ve faiz ödemeli borçlu, ücret ve diğer ödemelerdir.
- 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetimi Hakkında Kanun, dış borcu ve iç borcu tanımlamıştır.
- Dış borç, herhangi bir finansman kaynağından belli bir itfaiye planına göre geri ödenmek üzere sağlanan finansman imkanlarıyla borç üstlenmesidir.
- 26:17Genel Giderler
- Genel giderler, kayıt testi giderleri, kredileri, konuşulanları, ücretler, avukatlık ücreti, manevi müşavirlik ücreti, kur farkı vesaire gibi masraf ve giderlerdir.
- İç ve dış borç faizleri, 5018 TL kanuna göre kamu harcamasıdır ve 4749 sayılı kanunun saydığı borçlanmanın genel giderlerinden biridir.
- Genel giderler arasında iç ve dış borcun faiz ödemeleri yer almaz.
- 28:41Hazine Garantileri
- Hazine garantileri hazine ülke garantisi, hazine yatırım garantisi, hazine geri ödeme garantisi ve hazine karşı garantisi olarak ayrılır.
- Hazine ülke garantisi, yabancı ülkelerin herhangi bir dış finansman kaynağından sağlayacak finansmanın geri ödenmesi sonucu verilen garantidir.
- Hazine yatırım garantisi, YAP-İŞLET-DEVRET (YİD) yapıştık ve işletme hakkı değeriyle benzeri finansman tarafından verilen garantilerdir.
- 29:30Hazine Garantilerinin Örnekleri
- Çanakkale 18 Mart Köprüsü, Marmara Ay gibi projeler bütçeye yük oluşturmadan yapılıyor ve bunlar hazine yatırım garantisi ile gerçekleştiriliyor.
- Hazine geri ödeme garantisi, kamu iktisat teşebbüsleri, fonlar, kamu bankaları, yatırım ve kalkınma bankaları, büyükşehir belediyeleri ve bunlara bağlı kuruluşlara verilen dış finansman kaynağına ve dış borç geri dönmesine verilen garantilerdir.
- 4149 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetimi Kanunu'na göre yabancı ülkenin herhangi bir dış finansman kaynağından sağlayacakları finansmanının geri ödenmesi için verilen garantiler hazine ülke garantisi olarak ifade edilir.
- 32:34Özel Tertip Devlet İş Borçlanma Senedi
- Özel tertip devlet iş borçlanma senedinin en önemli özelliği hazineye nakit girişi sağlamamasıdır.
- Para piyasası nakit işlemleri, hazinenin kısa vadeli nakit ihtiyacını karşılamak üzere fiziken basit olmayan BIPS çıkarmak ve para piyasasını kullanmak için yapılan azami otuz gün vadeli borçlanmadır.
- Özel tertipli top musluk yöntemi arasındaki temel fark, özel tertip nakit girişi sağlamıyorken musluk yöntemi (sürekli satış yöntemi) nakit girişi sağlamasıdır.
- 35:56Özel Tertip Borçlanma Senetleri
- İkras tabirleri, hakim tabirleri, kur farkları için verilen tabirler ve faiz ödeme karşılığında ihraç edilen tabirler özel tertip borçlanma senetleridir.
- Uzun vadeli avans karşılığında ihraç edilen bir özel tertip tahvil senedi yoktur.
- Piyasa yapıcılığı, program kredi olarak tanımlanır ve hazine tarafından ülkenin makro program içerisinde doğrudan veya hazine garantisi altında kamunun finansman ihtiyacını karşılaması için herhangi bir dış finansman kaynağı alınan kredi imkanıdır.