Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Akar Kartal (Aker Hoca) ve Bayram adlı öğretmenlerin TYT Türkçe sınavına hazırlık amacıyla sunduğu eğitim içeriğidir. Videoda ayrıca Gizem adında bir kişi de yer almaktadır.
- Video, TYT Türkçe sınavında dilbilgisi sorularının dağılımını açıklayarak başlıyor ve ardından ünlü düşmesi konusunu detaylı şekilde ele alıyor. Ünlü düşmesinin çekim eki alırken, yapım eki alırken, birleşik kelime oluşurken, isim tamlaması şeklinde olan birleşik isimde ve ek eylemde gibi farklı durumları örneklerle açıklanıyor.
- Videoda ayrıca ünlü daralması ve ünlü aşınması kavramları da anlatılmakta ve ÖSYM'nin 2016 yılında sorduğu "büyüğüydü" kelimesi sorusu ele alınmaktadır. Video, bir serinin parçası olup, bir sonraki videoda türeme, daralma, değişim ve bulama konularının anlatılacağı belirtilmektedir.
- 00:16Akar Kartal'ın TYT ve AYT Videoları Hakkında Tanıtımı
- Akar Kartal, on bir yıllık meslek hayatı boyunca KPSS videoları çekti ve şimdi YouTube'da TYT ve AYT videoları çekmeye başlıyor.
- TYT Türkçe ve AYT Edebiyat videoları olacak, ayrıca Tarih, Coğrafya, Matematik, Geometri, Fizik, Kimya, Biyoloji ve Din Kültürü gibi derslerin videoları da hazırlanacak.
- 01:20TYT Dilbilgisi Soru Dağılımı
- TYT'de toplam kırk soru bulunur ve bunların yedi tanesi dilbilgisi sorusudur, ancak 2022 ve 2023 yıllarında ÖSYM'den altı soru sormuştur.
- Dilbilgisi ünitesinde toplam on ünite vardır ve soru dağılımı şu şekildedir: Ses bilgisinden bir, yazım kurallarından iki, noktalama işaretlerinden bir, yapıdan bir, sözcük türlerinden iki ve cümlede bir soru gelmektedir.
- 2022'de ses bilgisinden soru gelmemiş, 2023'te ise iki dönem ünitelerinden soru çıkmadığı için yazım kurallarından iki soru sorulmuştur.
- 04:54Video İçeriği ve Kaynaklar
- Videolarda önce ses bilgisi anlatılacak, sonra yazım kuralları ve aralarında en az on soruluk soru çözümü olacak.
- Her üniteden sonra ÖSYM'nin son üç yılında sorulan sorular anlatılacak ve ara tekrar için yirmi soruluk karma test hazırlanacak.
- Video ders notu, soru bankası ve yedili deneme gibi kaynaklar link üzerinden ulaşılabilir, her ünitenin sonunda son beş yılın TYT soruları yer alacak.
- 09:45ÖSYM'nin En Çok Kullandığı Türkçede Ses Değişimleri
- ÖSYM'nin TYT'de en çok kullandığı başlıklar ünlü düşmesi ve ünlü daralmasıdır.
- Diğer önemli ses değişimi başlıkları: ünsüz yumuşaması (ünsüz değişimi), ünsüz benzeşmesi, ünsüz türemesi (ikizleşmesi), kaynaştırma (yardımcı ses/koruyucu ünsüz), ünsüz düşmesi, nm değişimi ve göçüşmedir.
- KPSS ve TYT içerikleri farklıdır, örneğin nm değişimi ve göçüşme KPSS'de olmayan TYT konularıdır.
- 13:05Ünlü Düşmesi
- Ünlü düşmesi üç şekilde gerçekleşir: sözcük çekim eki alırken, yapım eki alırken ve birleşik kelime oluştururken.
- Çekim eki alırken ünlü düşmesi örneği: şehir → şehri, akıl → aklı, burun → burunu.
- Avuç ve ayıp kelimelerinde ünlü düşmesi olmaz, bu bir istisnadır.
- 17:05İkilemelerde Ünlü Düşmesi
- İkilemelerde (şehirden şehire, omuz omuza) ses düşmesi olmaz.
- ÖSYM'nin TYT sorularında genellikle "ünlü düşmesi var mı?" şeklinde sorgulama yapar.
- Yapım eki alırken ünlü düşmesi, "turerken ünlü kaybı vardır" şeklinde sorulduğunda kelimenin köküne bakılmalıdır.
- 22:15Türkçe Dilbilgisi Konuları
- Sözcüklerin kökleri ve eki inceleniyor: "sarardı" sözcüğünün kökü "sarı", "oynamanın" kökü "oyun", "uykunun" kökü "uyumak" olarak açıklanıyor.
- Birleşik kelime oluşurken ünlü düşmesi durumu ele alınıyor, örneğin "açık" kelimesinde "açık" ve "ık" birleşirken "ı" ünlü düşüyor.
- "Sütlüç" ve "güllaç" gibi isimlerde ünlü düşmesi örneği veriliyor.
- 26:15Ünlü Düşmesi Türleri
- Ünlü düşmesi konusunun en uzun başlığı olduğu belirtiliyor ve ünlü türemesi konusuna geçileceği söyleniyor.
- Eylemlerde de ünlü düşmesi olabileceği örneklerle açıklanıyor: "keşfetti" (keşif etmekten), "sabretti" (sabır etmekten), "kahroldu" (kahır olmaktan), "aksetti" (akis etmekten) gibi.
- Fenerbahçe, Beşiktaş, Galatasaray, Kadıköy, Ceylanpınar gibi birleşik isimlerde isim tamlaması şeklinde ünlü düşmesi olduğu anlatılıyor.
- 32:13Yapım Eki ve Ek Eylem
- Yapım eki alırken ünlü düşmesi örneği veriliyor: "öğrenmekten öğrenici", "dilenmekten dilenici" gibi.
- Ek eylem (idi, imiş, ise) ve ek eylem (iken, iliği) kavramları açıklanıyor.
- "Sessiz" ve "büyüdü" gibi örneklerle ünlü düşmesi durumu gösteriliyor.
- 33:58Ünlü Düşmesi Kavramı
- Konuşmacı, ünlü düşmesi kavramını açıklıyor ve izleyicilerden yorum kısmına "ünlü düşmesi var" veya "yoktur" yazmalarını istiyor.
- "Sessiz idi" ifadesinde ünlü düşmesi vardır ve dördüncü maddede gördükleri her şey ünlü düşmesidir.
- ÖSYM 2016 yılında "büyüğüydü" kelimesini sordu, ancak ünlü düşmesi kabul etmediği için soru iptal edildi.
- 35:04Gelecek Videolar Hakkında Bilgilendirme
- Bir sonraki videoda türeme, daralma, değişim ve bulama dört başlığı anlatılacak.
- Her videonun sonunda bir soru sorulacak ve bazı videolarda ödüllü soru sorulacak.
- İlk yorum atan ve ilk doğru cevap verene soru bankası, ders notu gibi hediyeler verilecek.
- Ödülleri kazananların Aker, Kartal ve Yargı Yayınevi Instagram sayfalarında açıklanacağı belirtiliyor.