Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Masum Kaynar tarafından sunulan bir eğitim içeriğidir. Konuşmacı, tahtada notlar alarak Türkçe yazım kurallarını anlatmaktadır.
- Video, Türkçe'de büyük harflerin kullanım alanlarını kapsamlı şekilde ele almaktadır. İçerikte cümlelerin büyük harfle başlaması, özel adların yazımı, unvanlar, akrabalık bildiren kelimeler, mektuplarda hitaplar, devlet isimleri, din ve mezhep adları, yer adları gibi konular örneklerle açıklanmaktadır.
- Videoda ayrıca il, ilçe, köy gibi yer isimlerinin küçük harfle yazılması, mahalle, meydan, cadde, sokak gibi adres kelimelerinin özel isimle birlikte kullanıldığında büyük harfle yazılması, yapı isimlerinin her sözcüğünün büyük harfle yazılması ve kurum-kuruluş adlarına gelen eklerin kesme işaretiyle ayrılmaması gerektiği (Avrupa Birliği hariç) gibi detaylar da verilmektedir. Video, yazım kurallarının devamını diğer videolarda göreceğimizi belirterek sona ermektedir.
- 00:10Büyük Harflerin Kullanımı
- Yazım kurallarına devam videosunda büyük harflerin kullanımı konusu ele alınacak.
- Cümleler büyük harfle başlar, ancak iş yaşamında, sosyal medyada ve gündelik hayatta bu kuralın dikkat edilmediği durumlar yaygındır.
- Yazılan şeyler bizi yansıtan şeylerdir, bu nedenle büyük harf kullanımına dikkat etmek önemlidir.
- 01:27Tırnak ve Parantez İçindeki Cümleler
- Tırnak veya parantez içine alınan cümleler büyük harfle başlar.
- Tırnak içindeki cümle bağımsız bir cümle olduğu için kendine has noktalama işareti olmak zorundadır.
- Parantez içindeki cümle de cümle değeri taşıdığı için büyük harfle başlar ve nokta ile bitirilir.
- 04:34İki Kısa Çizgi ve İki Noktadan Sonraki Cümleler
- İki kısa çizgi arasındaki veya iki virgül arasındaki ara sözler küçük harfle başlar.
- İki noktadan sonra cümle veya özel ad niteliğinde olmayan örnekler sıralanırsa küçük harfle başlar.
- Örnekler cümle veri taşımadığı için küçük harfle yazılır.
- 07:17Özel Adlar
- Evrende tek bir varlığı karşılayan bütün adlar özel ad kapsamındadır.
- Kişi adları ve soyadları özel ad kapsamındadır (Sezen Aksu, Barış Manço, Musa Anter, Sabahattin Ali).
- Kişi adlarından önce ve sonra gelen unvanlar, saygı sözleri, rütbe adları ve lakaplar küçük harfle yazılır (Leyla Hanım, Abuzerfendi Çetin Bey, Doçent Mehmet).
- 11:23Akrabalık Bildiren Kelimeler ve Özel Adların Yerine Kullanılan Unvanlar
- Akrabalık bildiren kelimeler küçük harfle başlar, ancak özel addan önce gelirse lakaplaşmış veya saygı sözü olarak kullanılmış olabilir ve büyük harfle yazılır (Nene Hatun, Baba Hilmi, Dede).
- Cümle içinde özel adı yerine kullanılan makam unvan sözleri büyük harfle yazılır.
- 14:56Büyük Harf Kullanımı Kuralları
- Mektuplarda ve resmi yazışmalarda hitaplar, makam ve unvan bildiren kelimeler büyük harfle yazılır.
- Hayvanlara verilen özel adlar büyük harfle yazılır, tür adları ile karıştırılmamalıdır.
- Millet, boy ve oymak isimleri büyük harfle yazılır.
- 19:36Büyük Harf Kullanımının Diğer Alanları
- Cümle, tırnak veya parantez içine alınan cümleler büyük harfle başlar.
- İki kısa çizgi arasındaki ara sözler küçük harfle yazılır.
- İki noktadan sonra örnekten sallanıyorsa ve özel niteliğinde değilse küçük harfle başlatılır.
