Buradasın
Türkiye'deki Tarım Ürünleri ve Üretim Merkezleri Eğitim Videosu
youtube.com/watch?v=RFZ01hT6lQcYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitimci tarafından sunulan, Türkiye'deki tarım ürünlerinin üretim merkezleri ve özellikleri hakkında bilgi veren bir ders formatındadır. Konuşmacı, Çaykur'da mühendis olarak çalışan ve eğitim içeriği hazırlayan biri olarak tanıtılıyor.
- Video, Türkiye'deki çeşitli tarım ürünlerinin hangi bölgelerde üretildiğini, iklim ve toprak koşullarının bu ürünlerin gelişimine etkisini detaylı şekilde ele almaktadır. Zeytin, incir, avokado, anason, gül, elma, kavun, karpuz, pamuk, fıstık, kayısı, nohut, buğday, çay, fındık, pirinç, tütün, şeker pancarı, haşhaş, kenevir, keten, kırmızı mercimek, yeşil mercimek, ayçiçeği, soya fasülye, aspir kozası, turunçgiller, üzüm ve muz gibi ürünlerin üretim merkezleri ve özellikleri anlatılmaktadır.
- Videoda ayrıca, tarım ürünlerinin iklim koşullarına göre dağılımları, çiftçilerin ekonomik çıkarları nedeniyle tercih edilen ürünler ve modern tarım yöntemlerinin üretimi nasıl etkilediği de açıklanmaktadır. Video sonunda, tarım ürünleri konusunda soru bankası çalışılması ve haritalar üzerinden değerlendirme yapma konularına değinilmektedir.
- Türkiye'de Tarım Ürünleri ve Üretim Merkezleri
- İzmir'de sofralık zeytin, brokoli ve yağlı zeytin yetiştirilmektedir.
- Aydın'da incir ve kestane, Antalya'da susam, domates ve portakal yetiştirilmektedir.
- Burdur'da rakının kokusunu veren anason, İsparta'da gül ürünleri yetiştirilmektedir.
- 01:18Diğer Tarım Ürünleri ve Üretim Merkezleri
- Haşhaş Afyon'da, kavun ve karpuz Adana'da yetiştirilmektedir.
- Karpuz, yaz sıcaklığında ve kuraklıkta büyüyen, üzerine su geldiğinde bozulan efsane bir meyvedir.
- Pamuk Urfa'da, fıstık Şanlıurfa ve Siirt çevresinde, kırmızı mercimek Urfa'da yetiştirilmektedir.
- 02:35Diğer Tarım Ürünleri ve Üretim Merkezleri
- Tütün Adıyaman'da, kayısı Malatya'da yetiştirilmektedir.
- Ceviz Kahramanmaraş'ta, yeşil mercimek Yozgat'ta, nohut Ankara'da yetiştirilmektedir.
- Buğday, şeker pancarı ve mısır Konya'da yetiştirilmektedir.
- 03:06Son Tarım Ürünleri ve Öğrenme Süreci
- Çay Rize'de, fındık Ordu'da, kenevir Samsun'da, ayçiçeği Tekirdağ'da yetiştirilmektedir.
- Pirinç Edirne'de, üzüm ve incir Aydın'da, avokado Antalya'da yetiştirilmektedir.
- Tarım ürünleri, modern ve ilkel tarım yorumları, sulamanın etkisi ve ürün-şehir ilişkileri öğrenilerek soru bankası çözülerek öğrenme süreci devam edecektir.
- 44:59Türkiye'de Buğday Tarımı
- Karadeniz kıyılarında buğdayın geniş alanda yetiştirilmesini engelleyen temel faktörler iklim ve yer şekilleridir.
- Buğdayı daha fazla görebileceğimiz yerler Karadeniz bölgesinde Samsun, Çorum, Gümüşhane, Bayburt, Amasya ve Tokat'tır.
- Ege ve Akdeniz kıyılarında çiftçiler daha fazla gelir getiren ürünler tercih eder, bu nedenle buğdayı göremeyiz.
- 47:29Türkiye'de Mısır Tarımı
- Mısır'ın anavatandır Amerika, Türkiye'de en fazla Konya'da yetiştirilir.
- Karadeniz'de mısır doğal ortamda yetişir ancak geniş alanlarda yetiştirilmesi sulama ile mümkündür.
- Sıcak bölgelerde yetişen mısırın yağ oranı daha fazladır, karadeniz mısırı ise daha lezzetlidir.
- 49:55Türkiye'de Pirinç Tarımı
- Pirinç su içerisinde yetişir, yetiştirme alanları bataklık ve sıtma hastalığı riski nedeniyle devlet kontrolü altındadır.
- Türkiye'de pirinç en fazla Edirne'de (Meriç pirinci) ve Samsun çevresinde (Tosya pirinci) yetiştirilir.
- Pirinçin anavatandır Güneydoğu Asya'dır, bol yağmur ve muson yağmurları sayesinde bu bölgede yaygın olarak yetiştirilir.
