• Buradasın

    Türkiye'nin Yükseköğretim ve Bilimsel Gelişmeleri Üzerine Konuşma

    youtube.com/watch?v=-J7coYCqFmQ

    Yapay zekadan makale özeti

    • Bu video, Türkiye Kültür Akademisi (TÜBA) başkanı olarak Mersin Üniversitesi'nin 2019-2020 eğitim öğretim yılı açılışında yaptığı bir konuşmayı içermektedir.
    • Konuşma, Türkiye'nin yükseköğretim sistemi, AR-GE yatırımları, bilimsel yayın durumu ve teknoloji alanındaki konumu üzerine odaklanmaktadır. Konuşmacı, TÜBA'nın çalışmaları, Türkiye'deki akademik gelişmeler, üniversite kategorizasyonu, araştırma üniversiteleri ve bölgesel kalkınma bazlı değerlendirme kriterleri hakkında bilgiler vermektedir.
    • Konuşmada ayrıca Türkiye'nin bilimsel yayınlardaki yeri, sahte yayınlar ve paralı dergiler gibi sorunlar ele alınmakta, Cumhurbaşkanlığı'nın belirlediği 27 teknoloji alanı ve bunların Türkiye'nin ihtiyaçlarına uygunluğu vurgulanmaktadır. Konuşmacı, Fuat Sezgin'in "bilginin zevkine varıp okumak" yaklaşımını hatırlatarak, bilimsel çalışmaların uzun vadeli stratejik planlama gerektirdiğini ve nitelikli insan gücüne ihtiyaç duyulduğunu belirtmektedir.
    00:25Mersin Üniversitesi'nin 2019-2020 Eğitim Öğretim Yılı Açılışı
    • Konuşmacı, Mersin Üniversitesi'nin 2019-2020 eğitim öğretim yılı açılışı nedeniyle üniversitede olmaktan duyduğu mutluluğu belirtiyor.
    • Mersin Üniversitesi'ne dört yıl önce Türkiye'deki kalite sürecinin başladığı dönemde ilk değerlendirme takımı olarak gelmiş ve o dönemde bir yıllık yeni rektör iken üniversitenin kalite açısından değerlendirme dış raporunu yazmış.
    • Akademik hayatın kolay olmadığını, çileli ve uzun bir yol olduğunu, bu yolda geçmiş dönemde vatan için çalışmış, çabalamış ve bize emanet etmiş olan şehitleri, gazileri ve büyükleri saygıyla anıldığını vurguluyor.
    02:49Bilim Diplomasisi ve Bilim İnsanlarının Önemi
    • Bilim diplomasisinin çok göz ardı edilen ama eksikliği fark edildiğinde çok geç olan bir faaliyet olduğunu belirtiyor.
    • Aziz Sancar'ın yapmış olduğu Türkiye lobisi ve Türkiye çalışmasının uluslararası alanda eşi benzeri, doldurulamayacak, paha biçilemeyecek değerde olduğunu, kendisinin bunu fazla çalışarak ve emek sarf ederek ulaştığını ifade ettiğini söylüyor.
    • Bilim insanının belirgin bir potansiyele sahip olduğunu ancak çalışmadığı takdirde o cevherin körelip gittiğini, üniversitelerin bu cevherleri keşfetmek ve işlemekle yükümlü zanaatkarlar olduğunu vurguluyor.
    04:25Fuat Sezgin Hoca'nın Anısı
    • Fuat Sezgin Hoca'nın da TÜBA şeref üyesi olduğunu ve Frankfurt'ta TÜBA adına G20 zirvesi çerçevesinde Science 20 zirvesi altındaki toplantıya gittiklerinde onu ziyaret ettiklerini anlatıyor.
    • Fuat Sezgin Hoca'nın Almanya'daki verdiği uğraşın acı bir hadise ile başladığını, Türkiye'den zayi edilmiş ve değerlendirilememiş olan beyinlerden biri olduğunu belirtiyor.
    • Hoca'nın alicenaplık gösterip son dönemlerinde de olsa Türkiye'ye karşı olan vefa borcunu ödemek için üstün gayret sarf ettiğini vurguluyor.
