Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir haber programının ekonomi ve eğitim konularını ele alan bölümüdür. Programda sunucu, Büşra Arslantaş, Dicle Canova gibi haber sunucuları ve ekonomi uzmanları (Ayhan Korkmaz, Prof. Dr. Murat Ferman) ile röportajlar yapılmaktadır.
- Video, Amerikan Ticaret Bakanı Wilberos'un Türkiye ziyareti ve iki ülke arasındaki ticaret ilişkileri ile başlayıp, eğitim masrafları ve getirisi, okul güvenliği, Merkez Bankası'nın faiz politikaları ve piyasa durumu gibi konuları ele almaktadır. Program, ekonomik analizler, piyasa değerlendirmeleri ve eğitim sistemi hakkında detaylı bilgiler sunmaktadır.
- Videoda ayrıca Türkiye'deki eğitim maliyetlerinin özel ve devlet okullarında nasıl değiştiği, çocukların okula uyumu, anne-baba rolü, sosyal medya kullanımı, dolar-TL paritesi, altın fiyatları ve Brexit'in Avrupa Birliği üzerindeki etkileri gibi konular da tartışılmaktadır. Program, Kavacık'ta bir özel üniversitenin çatısında çıkan yangın haberiyle ve eğitim öğretim yılı dilekleriyle sonlanmaktadır.
- 00:10Amerikan Ticaret Bakanı'nın Türkiye Ziyareti
- Amerikan Ticaret Bakanı Wilber Ross, Türkiye'de İstanbul'da görüşmeler yapıyor ve hafta sonunda Ruhsar Pekcan ile verimli bir görüşme geçirdiklerini ifade etti.
- Ankara'da da çeşitli temaslarda bulunulacak ve ay sonunda Amerika'da Türk ve Amerikalı işadamları bir araya gelecekler.
- Bir önceki hafta Mehmet Ali Yalçın Dağı ile bir görüşmesi olmuş ve yüz milyar dolarlık bir işlem hacminden bahsediliyor.
- 01:12Ziyaretin Önemi ve İçeriği
- Amerikan Ticaret Bakanı'nın Türkiye'ye yaptığı ziyaret zamanlama ve içerik açısından dikkat çekici, çünkü Türk-Amerikan ilişkileri inişli ve çıkışlı dönemden geçiyor.
- Amerikan Kongresi, Rusya'dan S-400 hava savunma sistemi alımı nedeniyle Türkiye'ye yaptırım uygulansın derken, Trump'ın yakın isimlerinden biri olan 81 yaşındaki Amerikan Ticaret Bakanı'nın beş günlük bir ziyaret için Türkiye'ye gönderilmesi anlamlı.
- Türkiye'nin stratejik önemi, liderleri arasındaki iyi ilişkiler kadar Amerika Birleşik Devletleri ile Çin arasındaki ticaret savaşlarının etkili olduğu belirtiliyor.
- 03:18Ortak Hedefler ve Görüşmeler
- İki ülke arasındaki ticari ilişkilere dair pozitif mesajlar verilmesi, geçen yıl iki ülke arasında gelinen ekonomik ilişkilerin tekrar ivmelenmesi açısından önemli.
- Ortak hedef, 2018 rakamlarına göre 20 milyar dolar olan ticaret hacmini 2023 yılına kadar 100 milyar dolara çıkarmak.
- Türk tarafı sivil havacılık, otomotiv, mücevher, mobilya, tekstil gibi sektörel bazda Amerika Birleşik Devletleri'ne ihracat kapasitesine dikkat çekti, Amerikan tarafında ise devlet görevlilerinin hızlı aksiyon alması, lojistik maliyetlerinin düşürülmesi ve gümrük prosedürlerinin kolaylaştırılması talepleri dile getirildi.
- 04:24Gelecek Planlar
- Amerikalı bakanın akşam saatlerinde Ankara'ya geçmesi ve yarın Türkiye'den ayrılana kadar Ruhsar Pekcan ile yeni bir görüşme yapması, Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak'la bir araya gelmesi ve Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından Külliyede kabul edilmesi bekleniyor.
- Tüm bu temasların sonuçlarının ele alınması, raporların birleştirilmesi ve yol haritasının netleştirilmesi bekleniyor.
