Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Türkiye'deki müzecilik tarihini ve önemli müzeleri tanıtan bilgilendirici bir belgesel formatındadır.
- Video, müzecilikin Helenistik Çağ'dan başlayarak Avrupa'daki gelişimini, Osmanlı İmparatorluğu'ndaki ilk müzelerin kuruluşunu ve Cumhuriyet dönemindeki müzecilik faaliyetlerini kronolojik olarak anlatmaktadır. İstanbul'daki önemli müzeler arasında Topkapı Sarayı, Ayasofya, Ankara'daki Etnografya Müzesi, Rahmi Koç Müzesi ve Sunay Akın'ın Oyuncak Müzesi yer almaktadır.
- Videoda ayrıca Osmanlı'da müzecilik faaliyetlerini başlatan Ahmet Fethi Paşa, Osman Hamdi Bey ve Halil Ethem Erdem gibi önemli isimlerin rolü, Ayasofya'nın tarihi ve Osmanlı dönemindeki durumu, oyuncakların tarihsel gelişimi ve Nazi döneminde kurşun askerlerin kullanımı gibi ürkütücü örnekler de ele alınmaktadır.
- 00:26Türkiye'nin Müzeleri ve Müzecilik
- Türkiye bir açık hava müzesi olarak nitelendirilir ve her yıl milyonlarca turist tarihi eserleri görmek için ülkemize geliyor.
- Müze, sanat ve bilim eserlerinin saklandığı, sergilendiği yer veya yapılara denir ve temel işlevleri tarih boyunca insana ve çevreye tanıklık etmiş her şeyi toplamak, belgelemek, korumak ve sergilemektir.
- Müzeler toplumların belleğini oluşturur, bilgi ve deneyimlerinin artmasını sağlar ve kişisel beğenilerin gelişmesine etki eder.
- 02:05Müzecilikin Tarihi
- Museon, Helenistik Çağ'ın bir ürünü olup, MÖ 306-285 yılları arasında Mısır'ın İskenderiye kentinde yer alan sarayın bahçesinin ortasında açılmıştır.
- İskenderiye Müzesi, hem üniversite, hem akademik hem de manastır niteliği taşıyan bir müzedir ve günümüzdeki müzelerin atası olarak kabul edilir.
- Rönesans ile birlikte koleksiyonculuk gelişmiş, 16. yüzyılın başında müze sözcüğü İtalya'da Medici ailesine ait bir koleksiyonun tanıtılmasında kullanılmış ve 18. yüzyılda herkesin yararlanabileceği bir hale getirilmiştir.
- 04:03İlk Resmi Müzeler
- 1746 yılında Fransız Sarayı'nda toplanan sanat eserlerinin ve tarihi eserlerin bir koleksiyon haline getirilerek halka sergilenmesi fikri ortaya çıkmış, 1750 yılında Lüksemburg Müzesi kurulmuş ve bu fikir ilk kez hayata geçirilmiş.
- 1759 yılında British Museum'un temeli atılmış, 1793'te Fransa'da bulunan Louvre Sarayı'nda bir müze kurulmuş ve burada Avrupa'nın birçok ülkesinden gelen sanat eserleri sergilenmeye başlanmış.
- Bu dönemde Avrupa'nın diğer başkentlerinde de birçok müzenin açıldığı söyleniyor.
- 04:48Osmanlı'da Müzecilik
- Müzecilik faaliyetleri Osmanlı'da 19. yüzyıl ortalarında Ahmet Fethi Paşa tarafından Aerini Kilisesi'nde başlatılmış, 1846'da Sultan Abdülmecid'in emriyle bazı eski eserler toplanmaya başlanmış.
- 1868 yılında Ali Paşa Sadrazamlığı'nda içerisindeki eserlerle birlikte Müze-i Hümayun adıyla Osmanlı'nın ilk müzesi olarak açılmış.
- 1881 yılında arkeolog Osman Hamdi Bey'in müze müdürlüğüne atanmasıyla müzecilik faaliyetleri daha ileri bir düzeye taşınmış ve 1883 yılında eski eserlerin yurt dışına çıkışını önleyen Eski Eserler Kanunu hazırlamış.
- 06:14Türk İslam Müzesi
- Osman Hamdi Bey'in vefatından sonra yerine kardeşi Halil Ethem Erdem geçmiş ve Türk İslam eserlerini de içine alan ilk müze kurulmuş.
- 1914'te Süleymaniye Medresesi'nin imaretler bölümünde kurulan müze, 1983'te Sultanahmet'te Pargalı İbrahim Paşa Sarayı'na taşınmış.
- Müzede İslam dünyasının farklı köşelerinden gelmiş nadir el yazmaları, cam eşyalar, taş ve pişmiş toprak eserler, metal ve seramik objeler sergileniyor ve 13. ve 20. yüzyıl arası el işi Türk halıları koleksiyonu da burada yer alıyor.
- 07:14Topkapı Sarayı Müzesi
- Cumhuriyet'in ilanından sonra 1924'te Topkapı Sarayı'nda açılmış, ancak sarayın müze olarak kullanılması fikri daha eskilere dayanıyor.
- İlk defa müze gibi ziyarete açılması Sultan Abdülmecid döneminde olmuş, dönemin İngiliz elçisine Topkapı Sarayı hazinesindeki eşyalar gösterilmiş.
