Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Haluk Tatar tarafından sunulan, Türkiye'nin Doğu Akdeniz'deki kıta sahanlığı ve enerji kaynakları hakkındaki kapsamlı bir eğitim içeriğidir. Konuşmacı, Türk gençliğinin bilmesi gereken bu konuyu basit bir dille aktarmayı amaçlamaktadır.
- Video, kıta sahanlığı kavramını açıklayarak başlayıp, 1961'den günümüze kadar olan süreçte Türkiye-Yunanistan arasındaki Ege Denizi sorununu kronolojik olarak anlatıyor. Ardından Doğu Akdeniz'deki petrol ve doğalgaz rezervlerinin önemi, Türkiye'nin hak iddiaları, bölgedeki enerji projeleri (Nabuko, Tanap, East Med) ve Türkiye'nin bu projelerdeki konumu ele alınıyor. Son bölümde ise Türkiye'nin Katar, ABD, Rusya ve diğer ülkelerle olan ilişkileri ve bölgedeki stratejik konumu inceleniyor.
- Videoda ayrıca, Türkiye'nin 3 trilyon metreküp doğalgaz rezervi olduğu, ancak bu rezervlerin parsellenmesi ve uluslararası hukuka göre Kıbrıs Rum Kesimi'ne ait olduğu belirtiliyor. Konuşmacı, Türkiye'nin bölgedeki projelerinin (Akkuyu nükleer santrali, Fatih sondajı) uluslararası alanda nasıl karşılandığını ve Yunanistan ile Kıbrıs Rum Kesimi'nin bölgedeki stratejik hamlelerini de analiz ediyor.
- Video Hakkında Genel Bilgi
- Video, Türkiye'nin güçlü ve zengin bir ülke haline gelmesi için gerekli olan bilgileri içermektedir.
- Doğu Akdeniz sorunu, Türkiye'nin geleceği için önemli bir konu olup, gençlerin ve geleceğe yönelik umutlu olanların bilmeleri gereken bir konudur.
- Video, Türkiye'nin kurtuluşu hakkında bilgi veren ve geçmişte yapılan yanlışları anlatan kapsamlı bir içeriğe sahiptir.
- 02:29Kıta Sahanlığı Kavramı
- Kıta sahanlığı, kıyıdan itibaren denizin dibine doğru uzanan, ikiyüz metre derinliğe kadar giden toprak alanıdır.
- Kıta sahanlığında bulunan doğal kaynaklar (petrol, doğalgaz, elmas vb.) sahibi ülkeye aittir.
- Kıta sahanlığı dışındaki alanlar uluslararası sulara aittir ve oradaki kaynaklar sahibi ülkeye ait değildir.
- 04:26Ege Denizi ve Petrol Arama Süreci
- 1961'de Yunanistan, Ege Denizi'nde petrol ve doğalgaz aramak için bölümlere (parsellere) ayırma yapmıştır.
- 1973'te Türkiye de Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığına Ege Denizi'nde arama yapma izni vermiştir.
- Türkiye ve Yunanistan arasında Ege Denizi'nde petrol arama alanları çakışmıştır.
- 08:06Kıbrıs ve Bern Deklarasyonu
- 1974'te Türkiye, Kıbrıs'ın %33'ünü Türklerin yerleşmesi için bir alan haline getirmiştir.
- 1976'da Türkiye'nin sismik gemisi petrol aramaya devam ettiğinde, Yunanistan BM Güvenlik Konseyi'ne başvurmuştur.
- Bern Deklarasyonu ile Ege Denizi'nde petrol arama çalışmaları sonlandırılmıştır.
- 09:01Kıta Sahanlığı Tartışmaları
- Birleşmiş Milletler Hukuku'na göre deniz kıta sahanlığı 12 mil (yaklaşık 20 km) olarak kabul edilmiştir.
- Türkiye 6 mil olmalı diye ısrar ederken, Yunanistan adalarının da kıta sahanlığına dahil olduğunu iddia etmiştir.
- 1994'te Birleşmiş Milletler 12 mil'i kabul etmiş, Yunanistan 1995'te 12 mil'e çıkarmış, Türkiye ise 6 milde kalması gerektiğini savunmuştur.
