Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Deniz Hoca tarafından sunulan TYT Türkçe ders serisinin bir parçasıdır. Eğitmen, Türkçe yazım kuralları konusunda detaylı bilgiler vermektedir.
- Video, yazım kuralları serisinin ikinci bölümü olup, tarihler, saatler, kesme işareti, düzeltme işareti, nispet eki, soru eki, ikilemelerin yazımı, "de" ve "da" eklerinin yazımı ve "ki" kelimesinin yazımı gibi konuları kapsamaktadır. Her konu için örnekler verilerek, hangi durumlarda bitişik, hangi durumlarda ayrı yazılması gerektiği açıklanmaktadır.
- Eğitmen, özellikle "de" ve "da" eklerinin yazımı için "cümleden çıkarma" yöntemi gibi pratik ipuçları sunmakta ve "ki" kelimesinin bağlaç olduğu durumlarda ayrı yazılması gerektiğini, "sim bohçam" gibi kalıplaşmış ifadelerin ise bitişik yazılması gerektiğini vurgulamaktadır. Video, bir sonraki bölümde birleşik kelimelerin yazımı konusunun işleneceğini belirterek sona erer.
- Yazım Kuralları Serisi Tanıtımı
- Tam gaz TYT Türkçe ders çalışması kapsamında yazım kuralları video serisi devam etmektedir.
- Birinci videoda büyük harflerin kullanımı, sayıların yazımı ve kısaltmalar ele alınmıştır.
- İkinci videoda tarihlerin yazımı, saatlerin yazımı, de-da bağlacı, ki bağlacı ve ikilemeler gibi konular işlenecektir.
- 00:43Tarihlerin Yazımı
- Tarihler zaman birimi olarak kısa olandan uzun olana doğru sıralanır: gün, ay, yıl.
- Tarihler arasında nokta veya çizgi kullanılabilir.
- Belirli bir tarih gösteren ay ve gün adları büyük harfle başlar, belirli bir tarihi belirtmeyenler küçük harfle başlar.
- 02:52Saatlerin Yazımı
- Saatler rakamla gösterilebilir veya metin ve yazıyla yazılabilir.
- Saat ve dakika arasına nokta konur, iki nokta kullanılmaz.
- Saatlere gelen ekler kesmeyle ayrılır ve gelen ek okunuşa göre getirilir.
- 04:16Kesme İşareti Kullanımı
- Özel isimlere gelen iyelik, durum ve bildirme ekleri kesme işareti ile ayrılır.
- Kurum, kuruluş, birleşim, oturum ve işyeri adlarına gelen ekler kesmeyle ayrılmaz, Avrupa Birliği istisna olarak kesmeyle ayrılır.
- Özel isme başka bir iyelik eki gelirse kesme işareti devreye girmez.
- 06:32Özel İsimlere Gelen Ekler
- Özel isimlere getirilen yapım ekleri, çokluk ekleri ve bunlardan sonra gelen diğer ekler kesmeyle ayrılmaz.
- Kişi isimlerinden sonra gelen saygı ve ünvan sözcüklerine gelen ekler kesmeyle ayrılır.
- Büyük harfli kısaltmalara ve sonunda nokta olmayan ölçü kısaltmalara gelen ekler kesmeli ayrılır, sonunda nokta bulunan ve üst işareti bulunan kısaltmalara gelen ekler kesmeli ayrılmaz.
- 09:24Düzeltme İşareti Kullanımı
- Düzeltme işaretleri tehlike tarafından kaldırılmadı, hala kullanılmaya devam ediyor.
- Düzeltme işareti, yazılışları, anlamları ve söylenişleri ayrı olan kelimeleri ayırt etmek için kullanılır.
- Arapça ve Farsça'dan dilimize giren kelimelerde ince g ve k seslerinden sonra gelen a ve u harflerine düzeltme işareti konur (dergah, gavur, karargah, tezgah).
- 10:44Nispet Eki ve Soru Eki
- Nispet eki (iyi), Arapça'dan gelen bir ek olup, isimlere getirilerek onları sıfat yapar ve üzerinde düzeltme işareti bulunur.
- Soru eki (mı, mi, mu, mü) ayrı yazılır ve sonraki eklere bitişik yazılır.
- Soru eki pekiştirme gibi başka görevlerde de kullanılabilir, ancak hala ayrı yazılır.
- 13:31İkilemeler ve "de" Yazımı
- İkilemeler mutlaka ayrı yazılır ve farklı mantıklarla oluşabilir (benzer sözcüklerin tekrarı, farklı sözcüklerin bir araya gelmesi, durum ekleriyle birlikte kullanımı).
- Türkçe'de iki farklı "de" vardır: bulunma eki olan "de" bitişik yazılır, bağlaç olan "de" ayrı yazılır.
- "De" yazımını belirlemek için cümleden çıkarılıp anlam bozulması kontrol edilir; anlam bozulursa ektir, bozulmazsa bağlaçtır.
- 16:47"Ki" Yazımı
- Türkçe'de üç farklı "ki" vardır: bağlaç olan ki, sıfat olan ki ve zamir olan ki.
- Sadece bağlaç olan "ki" ayrı yazılır, sıfat olan "ki" ve zamir olan "ki" bitişik yazılır.
- Zamir olan "ki" isimlerin yerine geçerken, sıfat olan "ki" isimleri belirtir.
- 18:31Bağlaç Olarak "Ki" Yazımı
- Bağlaç olan "ki" ayrı yazılır, bağlaçlar bitişik yazılmaz.
- "Ki" bağlaç olarak kullanıldığında iki farklı yargıyı çeşitli açılardan birbirine bağlar.
- Örnek: "Bugüne kadar okuma alışkanlığı edinmemiş ki bu saatten sonra okusun."
- 19:11"Ki" Yazımının Kısayolu
- "Ki" den sonra leri getirerek, anlamda bozulma meydana geliyorsa bağlaçtır ve ayrı yazılır.
- Anlamda bozulma meydana gelmiyorsa sıfattır veya zamirdir ve bitişik yazılır.
- Örnek: "Koridordaki öğrenciler" ifadesinde "ki" bağlaç değil, bitişik yazılır.
- 20:35"Ki" Bağlacının İstisnaları
- Türkçe'de "ki" bağlacının bazı sözcüklerle kalıplaşmış ve bitişik yazılan istisnaları vardır.
- Bu istisnalar: illaki, meğerki, belki, oysaki, halbuki, çünkü, mademki.
- "Ki" bağlacı sadece bu istisnalar dışında kullanılır, başka bir hali yoktur.
- 21:55Video Kapanışı
- Video, yazım kuralları serisinin ikinci videosu olarak tamamlanmıştır.
- Bir sonraki video da yazım kuralları konusunda olacak ve birleşik kelimelerden bahsedilecektir.
- İzleyicilerden videoyu beğenmeleri, kanala abone olmaları ve yorumlarını paylaşmaları istenmiştir.