Buradasın
Uluslararası Ekonomik Kurumlar ve Global Ekonomik Sorunlar Dersi
youtube.com/watch?v=LTFbd0X9ydIYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir öğretmen/eğitmen tarafından sunulan ekonomi dersinin ikinci ünitesi olan "Uluslararası Ekonomik Kurumlar ve Global Ekonomik Sorunların Çözümündeki Rolleri" konusunu içeren eğitim dersi formatındadır.
- Ders, dünya ekonomisinin ortaya çıkmasına neden olan gelişmelerden başlayarak, IMF, Dünya Ticaret Örgütü, Avrupa Birliği, G-11, G-8 gibi uluslararası örgütlerin yapısı, amaçları ve rollerini detaylı şekilde ele almaktadır. Ayrıca, Marshall Planı'na eşdeğer Kolombo Planı, Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü (KEKO), Asya-Pasifik İşbirliği Örgütü (APAC) ve "Dört Ejderha" olarak bilinen Hong Kong, Güney Kore, Singapur ve Tayvan gibi ekonomik kavramlar da açıklanmaktadır.
- Eğitmen, konuları sınavlarda çıkabilecek önemli bilgiler olarak vurgulamakta ve IMF'nin değişim aşamaları, özel imkanları, az gelişmiş ülkelere sağladığı yararların sınırlı olması nedenleri ve IMF'ye yöneltilen eleştiriler gibi detaylı bilgiler sunmaktadır.
- 00:03Uluslararası Ekonomik Kurumlar ve Global Ekonomik Sorunlar
- Ekonomi dersinin ikinci ünitesi olan "Uluslararası Ekonomik Kurumlar ve Global Ekonomik Sorunların Çözümündeki Rolleri" konusu ele alınmaktadır.
- Dünya ekonomisinin ortaya çıkmasına neden olan en önemli gelişme, egemenlik alanlarının birden fazla ülkeye yayılmasıdır.
- 1991 yılından sonra oluşan multipolar (çok başlı) dünya ekonomileri arasında Latin Amerika, Avustralya, Çin, Hindistan ve Rusya bulunmaktadır.
- 01:47Güney Amerika Ortak Pazarı (MERCOSUR)
- Güney Amerika Ortak Pazarı (MERCOSUR), 1991 yılında Brezilya, Arjantin, Paraguay ve Uruguay tarafından kurulmuştur.
- MERCOSUR'un toplam nüfusu yaklaşık 242 milyondur ve sekreteryası Moto Vioda'dadır.
- Bu topluluk sadece mal ile sınırlı olmayıp insan ve para hareketlerinin de bulunduğu ortak pazar yaratmayı hedeflemektedir.
- 02:59Hard Power ve Soft Power Dönemleri
- 1989'dan sonra oluşan çok başlı dünya düzeninde Amerika Birleşik Devletleri'nde hard power dönemi sona ermiştir.
- Her ülkeyi kendi dinamizmi içinde şekillendirmeye çalışan soft power dönemi başlamıştır.
- Hard power döneminde askeri güç, soft power döneminde ise siyaset geliştirmeye dayalı bir anlayış sergilenmektedir.
- 04:26Kuzey Kutbunun Önemi ve Yüzyıllar
- Kuzey kutbunun dünya ekonomisinde çekişme alanlarına sahne olmasının nedeni, petrol ve gaz kaynakları rezervinin bu bölgede çok olmasıdır.
- 1945-1990 yılları arasını kapsayan yüzyıl Amerikan yüzyılıdır.
- 1800'den başlayıp 1945'e kadar devam eden yüzyılın ismi İngiltere'dir.
- 06:05Uluslararası Para Fonu (IMF)
- IMF'nin organları: Güvenler Konseyi, İcra Kurulu, İcra Kurulu Direktörü ve Kalkınma Kurulu'dur.
- IMF, 1947 yılında kurulmuş olan bir kuruluştur ve temel amacı ülkelerin ekonomik büyümelerini sağlarken onlara mali kolaylıklar sağlamaktır.
- IMF'nin temel organları arasında Dünya Bankası ve IMF'nin Gü ve Nörler Konseyi'nden oluşan Kalkınma Kurulu bulunmaktadır.
- 08:59Dönüşüm Ekonomileri ve Hindistan
- Dönüşüm ekonomileri, ilk kez merkezi planlanmış ülkeler için kullanılan ve hala 28 tamamlanmış iyi ilkesi olan topluluğa verilen isimdir.
- Dönüşüm ekonomileri, Doğu Avrupa ülkeleri ve eski Sovyet Cumhuriyeti içinde bulunduğu sistem değişikliğine yardımcı olmak üzere 1993 yılında oluşturulan "sistem değişimi kolaylığı" uygulaması kapsamında yer almaktadır.
