Buradasın

Türkiye'nin Deniz Jeopolitiği ve Stratejik Konumu Üzerine Akademik Sunum

youtube.com/watch?v=Ax3j4bz5z_M

Yapay zekadan makale özeti

Kısa
Ayrıntılı

Bu video, Prof. Dr. Cengizhan Okman'ın danışmanlığı altında hazırlanmış bir akademik sunum formatındadır. Konuşmacı, lisans ve yüksek lisans öğrencilerine yönelik olarak Türkiye'nin deniz jeopolitiği ve stratejik konumu hakkında detaylı bilgiler paylaşmaktadır.
Sunum, Osmanlı İmparatorluğu'nun denizcilik tarihinden başlayarak, Türkiye'nin günümüzdeki deniz hakları, adaları ve jeopolitik konumuna kadar uzanan bir yapıya sahiptir. Osmanlı'nın denizcilikteki gerilemesi, Kerç Boğazı'nın kaybedilmesi, Balkan Savaşları, Lozan Antlaşması, Çanakkale Boğazı'nın stratejik önemi ve Doğu Akdeniz'deki kaynak savaşı gibi konular ele alınmaktadır.
Ayrıca, sunumda Türkiye'nin Kıbrıs sorunu, Mavi Vatan kavramı, NATO üyeliği, Rusya ilişkileri ve Çin'in dünya siyasetindeki artan rolü gibi güncel jeopolitik konular da incelenmektedir. Konuşmacı, Türkiye'nin donanma durumu, ekonomik su alanları ve gelecekte karşılaşılabilecek zorluklar hakkında değerlendirmelerde bulunarak, gençlere yönelik öğütlerle sunumu sonlandırmaktadır.

Giriş ve Konuşmacılar: Konuşmacı, Cengiz Hoca (Profesör Doktor) ve Cem Gürdeniz Amiral'i tanıtıyor.
Cengiz Hoca, konuşmacının doktora tez danışmanı olarak önemlidir.
Konferansa yüksek lisans ve lisans öğrencileri katılmıştır.
00:51Eğitim ve Vizyon: Deniz Kuvvetleri'nde yedi ayrı dersin dört sene boyunca birlikte alınması, öğrencilerin deneyim kazanmasına yardımcı olmaktadır.
Öğrenciler arasında A, B, C notlarını alanlar, sadece kitapları ezberleyen değil, kendi fikirlerini oluşturan ve yeni şeyler görmeye çalışanlar bulunmaktadır.
Denizci anlayışı, denizcinin kültürüyle zamanla oluşan sosyal, ekonomik, siyasi ve donanma içeren bir vizyonu içerir.
03:45Mavi Vatan Kavramı: Konuşmacı, Prof. Dr. Cengizhan'ın bu konferansa katılması ve açılış konuşmasını yapması için teşekkür ediyor.
"Mavi Vatan" kavramı 1975'ten beri gelişmiş olup, konuşmacı 2006'da bu kavramı ortaya atmıştır.
21. yüzyılda Türkiye'nin en önemli sorun alanı deniz alanları olacak, özellikle Doğu Akdeniz.
05:09Deniz Hukuku ve Türkiye: Cengiz Okman sayesinde deniz hukuku ve uluslararası ilişkiler denizle birleştirilmiş, bu perspektif Türkiye'ye girmiştir.
1976'da Türkiye'de bu konuları ele alan tek yer, uluslararası ilişkiler deniz hukuku bölümü olmuştur.
Türkiye'de bugün sadece on taneden fazla deniz hukukçusu bulunmaktadır.
05:58Osmanlı İmparatorluğu ve Deniz: Osmanlı İmparatorluğu gerçekte cihan imparatorluğu değil, sadece karada büyük denizde büyümemiştir.
Osmanlı, Hint Okyanusu'na ve Atlantik'e çıkmadı, sadece Akdeniz'de sınırlı başarılar elde etmiştir.