- 10:58Deniz Hukuku ve Adaların Önemi
- 1982 yılında BM Deniz Hukuku Sözleşmesi'ne göre adalar da o ülkenin toprağıdır, ancak ekonomik yaşam ve yerleşik nüfus olmayan adalar kıta sahanlığı sayılmaz.
- Yunanistan son 20 yılda 18 adayı Türkiye'den alarak kıta sahanlığını genişletmiştir.
- Kıta sahanlığı, kıyıdan 12 mil (200 metre derinliğe kadar) olan karasuyu ve 200 mil (360 km) olan münhasır ekonomik bölgeyi kapsar.
- 12:57Akdeniz'deki Doğalgaz Rezervi ve Sorunlar
- Akdeniz'deki sorun, 1982 BM Deniz Hukuku'na göre kıyıdan 200 deniz mili (350-360 km) hesaba katınca Yunanistan adaları sayılmasıyla Türkiye'nin hak kaybetmesidir.
- Kıbrıs adasının etrafındaki alanlarda muazzam bir doğalgaz rezervi bulunmakta, bu rezerv Türkiye'ye 2060 yılına kadar 500-600 yıl yetecek kadar enerji sağlayabilir.
- Akdeniz'de çıkarılan doğalgaz rezervinin %30'u bu bölgede karşılanabilir.
- 14:04Yunanistan ve Kıbrıs'ın Stratejisi
- Kıbrıs (Güney Kıbrıs Rum Kesimi) Yunanistan'a güveniyor ve Yunanistan ambargo uygulayabileceğini iddia ediyor.
- Yunanistan ekonomik krizden çıkmak için 2013 yılında Akdeniz'de petrol ve doğalgaz arayacaklarını açıkladı.
- Yunanistan, Girit, Kerpe, Rodos ve Meis adalarının etrafından kıta sahanlığını başlatarak Türkiye'nin alanını sınırlıyor.
- 17:45Türkiye'nin Hakları ve Verdiği Adalar
- Türkiye'nin doğalgaz ve petrol arayabileceği alanlar sınırlı halde, bu durum 18 adayı Yunanistan'a verme sonucu oluşmuştur.
- Meis adası gibi bazı adalar "promosyon hediye" olarak verilmiş, bu adalar sayesinde Yunanistan'ın sınırı Türkiye'ye göre daha öne çıkmıştır.
- Türkiye'nin iddia ettiği Akdeniz bölgesi, 1913 Londra Antlaşması ve 1923 Lozan Antlaşması'na göre 234.000 km² olmalı, ancak bunu dünyaya anlatamıyoruz.
- 19:06Uluslararası Anlaşmalar ve Türkiye'nin Durumu
- Yunanistan ve Güney Kıbrıs Rum Kesimi, 2007'de Lübnan'la, 2010'da İsrail ile anlaşmalar imzalayarak Türkiye'nin alanını daha da sınırlıyor.
- Türkiye, 2011'de Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ile işbirliği imzalayarak bazı alanlarda ortak çalışmayı teklif etti.
- Türkiye'nin 245.000 km²'lik haritasını İngiltere, İsrail ve Mısır kabul etmiyor.
- 21:23Doğu Akdeniz'de Enerji Savaşı
- Lübnan, İtalya ve Fransa gibi Doğu Akdeniz'deki ülkeler petrole ve doğalgaza çökmeye çalışıyor.
- Mursi döneminde Türkiye ile Mısır arasında bir anlaşma yapmaya çalışırken, Mursi darbeyle görevden alınıyor ve arkasında İsrail ile Amerika var.
- Sisi, İngiltere'ye teşekkür edip Amerika ile ilişkileri güzelleştiriyor ve şu anki yönetim Sisi'nin elinin altında eziliyor.
- 22:26Arap Baharı ve Bölgesel Karışıklık
- Arap Baharı sırasında Libya, Tunus ve diğer Akdeniz'e kıyısı olan ülkeler yıkılıyor.
- Türkiye de karışıyor ve son on yıl içinde bölgede sürekli değişiklikler yaşanıyor.
- İŞİT (İdari Stratejik İstihbarat Teşkilatı) Suriye topraklarını parçalamak ve Mısır'ı karıştırmak için kullanılıyor.
