Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- "Donanımcı Baba" kanalından bir eğitim videosu olup, konuşmacı 1990'lı yıllardan beri askeri teknolojiyi takip eden bir uzman olarak kendini tanıtmaktadır.
- Video, Türkiye'deki füze teknolojilerinin gelişim tarihini üç bölümlük bir serinin ilk bölümünde anlatmaktadır. İçerikte Kurtuluş Savaşı sonrası Türkiye'nin askeri teknolojiye verdiği önem, 1970'li yıllardan itibaren başlayan füze teknolojileri çalışmaları, 1991'de Sovyetler Birliği'nin çökmesiyle başlayan füze teknolojileri çalışmaları ve Türkiye'nin Pakistan, İsrail ve Çin ile yaptığı işbirlikleri ele alınmaktadır.
- Videoda ayrıca Yıldırım füze sisteminin tarihçesi, T-122 Sakarya ve Kasırga gibi füze sistemlerinin geliştirilmesi, ataletsel seyrüsefer ve GPS güdüm sistemleri hakkında teknik bilgiler sunulmaktadır. Konuşmacı, bir sonraki bölümde güdümlü sistemlere geçeceğini ve Türkiye'nin havadan havaya, karadan havaya füze sistemlerini anlatacağını belirtmektedir.
- Türkiye'deki Füze Teknolojilerinin Gelişim Tarihi
- Video, Türkiye'deki füze sistemlerinin üç bölümlük bir serisi olarak başlıyor.
- İlk bölümde Türkiye'deki füze teknolojilerinin gelişim tarihi ve balistik füzeler ele alınacak.
- İlerleyen videolarda seyir füzeleri, hava savunma sistemleri ve tanksavar füzeleri detaylı olarak incelenecek.
- 00:45Türkiye'nin Askeri Teknoloji Tarihi
- Kurtuluş Savaşı'ndan sonra Atatürk döneminde havacılık, karacılık ve denizcilik üzerine ciddi çalışmalar yapılmıştı.
- İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra Türkiye'nin Amerikan eksenine girmesiyle ulusal savunma sanayisi sadece makine-kimya endüstrisi ve mermilerden ibaret kaldı.
- Gerçek anlamda askeri teknoloji 1970'li yılın ikinci yarısında başladı ve füze teknolojileri 1980'li yılların ortasından itibaren gelişmeye başladı.
- 01:33Füze Teknolojilerinin Gelişimi
- Roketsan ve Sage gibi kurumlar ortaya çıktı ve güdümsüz topçu roketleri gibi nihai ürünler geliştirildi.
- 1991 yılında Sovyetler Birliği'nin çökmesiyle Kızıl Ordu'nun füze cephanelikleri başıboş kaldı ve Türkiye bu mirastan pay çıkarmak istedi.
- 1990'lı yılların başında Türkiye, Romanya, Eski Yugoslavya, Rusya ve Orta Asya Cumhuriyetleri ile füze teknolojileri konusunda çalışmalar yürüttü.
- 02:50Türkiye'nin Füze Ortakları
- Türkiye'nin füze teknolojileri konusunda ilk ciddi partneri Pakistan'dı ve 1990'lı yılların ortalarına kadar balistik füze teknolojisi konusunda iş birliği yaptı.
- 1990'ların ortalarından itibaren Pakistan'ın Batı bloğuna yakınlaşmasıyla Türkiye'ye karşı isteksiz tavır çizmeye başladı.
- Türkiye en son olarak 1997 yılında Çin'i en büyük ortak olarak buldu ve 1998 yılında Türkiye'nin ilk güdümsüz roket sistemi olarak Kasırga ortaya çıktı.
- 03:36Türkiye'nin Başarılı Füze Projeleri
- Kasırgadan önce Türkiye'de 1996 yılında T-122 Sakarya çok namlu roketatar sistemi geliştirildi ve Türk Silahlı Kuvvetlerinin envanterine katıldı.
- Bu füze sistemi hem Türk ordusu tarafından kullanılıyor hem de Azerbaycan gibi başka ülkelere ihraç edildi.
- 1990'lı yıllar boyunca TÜBİTAK-SAGE işbirliği ile geliştirilen Toros güdümsüz topçu roketi sisteminde çalışması yapıldı ve 65 km ve 110 km menzili iki farklı varyasyonu yapıldı.
- 04:33Kasırga ve Yıldırım Füzeleri
- Kasırga, Çinlilerin geliştirdiği bir füze sisteminin Türkiye'de klonlanmış bir versiyonuydu.
- Türkiye balistik füzelerle ilk defa 1998 yılında Kasırgayla başladı, ancak aynı zamanda 2000'li yıllarda Yıldırım füzesi projesi de keşfedildi.
- Türkiye'nin ilk güdümlü balistik füzesi olan Yıldırım, 1998 yılında kullanıma hazır hale geldi, ancak Türk halkı bu füzenin varlığını 2002 yılında öğrendi.
- 05:33Kasırga Füzesinin Özellikleri
- Kasırga, temelde güdümsüz bir topçu roketi sistemiydi ve Türkiye'deki versiyonu yaklaşık 120 km menzile çıkabiliyordu.
- İstendiği durumlarda ataletsel seyrüsefer sistemi takılabiliyordu ve bu sistem kasırga sisteminin ana güdüm sistemi oluşturuyordu.
- Ataletsel seyrüsefer sistemi tamamen kör bir sistemdir ve füzenin içinde bulunan ring lazer jiroskop sistemi rota düzeltmelerini yaparak yaklaşık 100-150 metrelik bir cep değerini aşmadan hedefe ulaşır.
- 07:36Yıldırım Füzesi
- Türkiye Kasırga dışında Çin'de B-611 olarak geçen füze, Türkiye'de J-600 Yıldırım füzesi olarak geliştiriliyordu.