Osmanlı'da yönetici elitte denizcilik yoktu ve kürekten yelkene geçiş 100 yıl sürmüştür.
08:40Osmanlı'nın Denizdeki Gerilemesi: Osmanlı'nın gerilemesi denizdeki gerileme ile başlamıştır, Malta kuşatması başarısız olmuş ve ardından yenilgiler gelmiştir.
1770'de Çeşme Savaşı'nda, 80 yıllık Rus donanması 600 yıllık Osmanlı donanmasını yendi.
Osmanlı donanmasında sıcak yemek çıkmıyordu çünkü yangın tehlikesi olabileceği düşünülüyordu.
Çeşme Savaşı'nın en büyük sonucu, Osmanlı'nın yenilmezlik kavramının ortadan kaldırılması ve 4 yıl sonra Karadeniz'de Kerç Boğazı'nın kaybedilmesidir.
10:22Osmanlı İmparatorluğu'nun Deniz Savunma Hattı Kaybı: Kerç Boğazı'nın kaybedilmesi, Osmanlı İmparatorluğu'nun kuzeydeki savunma hattını kaybetmesi anlamına geldi ve Akdeniz'de Rus deniz gücünü tutacak bir kale kalmadı.
Kerç Boğazı'nın kaybedilmesi, İstanbul'a gelen gemilerin 15 saatte ulaşabilmesi anlamına geldi.
İngiliz-Fransız-Rus ortak donanması, Mısır gemilerini yakarak binlerce Türk denizcisinin kaybolmasına neden oldu.
11:30Jeopolitik Etkiler ve Donanma Kayıpları: En önemli etki, bir devletin kurulması oldu; bu devlet, İngiltere, Fransa ve Almanya gibi Batı güçlerinin vekiliydi.
1830'da Cezayir'in kaybedilmesi, Garp Ocakları donanmasının kaybedilmesi anlamına geldi.
Balkan Savaşı'nda donanma gönderilemediği gibi, adayı almak değil, korumak daha önemlidir.
12:48Türk Donanmasının Jeopolitik Rolü: Tartışmalı adaları (Kardak benzeri) 1996 yılında Türk donanması halletti ve Yunanistan'a tokat gibi vurdu.
1937'de Şükrü Kaya, Maraşlı adaların alınması gerektiğini savunmuş, bu da İtalya ile savaşa girmeyi gerektirecekti.
NATO'ya girdikten sonra Karadeniz'de NATO tatbikatı yapılmadı ve Türk Deniz Kuvvetleri, Atatürk'ün Türk-Sovyet ilişkilerinin sağlam kalması vasiyetine sadık kaldı.
14:01Karadeniz'de Silahlanma Yarışı: Karadeniz'de silahlanma yarışı yaşanmış, şu an Karadeniz'de beş modern Rus denizaltısı bulunuyor.
Türkiye'nin Karadeniz'de büyük bir deniz üssü yokken, Romanya ve Bulgaristan Nato'ya girdikten sonra silahlanma arttı.
Ege'de Türk donanmasının olmaması, Türkiye'nin bugünkü durumunu perişan edecekti.
15:00Deniz Hukuku ve Karasuları: Lozan Dengesi'nde, Ege'de 6 mil, Karadeniz'de 12 mil içinde karasuları alanda iç hukuk geçerli olur.
Karasuları alanda polis ve jandarma yetkiliyken, açık deniz bölgelerinde sadece köle ticareti, uyuşturucu kaçakçılığı veya terör şüphesi durumunda gemiye çıkılabilir.
Mavi Marmara baskını açık deniz alanında yapılmıştı ve geminin bayrağı ve denize yerleşik belgesi yoktu.
17:11Karasuları Hukuku ve Çanakkale Boğazı: 1936'da Mussolini, hava sahası sınırlarını 3 bin den 11 mil'e çıkardı ve 1937'de karasuları 3 bin 6 mil'e çıkardı.
