Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, uzun yıllardır kamu-özel işbirliği modeli ile ilgili çalışmalar yürüten akademisyenlerin yeni başlattıkları bir kanalın ilk bölümüdür. Konuşmacı, Türkiye'deki köy projeleri ve risk paylaşımı konusunda bilgi vermektedir.
- Video, kamu-özel işbirliği modelinin tanımı, tarihsel gelişimi ve Türkiye'deki uygulamaları hakkında bilgiler sunmaktadır. Konuşmacı, 1984-2021 yılları arasında Türkiye'de gerçekleştirilen 257 projenin toplam yatırım tutarının 80 milyar dolar olduğunu, bunların arasında İstanbul Havalimanı, Avrasya Tüneli, Çanakkale Köprüsü gibi mega projelerin yer aldığını belirtmektedir.
- Videoda ayrıca Avrasya Tüneli'nin doluluk oranlarının COVID-19 etkisiyle %90-95'e yükseldiği ve projelerin zamanla bedellerinin düşeceği bilgisi paylaşılmaktadır. Konuşmacı, gelecek videolarda teknik konularda söyleşiler yapılacağını, konukları davet edeceklerini ve canlı yayınlar düzenleyeceklerini duyurmuştur.
- 00:20Yeni Girişim Tanıtımı
- Konuşmacı, uzun yıllardır kamu-özel işbirliği modeli ile ilgili akademik ürünler üretip pratik bilgiler paylaştıklarını belirtiyor.
- Türkiye'nin köyü projelerindeki geldiği noktayı global ortamda anlatmaya çalıştıklarını ifade ediyor.
- Kamu-özel işbirliği projelerinin tartışılmasında eksik kalan rakamların, verilerin ve istatistiklerin eksikliği nedeniyle bu alanda çalışan akademisyenler olarak önemli çalışmalar yaparak kamuoyunu bilgilendirmek ve Türkiye'nin projelerinin dışarıdaki algısına pozitif etki etmek amacıyla yeni bir girişim başlattıklarını açıklıyor.
- 02:40Kamu-Özel İşbirliği Modeli
- Kamu-özel sektör işbirliği modeli, kamu hizmeti sunmak veya kamu varlığını hayata geçirmek için özel sektörün finansman gücünü kullandığı, riskleri üstlendiği ve uzun dönemli sözleşmelerle performansa dayalı ödemelerle kamuya sunduğu bir altyapı ve yatırım üretme aracıdır.
- Bu model 2000 yıl önce Roma İmparatorluğu'nda kullanılmış, modern anlamda 16-17. yüzyılda Avrupa'da, 1600'lü yıllarda Amerika'da Harvard Üniversitesi'nin feribot işletmesini özel sektöre devretmesiyle başlamıştır.
- Türkiye'de 1984 senesinde elektrik dağıtımını özelleştirmesi ile başlayan süreçle özel sektörün kamu hizmetlerine katılımının giderek arttığı görülüyor.
- 04:39Türkiye'deki Kamu-Özel İşbirliği Projeleri
- 1984-2021 yılları arasında Türkiye'de toplam 257 kamu-özel işbirliği projesi sayısı ve yaklaşık 80 milyar dolarlık toplam yatırım tutarı gerçekleşmiştir.
- İstanbul Havalimanı yaklaşık 35 milyar Euro'luk bir yatırım olup toplam yatırımların neredeyse yarısını karşılamaktadır.
- Ulaştırma alanında 30 milyar dolarlık, sağlık alanında ise 10 milyar dolarlık şehir hastanesi yatırımları bulunmaktadır.
- 05:24Mega Projelerin Önemi
- Dünya Bankası mega projeler için bir milyar dolarlık yatırımın üstündeki projeleri mega projeler olarak tanımlamaktadır.
- Türkiye'de son 15 yıl içerisinde gerçekleştirilen mega projelerin dünyada da önemli bir yer edindiği vurgulanmaktadır.
- Büyük projelerin önemi uzun soluklu bir altyapı yatırımını ülkelere kazandırmak ve içerdiği mühendislik, teknolojik beceri, iş bitirme kabiliyeti ve yetkinliktir.
- 07:30Kamu-Özel İşbirliği Projelerindeki Tartışmalar
- Bu hafta gündemdeki önemli tartışmalardan biri hazine garantilerin yüzde yüz'e çıkartılmasıydı ve kamu-özel sektör işbirliği için de bunların geçerli olacağı söylenerek bütçe açığına getirdiği negatif yük üzerinden bir algı oluşturuldu.
- Türkiye'de şu anda operasyon içerisinde bulunan yaklaşık 20'ye yakın köyü projesi var ve bunların ortalama işletme sürelerinin 20-25 yıl olduğu varsayılmaktadır.
- 153 milyar dolar denen garantiler, 2030 senesinde gelmemiş olan, kullanılmamış olan, ödenecek olan garantileri ve 2040 senesindekilerin hepsini toplayıp bir paçal yaptığınızda elde edilen bir rakamdır.
- 10:21Ulaşım Projelerinin Gelişimi
- COVID-19 etkisiyle şehir hastanelerinde doluluk oranları %90-95'e, Avrasya Tüneli'nde ise %40-50'den %80'lerin üzerine çıkmıştır.
- Zamanla bu garantilerin yükseleceği ve projelerin olgunlaşma (maturite) sürecinde bedellerinin düşüp sayılarının yükseleceği varsayılmaktadır.
- Türkiye'deki projelerin yanı sıra global örneklerle de karşılaştırma yapılacaktır, örneğin Avrasya Tüneli'nin risk dağılımı Sydney Tüneli'nin risk dağılımıyla karşılaştırılacaktır.
- 11:29Kanalın Amacı ve İçeriği
- Türkiye'deki köy projelerinin bir sonraki nesilde daha iyi yapılabilmesi için eksikler ve hatalar tespit edilecektir.
- Kanalda teknik konularda söyleşiler yapılacak, konuklar davet edilecek ve gündem yaratan konularda uzmanlar ile görüşülecektir.
- Canlı yayınlar düzenlenecek, izleyicilerin soruları alınacak ve projelerin iyi ve kötü yanları tartışılacaktır.