Buradasın
Türkçe Dilbilgisi Dersi: Fiilde Çatı - Nesne-Yüklem İlişkisine Göre Çatılar
youtube.com/watch?v=rgkMetNKBiYYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir Türkçe dilbilgisi dersidir. Eğitmen, fiilde çatı konusunun ikinci bölümünü anlatmaktadır ve daha önceki bölümde Özgür Hoca tarafından özne-yüklem ilişkisine göre çatılar anlatılmıştır.
- Videoda nesne-yüklem ilişkisine göre çatılar dört grupta incelenmektedir: geçişli, geçişsiz, ettirgen ve oldurgan fiiller. Eğitmen önce nesnenin tanımını yaparak, ardından geçişli ve geçişsiz fiilleri örneklerle açıklamaktadır. Daha sonra ettirgen ve oldurgan fiilleri detaylı olarak ele alarak, bu fiillerin nasıl oluştuğunu ve nasıl ayırt edileceğini anlatmaktadır. Video boyunca çeşitli örnekler ve soru çözümleri üzerinden konu pekiştirilmektedir.
- Fiilde Çatı Konusunun İkinci Bölümü
- Fiilde çatı konusunun ikinci bölümünde nesne yüklem ilişkisine göre çatılar anlatılacak.
- Nesne yüklem ilişkisine göre çatılar dört grupta inceleniyor: geçişli, geçişsiz, ettirgen ve oldurgan çatılar.
- Nesne, öznenin yaptığı işten etkilenen öğedir ve "ne", "neyi", "kimi" sorularına cevap verir.
- 00:47Nesne Kavramı
- "Babam gazetesini okuyor" cümlesinde "gazetesini" nesnedir çünkü "neyi okuyor" sorusuna cevap verir.
- "Ayıkla pirincin taşını" cümlesinde "pirincin taşını" nesnedir çünkü "neyi ayıkla" sorusuna cevap verir.
- "Ali Ayşe'yi seviyor" cümlesinde "Ayşe'yi" nesnedir çünkü "neyi seviyor" sorusuna cevap verir.
- 01:45Geçişli ve Geçişsiz Fiiller
- Geçişli fiiller nesne alan veya olmasa da aklımızdan nesne getirebildiğimiz fiillerdir.
- Geçişsiz fiiller nesne almayan fiillerdir.
- Bazı cümlelerde fiil geçişli olduğu halde nesne bulunmayabilir, ancak aklımızdan nesne getirebiliyorsak cümle geçişlidir.
- 03:21Geçişli ve Geçişsiz Fiil Örnekleri
- "Ayağını yorganına göre uzat" cümlesinde "uzat" geçişlidir çünkü "neyi uzat" sorusuna cevap verir.
- "Dün sabah geldi" ve "Bugün Ankara'ya gidiyor" cümlelerinde "geldi" ve "gidiyor" geçişsizdir çünkü nesne almazlar.
- "Seni çok özledim" cümlesinde "özledim" geçişlidir çünkü "neyi özledim" sorusuna cevap verir.
- 05:45Ettirgen ve Oldurgan Fiiller
- Ettirgen fiiller, geçişli fiillerin "-r", "-r", "-r", "-t", "-tır" ekleri ile geçişlilik derecesinin artırılmasıdır.
- Oldurgan fiiller, olmayan bir şeyi oldurmak için geçişli olmayan fiillerin "-t", "-tır" ekleri ile geçişli hale getirilmesidir.
- Ettirgen fiillerde "artı artı" (geçişli geçişli) kodlaması yapılırken, oldurgan fiillerde "eksi artı" (geçişsiz geçişli) kodlaması yapılır.