Türkiye, 1964'te karasuları 6 mil yerine 12 mil'e çıkardı.
Çanakkale Boğazı'nda "zararsız geçiş" ve "ortadan kalkma koşulları" var, Yunanistan bu koşulları kullanarak silah konvoylarını durdurabilir.
21:22Kardak Krizi: 1995'te Kardak adası batıda yerinden oynadı ve Türk kaptan "bu Türk adası" dedi.
Yunanlılar kurtarmaya geldi, papazlar bayrak dikti, Hürriyet gazetesi muhabiri bayrağı dikti.
Türk donanması 18 saatte Ege'ye yayıldı ve Yunanistan'ın "geri zekalı adamlar" olduğunu düşündüğü için Türk bayrağını indirdi.
22:29Adaların Önemi ve Deniz Sınırları: Adacıklar Yunanistan'ın büyük bir sorunu olup, Lozan ve Paris Sözleşmesi'nde ana kıtalara eklemlenmemiş minik adalar ve kayalar bulunmaktadır.
Bu adaların çoğu ekonomik değeri olmasa da, karasuyu kavramı ve ekonomik faaliyet gösterilirse kıta sahanlık kavramı geçerlidir.
Türkiye'nin 12.000-15.000 kilometre kare deniz sınırı vardır ve bu adaları almak için askeri harekat veya uluslararası adalet divanı yolu gereklidir.
23:37Türkiye ve Yunanistan Arasındaki Güç Dengesi: Yunanistan, 8 milyonluk nüfusuyla küresel ekonomi içinde ilk elli'ye giren, turizme ve hizmet sektörüne dayalı bir ülkedir.
Türkiye ise 83 milyon nüfuslu, savunma sanayinde %80-70'ye varan bir devlet olup, 1984'ten beri Güneydoğu'da savaşan tecrübeli bir orduya sahiptir.
Adaları almak kolay olsa da korumak çok zordur; karakollar ve hava savunma üsleri kurmak gereklidir.
24:41Deniz Sınırları ve Jeopolitik Kavgalar: Sevil Haritası 2000'li yıllarda Avrupa Birliği tarafından yayınlanarak Türkiye'ye 41 bin kilometre deniz etken alanı verirken, 152 bin kilometrelik alanın 150 binini Yunanistan'a bırakmıştır.
Türkiye'den sadece 2 km uzakta bulunan Minia adası, çevresine kadar 9 kilometre alan verilmesi, dünya tarihinde büyük bir savaşta bile bu kadar alan verilmesi mümkün değildir.
Doğalgazın %50'si ve petrolün %35'i suyun dibinden geliyor, gaz idratler 50 yıl sonra bugünkü doğalgazın yerine gelecek ve bu jeopolitik kavga nedenidir.
26:09Türkiye'nin Deniz Hakkı ve Uluslararası Duruşumu: Büyük çok uluslu firmalar ve aileler, Türkiye'ye deniz haklarını sınırlı olarak vermek istemekte, "sen denizci değilsin, sana bu yeter" diyerek kontrolü denizci uluslar üzerinden ele geçirmeyi planlamaktadır.
Mustafa Kemal'in ordulara verdiği direktifin ikinci safhası, bu bölgenin anavatan gibi korunmasıdır.
Norveç'in Christmas adasında 3 yıl boyunca 90 bin dolar milli gelir istenen alan, kuzey Kıbrıs'taki askeri varlığın son bulması ve garantörlük haklarının alınması gibi konular önemlidir.
27:29Türk Tarihinin Karanlık Sayfaları: Ergenekon davası ve "Yes Annem" süreci Türk tarihinin en karanlık safhalarından biridir.
Türklerin jeopolitik bir kazancı elde edip kan dökmeden vazgeçmesi, dünya tarihinde örneği bulunmayan bir durumdur.
Türk tarihinin üç karanlık sayfası vardır: Kumpas davaları süreci, Yes ve Annem süreci, 15 Temmuz FETÖ darbesi.
