• Buradasın

    Türkiye'nin Bölgesel Sistematiği ve Kalkınma Projeleri Eğitim Videosu

    youtube.com/watch?v=l_xTHYlibYA

    Yapay zekadan makale özeti

    • Bu video, bir öğretmenin Türkiye coğrafyası dersi formatında sunduğu eğitim içeriğidir. Öğretmen, tahtaya yansıtarak ve öğrencilere sorular sorarak interaktif bir şekilde konuyu anlatmaktadır.
    • Video, Türkiye'nin bölgesel sistematiğini ve kalkınma projelerini kapsamlı şekilde ele almaktadır. İlk olarak şekilsel bölgeler (doğal ve beşeri), işlevsel bölgeler ve coğrafi bölgeler anlatılmakta, ardından istatistik bölgeler sistematiği (birinci, ikinci ve üçüncü düzey bölgeler) açıklanmaktadır. Son bölümde ise Türkiye'deki altı plan bölgesi (GAP, Konya Ovası, DO-CUP, YHGP, ZBK ve KOP) detaylı olarak incelenmektedir.
    • Video, sınavlarda karşılaşabilecek soru tiplerini ve cevap ipuçlarını içermekte, her kalkınma projesinin kapsamı, hedefleri ve ilgili iller hakkında bilgiler sunmaktadır. Kitaptaki konu anlatımının sonu olarak sunulan bu video, sonrasında 32 adet kamp videosu ve harita doldurma çalışmaları ile devam edeceğini belirtmektedir.
    00:10Dersin Konusu ve Bölgesel Bölgeler
    • Bu ders, ana videoların son dersidir ve bundan sonra kamplarla devam edilecektir.
    • Bölgesel bölgeler, bir bölgeye baktığımızda şekli doğal olarak oluşmuş gibi mi duruyor yoksa insan yapısı bir oluşum gibi mi duruyor şeklinde sınıflandırılır.
    • Bölgesel bölgeler fiziki özelliklerine (iklim, toprak, yer şekilleri, bitki örtüsü ve su varlığı) veya insani özelliklere bağlı olarak oluşturulmuş bölgelerdir.
    01:14Doğal Şekilsel Bölgeler
    • Doğal şekilsel bölgeler, iklim, toprak, yer şekilleri, bitki örtüsü ve su varlığı gibi fiziki benzerliklere sahip alanları bir araya getirir.
    • Doğal bakımdan bölgeyi dağlık, ovalık, iklim, bitki gibi sınıflandırabiliriz.
    • Dağlık bölgeler (Hakkari, Menteşe, Doğu Karadeniz, Yıldız, Batı Toroslar) ve ovalık bölgeler (Çukurova, Konya, Şanlıurfa, İzmir) gibi bölgeler doğal şekilsel bölgelerdir.
    03:04İklim ve Bitki Bölgeleri
    • İklim bölgeleri (Akdeniz, Karadeniz, İç Anadolu, Erzurum, Kars) sınıflandırması yapıldığında, bölgelerin sınırları belirlenir.
    • Bitki bölgeleri (orman, maki, bozkır, çayıra) bağlı olarak sınıflandırılır.
    • Çayırlar bitki bölgesi sınıflandırmasında Erzurum, Kars, Ardahan platoları yer alırken, bozkır bitki bölgesi sınıflandırmasında Antalya yer almaz çünkü maki bitki sınıfına girmektedir.
    03:56Beşeri Şekilsel Bölgeler
    • Beşeri şekilsel bölgelerde nüfusun dağılışı, sanayi, ticaret, tarım ve turizm gibi insani oluşumlar dikkate alınır.
    • Seyrek nüfuslu bölgeler (Sinop, Yıldız, Gelibolu, Biga, Teke, Taşeli, Menteşe, Hakkari, Tuz Gölü çevresi) ve sık nüfuslu bölgeler (Ankara, İzmir, Manisa, Aydın çevresi) gibi sınıflandırma yapılır.
