Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Hakan Sezerel'in sunuculuğunu yaptığı "Yakın Plan" programında, Erhan Akdemir'in konuk olduğu ve Eskişehir Anadolu Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğrencileri İsmail Burak Çelik ve Ebru Toprak'ın da yer aldığı bir eğitim içeriğidir.
- Video, Türkiye-Avrupa Birliği ilişkilerinin tarihsel gelişimini kronolojik olarak ele almaktadır. 1959'da başlayan ilişkiler, 12 Eylül 1963'te imzalanan Ankara Antlaşması, Soğuk Savaş dönemindeki Batı bloğuna entegrasyon, NATO üyeliği ve Türkiye'nin AB üyelik sürecindeki önemli dönüm noktaları (14 Nisan 1987'de başvuru, 1997'de Helsinki zirvesinde aday ülke ilan edilmesi, 2005'teki süreç) detaylı şekilde anlatılmaktadır.
- Programda ayrıca Ankara Antlaşması'nın üç aşamalı yapısı, Türkiye'nin AB üyelik sürecindeki zorluklar, ekonomik ve siyasi faktörler, Gümrük Birliği'nin başlangıcı ve AB'nin Türkiye'ye verdiği mali yardımların sadece para transferi değil, demokrasi ve cinsiyet ayrımcılığı gibi sorunlara yönelik projeler aracılığıyla yapıldığı gibi konular da ele alınmaktadır.
- 00:10Programın Tanıtımı
- Hakan Sezerel, "Yakın Plan" programında Erhan Akdemir'i konuk olarak davet ettiğini ve iki öğrencisiyle birlikte programı sunacağını belirtiyor.
- İsmail Burak Çelik, Eskişehir Anadolu Üniversitesi Hukuk Fakültesi 3. sınıf öğrencisi ve Ankara'da ikamet eden 21 yaşında bir öğrenci.
- Ebru Toprak, Anadolu Üniversitesi 2. sınıf öğrencisi, 22 yaşında ve Antalya'da yaşayan, Eskişehir'i sevdiği için burayı tercih eden bir öğrenci.
- 01:17Programın İçeriği
- Programda açıköğretim sisteminde yer alan "Avrupa Birliği ve Türkiye" kitabından birinci ünite ele alınacak.
- Türkiye-Avrupa Birliği ilişkilerinin ortaya çıkışı ve 1963 tarihli Ankara Anlaşması konuları programın temel konuları olacak.
- Kitapta Türkiye-AB ilişkileri sekiz farklı ünitede değerlendiriliyor: ortaklık ilişkileri, gümrük birliği süreci, siyasi süreçler, kurumsal yapılanmalar, önemli gelişmeler, belgeler ve zirveler.
- 02:29Türkiye-AB İlişkilerinin Önemi
- Türkiye'de iki konu konuşuluyor: futbol ve Avrupa Birliği.
- Konuşmacılar, Türkiye-AB ilişkilerini geleneksel ve sosyal medyada sıkça karşılaştıklarını belirtiyor.
- Konuşmacılar, Türkiye-AB ilişkilerini daha önce "asla almayacaklar" şeklinde algıladıklarını, ancak daha sonra karşılıklı yükümlülükler ve tavizler verildiğini, Avrupa Birliği tarafından hibeler verildiğini öğrendiklerini ifade ediyor.
- 04:12Türkiye-AB İlişkilerinin Başlangıcı
- Türkiye-AB ilişkileri yaklaşık 50 yılın üzerinde, 60'a yaklaşan bir süreç.
- Avrupa Birliği bir moda değil, hukuki, siyasi, güvenlik ve ekonomik boyutları olan farklı ilişki tipleri içerisinde barındıran bir bütünleşme süreci.
- Türkiye-AB ilişkilerinin hukuki anlamda başlangıcı 31 Temmuz 1959'da gerçekleşmiş, Türkiye'nin başvurusu ve Avrupa Birliği ülkelerinin kararıyla Ankara Antlaşması imzalanmış.
