Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Dilek Hoca tarafından "Kazanan Öğretmen" kanalında sunulan bir Türkçe dil bilgisi eğitim dersidir. Öğretmen, öğrencilere hitap ederek konuları açıklamaktadır.
- Video, sözcükte anlam ve kelimede anlam konusunu kapsamlı şekilde ele almaktadır. Gerçek anlam, mecaz anlam, terim anlamı, somut ve soyut anlamlar, çok anlamlı kelimeler, eş anlam, zıt anlam, eş sesli kelimeler, sözcük grupları, ikilemeler ve yansıma sözcükleri gibi konular örneklerle açıklanmaktadır.
- Video, teorik bilgilerin ardından örnek sorular çözülerek konunun pekiştirilmesiyle devam etmektedir. Özellikle LGS 2020 sınavına hazırlık amacıyla hazırlanmış olup, yeni nesil soruların aslında temel kavramların farklı şekilde sunulduğu vurgulanmaktadır.
- 00:02Kelimede Anlam Konusu
- Türkçe'den dil bilgisi konusu içerisinde sözcükte anlam ve kelimede anlam konusu işlenecek.
- Konu kapsamında gerçek anlam, mecaz anlam, terim anlamı, somut ve soyut anlamlar, çok anlamlı kelimeler ele alınacak.
- Sözcüklerin birbirleriyle olan ilişkileri (eş anlam, zıt anlam, eş sesli kelimeler, sözcük grupları, ikilemeler, yansıma sözcükler) ve örnek sorular çözülecek.
- 01:12Gerçek Anlam
- Gerçek anlam, bir kelimenin aklımıza gelen ilk anlamı veya sözlükteki ilk yazanıdır.
- "Baş" kelimesi vücudun bir bölümü anlamında gerçek anlam taşır.
- "Göz" kelimesi organ anlamındaki gözlü anlamında gerçek anlam taşır.
- 01:54Mecaz Anlam
- Mecaz anlam, gerçek anlamdan uzaklaşılarak kazanılan yeni anlamdır.
- "Babamın yeni arabasına bayıldım" cümlesinde "bayılmak" kelimesi sağlık problemi anlamından çok beğenmek anlamında kullanılmıştır.
- "Bu sorunun daha kolay bir yolu olmalı" cümlesinde "yol" kelimesi çözüm anlamında kullanılmıştır.
- 03:35Terim Anlamı
- Terim anlam, bilimde, sanatta ve meslek dallarında özel anlamda olan sözcüklerdir.
- Matematik disiplinindeki artı eksi toplama gibi kavramlar terim anlamı taşır.
- Futbolda korner, taç, penaltı; tiyatroda perde, sahne, dekor gibi kavramlar disiplinlerine ait terimsel kavramlardır.
- 05:03Somut Anlam
- Somut anlam, beş duyu organımızla algılayabildiğimiz kavramlara karşılık gelen kelimelerdir.
- Somut anlamlı kelimelerin anlamı kişiden kişiye göre değişmez, nesnel bir ifade ifade eder.
- Masa, tahta, kalem, rüzgar, deniz, bulut gibi kelimeler somut anlamlı kelimelerdir.
- 06:38Soyut Anlam
- Soyut anlamlı kelimeler, beş duyu organımızla hissedemediğimiz kavramlara karşılık gelen kelimelerdir.
- Soyut anlam kişiden kişiye değişir ve öznel bir anlam ifade eder.
- Güzellik, dostluk, rüya, melek, umut, sevgi gibi kelimeler soyut anlamlı kelimelerdir.
- 08:12Soyutlaştırma ve Somutlaştırma
- Soyutlaştırma, somut olan bir kelimeyi soyut anlam kazandırmaktır.
- "Bu işte onun parmağı olduğunu düşünüyorum" cümlesinde "parmak" kelimesi somut anlamlı parmaktan bahsedilirken, "parmağı" kelimesi soyut anlam kazanmıştır.
- Somutlaştırma, soyut anlamlı bir kelimenin somut anlamlı bir kelimeye dönüşmesidir.
- "Seher vakti bir güzele vuruldum" cümlesinde "güzel" kelimesi soyut anlamlı bir ifadeyi somut hale getirmiştir.
