Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, "Açık Sınıf Avrupa Birliği-Türkiye İlişkileri" dersinin kaydıdır ve bir öğretim üyesi tarafından sunulmaktadır.
- Ders, Türkiye'nin Avrupa Birliği (AB) ile olan tarihsel ilişkilerini kronolojik olarak incelemektedir. Ankara Antlaşması'nın 12 Eylül 1963 tarihinde imzalanması, 1973'te katma protokolü ile başlayan gümrük birliği süreci, 1987'de resmi üyelik başvurusu ve 1995'te gümrük birliğinin tamamlanması gibi önemli dönüm noktaları ele alınmaktadır.
- Ders içeriğinde ayrıca, Türkiye'nin ekonomik gelişimi, gümrük birliğinin ekonomik etkileri, yabancı sermaye yatırımları, kamu gelirleri ve sanayi sektörünün gelişimi gibi konular da detaylı şekilde incelenmektedir. Video, Türkiye'nin AB üyeliği sürecindeki başarılara ve başarısızlıklara dair değerlendirmelerle devam ederken, gelecek bölümde Cengiz Aktar'ın Türkiye'nin AB'ye uyum sürecini anlatacağı belirtilmektedir.
- 00:13Türkiye-AB İlişkileri Dersi Tanıtımı
- Ders, Türkiye-AB ilişkilerinin tarihsel gelişimini inceleyerek, Ankara Antlaşması'nın kurduğu ortaklık ilişkisinin ne anlama geldiğini ve hangi hedefleri içerdiğini ele alacak.
- Ankara Antlaşması ile kurulan gümrük birliğinin aşamaları, Türkiye ekonomisi için anlamı ve üyelik sürecine nasıl katkı sağladığı incelenecek.
- Ortaklık ilişkisinin kurumsal yapısı, hangi kurumların önemli olduğu ve nasıl işlediği ders kapsamında ele alınacak.
- 01:40AB'nin Değişen Yapısı
- AB'yi kuruluşundan beri değişmeyen statik bir yapı olarak algılamak hata olur; altı ülkeyle başlayan bu süreç günümüzde 28 ülkeye ulaşmış, hedeflerini değiştirmiş ve adını bile değiştirmiştir.
- Türkiye'nin AB ile ilişkileri kuruluşundan beri sürerken, hem AB hem de Türkiye değişmiştir; dünya siyaseti iki kutuplu düzenden tek kutuplu düzene geçmiştir.
- Tarihsel gelişimi doğru algılamamak, Türkiye-AB ilişkilerini sorgularken hatalara düşmeyi sağlar; örneğin 1970'li yıllarda Almanya'nın Türkiye'den işgücüne ihtiyacı vardı, ancak günümüzde kapılar daha kapalıdır.
- 04:28Ankara Antlaşması ve Ortaklık İlişkisi
- Ankara Antlaşması, Türkiye ile AB arasında bir ortaklık ilişkisi kurar, ancak bu ilişkide Türkiye AB yönetimine katılmaz.
- Ortaklık ilişkisi genellikle serbest ticaret üzerine kurulur ve AYT kurulduğunda gümrük birliği modeli üzerinden başlayıp ortak pazar oluşturur.
- Türkiye ile ilişkilerde ekonomik ilişkilerin gelişmesi, ekonomik büyüme ve kalkınma hedeflenir; bu süreçte siyasi ilişki de güçlenir ve Türkiye AB yükümlülüklerini üstlenebilecek aşamaya geldiğinde üyelik konuşulabilir.
- 06:27Ortaklık İlişkisinin Türleri
- Yunanistan ve Türkiye, Avrupa kıtasında toprağı olan ve demokratik yönetimlere sahip ülkeler olduğu için AB'ye üye olma olasılıkları vardır.
- AB günümüzde üçüncü ülkelerle de ortaklık anlaşmaları imzalayabilir; örneğin Afrika kıtasındaki ülkeler AB üyesi olamazsa da ekonomik işbirliği ve siyasi diyalog için ortaklık ilişkisi kurulabilir.