    • Tarım bölgesi sınıflandırmasında yoğun tarımın yapıldığı yerler (Çukurova, Konya, Bursa, Bafra, Çarşamba ovaları) ve Muş gibi bölgeler yer alır.
    05:26Türkiye'nin İşlevsel Bölgeleri
    • Tarım bölgesi, sanayi bölgesi, maden bölgesi, turizm bölgesi ve ulaşım bölgesi gibi işlevsel bölgeler Türkiye'de bulunur.
    • Sanayi bölgesi olarak Adana, İzmir, İstanbul, Kocaeli ve Bursa gibi şehirler yer alırken, maden bölgesi olarak Zonguldak, Elazığ ve Malatya gibi bölgeler önemlidir.
    • Turizm bölgesi olarak Antalya, Muğla, Kuşadası, Alanya ve Uludağ gibi yerler, ulaşım bölgesi olarak Mersin, Afyon, Eskişehir, İzmir, Samsun ve İstanbul gibi kentler önemlidir.
    07:13Türkiye'nin Bölgesel Sınıflandırması
    • Türkiye'nin bölge sistematiğinde şekilsel bölgeler, işlevsel bölgeler ve coğrafi bölgeler olmak üzere üç büyük bölge kavramı bulunur.
    • İşlevsel bölgeler, bir yerin üstlendiği fonksiyon veya yapısına göre sınıflandırılan bölgelerdir.
    • Yönetim bölgeleri, devletin resmi kurumlarının belirlediği bölgelerdir ve bunlar karayolları, devlet su isleri, meteoroloji isleri gibi kurumların yönetimsel alanlarını kapsar.
    11:08İstatistik Bölgeler Sistematiği
    • Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) tarafından Avrupa Birliği'ne uyum çerçevesinde 2004 yılında oluşturulan istatistik bölgeler sistematiğinde üç düzey bölge vardır.
    • Birinci düzey bölgeler: Marmara (Doğu Marmara, Batı Marmara ve İstanbul), Karadeniz (Doğu Karadeniz ve Batı Karadeniz), Ege, Akdeniz, Güneydoğu Anadolu, Kuzeydoğu Anadolu, Doğu Anadolu, İç Anadolu (Orta Anadolu ve Batı Anadolu).
    • İstanbul, hem üçüncü düzey, hem ikinci düzey, hem de birinci düzey bölgedir ve tek başına bir istatistik bölge oluşturur.
    15:49Türkiye'de Köy ve Belediye Sınıflandırması
    • Türkiye'de en fazla köyü olan il Sivas'tır, ancak Sivas Büyükşehir Belediyesi değildir, normal bir belediyedir.
    • Avrupa Birliği uyum sürecinde 2012 yılında NUTS (Nomenclature of Territorial Units for Statistics) adı verilen bir sistematik ile Türkiye'de 12 adet düzey bir bölge belirlenmiştir.
    • Yeni bölge sınıflandırmasında "Orta Karadeniz" adı verilen bir bölge bulunmamaktadır, Karadeniz bölgesi "Doğu Karadeniz" ve "Batı Karadeniz" olarak ikiye bölünmüştür.
    17:11Bölgesel Kalkınma Projeleri
    • Bölgesel Kalkınma Projeleri (BKP), ekonomik anlamda geri kalmış alanları kalkındırmak amacıyla belirlenen ve çalışmalar yapılan bölgelere verilen isimlerdir.
    • Türkiye'de altı adet plan bölgesi bulunmaktadır: GAP (Güneydoğu Anadolu Projesi), KOP (Konya Ovası Projesi), DO-CUP (Doğu Anadolu Projesi), YHGP (Yeşil Irmak Havza Gelişimi Projesi) ve ZBK (Zonguldak-Bartın-Karabük Projesi).
    • Bölgesel kalkınma projelerinin hedefleri; bölgelerin ekonomik düzeyini artırmak, rekabet edebilecek düzeye ulaşmalarını sağlamak, altyapı eksikliklerini tamamlayarak bölge dışına göçleri önlemek ve doğal ve sürdürülebilir kalkınmayı sağlamaktır.
