• Buradasın

    Türkiye'nin Siyasi Tarihi ve Kürt Meselesi Üzerine Bir Analiz

    youtube.com/watch?v=uFTV_ESljFo

    Yapay zekadan makale özeti

    • Bu video, Atatürk liseli bir konuşmacının Türkiye'nin siyasi tarihini ve Kürt meselesini ele aldığı bir sunum formatındadır. Konuşmacı, Türkiye'nin siyasi gelişmelerini kronolojik olarak anlatmaktadır.
    • Video, Türkiye'deki seçim süreci ve AKP hükümetinin terörle mücadele politikalarıyla başlayıp, 1924 Şeyh Said Ayaklanması'ndan 1937 Dersim Ayaklanması'na kadar olan tarihsel olayları ele almaktadır. Daha sonra AKP iktidara geldikten sonra Dersim meselesinin nasıl gündeme geldiği ve Bülent Ecevit'in hayatını ve siyasi mirasını anlatmaktadır.
    • Konuşmacı, İngilizlerin Türkiye'deki ayaklanmalardaki rolünü iddia etmekte, Dersim meselesinin Yahudi soykırım anıtı ile benzerliklerini ve Türkiye'nin Lahey Adalet Divanı'nda yargılanma riskini tartışmaktadır. Ayrıca, Ecevit'in Kıbrıs'a çıkışı, ABD vatandaşını milletvekili olarak kabul etmemesi, mütevazı yaşam tarzı ve terörle mücadele etmesi gibi önemli özellikleri de paylaşılmaktadır.
    00:11Seçim Atmosferi ve Kayyumlar
    • Türkiye koşar adım seçime gidiyor ve saray rejimi terörle mücadele ediyor.
    • Saray rejimi, CHP ile DEM Partisini aynı pakete koyarak seçime endeksli koltuk manevrası yapıyor.
    • Saray rejimi, Amerikan dayatmasıyla İsrail'i koruyacak olan tampon bölgenin sınırındaki garnizon Kürdistanlar için taviz verirken, aynı zamanda terörle mücadele kahramanı gibi algı yaratıyor.
    01:31Devlet Bahçeli'nin Açıklamaları
    • Devlet Bahçeli, Öcalan teklifinde ısrar ettiğini ve Ubud hakkından faydalansın dedi.
    • Bahçeli, Tayyip Erdoğan'ın bir kez daha seçilmesi için anayasa değişikliği yapılmasını istiyor.
    • Bahçeli, anayasa değişikliğine evet derseniz kayyum işlerini halledeceklerini, hayır derseniz kayyum atayıp içeri tıkacaklarını söylüyor.
    03:26Muhalefetin Tepkisi
    • Ana muhalefet partisi CHP, saray ittifakının seçime endeksli koltuk manevrasına soğukkanlı şekilde karşılık vereceğine, halkın gerçek sorunu olan ekonomiyi gündemde tutacağına inanılmıyor.
    • CHP, bitmiş bir hükümeti, tükenmiş bir AKP iktidarını sarayın tezgahına düşerek diriltiyor.
    • CHP, Özgür Özel'in kefil olduğu ve Ahmet Türk'e barış güvercini dediği belirtiliyor.
    05:03DEM Parti'nin Tepkisi
    • DEM Parti'nin eş başkanı Tuncer Bakıran, Kayyum atanan Mardin'de parti'nin üstüne konuştu.
    • Bakıran, "Seyit Rıza ne yaptıysa, Şeyh Said ne yaptıysa mazlumlar, denizler sakineler, ne yaptıysa Türk halkı da Türkiye halkları da onların yaptığını yapacak" dedi.
    • DEM Parti resmi açıklama yaptı ve Tuncer Bakıran'ın sözlerinin çarpıtıldığını, tarihsel bir hafızaya işaret edildiğini söyledi.
    07:24Tarihsel Hafıza
    • Cumhuriyet ilan edildi, hilafet kaldırıldı, şeyhülislamlık makamı lağvedildi, şeriye mahkemeleri lağvedildi ve Diyanet İşleri Başkanlığı kuruldu.
    • Bir yıl içinde laik eğitim sistemine geçildi, kalkınma hamlesi başlatıldı, Türkiye İş Bankası kuruldu ve Ankara'ya yolcu uçakları inmeye başladı.
    • Cumhuriyet'in önceliklerinden biri müzikti, müzik öğretmeni yetiştirmek amacıyla Musiki Muallim Mektebi açıldı ve Topkapı Sarayı müze haline getirildi.
    09:40Şeyh Said Ayaklanması
    • Şark Şeyh Said ayaklanması patladı, Nakşibendi şeyhidi Şeyh Said cumhuriyete karşıydı ve Kürt İstiklal Komitesi'nin üyesiydi.
