Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, iki farklı konuyu ele alan eğitim içeriğidir. İlk bölümde bir konuşmacı Kırım'ın tarihi ve Rusya ile ilişkileri hakkında bilgi verirken, ikinci bölümde Nuri Demirağ'ın hayatını ve Türkiye'nin ilk uçak üretimi girişimi anlatılmaktadır.
- Video, iki bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde Kırım'ın 1441'den 2014'e kadar olan tarihsel gelişimi kronolojik olarak anlatılırken, ikinci bölümde Nuri Demirağ'ın 1944'te Yeşilköy'de uçak fabrikası kurması ve Türkiye'nin ilk uçak üretimi girişimi detaylandırılmaktadır.
- İlk bölümde Karadeniz'in kuzeyinin Türk anavatanı olduğu vurgulanırken, Kırım'ın Osmanlı'ya himayesine girmesi ve 1792'de Rusya'ya ilhakı gibi önemli tarihsel dönüm noktaları ele alınmaktadır. İkinci bölümde ise Demirağ'ın memuriyetten ayrılıp girişimci bir ruhla çeşitli ürünler üretmesi, 1936'da Beşiktaş'ta uçak fabrikası kurması ve 1938'de yolcu uçağı üretmesi, ancak Türk Hava Kurumu'nun siparişlerini kabul etmemesi sonucu uçak yapma girişiminin sona ermesi anlatılmaktadır.
- 00:12Kırım'ın Tarihi ve Coğrafi Önemi
- 9 Ocak 1792'de Kırım'ın Ruslara bırakılması önemli bir olaydır ve Kırım konusu her dönemde aktüel bir konudur.
- Karadeniz'in kuzeyden gelecek saldırılara karşı müdafaasında son derece önemli olan Kırım, Karadeniz'e tepeden hakim bir mevkide bir coğrafya bölgesidir.
- Karadeniz'in kuzeyi Rus bölgesi değil, Türk anavatanıdır; Türklerin anavatanı Orta Kuzey'dir ve Anadolu'da karaya oturan Nuh gemisinden yola çıkan Yafesoğulları evvela oraya gittiler.
- 01:28Rusya ve Kırım'ın Tarihi
- Ruslar belki de dünyanın en yeni milletidir; Rusya'nın geçmişi çok değil, 1500 yıllıktır ve 1500-1400 yıllarında ortaya çıktı.
- Rusya bölgesi önce İskitlerle, sonra Hazaralılarla Türklerin elindeydi ve daha sonra Cengiz'in oğullarından Cci'nin kurduğu Altın Orda devleti (1200'lü yılların) 1400'lü yıllara gelirken ömrünü tamamladı.
- Kırım Hanlığı, 1441 yılında tarih sahnesine çıktı ve 30 yıl sonra Fatih tarafından 1472'de Osmanlıların himayesine girdi.
- 03:10Kırım'ın Osmanlı İmparatorluğu'ndaki Durumu
- Kırım Hanlığı artık Osmanlı'nın bir parçası oldu; Kırım'da hanlar idare ediyor, iç işlerinde serbestler, dışişlerinde hem dinen hem politik olarak Osmanlılara bağlılardı.
- Kırım, Osmanlı'nın bir yedek asker deposu gibi, kuzey bölgeyi koruyan bir kalesi, bir kolordusu gibi hareket ediyordu.
- Rusların Kiev Knezliği'nden Moskova Knezliği'ne dönüşmesinde Doğu Roma'nın etkisi vardı.
- 04:03Korkunç İvan ve Kırım'ın Rusya'ya İlhakı
- 1453'ten 10 yıl sonra 1460-1500 yılları itibariyle Knezliği'nin başına Korkunç İvan geçti ve Rus devletinin temelini atan adam bu Korkunç İvan'dır.
- Korkunç İvan emperyalistleşti ve bölgeyi ele geçirmek için hareket etti; ilk düşürdüğü yer Altın Ordu'nun son kalıntılarıydı.
- Kırım'ın Rusya'ya ilhakı 1774'te oldu; 1700 yılında Rusya'da bir değişiklik oldu ve Korkunç İvan'ın temelini attığı emperyalist devlet 1720 yılı itibariyle devletin başına geçen Birinci Petro ile batılılaştırdı.
- 05:31Kırım'ın Bağımsızlığı ve Sonrası
- Petro'nun ortaya çıkarttığı Çar İmparatorluğu İsveç'e ve Osmanlı'ya saldırdı, Kırım'ı zorlamaya başladı ve Osmanlılar onlara bir savaş ilan ettiler.