    19:41GAP Projesi
    • GAP (Güneydoğu Anadolu Projesi) 1930'larda düşünülerek tarım, ulaşım, enerji ve sanayi yatırımları içeren bir proje olarak hayata geçirilmiştir.
    • GAP kapsamında Atatürk Barajı, Birecik Barajı, Keban, Karakaya ve Kral Kızı gibi büyük barajlar inşa edilmiş, Şanlıurfa Gap Havalimanı kurulmuş ve Suruç Tüneli gibi sulama kanalları yapılmıştır.
    • GAP, Gaziantep, Kilis, Adıyaman, Diyarbakır, Batman, Siirt, Şanlıurfa, Mardin ve Şırnak olmak üzere toplam dokuz ili kapsayan bir proje olup, Türkiye'nin en büyük gelmiş geçmiş projesidir.
    23:31Doğu Anadolu Projesi
    • Doğu Anadolu Projesi (DO-CUP), toplamda on beş il ile Türkiye'nin en büyük yüzölçüme sahip projesidir.
    • Sivas, İç Anadolu bölgesine ait olmasına rağmen, ilinin bazı ilçeleri Doğu Anadolu bölgesinde olduğu için projeye sonradan dahil edilmiştir.
    • Doğu Anadolu bölgesi ekonomik açıdan en geri kalmış bölge olup, özellikle tarım, hayvancılık ve kış turizmi potansiyeli açısından önemlidir.
    25:43Türkiye'nin Kalkınma Projesi GAP
    • Türkiye'nin en kapsamlı ve tarihi en eski bölgesel kalkınma projesi Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) olup, enerji üretimi ve tarımsal sulama amacıyla pek çok baraj inşa edilmiştir.
    • GAP kapsamında Fırat nehri üzerinde Atatürk, Karakaya ve Birecik barajları, Dicle üzerinde Keban barajı, Kızılırmak üzerinde ise Deriner barajı bulunmaktadır.
    • Altınkaya barajı Kızılırmak üzerinde Samsun'da bulunur ve GAP ile ilişkili değildir.
    26:56Doğu Anadolu Projesi
    • Türkiye'nin en büyük yüzölçüme sahip bölgesel kalkınma projesi Doğu Anadolu Projesidir.
    • Doğu Anadolu'da hayvancılık için meraların ıslahı, hayvan ırklarının ıslahı ve kış turizm potansiyelinin değerlendirilmesi gibi çalışmalar yapılacaktır.
    • Doğu Anadolu'da ulaşım geliştirmek önemlidir, ancak Zonguldak çevresindeki taş kömürü çalışmaları bu proje kapsamında değildir.
    28:05Doğu Karadeniz Projesi (DOKAP)
    • Doğu Karadeniz Projesi (DOKAP), Türkiye'nin en doğal, en el değmemiş kalkınma projesidir.
    • Bölgede yaylacılık yapılmakta olup, yaylalar birbirine bağlanacak ve doğal güzelliğin bozulmaması için betonarmeye izin verilmeyecektir.
    • Türkiye'nin en dağlık ve engebeli bölgesi olan Doğu Karadeniz'te engebeden kaynaklı ulaşımdan eğitim ve sağlık alanlarına kadar her türlü geri kalmışlığı ortadan kaldırmak hedeflenmektedir.
    30:55Konya Ovası Projesi
    • Konya Ovası Projesi (KOP), Türkiye yüzölçümünün önemli bir bölümünü kapsayan bir projedir.
    • Başlangıçta sadece Konya ovası ile sınırlı kalmadı, bugün en büyük iç ova olan Konya ovasına ek olarak Konya, Yozgat, Nevşehir, Kırşehir, Kırıkkale, Niğde, Aksaray ve Karaman illeri de dahil olmuştur.
    • Proje başlangıcında sadece Konya, Niğde, Karaman ve Aksaray illeri (KANKA) dahil olup, daha sonra diğer iller eklendi.
