Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Türkçe öğretmeni Eda Uzun tarafından sunulan bir eğitim içeriğidir. Öğretmen, öğrencilere hitap ederek Türkçe'de büyük harflerin kullanımını detaylı şekilde anlatmaktadır.
- Video, Türkçe yazım kurallarında büyük harflerin kullanıldığı durumları kapsamlı şekilde ele almaktadır. İlk bölümde cümle başlangıcı, ara sözler, iki noktadan sonra gelen cümleler ve rakamla başlayan cümleler gibi genel kurallar açıklanırken, ikinci bölümde özel adlar, makam isimleri, millet adları, devlet adları, yer adları, kurum adları, kitap ve sanat eserlerinin adları gibi daha spesifik durumlar örneklerle anlatılmaktadır.
- Videoda ayrıca para birimlerinin büyük harfle yazılmaması gibi istisnalar da belirtilmekte ve her kural için çeşitli örnekler sunulmaktadır.
- 00:07Büyük Harflerin Kullanıldığı Yerler
- Türkçe öğretmeni Eda Uzun, yazım kurallarında büyük harflerin kullanıldığı yerleri anlatıyor.
- Cümle büyük harfle başlar.
- Ara sözler (ara cümleler) küçük harfle başlar.
- 01:19İki Noktadan Sonra Gelen Cümleler
- İki noktadan sonra gelen cümleler büyük harfle başlar.
- İki noktadan sonra cins isim örnekliyorsa küçük harfle başlayabilir.
- Rakamla başlayan cümlelerde, rakamdan sonra gelen sözcük özel isim değilse küçük harfle devam eder.
- 03:16Dizeler ve Özel Adlar
- Dizeler büyük harfle başlar.
- Özel adlar (kişi adları ve soyadları) büyük harfle başlar.
- Ünvanlar, lakaplar ve rütbe adları büyük harfle başlar.
- 05:08Akrabalık Belirten Sözcükler ve Özel Ad Yerine Kullanılan Makamlar
- Akrabalık belirten sözcükler küçük harfle yazılır, ancak lakaplaştıysa büyük harfle yazılabilir.
- Özel ad yerine kullanılan makam ve rütbe adları büyük harfle başlar.
- 06:30Büyük Harf Kullanımı Kuralları
- Tek bir kişiyi ifade eden isimler büyük harfle yazılır.
- Saygı bildiren sözcüklerden sonra gelen makam ve mevki isimleri büyük harfle yazılır.
- Mektuplarda ve yazışmalarda kitaptan sonra gelen sözcükler büyük harfle yazılır.
- 07:10Hayvan ve Millet Adları
- Hayvanlara verilen adlar büyük harfle yazılır (Pamuk, Tekir gibi).
- Millet ve oymak adları büyük harfle yazılır (Türk milleti, İngiliz milleti).
- Dil ve lehçe adları büyük harfle yazılır (Türkçe, Azerice).
- 08:07Devlet ve Tabela Adları
- Devlet adları büyük harfle yazılır (Türkiye Cumhuriyeti).
- Tabela ve levha adlarının sadece baş harfleri büyük harfle yazılır (Giriş tabelası, Öğretmenler Odası).
- Din ve mezhep adları büyük harfle yazılır (Müslüman, Sünni, Katolik).
- 09:09Din ve Mitoloji İsimleri
- Din ve mitoloji ile ilgili özel adlar büyük harfle yazılır (Ares, Cebrail).
- Tek tanrı isimleri büyük harfle yazılır, çoğullaşmış tanrı isimleri küçük harfle yazılır (Yunan tanrıları).
- Mecaz anlamda kullanılan din ve mitoloji isimleri küçük harfle yazılır (o adam artık Allahlık olmuş).
- 10:22Gezegen ve Yıldız Adları
- Gezegen ve yıldız adları terim anlamdaysa büyük harfle yazılır (Dünya, Güneş, Samanyolu).
- Gezegen ve yıldız adları terim anlamda değilse küçük harfle yazılır (Sen dünyama güneş gibi doğdun).
- Düşünce, tarz, politika, hayat tarzı ve bölüm adlarından oluşan isimler büyük harfle yazılır (Doğu mistisizmi, Doğu Avrupa).
- 12:07Yön ve Bölüm Adları
- Bölüm adı belirtiyorsa yön adları büyük harfle yazılır (Doğu Avrupa).
- Göl anlamı varsa yön adları küçük harfle yazılır (Avrupa'nın doğusu).
- Genel adları kıta, ülke, şehir, köy, ilçe gibi adlar büyük harfle kullanılır.
- 13:01Yer Adları ve Cins İsimler
- Yer adlarından sonra gelen ili, ilçesi, köyü, kasabası gibi sözcükler küçük harfle yazılır.
- Yaralarından sonra gelen deniz, göl, boğaz ve benzer isimler büyük harfle kullanılır.
- Kişi adlarıyla verilen cins isimlerde özel isim büyük harfle, cins isim küçük harfle yazılır (Hindistan cevizi, Adana kebabı).
- 14:47Mahalle ve Yapı İsimleri
- Mahalle, sokak, meydan, cadde isimleri büyük harfle yazılır (Arifiye Mahallesi, Atatürk Caddesi).
- Saray, köşk, han, kale, kule isimleri büyük harfle yazılır (Dolmabahçe Sarayı, Kız Kulesi).
- Yer verilen adlardan sonra kısaltmalı bir söyleyiş varsa, kısaltma büyük harfle yazılır (Boğazdan geçtim).
- 16:19Kurum ve Eser İsimleri
- Kurum, kuruluş ve kurul adları büyük harfle yazılır (Sosyal Sigortalar Kurumu, Hayvanseverler).
- Kurum kuruluşlara gelen ekler kesme işareti ile ayrılmaz.
- Kanun, tüzük, yönetmelik, yönerge genel adları büyük harfle yazılır (Medeni Kanun).
- 17:25Kitap ve Medya İsimleri
- Kitap ve sanat eserlerinin adları büyük harfle yazılır (Huzur romanı).
- Gazete ve dergilerde sadece özel isim büyük harfle yazılır (Cumhuriyet gazetesi, Türk Dili dergisi).
- Ulusal ve resmi bayram adları büyük harfle başlar (Ramazan Bayramı, Cumhuriyet Bayramı).
- 19:03Tarihi Olaylar ve Özel Adlar
- Konusu olan simler büyük harfle yazılır (İlk Kurtuluş Savaşı, Tanzimat dönemi).
- Özel adlardan türetilen adlar büyük harfle yazılır (Türkçülük, Müslümanlık).
- Para birimleri küçük harfle başlar (lira).
- 20:25Özel Durumlar
- Cümle içerisinde insan yerine kullanılan özel adlar küçük harfle başlar (Oğuz abi).
- Yeni anlam kazanan özel adlar küçük harfle yazılır (Don Kişotluk).