- 25 Eylül'de New York'ta liderlerin katılması beklenen bir yatırım konferansında bu projenin lansmanının yapılması planlanıyor.
- 05:31Türkiye'nin Stratejik Konumu
- Türk-Amerikan ilişkileri genellikle stratejik anlamda, bölge açısından ve sınırların güvenliği açısından konuşulurken, 100 milyar dolara çıkartılmış ticaret hacmi ile birlikte ekonomi üzerinden çözülebileceği düşünülüyor.
- Türkiye için güvenliği de en az ticaret hacminin artırılması kadar önemli ve bu ikisinin dengede götürülmesi gerekiyor.
- Amerika, Türkiye'ye Rusya'dan ve İran'dan doğalgaz almayın, sıvılaştırılmış LPG alın diye talep ediyor, bu daha önce Almanya'yla da Trump arasında bir gerginliğe sebep olmuş bir konuydu.
- 07:40Türkiye-Amerika İlişkileri ve Ticaret
- Trump, Türkiye ile ticaret hacminin beş katına artırılması konusunda iki amaçla hareket ediyor: Türkiye'yi İran, Rusya ve Çin pazarına kaptırmamak ve Çin ile süren ticaret savaşlarından olası kaybını Türkiye pazarı üzerinden giderebilmek.
- Ruhsar Pekcan'ın görüşmesinden sonra sivil havacılık, otomotiv, otomotiv yan sanayi, mücevher, mobilya ve tekstil gibi sektörlerde ihracatın Amerika'ya artırılması üzerinde durulduğu belirtildi.
- ABD, Çin ile devam eden ticaret savaşlarında karşılıklı gümrük vergilerinin artırılması riskine karşılık Türkiye pazarı üzerinde duruyor ve Türkiye'nin ihtiyaç duyduğu ürünleri rahatlıkla alabileceğini düşünüyor.
- 09:09Güvenli Bölge Meselesi
- Türkiye, terörle mücadele eden bir ülke olup bütçesinin büyük bölümünü savunmasına harcıyor ve bu durumun sona ermesi kalkınma, üretim ve yeni yatırımların gündemine gelmesini sağlayabilir.
- Türkiye, güvenli bölge konusunda ilk kez karadan ortak devriyeye çıktı; Türk ve Amerikan askerleri toplam on iki zırhlı araçla Akçakale'nin güneyinden Suriye'nin içerisine Tel Abyad kırsalında bir çember şeklinde devriye görevi gerçekleştirdi.
- Türkiye, en az otuz kilometrelik derinliğe sahip bir güvenli bölge oluşturulması ve buradaki güvenliğin tamamen Türk Silahlı Kuvvetlerince sağlanması yönünde talepte bulunuyor.
- 10:29Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Mesajı
- Cumhurbaşkanı Erdoğan, müttefiklerin Türkiye için değil, terör örgütü için güvenli bölge oluşturma peşinde olduğunu ve bu anlayışı reddettiğini belirtti.
- Türkiye'nin sadece Türkiye'nin bu tehdidi ortadan kaldırılabileceğine dönük bir inanç var ve bu nedenle müttefiklere haksız sayılmaz.
- Cumhurbaşkanı, müttefiklere Eylül ayı sonuna kadar süre tanımış durumda ve bu süre içinde güvenli bölge konusunu çözmek istiyor.
- 13:02Eğitim Öğretim Yılı Güvenliği
- Türkiye genelinde 18 milyon öğrenci ve 1 milyon öğretmenin okula başlamasıyla birlikte, İçişleri Bakanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğü güvenlik önlemleri alıyor.
- Emniyet Genel Müdürlüğü, okullarda okul irtibat görevlisi, okul kolluk görevlileri, eğitim koordinasyon görevlileri ve ekip ve devriyelerle sürekli güvenli ortamlar yaratmaya çalışıyor.
- Okul çevresinde Yunus olarak bilinen motorize asayiş ekipleri hekimlik kontrolleri yapıyor, araçlar durduruluyor ve özel güvenlik görevlileri okul içerisinde görev yapıyor.
- 15:10Okul Çevresindeki Denetimler
- Sadece okul çevresindeki önlemlerle kalmayacak, ülke genelinde eş zamanlı denetimler ve operasyonlar yapılacak.