- Hindistan, dünyanın yazılım bürosu ülke olup dış ticaret gelirlerinin beşte birini yazılım programlarından sağlamaktadır.
- 10:29G20 ve Avrupa Birliği
- G20'ye üye ülkeler: Danimarka, Finlandiya, İzlanda, İsveç, Norveç, Kanada, ABD ve Rusya'dır.
- Avrupa Birliği'nin en büyük sorunu, kuzey-güney grubu ülkeleri arasında ekonomik düzey farklılığıdır.
- Bu ekonomik düzey farklılığının nedeni, kuzey ve güney ülkelerindeki toplam faktör verimliliği farklarıdır.
- 12:04Dünya Ticaret Örgütü (WTO)
- Dünya Ticaret Örgütü (WTO), 1995 yılında kurulmuş olan bir kurumdur.
- Gümrükler ve tarife dışı engellerin kaldırılması, WTO kuralları kapsamında liberalleşme kapsamında yer alan bir kuraldır.
- WTO üyeleri, kamusal amaçlı kullanım ve acil durumlarda patent sahibinin olurunu almak durumunda olurlar.
- 13:50WTO'nun Amaçları ve Yapısı
- WTO ve G20 arasında amaçlar yönünden benzerlikler vardır: sürdürülebilir kalkınma, çevre koruma, hayat standartlarını yükseltme, uygulanabilir ve çok taraflı ticaret sistemi yaratma ve gelişmekte olan ülkelere orantılı kaynak hakkı sağlamak.
- WTO iki yılda bir toplanır, oy birliği ile karar alır ve genel kurul, sekreterliği ve bakanlar konferansı mevcuttur.
- WTO kapsamında ayrıcalık uygulamama kuralı, gelişmekte olan ülkelere tanınan ticari kontenjan ve bölgesel entegrasyon söz konusuysa kapsam dışı bırakılmıştır.
- 16:21WTO'nun Hizmetler Sektöründe Anlaşmaları
- WTO nihai senet uygulamasında getirilen düzenlemeler kapsamında mali hizmet ve deniz taşımacılığında anlaşma sağlanamamıştır.
- WTO, turizm hizmet sektöründe, bankacılıkta, inşaat hizmet sektöründe ve danışmanlık hizmet sektöründe anlaşmaya varmıştır.
- 18:01Dünya Ticaret Örgütü ve Tarım Sektörü
- Tarım sektörü çok taraflı ticaret anlaşmalarının kapsamı dışında tutulmaktadır.
- Tekstil ve konfeksiyon sektörlerindeki kısıtlamalar 2005 yılında liberize edilerek Dünya Ticaret Örgütü ile tamamen entegrasyon sağlanmıştır.
- 19:08Dünya Ticaret Örgütü'nün Nihai Hedefleri
- Dünya Ticaret Örgütü'nün nihai hedefleri arasında kuralların saydamlaştırılması ve güçlendirilmesi bulunmaktadır.
- Liberasyon ve genişleme, anlaşmazlık çözüm organlarının yaratılması ve ticarette koruma önlemlerine çok taraflı ilkeler getirilmesi de hedefler arasındadır.
- 21:01Dünya Ticaret Örgütü'nün Nihai Senet ile Getirilmiş Düzenlemeleri
- Nihai senet ile getirilmiş düzenlemeler arasında fikri ve sınai mülkiyet hakları, tarım sektörü, hizmetler sektörü ve anti-dumping koruma önlemi hakkı bulunmaktadır.
- Dünya Ticaret Örgütü görüşmelerinin uzun sürede tıkalı kalmasının esas sebebi gelişmekte olan ülkelerin tarımsal ürün gümrük tarifelerini sıfırlamak istememesinden kaynaklanmıştır.
- 23:06G-11 ve Diğer Gruplar
- G-11, gelişmekte olan ülkelerin gelişmiş ülkeler arasında farkı kapatmak için oluşturulan, gümrük indirimlerine yandaş olmayan bir gruptur.
- G-8, Doğu Yönergeleri ve Dünya Ticaret Örgütü'nün hazırladığı yönergeleri dikkate almadan kararlar alabilen tek gruptur.
- G-33, stratejik tarım ürünlerinde korumayı amaçlayan bir gruptur.
- G-10, sanayi ürünleri ihracatçısı grubunu oluştururken korunan tarım ürünleri açılımına karşı olan, IMF fonlarının çoğunluğunu oluşturan ülkeler topluluğudur.
- G-77, 130 üyesi olmasına karşın hala ilk adı olan G70 ile anılan, gelişmekte olan ülkeler arasında ekonomik işbirliği yaratmak için oluşan bir gruptur.