- 1990'lı yıllardan sonra AB, ilişkisi kurduğu ülkelere demokrasi, insan hakları ve hukukun üstünlüğü gibi değerleri de ihraç etmeye başlamıştır.
- 07:57AB'nin Kuruluşu ve Türkiye'nin Konumu
- 1957'de Roma Antlaşması imzalanmış, 1 Ocak 1958'de yürürlüğe girmiş ve AYT kurulmuştur; kurucu altı ülke Fransa, Almanya, İtalya ve Benelüks ülkeleri (Belçika, Hollanda, Lüksemburg) olmuştur.
- Benelüks ülkeleri kendi aralarında bir gümrük birliği gerçekleştirmiş, AYT kurulduğunda ticaret ve rekabet politikaları AYT kurumları tarafından yönetilmiştir.
- Türkiye, Yunanistan gibi ülkeler Marshall yardımlarından yararlanan, batı dünyasının içinde tanımlanan ve sanayileşmeye çalışan kapitalist ülkeler kategorisinde yer almıştır.
- 09:36AYT ile Türkiye ve Yunanistan İlişkileri
- AYT kurulduktan yaklaşık bir buçuk yıl sonra Yunanistan ve Türkiye, AYT ile ortaklık ilişkisi kurmak istediler.
- Dönemin dışişleri bakanı Fatin Rüştü Zorlu'nun "havuz teorisi"ne göre, Yunanistan AYT'ye katılmaya karar verirse Türkiye de onu yalnız bırakmayacaktı.
- AYT'ye üye olmak isteyen Yunanistan ve Türkiye, ekonomik gelişmişlik seviyesi daha düşük olmalarına rağmen resmi başvuru yaptılar.
- 11:15AYT ile Ortaklık İlişkisi Modeli
- AYT ile Yunanistan ve Türkiye arasında önce gümrük birliği kurulup ekonomik ilişkilerin gelişmesi, sonra üyelik konuşulması şeklinde bir ilişki modeli oluşturuldu.
- Yunanistan'ın Atina Antlaşması ve Türkiye'nin Ankara Antlaşması, AYT ile ortaklık ilişkisini kuran anlaşmalar olarak imzalandı.
- Ankara Antlaşması 12 Eylül 1963 tarihinde imzalandı ve hala geçerli bir uluslararası hukuk belgesi olarak devam etmektedir.
- 13:12Ankara Antlaşması'nın Özellikleri
- Ankara Antlaşması'nın hedefi, önce gümrük birliği kurup sonra taraflar hazır olduğunda üyelik konuşmasıdır.
- Antlaşmada belirli bir geçerlilik süresi bulunmamaktadır, bu nedenle Türkiye henüz AYT üyesi olmadığı sürece belge geçerli kalmaktadır.
- Antlaşmada kimin neyi ne zaman yapacağını belirten detaylar yer almamış, sadece genel hedefler ve çerçeve belirlenmiştir.
- 15:35Gümrük Birliği ve Türkiye Ekonomisi
- Gümrük birliği, ekonomik bütünleşme entegrasyon tiplerinden biridir ve ticaretin serbestleşmesini sağlar.
- Gümrük birliğinde üye ülkeler arasında gümrük vergileri kaldırılır, ticaretin önündeki engeller ortadan kalkar ve üçüncü ülkelere karşı ortak gümrük tarifesi uygulanır.
- 1963 yılında Türkiye ekonomisi tarıma dayalı ve gelişmemiş sanayi sektörüne sahipti, bu nedenle dış rekabete karşı iç pazarını korumak için planlar hazırlamıştı.
- 20:52Katma Protokol
- Katma Protokol, AYT ile Türkiye arasındaki yükümlülükleri belirleyen önemli bir hukuki metindir.
- Protokolde asimetrik bir ilişki bulunmakta ve 1973'e kadar taraflar arasında görüşmeler sürmektedir.
- 21:07Türkiye'nin Avrupa Birliği ile İlişkileri
- AYT (Avrupa Birliği'nin eski adı) Türkiye ile ilişkilerini kurarken, rekabet endişesi olmadan ticaretin önündeki engelleri kaldırmayı kabul etmiştir.