- Okullar civarında teklas (sigara satışı yapılan yerler), umma açık yerler, internet kafeler ve bakkallar sürekli görevli personel tarafından kontrol edilecek.
- Yunus çimlerimiz ve naklı timlerimiz görev alarak okullar civarında servis araçlarının denetimi ve umma açık yerlerin denetimi ile birlikte okullar civarı daha güvenli ortamlar haline getirilecek.
- 17:28Okul Öncesi Eğitim ve Eğitim Sisteminin Önemi
- Okul öncesi eğitim Türkiye'de çok üzerinde durulan bir başlık olup, çocukların eğitim hayatlarına ısınma turu olarak başlıyorlar.
- Türkiye'de yaklaşık 18 milyon öğrenci ve aileleriyle birlikte nüfusun yarısını ilgilendiren bir süreç olan eğitim, toplumsal maliyeti ile tüm ülkeyi etkiliyor.
- Eğitim, nitelikli işgücü, gelecek kuşaklar, yatırımlar, inovasyon ve AR-GE açısından her alanda önemli olup, eğitime harcanan parayla geri dönüşünün nasıl sağlandığı da önemli.
- 18:58Özel Okul Masrafları
- Ankara'da özel okul fiyatları 18 bin liradan başlayıp 80 bin liraya kadar gidiyor, İstanbul'da ise daha yüksek.
- İlkokul birinci sınıfa başlayan bir çocuğun özel okul ücreti, yemek ücreti, servis ücreti, okul kıyafeti ve kırtasiye masrafları dahil yıllık yaklaşık 48 bin lira.
- Dokuzuncu sınıfa başlayan bir çocuğun özel okul ücreti, yemek ücreti, okul kıyafeti, kırtasiye ve yabancı dil kitapları masrafları dahil yıllık yaklaşık 47 bin lira.
- 22:07Devlet Okulu Masrafları
- Düşük gelirli aileler devlet okuluna gönderilen çocukları için okul ücreti ödemiyor, kırtasiyeye kendi imkanları doğrultusunda 150-300 lira arasında masraf yapıyor.
- Servis ücretleri mesafeye göre 400-800 lira aylık başlıyor, ancak düşük gelirli ailelerin büyük kısmı servise yazdırmamayı tercih ediyor.
- Okul kıyafeti için 300-500 lira arasında masraf yapılıyor, yemek için yaklaşık 10 liralık harçlık veriliyor ve düşük gelirli ailelerin yıllık en az masrafı 6450-10 bin lira arasında değişiyor.
- 23:41Eğitim Sisteminin Getirisi ve Sorunları
- Her iki tarafla da konuşulan çocukların yeterli eğitimi alamamalarından şikayetçiler özel ders ve benzeri alternatiflere başvuruyorlar.
- Fen liselerinde dört yıllık bir üniversiteyi kazanma oranı %52'den %47'ye inmiş durumda.
- Mezuniyet sonrası iş bulma ve kazanç imkanına baktığımızda, çocuğa ailenin yaptığı yatırımın karşılığının genel olarak alınamadığı görülüyor ve lise mezunu üniversite mezununa göre işsiz kalabiliyor.
- 26:32Eğitim Yatırımının Geri Dönüşü
- Eğitim yatırımı büyük bir yatırım olup, geri dönüşü vardır.
- Eğitim yatırımı yaparken kendi konforumuza da yatırım yapıyoruz; çocuklarımız bizim yaşlılığımızı konforlu haline getirecek.
- Okullar açıldı ve uyum haftası iki güne indirildi, çocukların okula, öğretmen-öğrenci ve anne-baba uyumuna yönelik bir süreç başlatıldı.
- 28:21Çocukların Güven Duygusu ve Sorumlulukları
- İnsan yavrusunun ilk hissettiği duygu güven duygusudur ve bu güven öğretmenle beraber farklı bir evreye geçer.
- Çocukların tek sorumluluğu okula gitmek ve ders çalışmaktır, şımarıklığın lüzum yoktur.
- Çocukların dünyasını sadece okul ve çocuktan ibaret kılmak yerine, kuralların içinde ve intizamın içinde gitmeleri gerekir.