- 20:14Özel Adlar ve Büyük Harf Kullanımı
- Kişi adları, soyadı ve önce ve sonra gelen unvanlar özel adla birlikte büyük harfle yazılır.
- Akrabalık bildiren kelimeler küçüktür, ancak akrabalık anlamının dışına çıkmışsa büyük harfle yazılır.
- Özel adı yerine kullanılan makam ve unvan sözleri (kaymakam, vali, öğretmen, başbakan, cumhurbaşkanı) büyük harfle yazılır.
- 21:17Dil ve Devlet İsimleri
- Dil ve lehçe adları büyük harfle başlar (İngilizce, Fransızca, Kürtçe, Farsça, Türkçe, Arapça, Azeri, Özbekçe, Tatarca, Zazaca).
- Devlet isimleri büyük harfle başlar (Kongo Cumhuriyeti, Amerika Birleşik Devletleri, Rusya, Türkiye Cumhuriyeti, Cezayir).
- Din ve mezhep adları büyük harfle başlar (Müslümanlık, Hıristiyan, Hıristiyanlık, Musevilik, Musevi, Bektaşi, Bektaşilik, Hanefilik, Hanefi).
- 24:41Mitoloji ve Coğrafi İsimler
- Din ve mitoloji ile ilgili özel adlar büyük harfle yazılır (Osiris, Ra, Kibele, Azrail, Allah).
- Tanrı, Allah, ilah sözleri özel adı olarak kullanılmazsa küçük harfle başlar (Eski Yunan tanrıları, müzik dünyasının ilahı, maden sektörünün tanrısı).
- Gezegen ve yıldız adları büyük harfle yazılır (Satürn, Neptün, Plüton, Samanyolu, Büyük Ayı, Küçük Ayı, Kuzey Yıldızı).
- 28:40Yer Adları ve Coğrafi Terimler
- Yer adları (kıta, bölge, il, ilçe, köy, semt) büyük harfle yazılır (Afrika, Amerika, Asya, Doğu Anadolu, Ege, Sivas, Tekirdağ, Dersim, Varto, Lice, Siverek, Alanya, Kocaköy).
- Yer adları ile birlikte kullanılan deniz, nehir, göl ve benzeri tür bildiren sözcükler büyük harfle yazılır (Karadeniz, Hazar Gölü, Murat Nehri, Van Gölü, Ardağı, Nemrut Dağı, Erzincan Dağı, Çanakkale Boğazı).
- Özel isme sahip olmayıp tamlama kuran şehir, ilçe, belde ve köy sözcüklerinin kendisi küçük harfle yazılır (Konya ili, Van ili, Diyarbakır ili, Hasköy ilçesi, Sason ilçesi).
- 32:15Yazım Kuralları - Özel İsimler
- İl, ilçe, belde, köy gibi yer isimleri küçük harfle yazılır çünkü bunlar ilin kendi adı değildir.
- Mahalle, meydan, bulvar, cadde, sokak sözcükleri özel isimle birlikte kullanıldığında büyük harfle yazılır.
- Adreslerde tüm kelimeler büyük harfle yazılır.
- 34:57Yapılar ve Kurumlar
- Yapıların her sözcüğü büyük harfle yazılır, bu mimari, müzik veya farklı alanlardaki yapıtlar için geçerlidir.
- Kurum ve kuruluş adlarına gelen ekler, 2012'deki değişiklikle kesmeyle ayrılmaz, sadece "Avrupa Birliği" sözcüğü hariçtir.
- Dillerin adları, din ve mezhep, mitoloji, tanrı, Allah, ilah sözleri özel kapsamdadır.
- 39:42Yazım Kuralları Özeti
- Dünya, güneş, ay gibi kelimeler özel kapsamı dışında kullanılırsa küçük harfle yazılır.
- Gezegen, yıldız, yer, kıta, deniz, göl, belde, köy, şehir, il, ilçe gibi sözcükler küçük harfle başlar.
- Yapıların her sözcüğü büyük harfle yazılır, bağlaçlar hariçtir ve kurum kuruluşlarına getirilen ekler kesmeyle ayrılmaz (Avrupa Birliği hariç).