28:37Kıbrıs ve Deniz Sınırları Tartışmaları: Kıbrıs 2004 Nisan'da büyük bir alan kendisine ilan etmiş ve 2007'de 13 tane lisans sahası açıklamıştır.
Türkiye 2012 yılında ilk devlet uygulamasını yaparak Kıbrıs adına Norveç gemisine "git defol" emri vermiş ve gemi iki dakikada çekilmiş.
Fransız gemileri de Türkiye'ye gelemez durumunda, tüm lisans bölgelerindeki büyük yatırımlı firmalar dondurulmuştur.
30:24Türkiye'nin Jeopolitik Hataları ve İdlib: İdlib, Türk jeopolitiğinin büyük hatalar dönemidir ve Doğu-Batı'nın Türkiye'ye kurduğu tuzakıdır.
Korku, kazanılan üç önemli harekatta kazandırılan artıların tekrar Atlantik sisteme yaklaşıp kaybetmektedir.
Amerikan Kongresi'nin PYD'ye 350 milyon dolarlık yardım paketi çıkması ve Türkiye ile PKK hareketleri konusundaki istihbarat paylaşımının durdurulması gibi olaylar önemlidir.
32:58Doğu Anadolu ve Hidropolitik Önem: Doğu Anadolu'da denize çıkışı olan sözde bir Kürdistan kukla devletinin kurulması, Türkiye için büyük bir tehdittir.
2013 yılında Barzani'nin yayınladığı haritada Mersin-İskenderun Körfezi komple Kürdistan sınırlarında gösterilmiştir.
Önümüzdeki dönemin en önemli şeyi su olup, Doğu Anadolu'da tek su açısından kaynakları olan ülke Türkiye'dir.
Nixon Center ve RAND tarafından yazılan raporlara göre, Dicle-Fırat havzasının gelecekte ele geçirilmesinin nedeni hem jeopolitik kenar kuşağın konsolidasyonu hem de İsrail'e büyük bir savunma alanı kazandırma ve tarım alanları ile su kaynaklarıdır.
34:10Doğu Akdeniz'de Ekonomik Bölge ve Deniz Hukuku: Türkiye'nin Doğu Akdeniz'deki ekonomik bölge sınırları, 21 Eylül 2011'de Kuzey Kıbrıs'ta ve 27 Kasım'da Mısır'da belirlenmiştir.
Ekonomik Bölgesel Alan (EBA) ile kıta sahası arasında fark vardır; kıta sahasında sadece suyun dibinin, EBA'da ise denizin dibinin ve su içindeki tüm canlıların (balıkların) hakimiyeti sağlanır.
Türkiye, EBA ile balıkçılıkta kota verebilirken, şu anda İtalyan balıkçılar Türkiye'nin orkinos ve lüfer balıklarını çekmektedir.
35:00Türkiye'nin Karşı Cephesi: Türkiye'ye karşı büyük bir blok oluşmuştur: Yunanistan, Kıbrıs, İsrail, Mısır, Filistin ve Suudi Arabistan bu bloğa katılmıştır.
Doğu Akdeniz'de Türkiye'nin tek müttefik olan Rusya, Idlib olayları nedeniyle kaybedilmektedir.
AB, Libya'ya yönelik silah akışını önlemek için Akdeniz'de "Options" adlı bir görev grubu kurmuştur.
36:36Doğu Akdeniz Gaz Forumu ve İsrail Projesi: Türkiye, Doğu Akdeniz'de en güçlü enteconnecte gaz nakil hatlarına, altyapıya ve gelişmiş insan gücüne sahiptir.
İsrail, Güney Kıbrıs ve Yunanistan, 28 Kasım'da 11 milyar dolarlık, 1000 kilometrelik ve 1000 metre derinlikteki "İsmet" boru hattı projesini imzalamıştır.