- 30:09Çocukların Güvenliği ve Sosyal Medya Kullanımı
- Çocukları uyuşturucu satışından ve zararlı alışkanlıklardan korumak için anne babaların dikkatli olması gerekiyor.
- Müfredat sadece çocuk için değil, anne babanın varlığı ve anlattıkları da müfredattır, çocuklarla çok konuşulmalı ve sohbet edilmelidir.
- Sosyal medya kullanımı denetimsiz bırakılmamalı, çocuklara özgüven verilirken kontrolleri yapılmalıdır.
- 32:06Öğretmenin Önemi ve Eğitim Modeli
- Öğretmen eğitimi kapsayan tüm alanlara hakimdir ve sosyal medyadan kapıda kiminle konuşacağından servise nasıl yaşayacağına kadar tüm alanlarla ilgili sohbet edilmelidir.
- Öğrenci ve öğretmen eksenli bir eğitim modeline geçildi, merkezinde çocuğun ve öğretmenin önemli olduğu bir faktör var.
- Öğretmenlerin üretkenlikleri arttırılıyor, 280 bin öğretmen drama eğitimi aldı, 40 bin öğretmen köy çocuklarıyla okul öncesi eğitim yaptı.
- 35:19İç Piyasalar ve Merkez Bankası
- İç piyasalar konusunda Merkez Bankası'nın faiz indirimi kararı döviz kurlarına etki edebilir.
- Geçen sefer faiz indirimi sonrası dövizde yukarı yönlü bir reaksiyon olmuş fakat sonra stabilize sağlanmıştı.
- Dolar-TL paritesi hareketleri sadece Merkez Bankası'nın kararına bağlı değil, dünyada hakim olan unsurlara da bağlıdır.
- 36:13Dolar ve Faiz Beklentileri
- Doların genel olarak dünyada sakin seyredeceği düşünülüyor, ancak piyasa beklentilerine uygun bir reaksiyon gelirse piyasa reaksiyonu da bununla uyumlu olur.
- Faiz indirimi beklentisi devam ediyor ve en az 150, en ihtiyatlı tahmin 150'den 400 puana kadar değişen, hepsi de aşağı yönlü bir beklenti var.
- Avrupa Merkez Bankası ve Amerika Merkez Bankası açısından gelen sorular var, Fed'in dengeli bir açıklaması oldu.
- 37:02Avrupa Merkez Bankası ve Faiz İndirimi Beklentisi
- Önemli finansal haber kaynaklarından biri, Avrupa Merkez Bankası'na "Super Mario" lakabını vererek evrenin ötesine taşıyacak bir faiz indirimi gerçekleştirmesini istiyor.
- Trump, Fed'in faiz artışı konusunda çok hızlı, faiz indirimi konusunda da gereğinden yavaş hareket ettiğini belirtmiş.
- Son rakamlar beklentilere uygun geldi, Amerika Birleşik Devletleri'nde işsizlik %3'lerle ifade ediliyor ve doğal işsizlik oranını neredeyse yakındır.
- 38:43Dolar ve TL Paritesi
- Doların kısa sürede yukarı yönlü bir hareket olursa dengelenme olur ve belirli bir aralıkta seyredeceğini öngörüyoruz.
- Dolarizasyon yaşandığı zaman TL maliyetleri yüksek maliyetlerle taşınan bir dolar mevduatı stokumuz var.
- Dolar/TL paritesinde TL aleyhine şiddetli ve sürekli bir değer kaybı beklenmiyor.
- 39:29Arjantin Meselesi ve Türkiye
- Arjantin'deki satışlar gündeme geldiğinde bulaşıcılık etkisi Türkiye ve Türkiye gibi ülkeleri de beraberinde getirir mi sorusu gündeme geldi.
- Yatırım kuruluşlarının değerlendirmelerinde böyle bir bulaşıcılık etkisi yaşanmayacak gibi görünüyor.
- Dolar/TL fiyatlamasında an itibariyle 5,787 seviyesinde seyrediliyor.
- 40:02Altın Fiyatları ve Alım Zamanı
- Altın şu an 1508 dolardayken, belirsizlik dönemlerinde altının güvenli liman kimliğine en yakın durduğu zamanlar görülüyor.