- G-15, Brezilya, Meksika, İran ve Hindistan gibi bağlantısız ülke gruplarından oluşan bir gruptur.
- 26:14IMF'nin Özel İmkanları ve Değişim Aşamaları
- IMF'nin özel imkanları arasında üye ülkelere kota artırımına gitmesi, kurumun sermayesinin artması ve özel çekme haklarının öne çıkması bulunmaktadır.
- Fon kaynakları içinde altının payı azaltılmaya gidilmiştir.
- 27:38Dünya Ticaret Örgütü Düzenlemelerinin Az Gelişmiş Ülkelere Sağladığı Yararlar
- Dünya Ticaret Örgütü düzenlemeleri az gelişmiş ülkelere sağladığı yararların gelişmiş ülkeler kadar olmamasının nedenleri arasında teknolojik maliyetlerle baş edememe bulunmaktadır.
- Az gelişmiş ülkeler rekabetçi avantajlardan mahrum kalıyor ve sosyal damping yapmalarının imkansız hale geliyor.
- Yatırım kararlarının disipline edilmesinde meydana gelen maliyetler az gelişmiş ülkelere çıkartılıyor.
- 29:02Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası
- Tüm üyeleri Birleşmiş Milletler üyesi olan ve Dünya Bankası olarak da bilinen kuruluş, Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası'dır.
- Çin'in öncülüğünü yaptığı ve dünyada ilk başlılık deyimini pekiştiren örgüt, Şeny İşbirliği Örgütü'dür.
- Asya Güney Asya Ülkeleri Topluluğu, Güney Asya ülkelerinden oluşan bir topluluktur.
- 31:37IMF'ye Yöneltilen Eleştiriler
- IMF'ye yöneltilen eleştirilerden biri rehberlik ilkesinin uygulanmamasıdır.
- IMF, ülkelerin ekonomik sorun yaşadıktan sonra konsültasyonlarını gerçekleştiriyor.
- IMF, siyasi tercihlerini ön plana çıkaran, ülke krizlerini yok sayan ve dünyadaki spekülatif hareketleri seyirci kalan bir kuruluş olarak eleştirilmektedir.
- IMF'nin konsültasyon uygulamalarının saydam olmaması da eleştirilen konulardan biridir.
- 33:13IMF'nin Döviz Kuru Politikası
- 1978 yılında IMF, ülkelere döviz kuru seçimini serbest bırakmıştır.
- Döviz kuru serbest bırakmanın karşılığında üye ülkelerin istikrarlı döviz kuru uygulaması, ekonomi politikalarının düzenli seyri ve bütçe rejiminde istikrar sağlama zorunluluğu getirilmiştir.
- Döviz kuru üzerinde manipülasyon yapma yasağı getirilmiştir.
- 34:54IMF'nin Değişim Aşamaları ve Özel İmkanları
- IMF'nin değişim aşamaları arasında kota artırımı, sermaye arttırılması, özel çekme haklarının daha çok kullanılması ve fon olarak altının payının azalması bulunmaktadır.
- IMF'nin özel imkanlarından biri olan telafi edici finansman kolaylığı, tahıl ithal maliyetlerinin yükselmesi ve döviz miktarının azalması sonucu sorun yaşayan ülkelere tanınmıştır.
- Sistem değişimi kolaylığı ise IMF'nin özel imkanlarından biri olup, sadece Doğu Avrupa ülkelerine dağılım sürecinde işletilen AYAMEF'in özel imkanıdır.
- 36:25Avrupa Örgütleri ve Planları
- Avrupa Konseyi, Avrupa'daki hayat düzeyini iyileştirmek üzere kurulan bir örgüttür.
- 1992 yılında Mastrich Antlaşması kabul edilmiş ve ekonomik ve parasal birlik kurulmuştur.
- Kolombo Planı, Avrupa'da Marshall Planına eşdeğerde oluşan ve aynı Marshall yardımlarını kapsayan bir yardım planıdır.
- 38:18Uluslararası Örgütler ve Topluluklar
- COM, İngiltere'nin ihraç ürünlerini isteme hakkına sahip bir birliktir.
- Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü (KEKO), öncülüğünü Türkiye'nin yapmış ve 1992 yılında kurulmuştur.
- APAC, Asya-Pasifik ülkeleri arasında ekonomik işbirliğini kapsayan bir kuruluştur.
- Bağımsız Ülkeler Topluluğu (CIS), Sovyetler Birliği'nin hakimiyetinde oluşmuş ancak bugün Rusya'nın üyeliğinin bulunmadığı bir topluluktur.
- 40:44Dört Ejderha
- Dört ejderha olarak Hong Kong, Güney Kore, Singapur ve Tayvan ülkeleri bilinmektedir.