- Saray ancak 1924 tarihinde müze olarak halkın ziyaretine açılabilmiş.
- 08:10Kubbealtı ve Dış Hazine
- Kubbealtı, yüzyıllarca Divan-ı Hümayun'a ev sahipliği yapmış, toplantılarda devletin siyasi, idari, mali ve örfi işleriyle halkın önemli davaları görüşülürmüş.
- Padişahlar kubbe altında yapılan toplantılara katılmaz, çoğu kez Adalet Kulesi'ndeki bir odanın kubbe altını gören kafesli penceresinin arkasından toplantıları izlerlerdi.
- Topkapı'daki koleksiyon, Arap, Emevi, Abbasi, Memlük, İran, Türk, Kırım, Tatar, Hint-Avrupa ve Japon kültürlerine ait 52 bin adet silahtan oluşuyor ve 1300 yıllık geniş bir zaman dilimini kapsıyor.
- 11:57Cumhuriyet Dönemi Müzeleri
- Cumhuriyet'le birlikte müzecilik ayrı bir bilim dalı olarak ortaya çıkmış, 1925 yılında Ankara'daki Etnografya Müzesi'nin binası başlanmış ve 1930 yılında müze ziyarete açılmış.
- 1925 yılında tekke ve zaviyelerin ve türbelerin kapatılmasından sonra içlerindeki eşyalar sergileme amacıyla müzelere taşınmışlar, ancak Atatürk'ün isteği üzerine Konya'daki Mevlana Türbesi içindekilerle beraber müze haline getirilmiş.
- Müzecilik özellikle Cumhuriyet'in ilk döneminde büyük önem kazanmış, bir yandan yeni müzeler kurulurken bir yandan da bazı tarihsel anıt ve yapılar müze olarak teşkil edilmişler, bunların en önemlisi Ayasofya'dır.
- 14:01Ayasofya'nın Tarihi
- Ayasofya ismi, Ortodoksluk mezhebinde Tanrı'nın üç niteliğinden biri olan kutsal bilgelik anlamına geliyor.
- İmparatorluk kilisesi olması nedeniyle zaman içinde imparatorların taç giyme törenleri burada yapılmış.
- 13. yüzyılda Dördüncü Haçlı Seferi sırasında Latinler İstanbul'u işgal edince Ayasofya yağmalanmış, kent geri alındığında harap haldeydi.
- 14:31Ayasofya'nın Osmanlı Dönemi
- 1453'teki fetihten sonra Ayasofya yine ibadethane olarak kullanılmış ve camiye çevrilirken çeşitli düzenlemeler yapılmış.
- Tunç kapılardaki haçlar dahil hiçbir şey yıkılmamış, sökülmemiş ve mozaikler 18. yüzyılda badanayla sıvansa da meleklere ve kanatlarına dokunulmamış.
- Araştırmacılar, caminin kiliseyi tamamladığını düşünüyor.
- 15:15Müzecilikin Gelişimi
- Müzecilik Cumhuriyet döneminde hız kazanmış, ekonomide ve teknolojideki gelişmeler klasik müzecilik anlayışından başka alanlara açılmasını sağlamış.
- Modern müzeciliğe geçilmiş, farklı kurumlara bağlı, teknolojik yenilikleri barındıran birçok müze var.
- Rahmi Koç Müzesi'nde Türkiye'nin endüstri mirası ve yaşayan bir tarih sergileniyor, anlatımı kuvvetlendirmek için sesler, mankenler, dekorlar ve koku kullanılıyor.
- 16:20Oyuncak Müzesi
- Türkiye'nin en ünlü oyuncak müzesinde oyuncaklar, yapıldıkları dönemdeki toplumsal ve ekonomik koşulları yansıtıyor.
- Kurşun askerler 18. yüzyıldan sonra Prusya Kralı Friedrich'i zaferlerini kutlamak için yapılmaya başlanmış, zaman içinde gerçek savaşlar oyuncak askerlerin üniforma ve silahlarına yansımış.
- Sanayi devrimiyle metal levhalardan oyuncakların üretimi başlamış, seri üretim şansı çocuklar ve oyuncak sektörü için bambaşka bir dünya açmış.
- 17:46Oyuncakların Siyasi Kullanımı
- 20. yüzyıl başlarında oyuncaklar dönemin ruhunu yansıtmaktan ötesine geçti, Almanlar oyuncakların çocuklar üzerindeki olumlu etkisini ilk keşfedenler oldu.
- Hitler 1933'te kurşun askerlerin yapılmasını emretmiş, bu oyuncaklar Nazi propagandasının bir parçası olmuş.
- Alman toplumundan Nazi'lerin gördüğü destek düşünüldüğünde, bu oyuncaklarla oynayan çocuklar II. Dünya Savaşı sırasında Nazi katliamlarının bir parçası olmuş.
- 20:22İstanbul'daki Müzeler
- İstanbul'da Deniz Müzesi, Botanik Müzesi, İtfaiye Müzesi, Halı Müzesi, Fetih Müzesi ve modern sanat müzeleri ziyaretçilerini bekliyor.
- Devlet ve özel müzeler nispeten düşük giriş ücretleriyle özellikle hafta sonu gezmeleri için alternatifler sunuyor.
- Tüm müzelerde öğrenci indirimi var ve ziyaretler çocukların hayal kapısını açıyor, dünyasını değiştiriyor ve ecdadını tanımalarını sağlıyor.