Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitimci tarafından uluslararası ilişkiler dersi formatında sunulan Türkiye-İsrail ilişkilerinin tarihsel analizini içermektedir. Konuşmacı, öğrencilere yönelik bilgi vermektedir.
- Video, Türkiye ve İsrail arasındaki ilişkilerin Osmanlı döneminden günümüze kadar olan tarihsel gelişimini kronolojik olarak ele almaktadır. 1948'de İsrail'in ilanından sonra Türkiye'nin İsrail'i tanıyan ilk Müslüman ülke olması, 1958'de imzalanan Çevre İttifakı, 1970'lerdeki Kıbrıs Harekatı, 1980'lerdeki askeri ve siyasi ilişkiler, 1990'lardaki altın çağ, 2000'li yıllardaki gelişmeler ve 2010'lardaki krizler detaylı şekilde anlatılmaktadır. Konuşmacı, perde önündeki ilişkilerin yanı sıra perde arkasındaki ekonomik ve askeri ilişkilerin önemini vurgulayarak, Türkiye ve İsrail'in gelecekte de birbirlerine muhtaç olacağını ve ilişkilerin tamamen kopmayacağını belirtmektedir.
- Türkiye-İsrail İlişkilerinin Tarihi
- Türkiye ve İsrail ilişkileri, Türk-Amerikan ilişkileri gibi inişli çıkışlı bir şekilde gelişmiştir.
- Osmanlı Devleti'nden bu yana Türkler ve Yahudiler arasında bir gelenek vardı ve bu gelenek devlet hiyerarşisine ve Yahudi kültürünün yayılmasına etkilemiştir.
- Cumhuriyet kurulduktan sonra bu ilişki ve etkileşim giderek daha da artmıştır.
- 00:39İsrail'in Kuruluşu ve Türkiye'nin Tanıma
- İsrail 14 Mayıs 1948'de ilan edildi ve 9-10 ay sonra, 3 Mart 1949'da Türkiye, İsrail'i tanıyan ilk Müslüman ülke olarak kayıtlara geçti.
- Türkiye bu tepkiden endişe ederek ve çekinerek İsrail ile olan ticari, askeri ve siyasi ilişkilerini hep saklı tuttu.
- Türkiye-İsrail ilişkilerinde perde önündeki ilişkilerde çatışma olsa da, perde arkasındaki ekonomik ve askeri ilişkilerde uzlaşmazlık sinyali vermiyor.
- 01:44Soğuk Savaş Dönemi İlişkileri
- Soğuk savaş boyunca Türkiye, Araplardan endişe duyarak İsrail'e mesafeli ve ölçülü ilişkisini devam ettirmeye çalıştı.
- 1958'de Demokrat Parti döneminde Adnan Menderes, İsrail'e Çevre İttifakını imzaladı ve bu ittifak zamanla İran ve Etiyopya'nın da katılmasıyla güçlendi.
- 1958 Çevre İttifakı'ndan sonra askeri, siyasi, hukuki, sosyokültürel, eğitim ve ekonomik alanda ilişkiler daha da derinleşti.
- 03:091970'ler ve 1980'lerde İlişkiler
- 1970'lerde Türkiye'nin Kıbrıs Harekatı'na İsrail'in kısmi destek verdiği görülüyor, özellikle Türkiye'nin gemisinin batması sonrası İsrail Türk askerlerini tele aldı ve bakımlarını üstlendi.
- 1982'de İsrail Hizbullah'a karşı harekat düzenlediğinde, Asala terör örgütü kamplarını yerle bir etti.
- Türkiye ile İsrail, Mossad ve MIT ile beraber ortak çalışmalar yaptı, ancak 1982'de İsrail Kudüs'ü ebedi ve bölünmez başkenti ilan ettiğinde Türkiye büyükelçilik temsilcisini İsrail'e indirerek tepki gösterdi.
- 04:081990'lar ve 2000'li Yıllar
- 1990'lı yıllarda Türkiye-İsrail ilişkileri tekrar altın çağını yaşadı ve 2008'e kadar gelişti.
- 2005'te Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, büyük bir kurmay heyetiyle Kudüs'ü ziyarette bulundu ve ortak askeri ve ticaret anlaşmaları imzalandı.
- 2010'dan sonra Mavi Marmara baskını ve 2009'da Başbakan Erdoğan'ın "one minute" çıkışıyla krizler patlak verdi ve giderek yığıldı.
- 04:48Türkiye-İsrail İlişkilerinin Önemi
- Türkiye ve İsrail hiçbir zaman birbirine en uzak olduğu dönemde de ilişkilerini tümüyle koparmadı.
- Türkiye, Suriye ve İsrail arasında arabuluculuk görevini üstlendi ve Hamas tarafından kaçırılan İsrail askeri Glassalit'in arabuluculuğunda Hamas ve İsrail arasında anlaşmalar gerçekleştirildi.
- Türkiye-İsrail ticaret hacmi son yıllarda 6 milyar doları geçti ve Türkiye'nin Suudi Arabistan ve Katar ile olan ticaret hacmini yakalayamıyor.
- 06:06Türkiye-İsrail İlişkilerinin Geleceği
- İsrail, İran'ın Suriye ve Lübnan'daki Hizbullah ve Şii nüfusundan dolayı rahatsız, Türkiye ise Kuzey Irak'ın kuzeyi ve Suriye'nin kuzeyindeki PKK-PYD-YPG unsurlarına karşı rahatsız.
- Türkiye ve İsrail'in ortak rahatsız olduğu birçok nokta var ve bu coğrafyada birbirine en çok muhtaç olan ülkeler arasında Türkiye ve İsrail var.
- İsrail bağımsız bir devlet olduğu için Amerika ve Türkiye ile de çatışabilir, ancak devletlerin ebedi dostlukları ve düşmanlıkları yoktur, çıkarları vardır ve Türkiye-İsrail'in ortak çıkarları daha uzun yıllar sürecek gibidir.