- Türkiye 1973'te gümrük birliği kurulmasına katılmış, ancak sanayi sektörünün henüz yeterli olmadığı gerekçesiyle 22 yıla kadar uzanan istisnalar talep etmiştir.
- Türkiye, ekonomik gelişimini tamamlamak için bu süreci uzatmayı amaçlamış, ancak 1996'da gümrük birliği tamamlandıktan sonra 1999'da aday ülke ilan edilmiştir.
- 23:34Türkiye'nin Ekonomik Zorlukları
- 1970'li yıllarda Türkiye ekonomisi krizlerle mücadele etmiş, dış dengesizliği yaşarken ithalat artışıyla karşı karşıya kalmıştır.
- 1973 petrol krizi ve Kıbrıs Barış Harekâtı sonrası ambargoya maruz kalan Türkiye, ekonomik sorunlar nedeniyle AYT yükümlülüklerini tam olarak yerine getirememiştir.
- Yunanistan 1975'te üyelik başvurusu yapmış, 1979'da kabul edilmiş ve 1981'de AYT'nin yeni üyesi olmuştur.
- 25:31Türkiye'nin Resmi Üyelik Başvurusu
- Türkiye 1987 Nisan ayında resmi üyelik başvurusunu yapmıştır.
- 1980'lerin başında Türkiye ekonomisi, dünya ekonomisiyle bütünleşebilmek için ticaretini serbestleştirmeye başlamıştır.
- 1987'de Türkiye'nin üyelik başvurusuna Komisyon "şimdi değil" cevabını vermiş, önce kendi iç pazarını bütünleştirmesi gerektiğini belirtmiştir.
- 27:51Dünyada Oluşan Değişimler
- 1989'da Berlin Duvarı'nın yıkılışıyla AYT, tarihi ve kültürel ilişkileri olan ancak eski Doğu Bloku ülkeleriyle ilgilenmeye başlamıştır.
- 2004'te AYT yeni üyeleri almış, 2007'de Bulgaristan ve Romanya katılmış, 2018'e kadar üye sayısı 28'e çıkmıştır.
- Türkiye'nin AYT ile ilişkileri, dünya siyasetindeki ve ekonomisindeki bu değişimlerle etkilenmiştir.
- 29:46Gümrük Birliği'nin Değerlendirilmesi
- Türkiye'nin gümrük birliğini gerçekleştirmek için hedefi AYT üyesi olabilmek olmuştur.
- Gümrük birliği tamamlandıktan sonra Türkiye hala AYT üyesi olamamıştır.
- Gümrük birliği ekonomik açıdan Türkiye'nin dış ticaret açıklarının büyümesine sebep olmuş olsa da, bu durumun tek sebebi olarak değerlendirilmesi mantıklı değildir.
- 32:03Türkiye'nin Avrupa Birliği ile Ticari İlişkileri
- Türkiye'nin hem ihracatı hem de ithalatı son yıllarda hızlı bir şekilde artmakta, ancak Türkiye'nin Avrupa Birliği'nden ithalatı oransal olarak azalmaktadır.
- Gümrük birliği, Türkiye'yi bir pazar haline getirdiğinden veya sömürdüğünden bahseden argümanlar rakamlar tarafından desteklenmemektedir.
- Türkiye, Avrupa Birliği üyesi olmadan gümrük birliği'ne üye olan tek ülkedir ve bu durum, Türkiye'ye yönelik imtiyazlı ortaklık söylemlerinin ortaya çıkmasının en büyük nedenlerinden biridir.
- 33:15Gümrük Birliği'nin Avantajları ve Dezavantajları
- Gümrük Birliği, Türkiye'ye bağımlılık getiriyor; ortak ticaret politikasına uyum sağlanması ve Avrupa Birliği'nin ortak gümrük tarifesini kullanmak zorunda kalınması gerekiyor.
- Avrupa Birliği menşeili ürünler üçüncü ülkelere avantajlı tarifelerle girebiliyorken, Türkiye'nin ürünleri aynı avantajları享受总结，请稍后。