- Yıldırım füzesi 2007 yılındaki 30 Ağustos Zafer Bayramı törenleri sırasında ilk defa yüzünü gösterdi.
- İlk çıkan modelin menzili 120 ile 150 km arasındaydı ve ataletsel seyrüsefer sistemi dışında GPS güdümleme sistemi de kullanabiliyordu.
- 08:38GPS Sistemleri ve Yıldırım Füzeleri
- Sivil GPS sistemlerinde 10-15 metrelik sapma payları olabilirken, askeri GPS sistemlerinde bu değer günümüzde 15-20 cm'ye kadar düşmüştür.
- Yıldırım füze sistemlerinde kullanılan GPS sistemi müşterinin isteğine veya siyasi konjonktüre göre değiştirilebilir; Rusların GLONASS veya Avrupalıların GALILEO konumlama sistemleri kullanılabilir.
- 09:23Yıldırım Füzelerinin Tarihçesi
- J-600 Yıldırım füze sistemi 1998 yılında yapılmış olup, 2007'de yayınlanan görüntülerde görülen versiyonun aslında 1998-1999 yıllarında yapıldığı öğrenilmiştir.
- 2008 yılında Yıldırım füzesinin ikinci jenerasyonu olan J-600 T füzesi ortaya çıkmış, daha gelişmiş bir güdüm kiti ve 480 kg harp başlığı taşıyordu.
- Yıldırım-2 füzesinin menzili 250 km'ye kadar çıkabiliyordu ve bu seviyede füzelerin menzili genellikle değişkenlik gösteriyordu.
- 10:39Bilgi Kirliliği ve Gelişmeler
- 2008 yılında Yıldırım-2 füzesinin ortaya çıkmasıyla birlikte Türk medyası komplo teorileri üretmeye ve saçma içerikler üretmeye başlamıştır.
- 2012 yılında TÜBİTAK başkanının açıklamasında Türkiye'nin 500 km menzilli bir füzeye sahip olduğu doğrulanmış, bu füzenin ismi büyük ihtimalle Yıldırım-3 füzesi olabilir.
- Balistik füze programının 250 km ile sınırlanmayacağı ve daha ötesine geçeceği 2011 yılında belli olmuş, o dönemde Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye'nin füze kabiliyetinin menzillerini yetersiz bulmuş ve daha uzun menzilli füzelerin geliştirilmesi için talimat vermiştir.
- 13:11Türkiye'nin Balistik Füze Teknolojisi
- TÜBİTAK, Türk Silahlı Kuvvetleri'ne 500 km menzili daha gelişmiş bir füze teknolojisi sunduğundan bahsedilmiştir.
- Yıldırım füzesi dört aşamasına gelmiş durumda olup, 820 km menzili ve 480 kilo harp başlığı taşıyabilen dördüncü jenerasyonu Türk Silahlı Kuvvetleri'nin envanterine girmiştir.
- Türkiye'nin elinde 1500 km menzilli yeni bir Yıldırım füzesi türevi olan Yıldırım-4 füzesi üzerinde çalışıldığı bilinmektedir.
- 14:16Türkiye'nin Füze Menzili Hedefleri
- Türkiye'nin füze kabiliyeti, balistik füze kabiliyeti 1500 km'ye kadar ulaşmış vaziyette olup, bu füze artık sıradan bir topçu roketinden çok daha öte bir taktik balistik füze haline gelmiştir.
- Türkiye'nin 2500 kilometre menzili bir füze üzerine çalıştığı iddiaları var, ancak bunlar hiçbir desteği olmayan, bağımsız kaynak tarafından bulunamayan dedikodulardan ibarettir.
- Türkiye'nin nükleer balistik füze programı olduğu zannedilmemekte, çünkü bunun siyasi, politik ve ekonomik anlamda ciddi sıkıntılar yaratacağı düşünülmektedir.
- 15:53Türkiye'nin Uzay Çalışmaları
- Türkiye'nin 2000 km üzerindeki füze sistemleri ile ilgili çalışmaları askeri çalışmalar değil, uzay çalışmalarıdır.
- Türkiye'nin gelecek hedeflerinden biri kendi uydularını uzaya kendi başına göndermektir.
- 800 km menzilli bir füze yapabiliyorsanız, 5000 kilometre menzili bir roketle yapıp onu uzaya gönderebilirsiniz.
- 17:04Türkiye'nin Füze Geliştirme Tarihi
- Türkiye 80'li yıllarda balistik füze geliştirme işine başlamış, Romanya ve Yugoslavya'dan aldıkları teknolojik desteklerle güdümlü topçu sistemleri yapmıştır.
- İlk ciddi topçu roketi sistemi 1996 yılında envantere giren T-122 Sakarya çok namlulu roketatar sistemidir.
- 1997 yılında Çin ile işbirliğine giderek kasırga füzesini üretmiş, aynı dönemde B-611 füzesinin bir varyasyonu olan Yıldırım füzesini de geliştirmiştir.
- 17:50Türkiye'nin Gelecek Füze Projeleri
- Bora füze sistemi, Türkiye'nin 1500 km menzili özel balistik füzesi olup, Türk balistik füze teknolojisinin son safhasını oluşturacaktır.
- Bora füze sistemi daha taktiksel anlamda çok etkili bir sistem değil, daha çok politik ve stratejik anlamda psikolojik etkisi olabilecek bir sistemdir.
- Türkiye'nin balistik füze teknolojisi konusunda oldukça başarılı olduğu ve teknolojik anlamda yetkili bazı küçük çaplı silah sistemleri başka ülkede satış konusunda da başarılı olduğu belirtilmiştir.