    • Şeyh Said, İslam adına silahlı ayaklanma fetvası verdi ve Güneydoğu'daki aşiretlere gönderdi.
    • Ayaklanma iki ay sürdü, Şeyh Said yakalandı, istiklal mahkemesi tarafından yargılandı ve idama mahkum edildi.
    12:14Türkiye'nin Bilimsel ve Siyasi Döngüsü
    • 1924'te Amerikalı astronom Edwin Hubble, Samanyolu dışında galaksiler keşfettiğini açıkladı.
    • Türkiye'nin kaderi, bilime ve hukuka doğru gitmeye çalışırken gericiler ve bölücülerin sürekli saldırıya geçmesi şeklinde bir döngü haline geldi.
    • Şeyh Said isyanı bastırıldıktan sonra bir yıl sonra Ağrı ayaklanması başladı.
    13:08Ağrı Ayaklanması ve Kürt İsyanları
    • 1926'da Soğanlı, Cilt Kanlı, Bilhanlı, Sori ve Celali aşiretleri kalkıştı, sıkışınca İran topraklarına kaçtılar.
    • 1927'de Taşnak'ın desteğiyle Kürt aşiretleri hem İran hem Suriye sınırından eş zamanlı girerek saldırıyorlardı.
    • 1929'da Kürt aşiretleri 60 bin kişilik silahlı güç topladı, Molla Barzani de 500 kişiyle Irak'tan girerek kalkışmaya destek verdi.
    14:23Ağrı Ayaklanmasının Bastırılması
    • Türk ordusunun cevabı çok sert oldu, 15 binden fazla kişi öldürüldü, Ağrı Dağı uçaklarla bombalandı ve köyler yıkıldı.
    • 1930'da Ankara hükümeti Tahran hükümeti ile anlaştı, Türk ordusu İran topraklarına girdi ve Ağrı Dağı tamamen kuşatıldı.
    • Ağrı ayaklanmasını organize edenlerin başında İngilizlerin meşhur casusu Lawrence vardı.
    15:39Kürt İsyanlarının Gerçek Amacı
    • Şeyh Said'den itibaren Kürt isyanlarının temel sebebi Türkiye'yi meşgul etmek ve Musul'u İngiltere'nin kontrolünde tutmaktı.
    • Mesele Kürt meselesi değil, Türkiye'nin enerjisini emmek ve bölgedeki enerji kaynaklarından Türkiye'yi dışarıda bırakmaktı.
    • Şeyh Said'in oğlu Sabahattin, gizli faaliyet gösteren Şarki Kürdistan Cemiyeti'ni kurmuştu ve mahkemede "Türkiye Cumhuriyeti'ne hizmet etmek için kurdum" demişti.
    17:45Dersim Ayaklanması
    • 1935'te Dersim'e Tunceli adı verildi, bu bölge Erzincan, Elazığ, Malatya ve Bingöl'ü kapsıyordu.
    • 1936 yılında Tunceli'de inşaat faaliyetleri başladı, yollar açıldı, köprüler yapıldı ve karakollar inşa edildi.
    • Seyit Rıza liderliğinde hareket eden yaşlı etler, yolların açılmasıyla ve karakolların yapılmasıyla birlikte ordunun bölgeye yerleştiğini ve devlet otoritesinin sağlanacağını biliyorlardı.
    19:12Dersim Ayaklanmasının Sonuçları
    • Atatürk ve Celal Bayar'ın Tunceli'ye geleceği köprüyü basıp 33 asker şehit edildi, aynı gece Mazgirt köprüsünü havaya uçurarak 56 asker daha şehit edildi.
    • 50 bin askerle aşiretlerin üstüne yüründü, Sabiha Gökçen'in de pilot olarak katıldığı hava saldırıları yapıldı.
    • Devlete silah çeken 7 bin aşiret tetikçisi öldürüldü, 11 bin kadar kişi zorunlu göçe tabi tutuldu ve Seyit Rıza teslim oldu, yargılandı, idam edildi.
    20:40Seyit Rıza'nın İngilizlere Mektubu
    • Seyit Rıza, yakalanacağını anlayınca İngiltere'nin dışişleri bakanına mektup yazdı ve Suriye'deki İngiliz elçiliğine gönderdi.
    • Mektupta "Türk hükümeti yaptığı anlaşmalar sayesinde dış baskılardan kurtuldu, Dersim'e girmeye kalkıştı" diyerek İngilizlerin desteğini istedi.
    • Londra'daki İngiltere devlet arşivinde bu mektup halka açık olarak duruyor ve 50 pens (yaklaşık 22 lira) ödenerek fotokopisi alınabiliyor.
