Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir öğretmenin öğrencilere Türkçe dilbilgisi konularından isim fiilleri anlattığı eğitim içeriğidir. Öğretmen, konuyu örneklerle açıklamakta ve öğrencinin sorularını yanıtlamaktadır.
- Video, isim fiillerin ne olduğunu, nasıl tespit edileceğini ve türlerini (isim-fiil, sıfat-fiil, zarf-fiil) anlatmaktadır. Öğretmen, "ma" ve "mak" eklerinin fiillere geldiğinde isim fiil oluşturduğunu, olumsuzluk eki ve kalıcı isim arasındaki farkları örneklerle açıklamaktadır.
- Videoda ayrıca iş eklerinin cümleye tarz anlamı katması, fiilimsi eklerinin sadece fiillere gelmesi ve soru çözme teknikleri de ele alınmaktadır. Video, bir sonraki derste sıfat fiillerin anlatılacağı bilgisiyle sonlanmaktadır.
- 00:45İsim Fiillerin Tanımı
- Videoda isim fiillerden bahsedilecek ve bu konunun zor olmadığını vurgulayacak.
- İsim fiiller "ma" ve "mak" ekleri ile yapılır ve kodlaması "maşmak" olarak ifade edilir.
- İsim fiiller sadece fiillere gelir, isimlere gelmez.
- 01:45İsim Fiillerin Örnekleri
- "Avutmaya", "yaşayış", "gelmesini", "anlamaya", "gelmeye", "başlamaya" gibi örnekler isim fiillerdir.
- İsim fiillerin tespiti için cümlenin anlamına dikkat edilmelidir.
- "Elma" bir isim iken, "gönül alma" bir isim fiildir.
- 03:03İsim Fiil ve Olumsuzluk Eki
- "Ma" eki üç farklı şekilde kullanılır: isim fiil, olumsuzluk eki ve kalıcı isim yapan eki.
- Olumsuzluk eki olmayan "ma" eki isim fiilidir, olumsuzluk eki olan "ma" eki olumsuzluk eki, iki "ma" eki yan yana gelen "ma" eki ise isim fiildir.
- "Anlatmadım" olumsuzluk eki olduğu için isim fiil değildir, "anlatmaya çalıştım" ise isim fiildir.
- 04:15Kalıcı İsimler
- Kalıcı isim, bir kavramın adıdır ve kökü fiil kelimedir.
- "Kazma" gibi kelimeler, alet olarak kullanıldığında kalıcı isimdir, "kazma" eyleminin adı olarak kullanıldığında isim fiildir.
- "Sarma", "bağlama" gibi kelimeler de bağlama göre kalıcı isim veya isim fiil olabilir.
- 07:48İsim Fiil Ekleri
- İsim fiil ekleri cümleye tarz anlamı katar.
- "Gülüşünü", "uçuşunu", "bakışlarında", "giyinişini", "şiir okuyuşundan" gibi örnekler isim fiil ekleridir.
- Bu ekler tarz anlamını ifade eder ve cümlede belirli bir eylemin tarzını belirtir.
- 09:04İsim Fiil Kavramı
- İsim fiil, fiilimsi eklerin fiillere gelerek onları isim yapmasıdır.
- "Çıkış" ve "giriş" gibi kelimeler yer adı olarak kullanıldığında kalıcı isim olur, ancak "Ayşe'nin sınıfa bir girişi vardı" gibi cümlelerde isim fiil olur.
- Fiilimsi ekleri sadece fiillere gelir, isme gelirse isim fiil olmaz.
- 11:09İsim Fiil Örnekleri
- "Düşmek" eyleminin adıdır ve isim fiil olur.
- "Ayrılmak" eyleminin adıdır ve isim fiil olur.
- "Kaymak" bir kavramın adı olduğu için kalıcı isim olur.
- "Balık tutmak" tutma eyleminin adıdır ve isim fiil olur.
- 12:21Fiil Türleri
- "Sevmek", "almak", "atmak", "gitmek" fiil değildir.
- Fiiller üç gruba ayrılır: isim-fiil, sıfat-fiil ve zarf-fiil.
- "Gitmeye", "dönüşünü", "yetiştirmek" isim-fiil örnekleridir.
- "Edilen", "kazandırmak", "azalış" sıfat-fiil örnekleridir.
- 14:25Soru Çözümü
- "Kazandırmak" isim-fiil olur çünkü "kazandırmak" bir kavramın adı değildir.
- "Etkilenmemiştir" cümlesinde olumsuzluk eki olsa da isim-fiil eki olduğu için isim-fiil olarak değerlendirilir.
- "Kaçışmıştır" cümlesinde "kaçışmak" fiil olur çünkü fiilimsi ekleri fiillere gelerek onları isim yapmaz.