- 23:19PKK ve Amerikan Etkisi
- PKK-YPG, Amerika'nın desteklediği silahlarla Suriye'den denize doğru ilerlemeye çalışıyor.
- Türkiye'ye işbirliği yapabilecek liderler Amerika'nın ya da Almanya'nın altına alınıyor.
- Altıncı filo Amerika'dan Basra Körfezi'ne yerleşiyor ve Doğu Akdeniz'de Exxon Mobile firmasını korumaya çalışıyor.
- 24:23Kıbrıs ve Enerji Rezervleri
- İngiltere, Amerika, İtalya ve Fransa gibi ülkeler Kıbrıs Rum Kesimi'nin parsellerini paylaşıyor.
- Amerika'nın Exxon Mobile, Kıbrıs'ın güneyindeki 10. parseli direkt çöktü ve koruması da Amerikan.
- Kıbrıs Rum Kesimi, Türkiye'ye ait parselleri de başkalarına veriyor ve işletme hakkını satıyor.
- 25:49Doğalgazın Önemi ve Ekonomik Etkisi
- Türkiye her yıl 50-52 milyar metreküp doğalgaz kullanıyor ve bunun için yılda 25-40 milyar dolar harcıyor.
- Türkiye'nin bütçe açığı 50-100 milyar dolara kadar çıkabiliyor.
- Doğu Akdeniz'de 3 trilyon metreküp doğalgaz rezervi var ve bunu kullanabilsek veya satabilsek bütçe açığımız yerine bütçe fazlası olacak.
- 27:14Bölgesel Gerilim ve Türkiye'nin Durumu
- Türkiye, Oruç, Reis ve Barbaros isimli sismik araştırma gemileri ile Doğu Akdeniz'de araştırma yapıyor.
- Yunanistan Başbakanı, Türkiye'nin Suriye ve Kürt meselesiyle uğraşması durumunda yeni bir cephe açmaya cesaret edemeyeceğini belirtiyor.
- Güney Kıbrıs Rum Kesimi, Türkiye'nin Kıbrıs'taki topraklarının %36'ını %28'e indirerek daha fazla yer istiyor.
- 29:29Türkiye'nin Toprak Kayıpları
- Lozan Antlaşması'nda Mustafa Kemal Atatürk ve İsmet İnönü'nün vermediği adalar, 1936'da Şükrü Kaya tarafından bize veriliyor.
- 2012'de 16 adayı Yunanistan zapt ediyor ve Türkiye hiçbir şey yapmıyor.
- 2016'da 10-18 adaya yerleşim yapılıyor ve Türkiye hiçbir önlem alamıyor.
- 30:52Doğu Akdeniz Enerji Savaşı
- Avrupa Konseyi, Yunanistan'ın arkasındaymış ve Güney Kıbrıs Rum Kesimi'ni desteklemekte, Türkiye'ye "aklını başına alsın" diyerek AB ülkelerinin egemenliğine saygı duyması gerektiğini belirtiyor.
- Doğu Akdeniz'de petrol ve doğalgaz arayan şirketler arasında Türkiye Petrolleri, ABD'li Exxon Mobil, Fransız Total, İtalyan Eni, İngiliz BP ve İsrail'in Delek ve Aline gibi şirketler bulunuyor.
- 2018 Mayıs ayında İsrail Başbakanı Netanyahu, Yunanistan Başbakanı Çipras ve Kıbrıs Rum Kesimi lideri Nikos Anayadis, Doğu Akdeniz projesi (East Med) kapsamında bir boru hattı imzaladılar.
- 32:55East Med Projesi ve Türkiye'nin Durumu
- East Med projesi, Türkiye'nin yıllarca yatırım yaptığı boru hattını bypass ederek milyarlarca dolar zarara uğratacak bir proje olarak tanımlanıyor.
- Bu boru hattı İsrail'in Hayfa Limanı'ndan başlayıp, Güney Kıbrıs'tan geçerek Yunanistan'ın Girit Adası'ndan Tak Adriyatik'e, oradan İtalya'ya kadar uzanacak.
- Türkiye'nin 2007 yılında Nabuko projesi ve 2010'da Trans Adriyatik Boru Hattı (TANAP) projesi vardı, ancak Almanya ve İtalya'nın desteği olmadan iptal edildi.