    22:38Türkiye'nin Kalkınması ve Karşı Çekişme
    • 1937 yılında kalkışma bastırıldığında Türkiye dev adımlarla kalkınıyor, ancak içerideki maşaların kalkışması ve bölücü, tarikatçı yapılanmaların saldırılarıyla önü kesilmeye çalışılıyor.
    • Türkiye'nin kalkınmasını durdurmaya çalışanlar yüz yıldır bu işi sürdürmektedir.
    23:03Dersim Meselesinin Siyasi Gelişimi
    • AKP iktidara gelene kadar Dersim mevzusu Türkiye siyasetinde yoktu, ancak 2006'da "Şark Dersim soykırımdır" diyen Avrupa Dersim Dernekleri Federasyonu kuruldu.
    • Almanya'da Dersim konferansı düzenlendi ve Dersim soykırımını anma günü tespit edildi.
    • Avrupa Parlamentosu'nda Dersim soykırımı toplantısı düzenlendi ve Yahudi soykırımından farkı olmadığını, Ermeni soykırımı ile aynı olduğunu söylediler.
    25:20Dersim Meselesinin Siyasi Boyutu
    • Atatürk'ün emriyle Atatürk'ün kızı tarafından soykırım yapıldı denildi ve Kemalizmle yüzleşilmeli denildi.
    • Seyit Rıza için anıt mezar yapılması istendi ve "Dersim 1938" isimli kitap Türkiye'de piyasaya çıktı.
    • PKK açılımı yapıldı ve AKP ile PKK masaya oturdu, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde bunun oturumu yapıldı.
    26:07Siyasi Olaylar ve Tepkiler
    • CHP Genel Başkan Yardımcısı Onur Öymen, PKK açılımında "Çanakkale'de, Kurtuluş Savaşı'nda, Şeyh Said İsyanında, Dersim İsyanında, Kıbrıs'ta analar ağlamadı mı diye hiç kimse çıkıp analar ağlamasın, mücadeleyi bırakalım dedi mi?" diye sordu.
    • Kemal Kılıçdaroğlu, Onur Öymen'i derhal istifaya davet etti.
    • Abdullah Gül Cumhurbaşkanı Tunceli'ye gitti ve "Dersim'e hoş geldiniz" pankartıyla karşılandı.
    28:13Dersim Meselesinin Uluslararası Boyutu
    • Berlin Eyalet Parlamentosu'nda Dersim katliamını uluslararası yargıya taşıma konferansı düzenlendi ve sonuç bildirgesinde Dersim meselesinin soykırım olarak isimlendirilmesi, toprak ve tapu haklarının iadesi, tazminat ödenmesi istendi.
    • Tunceli'ye Seyyid Rıza heykeli dikildi ve Kemal Kılıçdaroğlu CHP Genel Başkanı olur olmaz ilk iş Onur Öymen'i partiden attı.
    • Hüseyin Aygün milletvekili olur olmaz "Dersim katliamının sorumlusu CHP'dir" dedi.
    30:11Dersim Meselesinin Son Aşamaları
    • Lahey'e 300 sayfalık dilekçe verildi ve Türkiye hakkında soykırım suçundan suç duyurusunda bulundu.
    • Tunceli'de Dersim 38 anıtı açmaya kalktılar ve bu anıtın tasarımı Berlin'deki Yahudi soykırım anıtının kopyasıydı.
    • Guguk kuşu operasyonu ile işgal edilen yeni CHP, Tunceli isminin Dersim olarak değiştirilmesi için yasa teklifinde bulundu.
    33:24Siyasi Partilerin Dersim Meselesi Üzerine Tutumları
    • AKP'nin akıl adamları heyeti rapor yazdı ve Dersim soykırımının kınanmasını, Seyit Rıza'ya itibarının iade edilmesini istediler.
    • HDP'nin eş başkanı Tuncer Bakıran "Seyit Rıza ne yap bize onu yapacağız" dedi.
    • DEM Parti ile HüdaPar'ın ortak paydası Şeyh Said, AKP'nin ve yeni CHP'nin ortak paydası ise Seyit Rıza.
    35:16Cumhuriyet'in Karşı Karşıya Olduğu Durum
    • Cumhuriyet kapsamlı bir karşı devrimle karşı karşıya.
    • Sarayla MHP'nin seçime endeksli koltuk manevrası da ekleniyor.
    • Bülent Ecevit'in ölüm yılı dün anıldı ve Bülent Ecevit "Cumhuriyet Halk Partisi Misak-ı Milli'den ve Kuvayi Milliye'den doğmuş bir partidir" demişti.
    36:40Bülent Ecevit'in CHP Hakkındaki Görüşleri
    • Bülent Ecevit, CHP'nin Misak-ı Milli ve Kuvayi Milliye'den doğmuş, Türkiye'nin bağımsızlığını ve toprak bütünlüğünü korumak için and içenlerin kurduğu bir parti olduğunu vurgulamıştır.