    05:53TÜBA'nın Bilimsel Çalışmaları
    • TÜBA'nın bilimi ve bilimsel eğitimi desteklemede birçok çalışma grubu üzerinden yürüttüğünü, bu grupların raporlamalar yaptığını ve bunların bazılarının kamuoyuna, bazılarının ise ilgili bürokrasiye ve yetkililere dağıtıldığını belirtiyor.
    • Bilim Eğitim Çalışma Grubu, Enerji Çalışma Grubu, Gıda ve Beslenme Çalışma Grubu, Kanser Çalışma Grubu, Kök Hücre Çalışma Grubu gibi mevcut çalışma gruplarının yanı sıra Bilişim Teknolojileri Çalışma Grubu da eklediklerini söylüyor.
    • Enerji Çalışma Grubu'nun güneş enerjisinden rüzgar enerjisine, jeotermalden nükleer enerjiye kadar tüm alanlarda özel çalıştaylar gerçekleştirerek Enerji Bakanlığı başta olmak üzere tüm ilgililere sunduğunu belirtiyor.
    07:59Üniversite-Akademi Camiasının Gelişimi ve Sorunları
    • Türkiye'de akademide ciddi bir artış olduğunu, son yıllarda hepimizin dikkatinden kaçmayacak düzeyde büyüyen bir üniversite-akademi camiası olduğunu vurguluyor.
    • Sayısal artışın nitelik olarak desteklenmediği takdirde ilerleyen yıllarda büyük sorunlarla karşı karşıya kalacağımızı belirtiyor.
    • Üniversitelerin personel ve bütçe anlamında ciddi sorun çektiğini, bazı branşlarda hoca sayısından daha az sayıda öğrenci ile lisans veya lisansüstü eğitim zor yapılır hale geldiğini, bunların geçmiş dönemlerde yapılmış olan yanlış planlama ve uygulamaların ortaya koyduğu çıktılar olduğunu söylüyor.
    10:43Yükseköğretim Planlaması
    • Yükseköğretimün planlamasının YÖK'ün anayasal görevi olduğunu, ancak sadece YÖK'ün kendi başına yapabildiği bir işlemde olmadığını belirtiyor.
    • Yükseköğretim planlamasının siyasi iradenin de karşılıklı destekleşerek, ülkenin kaynaklarını paylaştırarak yürüttüğü bir süreç olduğunu vurguluyor.
    • Nicel olarak baktığımızda rakamlar yükseköğretimde ciddi bir gelişmenin, genişlemenin, büyümenin bize ipuçlarını sunuyor, ancak bunları detaylandırdığımızda karşımıza çıkan tabloda gelecek için alarm veren başlıkları da görmek zorunda olduğumuzu söylüyor.
    11:27Türkiye'deki Üniversite Sistemi ve Sorunları
    • Türkiye'deki üniversite ve program sayısının nitelikli öğretim üyesi ve öğretim üyesi yetiştirme süreçleri ile desteklenemediği, yüksek lisans ve doktora programlarının lisansa göre daha zayıf kaldığı gözlemleniyor.
    • Vakıf üniversiteleri Türkiye'nin akademik hayatında önemli bir yer tutmuş, akademik kadro güçlendirme ve öğrenci istihdamı açısından önemli bir yükseköğretiminde yer edinmiş durumda.
    • Vakıf üniversiteleri, ticari üniversiteler ve özel üniversitelerin harmanlandığı ancak disiplinize edilmiş bir mevzuata sahip olmayan bu kurumlar, yönetmelikle yönetilmesinin ortaya koyduğu riskleri zaman zaman bazı üniversitelerde yaşamış oluyor.
    13:41Üniversite Kategorizasyonu ve Değerlendirme
    • Alternatif avantaj ve dezavantajlarıyla birbirlerini besleyen bu kurumların Türkiye'nin yükseköğretiminde önemli bir fonksiyonu var ve birbirini eleştirmek yerine destekleşmek zorunda.
