Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir öğretmenin Türkçe dilbilgisindeki oldurgan ve ettirgen fiiller konusunu anlattığı bir eğitim içeriğidir.
- Video, fiillerin nesne bakımından sınıflandırılmasını ele alarak başlıyor. Öğretmen, geçişli ve geçişsiz fiillerin özelliklerini açıklayıp, "trd" eklerinin fiillerde nasıl etkilediğini detaylı şekilde anlatıyor. Oldurgan fiillerin kökü geçişsizken geçişli hale gelmesi, ettirgen fiillerin ise kökü geçişliyken işi başkasına yaptırma anlamı kazanması gerektiği örneklerle açıklanıyor. Video, öğrencilerin bu konuyu daha iyi anlamaları için oynatma listelerine yönlendirmeyle sonlanıyor.
- 00:11Oldurgan ve Ettirgen Fiiller
- Oldurgan ve ettirgen fiiller, bir cümlenin yüklemindeki fiilin nesne bakımından değerlendirilmesiyle belirlenir.
- Geçişsiz fiiller nesne alamayan, herhangi bir nesneyle kullanılamayan fiillerdir.
- Geçişsiz fiillere -t, -r veya -d ekleri getirildiğinde, fiil geçişli hale gelir ve bu durumda "oldurgan" fiil olarak adlandırılır.
- 01:13Ettirgen Fiillerin Özellikleri
- Geçişli olan bir fiile (nesne alabilen) -t, -r veya -d ekleri getirildiğinde, fiil daha da geçişli hale gelir ve işi başkasına yaptırma anlamı kazanır.
- Ettirgen fiiller, kökü geçişli olan fiillere eklerle eklenerek türetilir.
- Oldurgan ve ettirgen fiiller arasındaki temel fark, fiilin kökünün geçişli mi yoksa geçişsiz mi olduğu yönündedir.
- 01:58Örneklerle Oldurgan ve Ettirgen Fiiller
- "Durdurdu" örneğinde, kök olan "durmak" geçişsiz bir fiil iken, "durdurmak" eki ile beraber geçişli hale gelmiştir, bu nedenle "oldurgan" fiildir.
- "Yazdırdı" örneğinde, kök olan "yazmak" zaten geçişli bir fiil iken, "yazdırmak" eki ile işi başkasına yaptırma anlamı kazanmıştır, bu nedenle "ettirgen" fiildir.
- "Şişirdim" örneğinde, "şişmek" geçişsiz iken "şişirmek" eki ile geçişli hale gelmiştir, bu nedenle "oldurgan" fiildir.
- "Anlattım" örneğinde, "anlamak" zaten geçişli iken "anlatmak" eki ile işi başkasına yaptırma anlamı kazanmıştır, bu nedenle "ettirgen" fiildir.