    • Ecevit, sadece daha fazla oy alabilmek için Türkiye'yi bölmek isteyen kimseleri sırtında taşıyan bir parti asla CHP'nin mirasçısı olamayacağını belirtmiştir.
    • Ecevit'e göre, böyle davranılırsa CHP büyük bir hayal kırıklığı uyandırır ve bu darbe askeri yönetimin darbesinden bile daha ağır olur.
    38:18Bülent Ecevit'in Kişisel Özellikleri
    • Bülent Ecevit, Mustafa Kemal Atatürk ve İsmet İnönü'den sonra ülkeye toprak kazandıran tek liderdi ve Kıbrıs'a çıkarken ABD ordusuyla bile vuruşmayı göze almıştır.
    • Ecevit, Amerikan vatandaşını milletvekili olarak Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne sokmamış ve tüm zamanların en kibar siyasetçisiydi.
    • Robert Kolej mezunu olan Ecevit, mükemmel İngilizce ve Türkçe konuşurdu, mütevazı bir insan olarak yerli makam aracı kullanırdı ve kırmızı ışıkta asla geçmezdi.
    39:26Bülent Ecevit'in Siyasi ve Sosyal Yaklaşımları
    • Ecevit, çiftçi dostuydu ve Karaoğlan lakabını bir çiftçi kadın takmıştı.
    • Haşhaş üretimi başta olmak üzere elalemin Türk tarımına müdahale etmesine asla izin vermedi ve maden işçileri başta olmak üzere neredeyse tüm işçi hakları Ecevit döneminde kazanıldı.
    • Terörle müzakere etmedi, terörle mücadele etti ve Abdullah Öcalan'ı tuttu, İmralı'ya çıktı.
    39:55Bülent Ecevit'in Mirası
    • Ecevit'in anne tarafından büyük dedesi Hacı Emin Paşa, Mekke'de 17 yıl şeyhülislam olarak görev yapmış ve Mescid-i Nebevi'nin 110 bin metrekaresinin tapusu ona aittir.
    • Hacı Emin Paşa'nın 70 mirasçısı bulunuyordu ve 2005 yılında Suudi Arabistan devleti istimlak bedeli olarak 340 milyon dolar ödemeyi kabul etti.
    • Dünyanın en namuslu siyasetçilerinden biri olan Bülent Ecevit, bu muhteşem mirastan kendisine düşen payı almadı, istemedi ve Atatürk tarafından kurulan Diyanet İşleri Başkanlığı'na bağışladı.
    41:39Bülent Ecevit'in Sanatsal Yönü
    • Bülent Ecevit gerçek manada sanatçı dostuydu ve Nobel ödüllü İngiliz şair Kipling'in "If" (Adam Olmak) adlı efsane şiiri çok severdi.
    • Kipling'in bu şiiri gazetecilik yaptığı dönemde yazmıştı ve Bülent Ecevit de gazetecilik yaptığı dönemde tercüme etti.
    • Şiir, batılı yaşam tarzında erdem kabul edilen zorluklar ve üzüntüler karşısında duygularına teslim olmama felsefesi ve her şartta daima gerçeğin ta gözünün içine bakma kültürünü konu ediniyordu.
    43:16"Adam Olmak" Şiiri
    • Şiirde "Çevrende herkes şaşırsa, bunu da senden bilse, sen aklı başında kalabilirsen eğer" şeklinde başlayan bir mesaj verilmektedir.
    • Şiirde "Eğer bekleyebilirsen, usanmadan yalanla karşılık vermezsen, yalana kendini evliya sanmadan kin tutmayabilirsen" şeklinde devam eden erdemli davranışlar anlatılmaktadır.
    • Şiirde "Her saatin her dakikasına emeğini katarsan hakçasına her şeyiyle dünya önüne serilir, üstelik oğlum adam oldun demek" şeklinde sonlanmaktadır.
    45:31Şiirin Mesajı
    • "Her kadın kadındır ama her erkek adam değildir" diyerek CHP'nin "adam olmak" istiyorsa bu şiiri tekrar tekrar dinlemeleri gerektiğini vurgulamaktadır.
    • Şiir sadece CHP'lilere değil, bu ülkede yaşıyorsak, cumhuriyetimize sahip çıkmak istiyorsak, özgür bireyler olarak yaşamaya devam etmek istiyorsak, zorluklar ve üzüntüler karşısında duygularımıza teslim olmamamız gerektiğini hatırlatmaktadır.
    • Her ne olursa olsun gerçeğin ta gözünün içine bakmamız gerektiğini vurgulamaktadır.

    Yanıtı değerlendir

  • Yazeka sinir ağı makaleleri veya videoları özetliyor