    • Devlet üniversitelerinin içerisinde giderek açılan bir farklılaşma var; elli yılı doldurmuş kıdemli üniversiteler, otuz yılı doldurmuş olan kıdemdeki üniversiteler, ilk on yılını doldurmuş olan üniversiteler ve yeni kurulan üniversiteler şeklinde kategorize edilebilir.
    • Yeni kurulan üniversiteler tablosu karışık; YÖK'ün uzun zamandan beri gündemine aldığı ve 45-65 bin öğrenci bandında bulunan üniversiteleri bölme stratejisi, eskinin kadim birikimlerini taşıyan ancak yeni tanımıyla birçok zorlukları içinde barındıran üniversitelerle karşı karşıya bıraktı.
    16:11Üniversite Değerlendirme Kriterleri
    • Üniversitelerin beraberce tek bir çatı altında değerlendirilemeyeceğini ve üniversiteleri değerlendirme kriterlerinin değişkenlik içerisinde farklı kategorizasyonlarla yeniden indekslerin göz önünde bulundurarak güncelleme yapılması zorunluluğu ortaya koymakta.
    • Araştırma üniversiteleri olarak 10 asil, 5 yedek olmak üzere 15 üniversite sisteme dahil edilmiş, İstanbul Üniversitesi'nin ikiye bölünmesiyle Cerrahpaşa da bu listeye katılmış.
    • Bölgesel kalkınma bazlı olarak bir kategorizasyon gerçekleştirilmiş ve bölgesel kalkınmaya yönelik özel tematik faaliyet gösteren üniversiteler sınıflandırılmış.
    18:57Üniversite Rekabeti ve Sıralamalar
    • Üniversiteler arasında rekabet giderek artıyor, ancak vakıf üniversiteleri ve devlet üniversiteleri arasındaki rekabetin biraz haksız rekabete dayalı olduğu altı çiziliyor.
    • Sıralamalar içerisinde kurumsal ciddiyete sahip olan üniversitelerin her sene bir puan yukarıda bir puan aşağıda sıralamada yerini koruduğu ve aşağıdan yukarıya tırmanışın bir hayli güç olduğu gözlemleniyor.
    • Her şehirde birer üniversite varken bazılarında sayı altmış'a dayanmış durumda, bu nedenle altmış üniversitesi olan şehirle bir tane üniversitesi olan şehri aynı torbada değerlendirmek mümkün değil.
    21:17Araştırma Geliştirme ve AR-GE Yatırımları
    • AR-GE için yapılan bütçelerin son yıllarda kademeli olarak büyüse de, 2007'den itibaren göreceli bir artışın önemli olduğu ve bunun uzun soluklu olarak giderek artarak yükselmesini arzuladıkları belirtiliyor.
    • AR-GE'ye yapılan yatırımların son on yılda daha yeni yeni sonuçların alınmaya başlandığı ve bundan sonra bunun katlanarak büyüyeceği bekleniyor.
    • AR-GE kültürünün önce farkındalığı oluşturuldu, sonra proje aşamalarının nasıl yapılması gerektiği konusunda bilim insanları teşvik edildi ve daha kaliteli proje üretimleri desteklendi.
    23:44Patent Sayıları ve Akademisyen Yetiştirme
    • Patent sayılarındaki artışın Türkiye için gelecekte önemli bir sıçrama için gerildiğinin işareti altı çiziliyor.
    • Türkiye'nin öncelikli alanları konusunda özel çaba sarf ediliyor; politika üs kurulları ve ilgili kuruluşlar (YÖK, TÜBİTAK, TÜBA, TÜSEP) görüşleri alınarak Türkiye'nin hangi alanlarda yatırım yapılması gerektiği devlet tarafından dizayn ediliyor.
    • Geçmiş dönemlerdeki dağınık bilimsel özerklik veya bilimsel özgürlük başlığı altında herkesin kendi kafasına göre proje ürettiği dönemlerin artık tükendiği ve devletin kendi talepleri, gereksinimleri ve ülkenin sorunlarına çözüm üretecek projelere daha yüksek düzeyde destek vermek üzere yeni stratejiyle karşı karşıya olduğu belirtiliyor.