- 52:22Türkiye'de Pamuk Tarımı
- Pamuk net yaz sıcaklığı ve sulama ile yetişir, Türkiye'de Urfa, Adana, Antalya, İzmir ve Güney Marmara'da yetiştirilir.
- Pamuk için net yaz sıcaklığı önemlidir, gündüz ve gece sıcaklığı farkı fazla olan bölgelerde kaliteli pamuk yetişmez.
- Pamuk toplama dünyanın en zor işlerinden biridir, ancak makine gelmesiyle işler biraz daha kolaylaşmıştır.
- 55:49Tekstil ve Sanayi
- 2022 sınavında tekstil fabrikalarının hammaddeye yakın olup olmadığı sorusu çıkmıştı, örneğin Kayseri'de tekstil fabrikası olsa da pamuk hammadde bulunmuyor.
- Sanayi konusunda değerlendirmeler yaparken, ürünlere nerede olduğu bilgisi önemlidir.
- Tütün Türkiye'de en fazla Adıyaman çevresinde üretilmektedir.
- 56:53Tütün Üretimi
- Tütün bitkisi ilkbahar döneminde fidelerle ekim yapılıyor ve yaklaşık 2-3 ay boyunca yetişiyor, Temmuz-Ağustos döneminde toplanmaya başlanıyor.
- Tütün toplama işlemi en alttan iri yapraklardan ortaya doğru gerçekleşiyor ve ihraç ediliyor.
- Çelikhan tütünü daha büyük olabiliyor, tütün kurutulduktan sonra devlet kontrolünde işleniyor.
- 58:02Buğday ve Şeker Pancarı
- Buğday Türkiye'de en fazla İç Anadolu'da, özellikle Konya'da üretilmektedir.
- Şeker pancarı çabuk bozuluyor ve hemen işlenmesi gerekiyor, Konya'da en fazla üretilmektedir.
- Şeker pancarından şeker elde edildikten sonra kalan kısım küspesi olarak hayvan yemi olarak kullanılıyor.
- 1:00:00Haşhaş
- Haşhaş Türkiye'de Afyon, Ege'nin iç kesimi ve Antalya'nın iç kesiminde üretiliyor, en fazla olduğu yer Afyon çevresidir.
- Haşhaş uyuşturucu madde içerdiği için devlet kontrolünde olmakta ve geniş ekim alanı bulunmamaktadır.
- Haşhaş stresi azaltan bir madde olarak kullanılmış, haşhaşlı ekmek, börek ve çörekler rahatlama için kullanılmıştır.
- 1:01:53Çay
- Çay Türkiye'de Doğu Karadeniz bölgesinde üretiliyor, ekim alanı dar olma sebebi iklim koşullarıdır.
- Çayın anavatanı Güneydoğu Asya'dır ve bol nem ve yağış ister.
- Doğu Karadeniz'de mikroklima koşulları sayesinde çayın anavatanındaki iklim koşullarına benzer ortam oluşmaktadır.
- 1:02:38Doğu Karadeniz'in Mikroklima Özellikleri ve Çay Üretimi
- Doğu Karadeniz'in mikroklima özelliği, etrafındaki dağların içeriden gelen soğuk havayı kesmesi ve denizelliğin etkisiyle oluşur.
- Fön rüzgarları sıcaklığı biraz artırdığı için Doğu Karadeniz'e özel bir iklim ortaya çıkar.
- Çay, Güneydoğu Asya'nın önemli bir ürünü olup, Türkiye'deki varlığı Misak-ı Milli'den sonra, Cumhuriyet döneminde başlamıştır.
- 1:03:35Çayın Üretimi ve Özellikleri
- Çay, Rize'den başlayarak Samsun'a kadar ekilmiş, ancak Samsun-Ordu bölgesinde iklim değişimi nedeniyle kalitesi düşmüştür.
- Çay, şeker pancarı gibi çabuk bozulduğu için toplanan yerde hemen işlenmesi gerekir.
- Çayın en kaliteli kısmı, Mayıs ayında toplanan "Mayıs çayı" olarak adlandırılır ve en tepedeki 2,5-3 yapraklı kısımlar tek tek elle toplanarak elde edilir.
- 1:06:24Çay Toplama Süreci ve Ekim Alanı
- Çay bahçeleri eğimli arazilerde bulunur ve yıl içinde üç hatta dört kez toplanır.
- Çay toplamak için makas kullanmak yerine tek tek elle yaprak toplanması gerekir, aksi halde çayın içine dal, budak, börtü ve böcekler karışabilir.
- Çayın ekim alanı dar olup, Doğu Karadeniz bölgesinde yoğun olarak yetiştirilir.
- 1:07:52Keten ve Kenevir
- Keten kenevir, Türkiye'de damda, saksıda, balkonda bol miktarda bulunur.
- Kenevirin gövdesinden halat ve çuval yapılırken, tomurcuğundan uyuşturucu madde elde edilebilir.