AB'nin Güney ülkeleri (Akdeniz sahibi ülkeler) Türkiye'nin elinde bir araya gelmiştir.
37:38Kıbrıs Sorunu ve Gelecek: Doğu Akdeniz'deki cephenin en büyük kalesi Kıbrıs'tır ve oradaki askeri varlık hayati önem taşımaktadır.
Kıbrıs'ta Nisan'da yapılacak seçimlerde federalizm savunan Mustafa Akıncı gibi kişiler ve partiler hala var olup, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ni koruyacak kanun yoktur.
Konuşmacı, görüşmelerin "egemen eşitlik" paralelinde yapılmasını ve ilk zirvede "ayrılma" kararı alınmasını önermektedir.
39:51Kıbrıs'ın Geleceği ve Türkiye'nin Durumu: Şu anda Kıbrıs'ın kıyılarının %51'i Türk kontrolünde, toprağın %36'sı Türklerin egemenliğinde olup, federal çözüm durumunda kıyıların hepsi ortak olacak ve Türklerin sahip olduğu kara parçası %36'dan %25'e düşecektir.
Konuşmacı, 83 milyon Türk'ün jeopolitik geleceği, 300 bin Türk'ün AB geleceğinden daha değerli olduğunu ve bunu kabul etmeyeceğini belirtmektedir.
Türkiye, Kıbrıs'ın deniz, hava ve kara ülkesini koruyabilmektedir ancak fikir ülkesini koruyamamaktadır; Soros vakıfları ve ABD vakıfları etkili olmaktadır.
40:53Kıbrıs'ın Ekonomik Durumu ve Türkiye'nin Kaybedeceği: Türkiye, Kıbrıs'ı yetmişdört'ten sonra türkleştirememiş ve orada Türkiye karşıtı grupların çoğalmasını önleyememiştir.
Kıbrıs'ta otelcilik, kumarhane ve üniversite sektörü dışında üretime dayalı büyük sanayi ve tarım girişimciliği başlatılamamıştır.
Türkiye, Kıbrıs'ı kaybederse ikinci donanma etkisini, deniz ulaştırma odalarının kontrol yeteneğini ve Veda bakanlığını kaybedecektir.
42:25Türk Deniz Gücü ve Denizaltı Teknolojisi: Türkiye'nin deniz gücü sınırlı olup, Aksaz'dan Magosa'ya bir geminin gelmesi 12 saat sürüyor ve bu süre zarfında deniz boş kalıyor.
Türkiye'nin 16 fırkateyni var, bunların 15'i denizde bulunuyor ve çoğu Doğu Akdeniz, Yavuz, Fatih, Oruç Reis ve Barbaros'ta görev yapıyor.
Türkiye, dünyada 14 ülkeden biri olarak kendi savaş gemisi tasarımı ve inşaatı yapabilen bir ülke haline geldi.
43:40Türk Deniz Gücü'nün Gelişimi: Atmaca füzesi 3 Kasım'da denendi ve 140 km menzili var, bu sayede Akdeniz'de kıyıdan 140 km öteden kıyıya saklanmış hedeflere vurulabilir.
Amerika'nın füzeleri, Amerikalıların dahil olduğu bir savaştan ateşlenemez.
Türkiye'nin ilk denizaltısı 2021'de hizmete girecek ve her sene bir tane daha girecek, bu denizaltı 20 gün şnorkel yapmadan suyun altında kalabiliyor.
44:34Denizaltıların Önemi: Caydırıcı faktörlerin en üstünde stratejik nükleer silahlar, altında taktik nükleer silahlar, en altta ise denizaltılar bulunuyor.
Su altında binlerce mil ötedeki bir metal parçasını algılayabiliyoruz, ancak bazen yüz metre altındaki denizaltıları bile göremiyoruz çünkü suyun içinde akustik enerji kaprisli.
Dünyanın %75'i sularla kaplı olduğu için hesaplaşmalar suyun altında gerçekleşiyor ve herkes suyun altına yatırım yapıyor.
