Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Türkçe öğretmeni Kadir Gümüş tarafından sunulan bir eğitim dersidir. Öğretmen, tahtada notlar alarak TYT Türkçe sınavına hazırlık kapsamında edatlar konusunu anlatmaktadır.
- Videoda edatların tanımı, özellikleri ve kullanım alanları detaylı olarak ele alınmaktadır. Öğretmen, edatların tek başına anlamsız olduğunu, kendinden önceki sözcükle birleşip anlam kazandığını ve cümleden çıkarılınca anlamda bozulma veya değişim olduğunu örneklerle açıklamaktadır. Ayrıca edat grupları kavramı, her zaman edat olan edatlar ve karışabilecek edatlar hakkında bilgiler verilmektedir.
- Video, "ile", "için", "gibi", "kadar", "e kadar", "e doğru", "e rağmen", "e ait", "e dek" gibi edatları ve bunların oluşturduğu edat gruplarının araç, birliktelik, durum, benzetme, zaman, sebep, hariç tutma, olumsuzluk ve soru gibi farklı anlamlar verdiğini göstermektedir. Video sonunda edat tablosu yapma çalışması yapılacağı ve bağlaç ünlemi konusuna geçileceği belirtilmektedir.
- 00:03Edatlar Konusuna Giriş
- Türkçe öğretmeni Kadir Gümüş, edatlarla TYT Türkçe dersine devam ediyor.
- Edat, bağlaç ve ünlem konuları bittikten sonra soru çözülecek.
- TYT Türkçe soru bankasında ve dilbilgisi taktiklerinde edat-bağlaç-ünlem ayrımı yapılmış ve karışık testler eklenmiş.
- 00:58Edatların Özellikleri
- Edat tek başına anlamsızdır ve "asalak" olarak tanımlanabilir.
- Edat genellikle kendinden önceki sözcüğe eklenip ya da yan yana gelerek anlam kazanır.
- Edat tek başına anlamsızken, kendinden önceki sözcükle birleşerek anlam kazanır ve bu birleşime edat öbeği veya edat grubu denir.
- 03:00Edat Örnekleri ve Özellikleri
- Edatlar cümleden çıkarıldığında anlamda bozulma veya değişim olur.
- "Aslan gibi güçlü adamdır" örneğinde "gibi" tek başına anlamsızken, "aslan gibi" birleşimi benzetme anlamı kazanır.
- "Şeftali kasası kadar iç diyor" örneğinde "kadar" tek başına anlamsızken, "şeftali kasası kadar" birleşimi benzetme anlamı kazanır.
- 04:12Edat ve Edat Öbekleri
- Edatlar tek başına anlam taşımaz, kendinden önceki sözcüklerle birleşerek edat öbeği oluşturarak anlam kazanır.
- Edat öbekleri çeşitli anlamlar verir: araç, birliktelik, durum, benzetme, zaman, zorluk, sahiplik, olumsuzluk, soru, sebep, neden, hariç tutma vb.
- Edatlar ile, için, gibi, kadar, doğru, rağmen, ait, dek, den önce, sonra, den dolayı, den beri, den ötürü, den başka, değil gibi ifadelerdir.
- 07:37Edatların Kullanımı
- "İle" edatı tek başına anlam taşımaz, kendinden önceki sözcüklerle birleşerek araç veya birliktelik anlamı verir.
- "İle" edatı bitişik yazılabilir (arabayla) veya ayrı yazılabilir (araba ile).
- "İle" edatı bazen bağlaç olarak kullanılır, bu durumda "ve" olarak değiştirilebilir.
- 11:19Diğer Edatlar
- "Gibi" edatı genellikle benzetme anlamı verir, ancak her zaman benzetme anlamında kullanılmaz.
- "İçin" edatı "amaç/sonuç" veya "neden/sebep" anlamı verir.
- "Göre" edatı fikir/kanaat veya karşılaştırma anlamı verir.
- "Kadar" edatı miktar, eşitlik, yaklaşıklık veya zaman anlamı verir.
- "Doğru" edatı "e doğru" şeklinde kullanıldığında yönelme ve yaklaşma anlamı verir.
- 18:48Edat Kavramı ve Örnekleri
- "Doğru" kelimesi edat olarak kullanıldığında doğru şekilde kullanılması gerekir, aksi takdirde isim veya adlaşmış sıfat olarak değerlendirilir.