- 05:41Ankara Antlaşması ve Ortaklık İlişkisi
- Ankara Antlaşması 12 Eylül 1963'te imzalanmış ve 1964'te yürürlüğe girmiş.
- Ankara Antlaşması, Türkiye-AB ilişkilerinin temelini oluşturmuş ve bugünkü müzakere sürecinin temelini temellendirmiş.
- Ortaklık ilişkisi, Avrupa Birliği'nin diğer uluslararası örgütlerle ve devletlerle yaptığı ilişkileri hukuki akit içerisinde gerçekleştirmesi anlamına geliyor.
- 08:05Türkiye'nin Dış Politikası ve Bloklaşmalar
- Devletler bloklara yerleştirilmiş durumda; Doğu Avrupa ülkeleri (Polonya, Macaristan, Çek Cumhuriyeti, Bulgaristan, Romanya) Doğu Bloku, Türkiye ve Yunanistan ise Batı Bloku içerisinde yer almıştır.
- Türkiye, Cumhuriyet'in kuruluş felsefesi gereği ilişkilerini Batı ile daha yakın tutmaya çalışmış, ekonomik, siyasi, hukuki ilişkilerini Batı'ya entegre etmeye çalışmıştır.
- Devletler birbirleriyle çeşitli ilişki türleri takip eder; uluslararası örgütlerde devletler söz hakkına ve veto hakkına sahipken, bütünleşmede yeni bir üst otorite oluşturulur ve bu otoritenin aldığı kararlar tüm ülkelerin ortak çıkarını beraberinde getirir.
- 09:53Ankara Antlaşması ve Türkiye'nin Avrupa Birliği İlişkileri
- 1959 yılında imzalanan Ankara Antlaşması, Türkiye ile Avrupa Birliği'nin ekonomik ve siyasi bütünleşmesini hedeflemektedir.
- Türkiye'nin ilk Batılı kurumlara üyeliği 1949 yılında Avrupa Konseyi'ne kurucu üye olarak katılmıştır.
- Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne yaklaşma nedenleri arasında batılılaşma ve çağdaşlaşma çabaları, Sovyetler Birliği'nin baskısından kurtulma ve Amerika ile Batı ittifak sistemi ile ilişkileri geliştirme bulunmaktadır.
- 12:41Ankara Antlaşması'nın Önemi ve Uygulanması
- Türkiye, ekonomik, siyasi ve güvenlik kaygılarını giderici bir kuruluş olarak Avrupa Birliği'ne ilişkisini geliştirmek istemiştir.
- Ankara Antlaşması, Türkiye'nin jeopolitik ve jeostratejik açıdan önemli bir nokta olması nedeniyle Batı devletleri açısından da önemlidir.
- Ankara Antlaşması 1963'te yürürlüğe girmiş, ancak tam üyeliğe geçileceği vaat edilmiş olsa da, 60 yıl sonra bile Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne tam üyeliği gerçekleşmemiştir.
- 14:35Ankara Antlaşması ve Atina Antlaşması Karşılaştırması
- Ankara Antlaşması imzalandığında, Yunanistan da aynı dönemde Avrupa Birliği'ne başvurmuş ve Türkiye'nin 31 Temmuz'da başvurmasının nedeni, Yunanistan'ın başvurusunu boşa atmaması için bir strateji olmuştur.
- Ankara Antlaşması'nın imzalanmasından 1963'e kadar geçen süre boyunca, Avrupa Birliği Türkiye'nin Atina Antlaşması gibi bir anlaşma yapmasını istemiştir.
- Ankara Antlaşması'nın hedefi iki boyutta olup, ekonomik ve siyasi boyutları bulunmaktadır.
- 16:53Türkiye'nin Avrupa Birliği ile Bütünleşme Süreci
- Türkiye, Avrupa Birliği ile ekonomik ve siyasi bütünleşme sürecinde bulunmakta olup, Ankara Antlaşması'nı gerçekleştirmeyi amaçlamaktadır.
