Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir öğretmen tarafından sunulan Türkçe dilbilgisi eğitim içeriğidir.
- Video, tamlamalar konusunu kapsamlı şekilde ele almaktadır. İlk bölümde zincirleme isim tamlaması, belirtili ve belirtisiz isim tamlamaları ile takısız isim tamlaması anlatılmakta, ikinci bölümde ise sıfat tamlaması detaylı olarak açıklanmaktadır. Her bir tamlama türü için kurallar ve örnekler sunulmaktadır.
- Videoda özellikle zincirleme isim tamlaması için üç adım kuralı, takısız isim tamlamasının tartışmalı olduğu ve farklı kaynaklarda farklı yaklaşımlar sergilendiği, sıfat tamlamasının sadece niteleme sıfatlarıyla değil belirtme, işaret ve soru sıfatlarıyla da kurulabileceği gibi önemli bilgiler paylaşılmaktadır.
- 00:06Tamlamalar Konusuna Giriş
- Bu video, tekrar kampının tamlamalar konusunu özetleyerek anlatmaktadır.
- Tamlamalar konusunda zincirleme belirtili isim tamlaması, belirtisiz isim tamlaması, takısız ve sıfat tamlamaları ele alınacaktır.
- Zincirleme isim tamlaması, tamlama konusunun en fazla zorlanılan konusudur.
- 00:48Zincirleme İsim Tamlaması
- Zincirleme isim tamlaması, en az üç isimden oluşan ve tamlayan ya da tamlanandan birinin içinde bir isim tamlaması daha bulunan tamlamadır.
- Zincirleme isim tamlamasını tespit etmek için üç adım kuralı uygulanır: en az üç isimden oluşan bir isim tamlaması bulunur, tamlayan ve tamlanan belirlenir, bu unsurların en az birinde isim tamlaması olup olmadığına bakılır.
- "Anadolu köylüsünün yaşamı", "şehirin ulaşım sorunu", "sanatçının yorum gücü", "müdür yardımcısının imzası" ve "okulumuzun servis problemi" örnekleri zincirleme isim tamlamasıdır.
- 03:59Zincirleme İsim Tamlaması ile Karıştırılan Tamlamalar
- Üç sözcükten oluşan her isim tamlaması zincirleme isim tamlaması değildir.
- "Evin oturma odası" zincirleme isim tamlamasıdır çünkü tamlananın içinde "oturma odası" belirtisiz isim tamlaması vardır.
- "Evin büyük odası" belirtili isim tamlamasıdır çünkü tamlananın içinde sıfat tamlaması vardır.
- "Kardeşimin kol saati" zincirleme isim tamlamasıdır çünkü tamlananın içinde belirtisiz isim tamlaması vardır.
- "Kardeşimin yeni saati" belirtili isim tamlamasıdır çünkü tamlananın içinde sıfat tamlaması vardır.
- 06:08Belirtili İsim Tamlaması
- Belirtili isim tamlaması, tamlayan ve tamlananın tamlama eklerini aldığı tamlamalardır.
- "Fabrikanın müdürüne", "arabanın aküsü", "yağmurun sesi" ve "babamın yanına" örnekleri belirtili isim tamlamasıdır.
- 07:08Belirtisiz İsim Tamlaması
- Belirtisiz isim tamlamasının belirtiliden farkı sadece tamlayan eki olmamasıdır, tamlanan eki olmaya devam eder.
- "Okul müdürü", "tarladaki erik ağacı", "kardeşime okul çantası" ve "sanatçı bu eserinde yaşama sevincini" örnekleri belirtisiz isim tamlamasıdır.
- Tamlamada fiilimsilerin tamlayan olabileceğini ama tamlanan olamayacağını hatırlatmak gerekir.
- 08:07Takısız İsim Tamlaması
- Takısız isim tamlaması, tamlayan ve tamlananın ek almadığı isim tamlamalarıdır.
- Takısız isim tamlamalarının iki temel kuralı vardır: birinci kural tamlayanın tamlananın neyden yapıldığını bildirmesidir (cam kavanoz, plastik kova, çelik kasa, bakır tepsi).
- İkinci kural tamlayanın tamlananın neye benzediğini bildirmesidir (aslan çocuk, taş kalp, zeytin gözler, selvi boyda, ipek saçlarda).
- 10:06Takısız İsim Tamlaması Uyarısı
- Takısız isim tamlaması Türkçe'nin tartışmalı konularından biridir ve bazı kaynaklar bu tamlamayı hiç kabul etmemektedir.
- Türk Dil Kurumu sayfasında yükseköğretim ve lise kaynaklarında bu konuyla ilgili farklı yaklaşımlar sergilendiği belirtilmektedir.
- ÖSYM kaynaklarıyla Milli Eğitim kaynakları arasında bu konuda bir ikilik olduğu, ancak Türk Dil Kurumu'nun doğrusu şudur demediği belirtilmektedir.
- 11:14Sıfat Tamlaması
- Sıfat tamlaması, niteleme ya da belirtme sıfatı almış bir ismin olduğu her yerde vardır ve sıfatın hangi türden bir sıfat olduğunun önemi yoktur.
- Örnekler: "Yaşlı çınar", "serin bir alan", "bu ev", "yemyeşil tarlalar", "kapkara bulutlar", "kaç öğrenci", "başı dumanlı dağlar", "nasıl insanlar".
- Sıfat tamlamasında sıfatın ne tür bir sıfat olduğunun önemi yoktur, işaret sıfatı, niteleme sıfatı, belirtme sıfatı veya soru sıfatı olabilir.
- 13:44Kanal Bilgilendirmesi
- Kanal sahibi, videoları hazırlamak için büyük emek sarf ettiğini ve izleyicilerin destek olması gerektiğini belirtmektedir.
- Sınav süreci bittikten sonra (Eylül ayına kadar) KPSS, LGS, TYT sınavları bittikten sonra 2022 tayfa başlığı altında tüm Türkçe konularını yeni videolarla ve notlarla tekrar sunacağını duyurmuştur.