- Altın bir tercih meselesidir ve belirsizlik ortamlarında portföyde bulunabilir, ancak 10 yıllık ralliden sonra tam güvenli liman olma özelliğine yakın değil.
- Gümüş, altına göre daha ön plana çıkan bir unsur olarak karşımıza çıkıyor.
- 41:01Altın Fiyatları Detayları
- Gram altın 276 lira, çeyrek altın 453 liralık bir fiyatlama görüyor ve tam altın 1810 liradan geçiyor.
- Altın fiyatlarını değerlendirmek için hem ons fiyatı hem dolar/TL fiyatını bir arada değerlendirmek gerekiyor.
- Ekonomi üretim olmayınca betona yatırım ülkeyi geliştirmez, inşaat sektörü artık Türkiye'nin büyüme formülünde lokomotif sektör olma özelliğini bırakmış.
- 42:09Enerji Kredileri ve Bankalar
- Enerji kredileri ile ilgili olarak bankaların elini ferahlatacak bir düzenleme konusunda söylentiler yoğunlaştı, resmi açıklamalar yapılmıyor.
- Bu düzenleme insaat firmalarını kurtarmak gibi bir açılımı veya uzantısı olmayacak.
- Enerji şirketleri üzerinden kötü banka gibi uygulamaların yakın zamanda gündeme gelmeyeceği görülüyor.
- 43:12Bankalar ve Kredi Meselesi
- Yeni %10 büyüme meselesi ve kredi meselesi, bankaların munzam karşılıklarla ilgili avantajını kullanmak isteyecekler.
- Bankaların orta ve uzun vadede kredi bültelerine veya kredi tahsil oranlarına karşı dikkatli olmaları ve fren mekanizmasının işlemesi gerekiyor.
- Bankalar %10 büyüme hedefini yakalasalar bile marjan yararlanıyorlar, bu da bankaların işini kolaylaştırıp dezavantajları dengeliyor.
- 44:00Altın Fiyatlarının Düşüşü ve İngiltere'nin Avrupa Birliği'nden Çıkışı
- Gram altın konusunda ters takla durumu olabilir, ons bazında ve dolar/TL kuruna bağlı olarak dengeli bir ilişki var.
- Cumhuriyet altını yarım veya çeyrekte alım satım arasında istenen likidite bulunmayabilir.
- İngiltere'nin Avrupa Birliği'nden çıkmasıyla yıl sonu euro ve paritenin durumu 1,10-1,29 aralığında seyrediliyor.
- 45:10Brexit ve Avrupa Birliği
- İngiltere'nin Avrupa Birliği ile yollarını ayıracağı anlaşılıyor, bu durum Avrupa Birliği açısından artık bir risk faktörü haline gelmiş durumda.
- Avrupa Birliği çevrelerinde Brexit'in artık bir şekilde sonuçlandırılması gerektiği düşünülüyor.
- Türkiye'ye yapılan "ne senle ne sensiz" sendromu yıllardır yaşatılıyor, ancak Türkiye bu sendromu doğru algılamayı öğrenmiş durumda.
- 45:54Avro ve Dolar İlişkisi
- Brexit'in avro üzerindeki etkisi bilinen, öngörülen ve satın alınmış bir unsurdur.
- Avro hala doların tırnak içinde yancısı olarak devam ediyor ve dolardaki gelişmeler avro'nun istikbalini etkileyecek bir unsur.
- Dolarda aşağı yönlü hareket avroyu yukarıya doğru çeker.
- 46:50Borsada Tombul Parmak Hikayesi
- Borsada şu anda tombul parmak durumu söz konusu değil, ancak tanım olarak yanlışlıkla bir düğmeye basarken diğerinde de basılması durumudur.
- Son dönemde tombul parmak yerini otomatik sistemlere, akıllı sistemlere ve robot sistemlere bırakmıştır.
- Yapay zeka ve robot sistemler olmadan dünyada sermaye piyasalarının gelişimi ve varlığını sürdürmesi mümkün değildir.
- 48:54Borsa İstanbul ve Döviz Durumu
- Borsa İstanbul 98.987 endekslerinden açılıyor.
- Dolar/TL 6,30 seviyesinde bulunuyor.
- Euro/TL değeri belirtilmemiş, ancak parametre kapatılıyor.