45:54Türkiye'nin Dış Politikası: Türkiye'nin 21. yüzyılda Atlantik sistemiyle olan bağlarını gevşetmesi, Rusya ve Çin ile olan ilişkilerini artırması savunuluyor.
Türkiye, Çin ile ilişkilerinde Uygur sorunu gibi zorluklarla karşılaşıyor, ancak Kars-Tiflis-Ceyhan demiryolu inşa edildikten sonra Türkiye'nin Çin ile ilişkilerinde büyük bir sıçrama bekleniyor.
Çin'in kapitalist modeli benimsediği için tüketimi endişe eden konuşmacı, Çin'in emperyalist olabileceğini düşünüyor.
47:47Batı ve Çin'in Farklılıkları: Batı'nın ana motoru protestanlık ve protestan ahlakı, bu ahlak kapitalizmi emperyalizme dönüştürmüş.
Protestan ahlakında "çalıştıkça cennete gidersin, para kazandıkça" inancı var, halbuki İsa "cennet zengini kabul etmez" demiş.
Yahudiler ve Hıristiyanlar birbirlerinden nefret eden iki grup olmasına rağmen, şu an bir araya gelmiş durumda.
49:16Dünya Nüfusu ve Kaynak Savaşı: Dünya nüfusu 15 yılda bir milyar artıyor ve kaynak savaşı yaşanıyor.
Her dakikada 140 kişi dünyaya ekleniyor.
Çin'in "Bir Kuşak, Bir Yol" projesi Avrupa'ya göç ediyor, gittiği her yere istihdam, fabrika ve hizmet götürüyor.
49:58Çin'in Dünyadaki Etkisi: Avrupa Birliği'nin Çin ile ilişkilerini geliştirmesinin temel nedeni kendi düzeninin bozulmaması.
Çin'in girdiği yerlerde iç savaşlar ve göç duruyor, örneğin Pakistan'da Çin'in girdikten sonra ülke daha dengeli hale geldi.
Emperyalizm, hegemonya değiştirmeyi ötelemeye çalışıyor, ancak Amerika'nın gücü 2008'de mali krizle etkilenmiş ve Rusya'nın jeopolitik hareketleri durduramamış.
51:26Amerika ve Çin'in Güç Durumu: Rus halkı, Çin halkı, İran halkı ve Türk halkı jeopolitik çıkarları için ölmeye giden halklardır, hükümetler bu konuda savaşacak insan gücü bulabiliyor.
Amerika artık insan cesetlerinin gelmeyeceği drone savaşları bekliyor, ancak düzen kurmak için ölmeyi bilen ordusu olması gerekiyor.
Çin'in emperyalist bir geçmişi yok, bu nedenle Türkiye gibi ülkeler kendi gücüne güvenebilir ancak ittifak sistemleriyle dengeleyebilir.
53:15Ekonomik ve Teknolojik Gelişmeler: Marshall yardımından bahsedilirken, Batı kaynaklı "borçlanma tuzağı" kavramı eleştiriliyor.
Dünyanın GNP'nin %60'ı Çin ve Hindistan'ın, Batı'nın ise %25'inde olduğu belirtiliyor.
Teknolojide Çin hızlı ilerliyor, hipersonik füzeler gibi alanlarda öne çıkıyor ve bu durum Amerika'nın stratejik avantajlarını zorlaştırıyor.
55:30Gelecek ve Öneriler: Yeni Asya açılımı başlamış, gelecek Asya ile olacak.
Çince öğrenmek ve İngilizceyi iyi öğrenmek önemlidir.
Gerçekleri anlamak için internette doğru yerleri bulup, ideolojik gruptan bağımsız olarak objektif olmak gerekir.

Türkiye'nin Deniz Jeopolitiği ve Stratejik Konumu Üzerine Akademik Sunum

Yapay zekadan makale özeti

Yanıtı değerlendir