- 1774'te Kırım bağımsızlığını kazandı, ancak Ruslar Kırım'ın iç işlerine karışmaya başladılar ve işgal ettiler.
- Osmanlılar tekrar bir savaş ilan etti, ancak başarısız oldular ve Yaş Antlaşması ile veda ettiler; Kırım Rus Çarlığı'nın aile altında kaldı ve 1922'ye kadar kaldı.
- 06:53Kırım'ın Son Durumu ve Geleceği
- 1922'de kurulan Sovyet Ukrayna'sına terk edilen Kırım, geçen yıl Ruslar kendi ülkelerine ilhak ederek bir kere daha aldılar.
- Küçük Kaynarca anlaşması 1922'de ülke Ukrayna'ya verilerek masa dışına itilmişti, ancak bugün Montrö'de Ruslarla olan sıkıntıdan dolayı konuşulsun deniyor.
- Kırım'ın nihai durumu değil, muhtemelen çok kritik nokta olması hasebiyle önümüzdeki dönemlerde daha farklı durumlarla karşı karşıyayız.
- 09:37Türkiye'nin Uçak Tarihi
- 1944 yılında Nuri Demirağ uçak fabrikası kurmuş ve Yeşilköy'de uçağını denemiş.
- Türkiye henüz uçağını yapamamış, arabasını bile yeni yeni yapmaya çalışıyor.
- Vecihi Hürkuş, Osmanlı'nın son döneminde uçak fabrikaları kurmuş ancak onun da önü kesilmiş.
- 10:26Nuri Demirağ'ın Hayatı ve Başarıları
- Nuri Demirağ, memleketin en girişimci insanlarından biri olup, ikinci dünya savaşı yıllarında ülkeye teknoloji armağan etmiş.
- 1886-1957 yılları arasında yaşamış, Divriği Sivaslı bir kahraman.
- Memuriyetle başlamış ancak girişimci ruhu onu memuriyette tutmamış.
- 11:52Türkiye'nin Uçak İhtiyacı
- Türkiye bir an evvel uçağına kavuşmak istiyor ve "İstikbal göklerdedir" diyen kurucu babamız var.
- Türk Hava Kurumu (THK) uçağa ihtiyacı var, eğitim uçakları ve pilot yetiştirmek için.
- Dışarıdan alınacak uçaklar pahalı olduğu için devlet parası yetmiyor, halktan para toplamak için tayyare piyangosu kurulmuş.
- 13:06Nuri Demirağ'ın Uçak Projesi
- Nuri Demirağ memuriyetten ayrılmış, tüccarlık yapmış ancak üretmek istiyor, ileri teknolojiyle üretmek istiyor.
- Türkiye'de olmayan sigara kağıdının ilk üreticisi olmuş.
- Tren yolu müteahhitliğinde birinci adam olmuş ve oradan iyi para kazanmış.
- 14:14Uçak Fabrikasının Kuruluşu
- Nuri Demirağ, gençlerin tayyare piyangosu biletlerinden para toplamak istemesine rağmen, ülkenin uçaklarını kendi yapması gerektiğini düşünmüş.
- 1936 yılında Beşiktaş'ta (bugünkü Yeşilköy) uçak üretimi yapabileceği arazisine fabrikalar kurmuş, hangarlar oluşturmuş ve gök okulu kurmuş.
- İlk Türk pilotlarını yetiştirmiş, ilk paraşütü bulmuş ve ilk ürettiği uçak 1936 yılında tek motorlu bir uçak.
- 15:04Uçakların Başarısı ve Sonu
- İki yıl sonra yolcu uçağı altı kişilik (NED-38) yapmış ve denemesinde başarılı olmuş.
- Türk Hava Yolları 1939'da kendisine uçak sipariş etmiş, 45-60 tane planör ve 24 tane uçak siparişi vermiş.
- NED-38, dünyada yolcu taşıyan uçaklar segmentinde A grubuna girmiş.
- 16:10Nuri Demirağ'ın İflası
- Türk Hava Kurumu uçakları Eskişehir'de teslim etmesini istemiş, Selahattin Alan adlı pilot uçağı getirmiş.
- Pilot araziyi tanımadığı için inişi başarılı olamamış, bir hendeğe düşmüş ve şehit olmuş.
- Uçaklar kabul edilmemiş, sipariş alınmayınca iflas etmiş, mahkeme Türk Hava Kurumu'nu haklı bulmuş ve Nuri Demirağ'ın uçak yapmasını yasaklamış.