Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir öğretmenin öğrencilere Türkçe dilbilgisi konularından sıfatları anlattığı eğitim içeriğidir. Öğretmen, Furkan adında bir öğrenciden de yardım alarak konuyu açıklamaktadır.
- Video, sıfatların tanımı ve sınıflandırılmasıyla başlayıp, sıfatların iki ana kategorisine (niteleme sıfatları ve belirtme sıfatları) ayrılmasını anlatmaktadır. Belirtme sıfatlarının alt kategorileri (sayı, işaret, belgesiz ve soru sıfatları) detaylı şekilde ele alınmakta, her biri örneklerle açıklanmaktadır. Ayrıca sıfat tamlaması, adlaşmış sıfatlar ve bunların özellikleri de anlatılmaktadır.
- Video, KPSS ve TYT sınavlarında çıkabilecek soru tiplerini örneklerle açıklamakta ve ÖSYM'nin 2017 KPSS'de bu konudaki tuzağı paylaşılmaktadır. Bir sonraki derste zarflar ve edat-bağlaç konularının işleneceği bilgisiyle sonlanmaktadır.
- 00:08Sıfatların Tanımı ve Türleri
- Sıfatların diğer adı "ön at"tır ve isimden önce gelen sözcüklerdir.
- Sıfatlar kendi içinde ikiye ayrılır: niteleme sıfatları ve belirtme sıfatları.
- Niteleme sıfatları isimden önce gelip ismin rengini, biçimini veya durumunu bildiren sıfatlardır.
- 03:00Belirtme Sıfatları
- Belirtme sıfatları kendi içinde dörde ayrılır: sayı sıfatı, işaret sıfatı, belgisiz sıfat ve soru sıfatı.
- Türkçe'de "belirtme sıfatı" diye bir şey yoktur, sadece sayı, işaret, belgisiz ve soru sıfatları vardır.
- Bir cümlede sayı, işaret, belgisiz veya soru sıfatlarından birini bulduğunuzda belirtme sıfatını bulmuş olursunuz.
- 08:01Sıfat Tamlaması
- Sıfat olan her yerde sıfat tamlaması vardır çünkü her iki unsur da (sıfat ve isim) vardır.
- Adlaşmış sıfatlarda sıfat tamlaması yoktur çünkü isim düşmüştür.
- Adlaşmış sıfata dönüşen tek sıfat niteleme sıfatıdır, geriye kalan hiçbir sıfat adlaşmış sıfata dönüşmez.
- 14:44Sıfat Türleri ve İşaret Sıfatı
- İşaret sıfatı, isimden önce gelip ismi işaret etme anlamı barındıran tüm sözcüklerdir (bu, şu, o, yan taraf, üst kat, alt komşu, arka kapı, ön taraf, ilerideki araba).
- İşaret sıfatının türünü belirlemek için tamlamaların arasına virgül gelip gelmediğini kontrol etmek yeterlidir; virgül yoksa sıfat, varsa zamirdir.
- Sıfat yapan "ki" Türkçe'de yapım eki kabul edilir ve bulunduğu sözcükte türemiş sözcüktür.
- 22:01Belgisiz Sıfat
- Belgisiz sıfat, isimden önce gelip kim olduğu, kaç kişi olduğu belli olmayan sözcüklerdir (bazı, birkaç).
- Belgisiz sıfat ile belgisiz zamir karıştırılmamalıdır; belgisiz sıfat isimden önce gelirken, belgisiz zamir ismin yerini tutar.
- Niteleme sıfatları isim gittiğinde adlaşmış sıfat olurken, işaret ve belgisiz sıfatlar isim gittiğinde zamir adını alır.
- 26:19Özel Bilgiler
- "Şeyh" sözcüğü 2018'de yapılan MEB değişikliğine göre eskiden isimdi artık belgisiz zamir olmuştur.
- Her sözcüğün türü ayrı ayrı bulunmak zorundadır çünkü kelimelerin de bir dili vardır.
- 27:50Sözcüklerin Tek Başına Tanımlanması
- Her insan yalnız gelir bu hayata, yalnız gider mezara; kelimeler de öyledir, her kelime yalnızdır satır aralarında.
- Kelimeler yanındaki ile birleştiğinde anlamını oluşturur, bu nedenle her insan, her kelime tek başına tanınacak.
- 28:45İşaret Sıfatı
- İşaret sıfatı, parmağını kaldırabildiğin, uzatabildiğin her şeydir.
- "Böyle bir araba" örneğinde "bir" sayı sıfatı değil, belgisiz sıfattır çünkü sayı anlamı katmamaktadır.
- "Bir gün çıkıp gel uzak yollardan" örneğinde "bir" belgisiz sıfat, "Avrupa'da kupa kazanan bir takım vardır futbolda, o da Galatasaray'dır" örneğinde ise "bir" sayı sıfatıdır.
- 31:15Sayı Sıfatı
- Sayı sıfatı normal isimden önce gelir ve sayı bildirir.
- Sayı sıfatının alt başlıkları: üç öğrenci (normal sayı), üç'er elma (üleştirme sayı), üçüncü öğrenci (sıra sayı), yarım ekmek (kesir sayı), üçyüz çocuk (topluluk sayı).
- "İlk" sözcüğü daima birinci demektir, ancak "son" sözcüğünün türü bulunurken cümle okunmalıdır.
- 34:01"Bir" Sözcüğünün Kullanımı
- "Bir" sözcüğü her zaman sayı sıfatı olmayabilir.
- "Baba katili ile baban bir safta" örneğinde "bir" niteleme sıfatıdır çünkü aynı safta anlamına gelir.
- "Kendime bugün bir takım elbise aldım" örneğinde "bir" sayı sıfatıdır çünkü iki takım elbise alınabilir.
- "Güneşli bir gün yaşamıştım" örneğinde "bir" belgisiz sıfattır çünkü güneşli iki gün veya beş gün yaşanamaz.
- 36:15Soru Sıfatı ve Diğer Sıfat Türleri
- Soru sıfatı, isimden önce gelen ve sorulara iki kelimelik cevap veren sıfatlardır.
- Ünvan sıfatları isimden önce gelebilir, ancak isimden sonra da gelebilir.
- Küçültme sıfatları "-cik", "-imsi", "-tırak" gibi küçültme ekleriyle oluşur.
- Pekiştirme sıfatları "-ter", "-temiz" gibi eklerle oluşur.
- Ünvan, küçültme veya pekiştirme sıfatlarından birini bulduğunuzda şıklarda yoksa niteleme sıfatına işaretleyebilirsiniz çünkü bunlar durum bildirirler.