    26:18Bilimsel Yayınlarda Sorunlar
    • Türkiye ekonomik ve bağımsızlık açısından yerli milli ürünlere yönelik gelişmiş teknolojileri adapte etmiş, savunma sanayi, bilişim teknolojileri ve sağlık alanında ciddi yatırımlar yapmaktadır.
    • Bilimsel yayınların sayısal artışının kalitesinde kendini desteklememesi bir sorun olarak belirtilmektedir.
    • Paralı dergiler, sahte yayınlar ve intihale dayalı yayınlar gibi sorunlar birçok ülkede olduğu gibi Türkiye'de de ciddi bir sorun haline gelmiştir.
    28:45Bilimsel Yayınların Kalitesi ve Uluslararası Durum
    • Akademisyenlerin bilim alanlarına, projelerine ve diğer akademisyenlere özen göstermesi, bilimsel onur adına özel itina göstermesi gerekmektedir.
    • Türkiye sosyal bilimlerde 16-18. sıralarda, mühendislik birimlerinde 19. sırada yer almaktadır.
    • Tıbbi bilimlerde toplu olarak fena yerde olmamakla birlikte, temel bilimlerde özellikle fizik ve matematikte düşük düzeyde bulunulmaktadır.
    33:41Uluslararası İşbirliği ve Sorunlar
    • Türkiye özellikle malzeme bilimlerinde, mühendislik, elektrik-elektronik, matematik ve uygulamalı bilimlerde Amerika, Kanada, Birleşik Krallık ve İran ile işbirliği yapmaktadır.
    • Avrupa Birliği projelerinde daha çok eğitim bilimleri ve sosyal bilimler alanlarında, teknik ve sağlık alanlarında ise Dünya Sağlık Teşkilatı gibi organizasyonların ortak çalışmaları bulunmaktadır.
    • TÜBİTAK araştırmacı destekleri 2000'li yılların başına göre neredeyse ikiye üçe katlanmış, destek miktarları da ciddi artış göstermektedir.
    35:40Bilimsel Çalışmalarda Zayıf Yönler ve Çözümler
    • Bilimsel yayınlarda niteliksel sorun, çok sayıda yeni üniversite ve lisansüstü diplomaların değersizleşmesi, etkin olmayan fakülte ve enstitülerin çoğalması gibi nedenlerle ortaya çıkmaktadır.
    • Proje reddedilince içine kapanıp güncelleme yapmadan vazgeçen akademisyenler bulunmaktadır, ancak proje takibi ve güncellemesi yapmak gerekmektedir.
    • Başkanlık sistemine geçme ile beraber Bilim, Teknoloji ve Yenilik Politikaları Kurulu, eğitim ve öğretim politikaları kurulları iş birliği içerisinde trend analizleri yürütüyor.
    37:10Önemli Teknoloji Alanları ve Stratejik Planlama
    • Dünya Ekonomik Forumu'nda ilk on yükselen teknoloji eğilimi olarak belirlenmiş olan başlıklar, Cumhurbaşkanlığı nezdinde oluşturulan politika kurulu tarafından da tanımlanmıştır.
    • Bilgi güvenliği, biyoenerji, biyomedikal ekipman, biyoteknoloji, blokzincir teknolojileri, bulut bilişim sistemleri, büyük veri analizleri gibi 27 teknoloji alanı belirlenmiştir.
    • Bu alanlarda ortak projeler TÜBİTAK tarafından desteklenmek üzere, lisans düzeyden çok nitelikli insan gücüne ihtiyaç duyulmaktadır.
    40:10Stratejik Planlama ve Sonuç
    • Akademi'nin yapmış olduğu her çalışma uzun yıllara dayalı stratejik planlama gerektirmektedir.
    • Ülkemiz katma değeri yüksek alanlarda üretim yapmak durumundadır, gıda ve tarım için de bu teknolojilere ihtiyaç vardır.
    • Mevlana Celaleddin Rumi'nin "Bulanmadan, donmadan akmak ne hoş" sözüyle veda edilmektedir.

    Yanıtı değerlendir

  • Yazeka sinir ağı makaleleri veya videoları özetliyor