- Kenevir en fazla Samsun'da yetiştirilir.
- 1:09:24Türkiye'de Bitki Tarımları
- Kenevir için Samsun, keten için Afyon ekim alanları önemlidir.
- Keten, kağıt para yapımında kullanılır.
- Uyuşturucu maddeler için devlet kontrolü ve dar ekim alanı vardır.
- 1:09:46Türkiye'de Tarım Ürünleri ve İklim
- Yazın en sıcak yer Güneydoğu Anadolu'dur ve kuraklığa en dayanıklı tarım yapılmaktadır.
- Kırmızı mercimek Urfa'da, yeşil mercimek ise İç Anadolu'da, özellikle Yozgat'ta yetiştirilir.
- Ayçiçeği Türkiye'de çok fazla bulunur ve Ergene'de (Tekirdağ iç kesimleri) en çok görülür.
- 1:11:08Toprak Türleri ve Tarım
- Çernezyum toprak (kara toprak) Mersin'de, terrosa (kırmızı toprak) Erzurum'da bulunur.
- Bozkır toprak Konya'da, nemli soğuk bölge toprağı ise Kastamonu'da mevcuttur.
- Zeytin ağacı Güney Marmara'dan Antep'e kadar bulunur ve Akdeniz ikliminin katkılarıyla ortaya çıkar.
- 1:12:24Zeytinin Ekim Alanları ve Özellikleri
- Zeytin bir ağaç olduğu için sulama ile farklı bölgelere getirilemez, doğal alanlarında yetiştirilmelidir.
- Zeytinin en fazla olduğu yer Ege bölgesidir; sofralık zeytin Manisa'da, yağlık zeytin İzmir'de yetiştirilir.
- Zeytin bir yıl fazla ürün verir, ikinci yıl az ürün verir çünkü toplama sırasında dallara zarar verilir.
- 1:15:22Diğer Tarım Ürünleri
- Soya fasulyesi Karadeniz'in bir tarım ürünü olabilir ancak en fazla Adana'da yetiştirilir.
- Soya fasulyesi sıcak sulanmış, sanayiye yakın olan yerlerde tercih edilir.
- 1:15:48Tarım Ürünleri Teşvikleri
- Devlet, aspir kozayı (koza yağ bitkisi) teşvik ediyor çünkü bu bitkiden yağ elde edilir ve bu yağdan biyodizel (araç yakıtı) üretilir.
- Temel tüketim maddeleri ve stratejik ürünler için teşvikler uygulanır; çay, mısır, fındık, incir, üzüm, kayısı, buğday gibi ürünler teşvik edilir.
- Stratejik ürünler (örneğin buğday) için teşvikler, ülkenin stoklarını korumak ve dış kaynaklara bağımlılığı azaltmak için önemlidir.
- 1:17:17Biyodizel ve Yağlar
- Biyodizel, bitkisel ve hayvansal yağlardan üretilen, petrol ürünü dizelinin alternatifi bir yakıttır.
- Aspir kozası Türkiye'de en çok Kayseri'de, kolza ve kanola yağı ise Tekirdağ'da yetiştirilir.
- Evdeki bitkisel yağları çöpe veya lavaboya dökmek yerine, toplayıp geri dönüşüm için teslim etmek daha çevresel olarak sürdürülebilirdir.
- 1:18:24Fındık Üretimi
- Türkiye, fındık ihracatında dünyada birinci sırada yer alır.
- Türkiye'de fındık üretimi özellikle Karadeniz bölgesinde yoğunlaşmıştır; Ordu, Giresun, Trabzon ve Sakarya'da önemli fındık üretim merkezleridir.
- Ordu'da Sarıspacel'in bir çikolata fabrikası bulunmaktadır ve buradan orijinal çikolata satın alınabilir.
- 1:20:12İncir ve Turunçgiller
- Türkiye, incir ihracatında dünyada birinci sırada yer alır ve incir üretimi özellikle Aydın'da yoğunlaşmıştır.
- Turunçgiller (portakal, limon, greyfurt, mandalina) Ege ve Akdeniz kıyılarında yetiştirilir, kışılıklı iklimi tercih eder.
- Portakal üretimi Antalya'da, limon üretimi Mersin'de, greyfurt ve mandalina üretimi ise Adana ile birlikte önemlidir.
- 1:22:08Diğer Meyve ve Sebze Ürünleri
- Üzüm ve elma Türkiye'de en yaygın tüketilen meyvelerdir; üzüm en çok Manisa'da, elma ise İsparta ile birlikte yetiştirilir.
- Muz, mikroklima gerektiren bir üründür ancak seracılığın katkısıyla Ege ve Akdeniz bölgelerinde de yetiştirilmeye başlanmıştır.
- Türkiye'de önemli tarım ürünleri için güncel haritalar bulunmaktadır ve bu haritalar coğrafya derslerinde kullanılır.