- 09:39Kelimede Çok Anlamlılık
- Kelimede çok anlamlılık, bir kelimenin birden fazla anlam ifade etmesidir.
- "Bıraktı" kelimesi örneğin "elindeki çantayı yere bıraktı" (artık tutmamak), "gezi önümüzdeki haftaya bıraktık" (ertelemek) ve "oğluna bu binayı bıraktı" (miras kalmak) gibi farklı anlamlarda kullanılabilir.
- Sorularda çok anlamlılık soruları, aynı kelimenin farklı anlamlarını karşılaştırarak hangi seçenekte aynı anlamın taşındığını sormaktadır.
- 11:14Kelimede Anlam İlişkileri
- Eş anlamlı kelimeler, anlamları aynı ancak yazılışları farklı olan kelimelerdir (örneğin: hikaye-öykü, hatıra-anı, öğrenci-talebe, doktor-hekim, okul-mektep, misafir-konuk).
- Zıt anlamlı kelimeler, tamamen birbirinin zıttı anlam ifade eden kelimelerdir (örneğin: büyük-küçük, zayıf-şişman, genç-yaşlı, güzel-çirkin).
- Olumsuzluk ekleri (mek, mak, mem) zıt anlamlı kelimelerle karıştırılmamalıdır (örneğin: gelmek-gitmek zıt anlamlı, gelmemek ise olumsuzluk ekidir).
- 13:15Eş Sesli Kelimeler
- Eş sesli kelimeler, telaffuzları aynı ancak anlamları farklı olan kelimelerdir (örneğin: yüz-puan ve yüz-organ, gül-çiçek ve gülmek-tebessüm).
- Düzeltme işareti (şapka işareti) kullanılan sözcüklerde eş seslilik aranmaz (örneğin: hala-henüz, kar-kazanç).
- Sorularda eş sesli kelimeler, aynı telaffuzları taşıyan ancak farklı anlamlara sahip kelimeleri karşılaştırarak sorulabilir.
- 16:01Kelimede Yer Alan Kavramlar
- Yansıma sözcükler, doğada yer alan seslerden oluşan sözcüklerdir (örneğin: kuşun sesi, kedinin sesi, akan suyun sesi).
- İkilemeler, anlamı güçlendirmek için yapılan kelime tekrarlarıdır (örneğin: eski püskü, uzun uzun, çabuk çabuk, fokur fokur).
- Bu kavramlar sorularda yansıma sözcükler ve ikilemeler şeklinde karşımıza çıkabilir.
- 17:19Yeni Nesil Sorular
- Yeni nesil sorular, içerik ve bilgiler aynı olup sadece üst kısma öncül ifadeler veya resimli ifadeler getirilerek sunulmaktadır.
- Bu tarz soruları çözerken öncelikle soru kökünü okuyup ne istediğini anlamak önemlidir.
- Örnek sorularda "gitmek" sözcüğünün "yakışmak, yaraşmak" anlamında kullanıldığı ve "dayanmak" sözcüğünün "sırtını yaslamak" anlamında kullanıldığı gibi anlam ilişkileri sorulmaktadır.
- 20:17Sözcükte Anlam Örnekleri
- "Çınar ağacına dayandı" ifadesinde dayanmak, yaslanmak anlamında kullanılmıştır.
- "Suya dayanamadı, eridi" ifadesinde dayanmak, karşı koyamamak anlamında kullanılmıştır.
- "Mert dayanır, namert kaçar" ifadesinde dayanmak cesaret anlamında kullanılmıştır.
- 21:11Sözcükte Anlam Konu İçeriği
- Gerçek anlam, mecaz anlam, terim anlam ve somut-soyut anlam konuları ele alınmıştır.
- Bir kelimenin çok anlamlılığı, zıt anlamlı, eş anlamlı ve eş sesli kelimeler konuları işlenmiştir.
- Yansımalar ve ikilemeler konuları da sözcükte anlam başlığı altında ele alınmıştır.
- 21:53Öğrenme Tavsiyesi
- Not alarak çalışmanın daha kalıcı ve etkili bir öğrenme sağladığı belirtilmiştir.