Buradasın
Türkiye'nin Kalkınma Planları ve Onbirinci Kalkınma Planı Değerlendirmesi
youtube.com/watch?v=EoBkTXBRPEIYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Ahmet Ulusoy tarafından sunulan bir eğitim içeriğidir. Konuşmacı, Türkiye'nin kalkınma planları hakkında bilgi vermektedir.
- Video, kalkınma planlarının tanımı ve Türkiye'deki gelişimiyle başlayıp, 11. Kalkınma Planı'nın değerlendirmesine geçmektedir. 10. Kalkınma Planı'nın hedeflerinden ciddi sapmalar olduğu, 11. Kalkınma Planı'nın ise 2023 hedeflerinin %50'ye yakın bir revizyona uğradığı belirtilmektedir. Konuşmacı, kalkınma planlarının başarısızlığının temel sorununun planlara hükümetlerin bakış açısıyla ilgili olduğunu ve gelecek planların sonuçlarının denetlenmesi gerektiğini vurgulamaktadır.
- 00:02Kalkınma Planlarının Tarihsel Gelişimi
- Kalkınma planları, bir ülkenin temel politika hedeflerini belirleyen ve bu hedeflere ulaşmak için kullanılması gereken araç ve politikaları gösteren aygıtlardır.
- 1950'li yılların ikinci yarısında ekonomik sorunlar, bütçe açığı, dış ticaret açığı ve artan enflasyonla IMF ile imzalanan ilk stand-by anlaşması ve 1960 darbesi sonrasında sorunların temel nedeni olarak plansızlık gösterilir.
- 1961 yılında çıkarılan bir kanunla DPT (Devlet Planlama Teşkilatı) kurulur ve kalkınma planlarını hazırlamak ve yürütmekle görevlendirilir.
- 01:09Kalkınma Planlarının Amaçları ve Değişimi
- 1963 yılından itibaren uygulamaya koyulan kalkınma planlarının amaçlar başında milli gelirin yüksek ve istikrarlı bir hızda büyümesi gelir.
- Zaman içinde değişen iktisadi ve siyasi konjonktüre göre kalkınma planlarında farklı amaçlar yer almıştır; örneğin Avrupa Topluluğuna üye olmak ve ekonomiyi bu yönde düzenlemek üç kalkınma planının öncelikli amaçlarından olmuştur.
- Başlangıçta planlar özel sektör için yol gösterici, kamu sektörü için zorlayıcı iken bugün fiiliyatta bütün sektörler açısından yol gösterici konuma taşınmıştır.
- 02:04Onbir Kalkınma Planı Değerlendirmeleri
- 2009-2023 dönemini kapsayan onbir kalkınma planı, 2018 yılında gayri safi yurtiçi hasıla'nın 1,30 trilyon dolara, kişi başına gelirin 16 bin dolara yükseltilmesi, ihracatın 277 milyar dolara çıkarılması ve işsizlik oranının %7,20'ye düşürülmesi hedeflenmişti.
- 2018 verilerine göre gayri safi yurtiçi hasıla 784 milyar dolar, kişi başına gelir 9.632 dolar, ihracat 167 milyar dolar, işsizlik oranı %11 olarak gerçekleşmiştir.
- Onbir kalkınma planında 2023 yılında gayri safi yurtiçi hasılanın 1.080 milyar dolara, kişi başına gelirin 12.484 dolara yükseltilmesi, ihracatın 226,60 milyar dolara çıkarılması, işsizlik oranının %9,90'a düşürülmesi ve enflasyon oranlarının kalıcı bir biçimde düşük ve tek haneli rakamlara indirilmesi hedeflenmektedir.
- 04:09Kalkınma Planlarının Sorunları ve Çözümleri
- Kalkınma planlarının temel sorunu planlara hükümetlerin bakışıyla ilgilidir; planların uygulama için değil, prosedür gereği yerine getirilmesi gereken bir görev algısıyla yapılması hatası vardır.
- Planların uygulama sonuçlarının tartışılmaması, sonuçların denetimi, hesap verilebilirlik ve etkililik analizlerinin yapılmaması en temel sorunlardan biridir.
- Önümüzdeki dört yıllık seçimsiz dönemde liyakatlı, toplumsal hizmet heyecanı taşıyan idealist bakan bürokrat revizyonuyla ciddi bir hücre yenilenmesine gidilmesi gerekir.