Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir öğretmenin Türkçe dilbilgisi dersinin 25. bölümünü anlattığı eğitim içeriğidir.
- Dersin konusu "zaman anlam kayması"dır. Öğretmen, bir fiilin kipinin zamanı ile kipinin anlam özelliği ile cümlede belirtilmek istenen anlamın birbirine uymaması durumunu açıklar. Ders boyunca çeşitli örnekler verilerek (geniş zaman, şimdiki zaman, geçmiş zaman, gelecek zaman, emir kipi, istek kipi, gereklilik kipi) anlam kayması durumları gösterilir. Dersin sonunda, zaman anlam kayması konusunda soru çözümleri yapılarak konu pekiştirilir.
- Dilbilgisinde Zaman Anlam Kayması
- Yirmibeşinci dersin konusu dilbilgisinde zaman anlam kaymasıdır.
- Zaman anlam kayması, fiilin kipinin zamanı ile kipinin anlam özelliği ile cümlede belirtilmek istenen anlamın ya da zamanın birbirine uymamasıdır.
- 00:29Zaman Anlam Kayması Örnekleri
- "Bir gün her şeyden sıkılır alır başını giderim" cümlesinde geniş zaman eki kullanılmış olmasına rağmen eylemin gelecek zamanda gerçekleşeceği belirtilmiştir.
- "Çocuk eve geliyor, evi bir güzel dağıtıyor" cümlesinde şimdiki zaman kipi kullanılmış olmasına rağmen duyulan geçmiş zaman anlamı vardır.
- "Her hafta buraya gelip çocukları mutlu ediyor" cümlesinde şimdiki zaman kipi kullanılmış olmasına rağmen anlamca geniş zaman olduğu için anlam kayması söz konusudur.
- 01:59Diğer Zaman Anlam Kayması Örnekleri
- "Saffet beni affet" cümlesinde elif gibi görünse de anlamca istek anlamı içermektedir.
- "Gelen annem olacak" cümlesinde gelecek zaman kipi kullanılmış olmasına rağmen anlamca gereklilik anlamı vardır.
- 02:24Tabloda Zaman ve Anlam Kayması
- "Önümüzdeki hafta tiyatroya gidiyoruz" cümlesinde biçim olarak şimdiki zaman, anlam olarak gelecek zaman anlamı vardır.
- "Cumhuriyet yirmidokuz ekim bindokuzyüzyirmiüç'te ilan edilir" cümlesinde biçim olarak geniş zaman, anlam olarak duyulan geçmiş zaman anlamı vardır.
- "Otobüs yarın sabah burada olur" cümlesinde biçim olarak geniş zaman, anlam olarak gelecek zaman anlamı vardır.
- "Ödevini bitirmeden dışarı çıkmayacaksın" cümlesinde biçim olarak gelecek zaman, anlam olarak emir anlamı vardır.
- "Ablam bir bayram günü doğuyor" cümlesinde biçim olarak şimdiki zaman, anlam olarak geçmiş zaman anlamı vardır.
- 03:54Soru Çözümleri
- "Bizi buraya öğretmenin gönderdi" cümlesinde fiil farklı bir kiple çekimlenmiştir çünkü istek kipi kullanılmıştır.
- "Bana karşı dürüst davranmalısın" cümlesinde zaman anlamı yoktur, gereklilik anlamı vardır.
- "Sınıf temsilcileri sabah erkenden toplanmış" cümlesinde "mış" eki cümleye başkasından duyulma anlamı katmıştır.
- "Bu filmi o hepimizden önce seyretmiş" cümlesinde "mış" eki duyulan geçmiş zaman eki olarak kullanılmamıştır çünkü "kirlenmiş" bir sıfattır.
- "Allah hayrınızı kabul etsin" cümlesinde kullanılan kip emir kipi, kastedilen ise istektir.