Buradasın
Türkçe Noktalama İşaretleri Dersi: Yay Ayraç ve Kesme İşareti
youtube.com/watch?v=zki0HFcieT0Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Türkçe dilbilgisi konularını anlatan bir eğitim içeriğidir. Konuşmacı, noktalama işaretlerinin kullanımını detaylı şekilde açıklamaktadır.
- Video, yay ayraç ve kesme işareti kullanımını kapsamlı şekilde ele almaktadır. Yay ayraç için 7 farklı kullanım alanı (ek bilgiler, özel isimler, tiyatro ifadeleri, alıntılar, soru işaretleri, köşeli ayraçlar ve metin aktarmaları) örneklerle açıklanırken, kesme işareti için özel adlara getirilen ekler, unvanlar, kısaltmalar, sayılar, tarihler ve seslerin ölçü gereği düştüğü durumlar gibi kullanım alanları anlatılmaktadır. Ayrıca kesme işareti kullanımında dikkat edilmesi gereken özel durumlar ve uyarılar da verilmektedir.
- 00:16Yay Ayraç Kullanımı
- Yay ayraç, cümledeki anlamı tamamlayan ve cümlenin dışında kalan ek bilgiler için kullanılır.
- Özel veya cins isme ait ek ayraçtan önce yazılır.
- Tiyatro eserlerinde veya senaryolarda konuşanın hareketlerini, durumunu açıklamak ve göstermek için kullanılır.
- 01:24Yay Ayraç Kullanımının Devamı
- Alıntıların aktarıldığı eseri, yazarı veya künye bilgilerini göstermek için kullanılır.
- Alıntılarda alınmayan kelime ve bölümlerin yerine konulan üç nokta yay ayraç içine alınabilir.
- Bir sözü alay, kinaye veya küçümseme anlamı kazandırmak için kullanılan ünlem işareti yay ayraç içine alınır.
- 02:31Yay Ayraç Kullanımının Son Maddeleri
- Bir bilginin şüpheyle karşılandığını veya kesin olmadığını göstermek için kullanılan soru işareti yay ayraç içerisine alınır.
- Bir yazının maddelerini gösteren sayı ve harflerden sonra kapama ayracı konur.
- İç içe verilen bilgiler öncelikle köşeli ayraçta, sonra yay ayraçla verilir.
- 03:21Köşeli Ayraç Kullanımı
- Metin aktarmalarında, çilerde, alıntılarda çalışmayı yapanın eklediği sözler için kullanılır.
- Kaynak olarak verilen kitap veya makalelerin künyelerine ilişkin bazı ayrıntıları göstermek için kullanılır.
- Mahlaslar köşeli ayraç içinde belirtilir.
- 04:03Kesme İşareti Kullanımı
- Özel adlara getirilen iyilik, durum ve bildirme ekleri kesme işareti ile ayrılır.
- Belli bir kanun, tüzük, yönetmelik kastedildiğinde büyük harfle yazılan kanun, tüzük, yönetmelik sözlerinin ek alması durumunda kesme işareti kullanılır.
- Yönetmelik kelimesinden özel adlar için yay ayraç içinde bir açıklama yapıldığında kesme işareti yay ayraçtan önce kullanılır.
- 05:40Kesme İşareti Kullanımının Uyarıları
- Sonunda üç teknik kişi iyelik eki olan özel ada bu ek dışında başka bir yenilik eki getirildiğinde kesme işareti konmaz.
- Kurum, kuruluş, birleşim, oturum ve işyeri adlarına gelen ekler kesme işareti ile ayrılmaz.
- Özel adlara getirilen yapım ekleri, çoğul eki ve bunlardan sonra gelen ekler kesme işaretiyle ayrılmaz.
- 07:34Kesme İşareti Kullanımının Diğer Uyarıları
- Sonunda pct- k ünsüzlerinden biri bulunan özel adlar ünlüyle başlayan bir ek alırsa konuşma dilinde yumuşar ama yazı dilinde yumuşamaz, aynen kalır.
- Özel adlar yerine kullanılan o zamiri cümle içinde büyük harfle yazılmaz ve kendisinden sonra gelen ekler kesme işareti ile ayrılmaz.
- Kişi adlarından sonra gelen saygı ve unvan sözlerine getirilen ekleri ayırmak için konur.
- 09:32Kesme İşareti Kullanımının Son Maddeleri
- Kısaltmalara getirilen ekleri ayırmak için kesme işareti konur.
- Sayılara getirilen ekleri ayırmak için kesme işareti konur.
- Belirli bir tarih bildiren ay ve gün adlarına gelen ekleri ayırmak için kesme işareti konur.
- 10:01Kesme İşareti Kullanımının Son Maddeleri
- Seslerin ölçü ve söyleyiş gereği düştüğünü göstermek için kullanılır.
- Bir ek veya harpten sonra gelen ekleri ayırmak için konur.