    31:50Konya Ovası Projesi
    • Konya, Türkiye'nin en büyük yüzölçümüne sahip ili olup, eskiden de büyük bir yüzölçüme sahipti.
    • Karaman, Aksaray ve Niğde, Konya'dan bölünmüş olup, sonradan il statüsü kazanmıştır.
    • Konya Ovası Projesi kapsamında Kırşehir, Yozgat, Nevşehir ve Kırıkkale iler eklenmiştir.
    34:03Konya Ovası Projesinin Detayları
    • Projenin temelleri II. Abdülhamid döneminde, Konya Ovası'na güneydeki akarsuların sularını sulama amacıyla kullanılabilirliği düşünülmüş.
    • Mavi tünel adı verilen projede, Göksu ve Gambos nehirlerinin suları pompa yardımıyla yukarıya çekilmiş ve Konya Ovası'na fışkırtılmıştır.
    • Proje kapsamında yeraltı suyu kullanımının yasaklanmasıyla obruk oluşumu engellenmiştir.
    35:24Doğu Karadeniz Kalkınma Projesi
    • Doğu Karadeniz Kalkınma Projesi'nin ortaya çıkışında dağlık ve engebeli arazi yapısı, heyelanlar ve ulaşımda yaşanan sorunlar etkili olmuştur.
    • Konya Ovası Projesi'nin amaçları arasında sulama ile yetişen tarım ürünlerinin üretimini artırmak, yeraltı sularının aşırı kullanılmasını engellemek ve erozyonu önlemek bulunmaktadır.
    36:58Yeşilırmak Havza Gelişim Projesi
    • Yeşilırmak Havza Gelişim Projesi, Yeşilırmak akarsuyunun geçmiş olduğu Tokat, Samsun, Amasya ve Çorum illerini kapsamaktadır.
    • Projenin amacı ırmak havzasında sel ve taşkınları önlemek, kirlilikleri azaltmaktır.
    • YHGP'de bulunan dört il aynı zamanda Doğu Karadeniz Projesi'nde de yer almaktadır.
    39:29Zonguldak-Bartın-Karabük Projesi
    • Zonguldak-Bartın-Karabük Projesi, Batı Karadeniz'de taş kömürü havzasında yer almaktadır.
    • Proje kapsamında taş kömürü yataklarında özel sektöre yeni yatırım alanları açmak, limanları geliştirmek ve demir çelik sanayisine yatırım yapmak hedeflenmektedir.
    • Ereğli Limanının büyütülmesi, Zonguldak-Ereğli'nin madene dayalı tek proje olduğu belirtilmektedir.
    40:32Bölgesel Kalkınma Projeleri
    • Türkiye'de planlanan ve uygulanmakta olan bölgesel kalkınma projeleri içinde yer alan bazı iller aynı zamanda başka proje alanlarında da yer almaktadır.
    • Doğu Karadeniz Projesi'nde (DOKAP) Yeşil Irmak Havza Gelişme Projesi'nin (YHGP) tüm illeri yer almaktadır.
    • Kayseri hiçbir bölgesel kalkınma planında yer almamaktadır.
    41:30Coğrafya Kampları
    • Coğrafya kampları toplamda otuz iki kamptan oluşmaktadır ve oynatma listesinde bu videoların ardına eklenecektir.
    • Kamp videolarında harita doldurma, boşluk doldurma ve soru-cevap faaliyetleri gerçekleştirilecektir.
    • Kitabın arkasındaki son seksen sayfalık kısımda bu faaliyetlerin tamamı birlikte doldurulacaktır.
    43:00Sonraki Adımlar
    • Kampları yapmış olmanın soru bankasını çözmenize engel değildir.
    • Branş denemesi ve diğer deneme sınavlarını da çözebilirsiniz.
    • Coğrafya konusunda tamamen konu bazlı bitirmiş olursunuz, ancak tekrar mahiyetli ve baştan sona geçilecek yer kamplar olacaktır.

    Yanıtı değerlendir

  • Yazeka sinir ağı makaleleri veya videoları özetliyor