- 35:20Güç Dengesi ve Savunma
- Almanya, Yunanistan ve Güney Kıbrıs Rum Kesimi'ni desteklemek için PESCO adında NATO'nun alternatifi olarak silahlı bir güç kuruldu.
- PESCO, Türkiye'nin hakaret etmesi durumunda savaşa girdiğinde NATO'ya değil, Almanya ve İtalya'nın koruması altına girecek.
- Doğu Akdeniz'deki parsel haritasında Türkiye sadece üstteki A, B, C, D bölgelerinde varken, alttaki bölgelerde sorun yaşanıyor ve bu alanlar da büyük güçler tarafından korunuyor.
- 36:22Türkiye'nin Dış İlişkileri ve Katar Uçak Hediyesi
- Katar'ın Exxon Mobile CEO'su Tillerson, şimdi ABD dış ilişkilerinin başında bulunuyor ve Türkiye'nin karşısında duruyor.
- Türkiye 2009 yılında önemli uluslararası olaylar yaşanırken seçimler yapıyor ve bu seçimler iptal oluyor.
- Cumhurbaşkanı, Katar'ın hediye ettiği uçak hakkında açıklama yapmış.
- 37:00Katar'ın Amerika ve İsrail ile Anlaşması
- Katar, Türkiye'ye uçak hediyesi yaparken Amerika ve İsrail ile anlaşmalar yapıyor ve Türkiye'yi sattığına benzeyen bir durum ortaya çıkıyor.
- Katar, Amerika ile imzaladığı anlaşmayı açıkladığında, Güney Kıbrıs Rum Kesimi'nin Kıbrıs Türklerin hakkını hiçe saymamasına üzüldük ifadesiyle Türkiye'yi rahatsız ediyor.
- Katar, Suudi Arabistan'ın ambargosu sonrası Amerika'ya yanaşıyor ve ortak petrol çıkarma anlaşması yapıyor.
- 37:56Kıbrıs Rum Kesimi ve Rusya'nın Rolü
- Kıbrıs Rum Kesimi, Türkiye'nin Akkuyu nükleer santralini Ruslarla yapmasının kendilerine tehdit olduğunu belirtiyor.
- Rusya, Türkiye ve diğer ülkelere sattığı doğalgazın başka ülkelere kaymaması için doğrudan müdahale ediyor.
- Rusya, S-400 hikayesiyle Türkiye'yi tehdit ederken, Türkiye de S-400 hikayesiyle Amerika'yı sakinleştirmeye çalışıyor.
- 38:52Doğu Akdeniz'deki Güçler ve Türkiye'nin Durumu
- Doğu Akdeniz'de ABD donanması ve Rus donanması var, ayrıca Fransa ve İngiltere de Suriye'de faaliyet gösteriyor.
- Türkiye, Mavi Vatan tatbikatı gibi olumlu gelişmelerle ilgili hareketler yapıyor.
- Ocak ayında Kahire'de Mısır, Ürdün, Yunanistan, İsrail, İtalya ve Güney Kıbrıs Rum Kesimi arasında Amerika güdümünde bir forum kurulmuş.
- 39:44Türkiye'nin Doğu Akdeniz'deki Konumu
- Türkiye, Fatih sondajı yapıyor ve Yavuzla da sondaj başlığıyla çalışmaya başlayacak.
- Yunanistan, 1990'lardan beri planlı bir şekilde Doğu Akdeniz'de işbirliği anlaşmaları imzalıyor ve Türkiye'nin yanında kimse kalmıyor.
- Türkiye, Kıta Sahanlığı olarak Meis adasını Yunanlılara veriyor ve böylece münhasır ekonomik bölge kalmıyor.
- 40:55Doğu Akdeniz Projesi ve Türkiye'nin Geleceği
- Doğu Akdeniz'deki proje muazzam bir proje ve kimler elini içine sokarsa o kişi kazanacak.
- Türkiye bu projede hakkını alabilir ve uluslararası hukukta kendini koruyabilirse ekonomik kriz olmayacak.
- Türkiye Cumhuriyeti'nin en önemli ve en büyük sorunu Doğu Akdeniz'de ne olduğu ve bu sorunun çözülmesi ülkedeki beyin göçünü engelleyecek.