- Ankara Antlaşması üç dönem öngörmüştür: hazırlık dönemi, geçiş dönemi ve nihai dönem.
- Türkiye hazırlık ve geçiş dönemlerini atlatmış, şu anda nihai dönem içerisinde bulunmaktadır.
- 17:54Ortaklık İlişkisinin Önemi
- Ortaklık ilişkisinin en önemli kısmı herkese eşit olmasıdır; Avrupa Birliği, Türkiye'ye Yunanistan'a gösterdiği perspektifle eşit şekilde yaklaşmalıdır.
- Türkiye ve Avrupa Birliği arasında "ne evet ne hayır" bir ilişki yumağı bulunmaktadır.
- Ortaklık ilişkisi, hukuki anlaşma yapılmış ve devletler birbirleriyle bütünleşmeyi vaat etmiş bir süreçtir.
- 19:00Ankara Antlaşması'nın Amacı
- Ankara Antlaşması'nın ikinci maddesi, Türkiye ekonomisinin hızla kalkınmasını ve Türk halkının istihdam düzeni ve yaşam standartlarının yükseltilmesini sağlamayı amaçlamaktadır.
- Türkiye'nin üzerinde durması gereken nokta, anlaşmanın ikinci maddesini sağlayabilmek ve sosyal, ekonomik kalkınma hedeflemektir.
- Avrupa Birliği, Türkiye'nin muasır medeniyet seviyesine erişebilmesi için bir araçtır.
- 20:27Siyasi Bütünleşme ve Süreçler
- Anlaşmanın giriş bölümü, Türk halkı ile Avrupa Ekonomik Topluluğu içinde bir araya gelmiş halklar arası daha gittikçe sıkılaşan bağ kurmayı amaçlamaktadır.
- Türkiye'nin Avrupa Birliği ile bütünleşme süreci ve ekonomik kapasitesini geliştirmek afaki bir durum değildir, anlaşmalarla planlanmış ve hedefler ortaya konmuştur.
- İç siyasi gerginlikler ve siyasi çalkantılar, tarafların hedeflerinden şaşmasına veya süreçleri gerginleştirmesine neden olabilir.
- 21:52Ankara Antlaşması Dönemleri ve Süreçler
- Ankara Antlaşması üç aşamada Türkiye'nin Avrupa Birliği üyeliğini hedeflemektedir: hazırlık, geçiş ve nihai dönem.
- Hazırlık dönemi beş yıllık bir dönemi kapsar ve Türkiye'nin yükümlülüğünden ziyade Avrupa Birliği'nin Türkiye'ye yaptığı mali yardımlardan bahsedilir.
- Geçiş dönemi yirmiiki yıllık bir süre zarfında gerçekleştirilmesi hedeflenir ve bu süreç Avrupa Birliği ile Türkiye arasındaki gümrük birliği sürecini kapsar.
- 23:23Süreç Uzamasının Nedenleri
- Türkiye'nin tam üyelik müzakereleri 3 Ekim 2005'te başlamış, Hırvatistan ise 2013 yılında üye olmuştur.
- Süreç uzamasının temel nedeni, ülkelerin iç siyasi gelişmeleri, ekonomik gelişmişliği ve çalkantılarıdır.
- Türkiye'nin coğrafyası, nüfusu büyüklüğü ve kültürel yapısı, Avrupa Birliği karar alıcıları açısından hem avantaj hem de dezavantaj olarak görülmektedir.
- 26:21Türkiye'nin Avrupa Birliği Üyeliği Süreci
- Anlaşmanın işleyişi, topluluğu kuran anlaşmadan doğan yükümlülüklerin tümünün Türkiye tarafından üstlenebileceğini gösterdiğinde, AKİT taraflar Türkiye'nin topluluğa katılması olanağını incelerler.
- Türkiye, kendi ekonomik, siyasi ve askeri güvenlik ihtiyaçlarını göz önünde bulundurarak bir ortaklık ilişkisi kurmak istedi ve bu süreci kendi isteğiyle gerçekleştirdi.