- "Sanki" tek başına anlamı yoktur, başka kelimelerle birleştiğinde kızgınlık veya benzetme anlamı kazanır.
- "Başka" kelimesi edat olarak kullanıldığında "dem başka" şeklinde kullanılıp hariç tutma anlamı verildiğinde edat olarak değerlendirilir.
- 23:19Diğer Edat Örnekleri
- "Şu an" tek başına anlamı yoktur, "eve gitmek üzere" gibi ifadelerde amacı belirten bir edat olarak kullanılır.
- "Dek", "den önce", "den sonra", "kadar" gibi edatlar zaman belirtir.
- "Gibi", "sanki", "cileyin" gibi edatlar benzetme anlamı verir.
- 25:23Yalnız, Ancak, Bir Tek İfadeleri
- "Yalnız", "ancak", "bir tek" ifadeleri edat veya bağlaç olarak kullanılabilir.
- "Yalnız" tek başına edat olarak kullanıldığında "sadece" anlamında, iki cümleyi birbirine bağladığında bağlaç olarak kullanılır.
- "Ancak" tek başına edat olarak kullanıldığında "sadece" anlamında, iki cümleyi birbirine bağladığında bağlaç olarak kullanılır.
- "Yalnız" kelimesi ismin önüne geldiğinde sıfat, fiile geldiğinde zarf, isim olarak kullanıldığında adlaşmış sıfat olarak değerlendirilir.
- 31:00Edatlar ve Özellikleri
- Edatlar tek başına anlam kazanmaz, beraber anlam kazanır.
- "Kadar" gibi her zaman edat olan sözcükler, "deve kadar boyu var" gibi cümlelerde benzetme anlamı kazanır.
- "Mi" gibi her zaman edat olan sözcükler, "geldin mi" gibi cümlelerde sor anlamını verir.
- 31:49Edatların Anlam Verdiği Örnekler
- "Değil" olumsuzluk anlamı verir, "karşıdan gelen ahmet değil" gibi cümlelerde kullanılır.
- "Göre" fikir kanaat anlamı kazanır, "bana göre bu çocuk okumaz" gibi cümlelerde kullanılır.
- "Kadar" zaman anlam verir, "akşama kadar çalıştı" gibi cümlelerde kullanılır.
- 32:24Diğer Edat Örnekleri
- "Mesele" ve "karşın" zorluk anlamlar verir, "Ayşe'ye rağmen sınavı kazandı" gibi cümlelerde kullanılır.
- "Otur" ve "karşı" neden anlamı verir, "senden ötürü sınavı kazanamadı" gibi cümlelerde kullanılır.
- "Önce" ve "sonra" zaman anlamı verir, "senden önce geldi" gibi cümlelerde kullanılır.
- 33:14Edatların Sınıflandırılması
- "Ait" sahiplik anlam verir, "Ayşe'ye ait bir kalemdi" gibi cümlelerde kullanılır.
- Edatları anlamlandırmak için "üç yıldız ile yerine v koy" yöntemi kullanılabilir, yerine v koyulursa bağlaçtır, koyulmazsa edattır.
- "Doğru" sadece "e doğru" şeklinde kullanılırsa yönelme, yaklaşma anlamı verirse edattır.
- 34:28Diğer Edat Örnekleri ve Özel Durumlar
- "Başka" sadece "den başka" şeklinde kullanılırsa ve bana hariç tutulma anlamı verirse edattır.
- "Yalnız", "ancak", "bir", "tek" sözcükleri sadece anlamına gelirse edattır, "fakat" anlam verirse bağlaçtır.
- Edatlar kendinden önceki sözcüklerle birleşip edat grubu oluşturabilir ve cümlede isim, sıfat veya zarf olabilir.
- 36:44Edat Grupları ve Sözcük Türleri
- "Gibi" edat grubu oluşturduğunda, "aslan gibi çocuk" gibi cümlelerde sıfat olabilir.
- "Gibi" edat grubu oluşturduğunda, "baktı aslan gibi" gibi cümlelerde zarf olabilir.
- "Gibi" edat grubu oluşturduğunda, "aslan gibiydi" gibi cümlelerde isim (adlaşmış sıfat) olabilir.
- 40:16Edatların Özetlenmesi
- Edatlar bir video ile detaylı açıklanmıştır.
- Edatları anladıktan sonra bağlaç videosuna geçilebilir.
- Edat ve bağlaç karşılaştırılabilir hale geldiğinde soru çözme kolaylaşır.