- Anlaşmanın nihai amacı Türkiye'nin birliğe üyeliğini sağlamak olup, Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne hukuki olarak üyeliği vardır.
- 28:12Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne Başvuru Süreci
- Türkiye, 14 Nisan 1987'de Avrupa Topluluğu'na başvuruda bulunmuş ve bu başvuruda Avrupa Kömür Çelik Topluluğu Antlaşması'na ve Avrupa Ekonomik Toplu Antlaşması'na göre tam üyelik başvurusunda bulunabiliyordu.
- Türkiye'nin başvurusu kabul edildi çünkü Türkiye Avrupalı ülke olarak kabul edildiği için, ancak Fas'ın başvurusu kabul edilmedi.
- 1997'de Lüksemburg zirvesinde Türkiye'nin adaylığı kabul edilmemiş, 1999 yılında Helsinki zirvesinde ise Türkiye aday ülke ilan edilmiştir.
- 30:00Avrupa Birliği'nin Gerçekleri ve Türkiye'nin Önemi
- Avrupa Birliği'nin kriteri belli olup, ilerleme raporu ve çeşitli belgelerden anlaşılabilir.
- Avrupa Birliği'nin Türkiye'ye öcü olarak lanse edilmesi veya çok fazla toz pembe bahsedilmesi siyasi söylemlerdir.
- Türkiye'nin ekonomisi Avrupa Birliği'ne dayanıyor; Türkiye'nin %60'ı ekonomisi Avrupa Birliği'ne dayanırken, Avrupa Birliği Türkiye için birinci sırada yer almaktadır.
- 33:14Türkiye'nin Jeopolitik Önemi
- 11 Eylül sonrası dünya bambaşka bir döneme gelmiş, Soğuk Savaş dönemi Türkiye gibi devletler için daha rahat bir dönemdi.
- Soğuk Savaş'ın ardından Sovyetler Birliği'nin çökmesi ve Amerika Birleşik Devletleri'nin tek hegemon süper güç olarak karşımıza çıkmasıyla sistem tek kutuplaştı.
- Türkiye'nin bulunduğu coğrafya çok hassas bir coğrafyadır; Suriye, Irak ve Afganistan sınırına sahip olan Türkiye, dünyanın en istikrarlı bölgeyle en istikrarsız bölgesi arasında kalmaktadır.
- 34:56Türkiye-Avrupa Birliği İlişkileri
- Türkiye, Arap Baharı sürecinden ve Ortadoğu'dan bakıldığında önemli bir ilham kaynağı ülke olarak görülüyor.
- Avrupa Birliği'nin değerleri, Batı değerleri ve evrensel standartlar çerçevesinde Türkiye çok önemli bir ülke.
- Türkiye'nin istikrarlı olabilmesi için ekonomik ve siyasi istikrara sahip olması gerekiyor ve bunu Avrupa Birliği üzerinden kullanabilecektir.
- 36:07Avrupa Birliği'nin Mali Yardımları
- Avrupa Birliği mali yardımlarını verirken, ülkelerin sorun alanlarına göre (cinsiyet ayrımcılığı, sosyal politikalar, demokrasi) politikalar oluşturuyor.
- Avrupa Birliği, Türkiye'de demokrasinin yaralarını sarabilmek için mali yardım yapıyor.
- Mali yardım doğrudan para vermek yerine proje yaptırarak yapılıyor ve projelerde en az dört ülkeden ortak isteniyor.
- 37:51Gümrük Birliği Süreci
- Gümrük birliği bir karardır, ortaklık konseyi tarafından alınan bir karar olarak karşımıza çıkıyor.
- 6 Mart 1995 tarihli ortaklık konseyi kararı, katma protokol ile yaratılan hukuki durumu yaşama geçiren bir uygulama belgesidir.
- Türkiye-Avrupa Topluluğu arasında gümrük birliği 1 Ocak 1996 tarihinde başlamış ve şu anda nihai döneme geçilmiş bulunmaktayız.